Ημέρα του Τρελού

Πρωταπριλιά σήμερα, και ψάχνω να βρω ένα ψέμα να πω και δεν βρίσκω. Γιατί το «έθιμο», που δεν με νοιάζει ούτε πώς ούτε πότε ξεκίνησε, δεν στηρίζεται τις τελευταίες δεκαετίες στις πλάκες της παρέας και στα παιδικά καμώματα, αλλά στη βιομηχανοποιημένη παραγωγή «ειδήσεων», που υποκρύπτουν δημοσιογραφικό αυτοσαρκασμό. Ούτε και τέτοιο ψέμα μπορώ να βρω. Γιατί το πραγματικό βιωματικό παγκόσμιο και ντόπιο γίγνεσθαι για μια ακόμα φορά ξεπερνάει και τη φαντασία, και στη σκοτεινή και στη φωτεινή του πλευρά. Και η δύναμη της εικόνας παραμένει τόσο απίστευτη που την κάνει πιστευτή. Ήρθε καπάκι και η επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη, που λέγεται τεχνητή νοημοσύνη, κι όλα μοιάζουν με πρωταπριλιάτικο αστείο, επικίνδυνο και ανθυγιεινό και χωρίς ένσημα αιωνιότητας.

Φέρνω το πιο πρόσφατο παράδειγμα εις επίρρωσιν του ανωτέρου ισχυρισμού μου, που θα έλεγαν και σύγχρονοι Σουρήδες αν υπήρχαν. Είδα τον Πάπα με λευκή καπιτονέ μπουφανιά και τον σταυρό να κρέμεται έξω απ’ το φερμουάρ. Έμοιαζε με κληρικό ράπερ, που σου γεννούσε την περιέργεια τι στον κόρακα θα τραγουδήσει – ψάλλει και σε ποια γλώσσα, έτσι και σκύψει σε μικρόφωνο στη συναυλία την κυριακάτικη, του πιο γνωστού παπαδίστικου ραπ χώρου στον κόσμο, που είναι το Βατικανό. Το …προπρωταπριλιάτικο οπτικό ειδησάριο, με τόσες λεζάντες όσοι και οι παραλήπτες της εικόνας, γρήγορα απομυθοποιήθηκε ως προϊόν της τεχνητής νοημοσύνης. Κι όμως σήμερα, που κατά τους Αγγλοσάξονες είναι και η Ημέρα του Τρελού (Fool’s Day), αυτό το πιθανοφανές της ΤΝ εμπεριέχει μια τρελή αλήθεια. Καθόλου πρωταπριλιάτικη. Η εικόνα άρεσε. Και εδώ θέλω την εκτός ημερομηνίας προσοχή σας. Άρεσε γενικώς. Δεν ξεσηκώθηκαν οι φανατικοί καθολικοί. Δεν θεωρήθηκε η εικόνα προσβλητική, σαν τους Σατανικούς Στίχους του Ρουσντί, ή το σκίτσο του Μωάμεθ στο Σαρλί Εμπντό, που κατέληξε σε αιματοχυσία. Και κατά τη γνώμη μου λειτούργησε ως καλύτερη επικοινωνιακή δημοσκόπηση για το τι χρειάζεται ένας Ποντίφικας για ν’ αντέξει και να διατηρήσει την εξουσία του επί …αμαρτωλών τε και μη ψυχών σε Ανατολή και Δύση. Κι άμα η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) μπορεί σε νεκρό χρόνο με ελάχιστο κόπο να εξασφαλίζει ένα τέτοιο αποτέλεσμα, τότε ποιος θα ‘ναι σίγουρος ότι δεν ζει ως πρωταπριλιάτικη εκδοχή. Ψυχή τε και σώματι.

