Μάνος Σαριδάκης: Η μεγάλη εικόνα είναι το ΚΚΕ

Η Κατιούσα συνομιλεί με τον Μάνο Σαριδάκη, υποψήφιο με το ΚΚΕ στον Νότιο Τομέα Αθηνών, εν όψει της επικείμενης εκλογικής μάχης. Τι μπορεί να προσφέρει μια εκλογική αναμέτρηση στον αγώνα; Τι θέση έχουν σε αυτόν αγωνιστές τα συνεπή στοιχεία της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς; Ποια είναι η θέση του ΚΚΕ απέναντι στο ζήτημα της διακυβέρνησης; Και πώς θα μπορούσε να σταματήσει το λεγόμενο brain drain; Αυτά είναι μερικά από τα ζητήματα που πιάνει η ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολουθεί, δίνοντας υλικό για σκέψη και συζήτηση -προεκλογική και όχι μόνο.

-Ποιοι λόγοι σε οδήγησαν να συμπορευτείς, εδώ και αρκετά χρόνια, με το ΚΚΕ;

Βλέπω αρχίσαμε κατευθείαν στα βαθιά, έτσι; Κοίταξε, υπάρχει ένα σημείο στο οποίο κάθε ένας και κάθε μία που αγωνιά και παλεύει για έναν καλύτερο κόσμο θα πρέπει να αποφασίσει να δει τη μεγάλη εικόνα που έλεγε και ο Μίκης. Και η μεγάλη εικόνα είναι το ΚΚΕ. Η μόνη δύναμη που διαχρονικά, συστηματικά, σε όλους τους εργασιακούς χώρους, σε όλες τις γειτονιές είναι με τους εργαζόμενους και το λαό, είναι το ΚΚΕ. Ναι, κατά καιρούς υπάρχουν και άλλοι χώροι που μεμονωμένα και τμηματικά έχουν μπει στη μάχη, τίμια και αγωνιστικά μεν, με μορφή έκλαμψης δε. Να στο πω πιο απλά: ο καπιταλισμός δεν θα ανατραπεί με τίμιες εξεγέρσεις αλλά με την καλά προετοιμασμένη νικηφόρα επανάσταση.

-Πώς κρίνεις το κάλεσμα του ΚΚΕ για συμπόρευση και το πρόσφατο άνοιγμα που έκανε;

Δε νομίζω να έκανε κάποιο πρόσφατο άνοιγμα. Πάντα ήταν ανοικτό προς όλους όσοι βλέπουν την αδικία και την εκμετάλλευση στην κοινωνία. Αυτό που έλεγε πάντα ήταν το εξής: Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος κομμουνιστής, να συμφωνεί με το ΚΚΕ μέχρι τον τελικό στόχο, προκειμένου να συμπορευτεί μαζί μας. Και πολλοί είναι αυτοί και αυτές που επιλέγουν να συμπορευτούν με το ΚΚΕ, χωρίς να έχουν ταύτιση στα θέματα του σοσιαλισμού/κομμουνισμού, της αποτίμησης των σοσιαλιστικών χωρών, κλπ.

-Πίστευες ότι θα ερχόταν ξανά ο καιρός να στηρίξεις το ίδιο Κόμμα, το ΚΚΕ, με συναγωνιστές από την ΑΡΙΣ, που είναι από τις βασικές δυνάμεις που συμμετέχουν στα ΕΑΑΚ;

Προφανώς και το πίστευα, όπως πιστεύω ότι και άλλοι τίμιοι και συνεπείς αντικαπιταλιστές από άλλες οργανώσεις, όπως πχ το ΝΑΡ, αργά ή γρήγορα θα συμπορευτούν με το ΚΚΕ. Όπως είπα και πριν, αντικειμενικά δεν υπάρχει χώρος ούτε και ανάγκη για κάτι άλλο εκτός των ΚΚΕ και των ΜΕΡΑ25/ΣΥΡΙΖΑ. Όποιος – όποια είναι με τον επαναστατικό δρόμο θα συμπορευτεί με το ΚΚΕ, όποιος είναι με τον μεταρρυθμιστικό δρόμο θα συμπορευτεί με το ΜΕΡΑ25/ΣΥΡΙΖΑ.

