Μια ωραία μάχη ανήμερα Πρωτοχρονιά. Απ’ τ’ αντάρτικο «ρεβεγιόν» στα Καμπιά της νίκης…

Όταν βροντούσε ο Όλυμπος και μούγκριζε ο Σπερχειός…

Αυτό το γράμμα είναι πρόσφατο. Γραμμένο τέλος φθινοπώρου. Είναι μια απλή περιγραφή με χιούμορ και αίσθημα, με εικόνες απ’ τ’ αντάρτικο του βουνού στην κατοχή. Μια αληθινή, δροσερή αντάρτικη ιστορία και μια ωραία μάχη.

Αγαπητέ μου φίλε και συναγωνιστή Νίκο. Σ’ αντάμωσα προχτές στην οδό Σταδίου και σε χάρηκα, λεβέντη με το κοντομάνικο πουκάμισο. Βέβαια έχεις τα χρονάκια σου. Μα καθώς λέμε εμείς οι Ρουμελιώτες: «Καλός νιός, καλός γέρος…» Πώς αλλάζουν όμως οι καιροί!

Έτσι και σ’ αντάμωσα, λοιπόν, έφερα στο νου μου την πρώτη μας αντάμωση, πριν 30 χρόνια, στον Άη – Γιώργη – Τυμφρηστού. Ήταν παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1944. Ήρθες να επιθεωρήσεις το τμήμα μας (λόχος πολυβόλων της Δεκάτης – τρίτης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ). Θυμάσαι; Ένα μέτρο χιόνι και τ’ άλογό σου ήταν σα να κολυμπούσε μέσα. Μέναμε τότε σ’ ένα σχολείο και βρισκόμαστε σε κατάσταση ετοιμότητας γιατί κάθε λίγο και λιγάκι ξεκινούσανε οι Γερμανοί απ’ τη Λαμία κι ανέβαιναν προς Σπερχειάδα – Μακρακώμη – Καρπενήσι, με τα βαριά τους τανκς και τα τεθωρακισμένα τους.

Μόλις τότε είχες αντικαταστήσει τον παλιόν επίτροπο της Μεραρχίας. Φορούσες, που λες φίλες μου, μια φαρδιά και μακριά ιταλική μανδύα (φαίνεται ο μακαρίτης κοκορόφτερος φασίστας ήταν λίγο μακρύς ο φουκαράς) και ήταν η μανδύα χρώμα φυστικί, είχες ζώσει στη μέση σου μια πολύ φαρδιά ζώνη…δράμα υπόθεση…Κι απ’ τη ζώνη σου κρεμόταν μια μικροσκοπική μπερέτα που μόλις φαινόταν «δια γυμνού οφθαλμού», που λένε και μια ιταλική χειροβομβίδα…χάρμα! Όμως μέσα σ’ αυτόν τον άχαρο μανδύα χτυπούσε μια καρδιά και κρυβόταν μια θέληση δυνατή για τον αγώνα. Να σου πω την αλήθεια, φίλε μου…Η πρώτη εντύπωσή μας από σένα ήταν αποκαρδιωτική! Όταν όμως άρχισες να μας μιλάς καταλάβαμε πως «το ράσο δεν κάνει τον παπά»…Πάμε παρακάτω…

Πρέπει να θυμηθείς ότι είχαμε μαζί μας και 33 Σοβιετικούς στρατιώτες που τους απελευθερώσαμε απ’ το χιτλερικό στρατόπεδο της Στυλίδας. Γιορτάσαμε μαζί Πρωτοχρονιά. Θυμάσαι το πρωτοχρονιάτικο δέντρο τους;

Το στολίσανε μ’ ό,τι πρόχειρο αγαπημένο πραγματάκι είχαν: καδενίτσες, φωτογραφίες, νομίσματα και προπαντός μ’ εκείνη τη φωτογραφία του Τσαπάγεφ (πού τη βρήκαν, αλήθεια, μέσα στην αιχμαλωσία τους!). Βάλανε ύστερα και μια μαύρη κουραμάνα σαν το χάρο για βασιλόπιττα κι άρχισαν την καζάσκα και τα υπέροχα ουκρανέζικα τραγούδια τους.

Κι’ ύστερα κάθε γουλιά που πίναν βγάζανε κι ένα φλογερό λόγο για την πατρίδα τους, για το σοσιαλισμό, για τους συντρόφους που χάθηκαν στη μάχη…

Τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς του 1944 μάς έφεραν τη διαταγή να κινηθούμε αμέσως προς Καμπιά, γιατί 13 τανκς και ισάριθμα αυτοκίνητα χιτλερικά πέρασαν απ’ τη Μακρακώμη προς Σπερχειάδα – Καμπιά – Άη – Γιώργη.

Πρέπει να θυμάσαι τη νίλα των χιτλερικών στην Καμπιά…Ο λόχος μας προχώρησε από Μακρακώμη δέκα χιλιόμετρα και περνώντας το Σπερχειό με τ’ αφρισμένα κύματα και τα παγωμένα νερά μέχρι τις μασχάλες και δεμένοι με σκοινιά, με τα μουλάρια φορτωμένα, κινηθήκαμε από Βορρά προς Νότο και κάναμε ωραίο πλευροκόπημα στους Γερμανούς. Τους πετσοκόψαμε αδελφέ μου!

Αχρηστέψαμε όλα τα τανκς εκτός από ένα «Τίγρη» που δεν τον έπιανε τίποτα. Σκοτώσαμε το διοικητή τους και το λυκόσκυλό του που δεν τον άφηνε. Γιόμισε ο δρόμος από τα κουφάρια τους.

Εκεί είδαμε την παλληκαριά τους…Κλαίγαν σαν γυναικούλες και σκαρφάλωναν με τα νύχια τον ανήφορο να καλυφθούν. Σ’ αυτή τη μάχη μάς βοήθησαν οι σύντροφοί μας Ρώσοι και η ημιλαρχία Ιππικού με τον καπετάνιο Κώστα.

Ήταν μια ωραία μάχη! Κράτησε μέχρι το βράδυ κι ήρθαν οι Γερμανοί και πήραν τους νεκρούς τους. Κι ύστερα είπαμε εμείς: Την ωραία μάχη μας τη χαρίζουμε δώρο πρωτοχρονιάτικο στη δοξασμένη Μεραρχία μας, στο Λαό μας και στον επίτροπό μας.

Εχ! και τι δοξασμένα χρόνια εκείνα!

Με συναγωνιστικούς χαιρετισμούς.

Νίκος Βοριάς, καπετάνιος λόχου πολυβόλων και για την ακρίβεια: Νίκος Βλάχος – Περιστέρι.

Ριζοσπάστης, Τετάρτη 1 Γενάρη 1975

(Στη φωτογραφία αντάρτες της 1ης Υποδειγματικής Διμοιρίας ΕΠΟΝ-ΕΛΑΣ)