Ύστερα είναι και το άλλο, το πραγματικό, μέρα που είναι σήμερα, το αντιμετωπιζόμενο και ως προστατευτικό του περιβάλλοντος επίτευγμα, του γιγάντιου κεφτέ από κρέας μαμούθ, που κατασκευάστηκε και παρουσιάστηκε πάλι ως δημοσκοπικός λαγός της εφαρμογής, για την ώρα εξωφρενικής, των τεχνολογικών δυνατοτήτων. Ο στόχος είναι προφανέστατα η παραγωγή τεχνητού κρέατος, που θ’ αλλάξει τη γεωπολιτική αγροτοκτηνοτροφική κατοχή, διανομή και αξία της καλλιεργήσιμης γης. Η εξοικείωση έχει εξασφαλιστεί με το θέαμα. Πριν φτάσουμε στο Τζουράσικ Παρκ στο πιάτο μας, έχει «βρέξει κεφτέδες» στην ομώνυμη παιδική ταινία, επί μακρόν. Τα παιδιά ξέρουν καλά όχι το πιάτο αλλά και τον Ρατατούιγ. Ηδη όμως έχουμε και τις πρώτες διαδηλώσεις- επεισόδια εναντίον εργαστηρίων και βιοτεχνιών που παράγουν τεχνητό κρέας. Επίκειται και νομοθέτηση κι άλλα πολιτικά σπουδαιοφανή περί την τροφική αλυσίδα, την ίδια ώρα που οι ουκρανικοί σιτοβολώνες εμφανίζονται έτοιμοι να υποδεχτούν βομβίδια εμπλουτισμένου ουρανίου, όπως η Αδριατική και ο υδροφόρος βαλκανικός ορίζοντας πριν από δυόμισι δεκαετίες, επί διαμελισμού της Γιουγκοσλαβίας.

Με τούτα και με κείνα, διαλανθάνει και η τεχνητή πολιτική νοημοσύνη, που θέλει τα θύματα των εγκλημάτων, όπως αυτό στα Τέμπη, να μετατρέπονται σε «θυσιασμένους ήρωες» προσήλυτων του καπιταλισμού και χωρίς να ανοίγει μύτη. ‘Η ακόμα χειρότερα στα Σόδομα και Γόμορρα της επικοινωνιακής διαστροφής να θεωρείται εκστασιακός προοδευτισμός η ορκωμοσία Πακιστανού ως πρωθυπουργού στη Σκοτία. Εκεί η πραγματικότητα της εικόνας ανατίναξε την Πρωταπριλιά, αφού ο Χαϊλάντερ ντύθηκε για την περίσταση με την επίσημη στολή του Πακιστανού ηγέτη γαμπρού.

Όχι. Το κεφάλαιο δεν πουλάει τρέλα, χάριν εντυπώσεων, αστεϊσμού και παιδιάς. Επενδύει στη χειραγώγηση των μαζών, αναπτύσσοντας ταχύτατα τον απόλυτο έλεγχο της εικόνας της πραγματικότητας και της αναπαραγωγής της κυριαρχίας επί της διαστροφής της. Υπερφωτίζει την «καινοτομία», το εξωφρενικό, το κοινωνικά αποδεκτό, το πάλαι ποτέ εξωτικό που στις μέρες μας είναι κατοχυρωμένα πρωτότυπο. Μειώνει έτσι την κριτική ικανότητα διαχωρισμού του καλού με το κακό, και την αντικαθιστά με το αρεστό ως πλειοψηφία και το δυσάρεστο ως μειοψηφία, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα. Για να έχει απόλυτη εξουσία και έλεγχο των δράσεων που υπηρετούν τα συμφέροντά του, ώστε να εξουδετερώνει τις αντιδράσεις του κόσμου της εργασίας. Έτσι η Πρωταπριλιά πουλιέται ως μία μέρα για …τρελούς, και τ’ αφεντικά κρατάνε τις άλλες 364 για να κυνηγάνε τα τρελά τους κέρδη και να φαίνεται και φυσικό, και πιθανό, και αληθές.

Το άρθρο αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 1-2 Απρίλη 2023