Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Εν καιρώ ειρήνης» του Γιάννη Κοντού

“Το μεγάλο ποίημα είναι
σαν το σχοινί του κρεμασμένου.
Το μικρό ποίημα είναι σαν κομμάτι
χειροβομβίδας
που σου παίρνει χέρι ή πόδι.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν γλιτώνεις.”

                                   Γιάννης Κοντός

Ο ποιητής και συγγραφέας Γιάννης Κοντός γεννήθηκε στο Αίγιο το 1943 και έφυγε από τη ζωή στις 21 του Γενάρη 2015.

Συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής ποίησης της γενιάς του ’70. Με το έργο του, συνεισέφερε στη διαμόρφωση του λογοτεχνικού τοπίου, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα.

Διατηρούσε από κοινού με τον Θανάση Νιάρχο, το βιβλιοπωλείο Ηνίοχος στην οδό Σόλωνος, μεταξύ 1971 – 1976  και ήταν σημείο συνάντησης λογοτεχνών και διανοούμενων, τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Υπήρξε ραδιοφωνικός παραγωγός, αρθρογραφούσε σε διάφορες εφημερίδες και εργάστηκε σαν σύμβουλος, για πολλά χρόνια, στις εκδόσεις “Κέδρος” και “Μεταίχμιο”.

Πλάστης εικόνων, ευρηματικός, σε κάθε του ποίημα άφηνε το προσωπικό του αποτύπωμα:

“Πρωί – πρωί χιλιάδες μικρά κορίτσια με ποδήλατα, τρέχουν σε κατηφόρες ανεμίζοντας ποιήματα του Ανδρέα Εμπειρίκου” (από την ποιητική  συλλογή “Τα οστά”, 1982).

“Πανσέληνος απόψε / και διακρίνονται όλοι οι δολοφόνοι, / με μια λιμνούλα, αμαρτίας / δίπλα τους να λάμπει” (από το ποίημα  “Ο καιρός σήμερα”).

“Γυάλινος είμαι στα όνειρά μου, / με παρελθόν και μαύρα νερά”  (από τη συλλογή Η υποτείνουσα της σελήνης).

“Τρέχει. Τρέχει με αντίθετο άνεμο. / Περνά βουνά, λίμνες, πόλεις. / Δυσκολίες και δυσκολίες. / Φωτιές, πολέμους, γκρίνιες, οικογένειες. / Λίγες ομορφιές όταν σταματάει να πιεί νερό…”  (“Ο αθλητής του τίποτα”, 1997).

Το 1998 πήρε το Κρατικό βραβείο ποίησης, για τη συλλογή  “Ο αθλητής του τίποτα”.

Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του ποιητικού του έργου.

Έργα του: Περιμετρική (1970), Το χρονόμετρο (1972),  Τα απρόοπτα (1975), Τα οστά (1982), Δωρεάν σκοτάδι (1989), Ανωνύμου μοναχού  (1985), Τα ευγενή μέταλλα  Ι και ΙΙ  (πεζά κείμενα -1994), Ο αθλητής του τίποτα (1997), Πρόκες στα σύννεφα (1999), Η υποτείνουσα της σελήνης (2002), Δευτερόλεπτα του φόβου (2006), Η στάθμη του σώματος (2010), Μυστικά τοπία (κείμενα για πρόσωπα – 2014),  Θανάσιμα επαγγέλματα (μικρά πεζά – 2014), Τα ποιήματα (συγκεντρωτική έκδοση 1970 – 2010)  και άλλα.

Έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία για παιδιά. Βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

Το «Εν  καιρώ ειρήνης» εμπεριέχεται στην ποιητική συλλογή “Περιμετρική”.

Στο υστερόγραφο της συλλογής, ο Γιάννης Κοντός, μεταξύ των άλλων, αναφέρει:

«Όταν ήμουν έφηβος και μερικά χρόνια μετά, έπαιρνα στην τύχη ένα λεωφορείο και πήγαινα στο άγνωστο. Έμαθα πολλές λεωφορειακές γραμμές και τις ακραίες συνοικίες της Αθήνας. Ένα από αυτά τα λεωφορεία είχε επιγραφή  “Περιμετρική”. Αυτό ήταν. Όταν μάζεψα τα ποιήματα των τελευταίων ετών, με διορθώσεις, αλλαγές, και προσθαφαιρέσεις, έδωσα αυτό τον τίτλο, στο πρώτο μου βιβλίο. Τώρα νιώθω λίγο, σαν τον Τεννεσσή Ουίλλιαμς με το Λεωφορείον ο Πόθος!».

Γιάννης Κοντός (1943-2015)

Εν  καιρώ ειρήνης

Ήταν παράξενος στρατιώτης.
Περπατούσε σκυφτά πλάι από τοίχους.
Αρνιόταν τον ήλιο με επιμονή.
Τα χείλη του τραβηγμένα
σ’ ένα χαμόγελο πόνου.
Πάντα σφιγμένο το πηγούνι του με πείσμα
ενώ στα μαλλιά του έκρυβε λευκές καταιγίδες.
Κάθε πρωί άναβε
τις επτά ροδιές του στρατοπέδου
και ταχτοποιούσε στο λιόγερμα
τις ακανόνιστες σκιές των κτιρίων.
Μεγάλο του παράπονο
γιατί δεν έχει ένα ποτάμι.
Μου ‘λεγε:
“Κάθε στρατόπεδο πρέπει να ‘χει το ποτάμι του”.
Ένα βράδυ το περίπολο
των τρεις με πέντε
του ‘ριξε τις πρώτες σφαίρες,
καθώς προσπαθούσε να βγάλει τα χέρια του
έξω από το συρματόπλεγμα.
Κι η σελήνη έβγαλε μια κραυγή
που πέσαν όλα τ’ άστρα.
Έγειρε σιγά στο γόνατο και τα μάτια του
έμειναν να κοιτάνε πέρα.
Την άλλη μέρα
ένα ποτάμι έσχιζε το στρατόπεδο στη μέση.

Ήταν ένας παράξενος στρατιώτης…

                  …………………….

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.