-Λένε πως αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομες. Τι μπορεί να αλλάξει λοιπόν η εκλογική ενίσχυση του ΚΚΕ;

Καταρχήν και αν η αποχή μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο θα ήταν παράνομη. Κοίταξε… Προφανώς και το σημαντικό είναι η καθημερινή δράση όλων μας στο κίνημα, σε κάθε μάχη που δίνεται στις γειτονιές, στους χώρους δουλειάς, στα πανεπιστήμια, στα σχολεία κ.α. Αλλά και οι εκλογές είναι μια μάχη που πρέπει να δοθεί, ακριβώς για να στηρίξει το κύριο μέτωπο. Γιατί; Σκεφτείτε το εξής απλό: Θα είναι ίδια η κατάσταση αν το ΚΚΕ την επόμενη των εκλογών έχει 5% και ίδια αν έχει 15%; Με τον ίδιο τρόπο θα περάσουν όλα τα μέτρα που μας ετοιμάζουν αν το ΚΚΕ έχει 5% και αν έχει 15%; Θα έχουν την ίδια ψυχολογία οι κυβερνώντες; Όχι βέβαια!

-Μπορεί ένα αποτέλεσμα στην κάλπη να δώσει ώθηση στο κίνημα και τους αγώνες;

Προφανώς! Θα είναι ένα καλό εφαλτήριο προκειμένου να προχωρήσουμε στο σημαντικό: στην ανασυγκρότηση του κινήματος. Όπως μου έλεγε μια ηλικιωμένη συντρόφισσα “να πάρουμε παραπάνω μπόι, να νιώσουμε ψηλότεροι”. Έχει μεγάλη σημασία αυτό. Και ιστορικά, δυστυχώς ή ευτυχώς, μεγαλειώδη κινήματα “κάτσανε” με το που ήρθε ένα κακό εκλογικό αποτέλεσμα (Μάης του ‘68 στη Γαλλία, πρόσφατα στη Χιλή), ενώ αντίθετα καλά εκλογικά αποτελέσματα οδήγησαν στην εκτίναξη του κινήματος (όπως στον ευρωπαϊκό νότο και στη χώρα μας, τη δεκαετία του ‘70 και τις αρχές του ‘80).

-Γιατί κάποιοι ακούν το ΚΚΕ, το θεωρούν συνεπές αλλά διστάζουν να κάνουν το βήμα να το ενισχύσουν;

Τεράστιο θέμα για το οποίο έχουν γραφτεί βιβλία. Για πάρα πολλούς λόγους, πολύς κόσμος κατανοεί ότι το ΚΚΕ είναι το Κόμμα στο πλευρό των εργαζομένων και του λαού, αλλά τους φοβίζει ο “σοσιαλισμός”, τους φοβίζει ο “κεντρικός σχεδιασμός”, τους φοβίζει ο “διεθνισμός” κλπ, ειδικά σε συνθήκες περιόδου αντεπανάστασης, η οποία βαραίνει στη συνείδηση, στην πολιτική στάση, άρα και στην εκλογική στάση. Εμείς τους λέμε: κάντε το βήμα! Ψηφίστε ΚΚΕ να δυναμώσει ο λαός, και εδώ είμαστε να τα συζητήσουμε όλα.

-Το ΚΚΕ θέλει να κυβερνήσει;

Στάνταρντ ερώτηση, την περίμενα πιο νωρίς. Λοιπόν. Το ΚΚΕ θα πάρει μέρος σε μια κυβέρνηση όπου θα κυβερνούν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και θα απολαμβάνουν το αποτέλεσμα του μόχθου τους, χειρωνακτικού, πνευματικού σε κάθε συνδυασμό. Αυτό που θέλω να τονίσω, είναι το εξής: Η ψήφος στο Κομμουνιστικό Κόμμα είναι ίσως ο σημαντικότερος δείκτης του βαθμού συνειδητοποίησης της εργατικής τάξης. Δηλαδή σε αυτό που μας ρωτάνε πολλοί “τι θα γίνει αν το ΚΚΕ πάρει 60%” η απάντηση είναι ότι, αν γίνει αυτό, θα σημαίνει αντικειμενικά ότι η εργατική τάξη είναι βαθιά πεισμένη να πάρει την εξουσία, επομένως θα αναλάβει η ίδια έτσι κι αλλιώς την κυβέρνηση. Και τότε προφανώς το ΚΚΕ ως η πρωτοπορία της εργατικής τάξης θα αναλάβει και τις ευθύνες που του αναλογούν.

-Υπάρχει όμως κάποιο προηγούμενο που να έχει γίνει αυτό;

Φυσικά. Εν μέρει στην ελεύθερη Ελλάδα το 1944, λίγο πολύ αυτό είχε γίνει. Η μαζική αποδοχή του ΚΚΕ πήγαινε χέρι-χέρι με την ωρίμανση της συνείδησης των λαϊκών στρωμάτων, και έτσι ξεπηδούσαν φορείς και θεσμοί λαϊκής εξουσίας, όπου προφανώς τα μέλη του ΚΚΕ συμμετείχαν και είχαν πρωτοπόρο ρόλο. Η πορεία αυτού του τύπου εξουσίας είναι αντικείμενο μιας μακράς συζήτησης και φυσικά διαβάσματος και των Δοκιμίων Ιστορίας του ΚΚΕ.

-Τι θα έλεγες σήμερα στους παλιούς σου συντρόφους και συναγωνιστές της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς;

Τεράστιο θέμα. Κακά τα ψέματα, η εξωκοινοβουλευτική αριστερά και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα ξεπήδησε για συγκεκριμένους λόγους, αυτό που έλεγε ο Λένιν “η εμφάνιση του αριστερισμού ως πολιτική οντότητα είναι το τίμημα που πληρώνει το Κομμουνιστικό Κόμμα για λάθη δεξιάς παρέκκλισης”. Και πράγματι, στη δεκαετία του ‘70 και του ‘80, το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα και η ίδια η ΕΣΣΔ έκανε τέτοια λάθη (τα οποία λίγο ως πολύ μεταλαμπάδευσαν και στο ΚΚΕ) που άφηναν χώρο για μια αριστερίστικη κριτική. Στην Ελλάδα η τάση αυτή κορυφώθηκε το 1989 με τη συμμετοχή στο Συνασπισμό και σε αστική κυβέρνηση. Όμως ήδη από το 1991, το ΚΚΕ αργά αλλά σταθερά, με οργανωμένο και μεθοδικό τρόπο, απαλλάχτηκε από λανθασμένες αντιλήψεις. Αργότερα με τα Συνέδρια τού ΚΚΕ ξεκαθαρίστηκε και προγραμματικά η πορεία συγκέντρωσης δυνάμεων για την επαναστατική διαδικασία χωρίς ενδιάμεσα στάδια. Να το πω αλλιώς: σήμερα δεν υπάρχουν οι συνθήκες που γέννησαν την εξωκοινοβουλευτική αριστερά ως οντότητα που ασκεί κριτική από αριστερά. Δεν έχει λόγο ύπαρξης, πώς το λένε. Αυτό λοιπόν που λέω στους συντρόφους και συναγωνιστές της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, είναι να προσεγγίσουν και να συμπορευτούν με το ΚΚΕ. Έρχονται δύσκολοι καιροί και δεν περισσεύει κανένας.

-Και ο ΣΥΡΙΖΑ;

Είναι κρίσιμο να απεγκλωβιστούν δυνάμεις και αγωνιστές από το ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει πλούσια διεθνής βιβλιογραφία, ακόμα και από φιλελεύθερους μάλιστα συγγραφείς, οι οποίοι παραφράζοντας το παλιό ρητό ισχυρίζονται και αποδεικνύουν επιστημονικά ότι “δεν γίνεται κεντροαριστερή πολιτική σε μια χώρα” καθώς τόσο το πλαίσιο της ΕΕ όσο και η ίδια η σύγχρονη οικονομικοκοινωνική δομή δεν αφήνει καθόλου χώρο ούτε καν για μικρές νίκες, όσο και να το ήθελαν οι κεντροαριστερές κυβερνήσεις. Ας μην περιμένουν οι εργαζόμενοι βελτίωση από το ΣΥΡΙΖΑ. Και να το ήθελε, δεν μπορεί να το κάνει. Μακάρι να μπορούσαμε να βελτιώσουμε τον καπιταλισμό, αλλά δυστυχώς έχει αποδειχτεί πολλάκις ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Το να τον ανατρέψουμε όμως είναι αναπόφευκτο.

-Πώς μπορεί η οργή που εκφράστηκε στα Τέμπη να έχει συνέχεια και να εκδηλώνεται πιο συχνά στον δρόμο;

Το γεγονός στα Τέμπη και το ξέσπασμα που ακολούθησε ήταν αποτέλεσμα της συσσωρευμένης οργής που είχε μαζευτεί τα τελευταία 4 χρόνια, με τις απανωτές κρίσεις. Ο κόσμος βγήκε στο δρόμο να φωνάξει ένα “ως εδώ”! Το αν και πώς θα βρει διέξοδο και συνέχεια η οργή είναι ανοικτό. Ήδη στις φοιτητικές εκλογές, θυμίζω ότι πολλοί νεκροί ήταν δυστυχώς φοιτητές που πήγαιναν στις σχολές τους, αυτό εκφράστηκε με την παγίωση της ΠΚΣ στην πρώτη θέση, αλλά και την ενίσχυση άλλων αριστερών δυνάμεων. Για να δούμε λοιπόν πώς θα πάει το πράγμα και στα υπόλοιπα μέτωπα, και για αρχή πώς θα πάει η εκλογική μάχη.

-Μια που το ανέφερες, Πανσπουδαστική πρώτη δύναμη ξανά στα Πανεπιστήμια, κάποιο παραπάνω σχόλιο;

Κοίτα, η νεολαία είναι το βασικό θύμα της κρίσης της τελευταίας δεκαετίας. Οι σημερινοί φοιτητές ξέρουν ότι έχουν πολύ δυσκολότερο μέλλον από τους φοιτητές 10 και 20 χρόνια πριν. Είναι αναμενόμενο να στραφούν προς την αριστερά και δη την ΚΝΕ και την ΠΚΣ.

-Πώς μπορεί να σταματήσει η διαρροή επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό -το λεγόμενο brain drain;

Δύσκολο. Κατανοώ πλήρως όσους μπροστά στο φάσμα της ανεργίας φεύγουν στο εξωτερικό, και εγώ άλλωστε έλειπα πάρα πολλά χρόνια σε Αγγλία, Γαλλία, ΗΠΑ κ.α. Για να επιστρέψουν θα πρέπει να έχει διασφαλιστεί αξιοπρεπής εργασίας και ζωή εδώ, που μεταξύ μας μπορεί να γίνει μόνο με ριζικές αλλαγές. Πρέπει λοιπόν και οι επιστήμονες που είμαστε πλέον στην Ελλάδα, και όσοι και όσες είναι έξω, να αγωνιστούμε για αλλαγή των συσχετισμών και για βελτίωση και ανατροπής της κατάστασης, δίπλα στο εργατικό και φοιτητικό κίνημα. Αντί να αναγκαζόμαστε να φεύγουμε εμείς από τη χώρα μας, να αγωνιστούμε ώστε να φύγουν τα μονοπώλια και οι επιλογές τους, που μας εξωθούν στη φυγή. Και τότε, θα μπορούμε απρόσκοπτα να προσφέρουμε τα αποτελέσματα του μόχθου τους πίσω στο λαό που μας έφτιαξε.

-Θεωρείς πως οι κατακτήσεις της επιστήμης τις γεύονται αναλογικά λιγότεροι; Αν ναι, τι επιπτώσεις έχει αυτή η τάση;

Προφανώς. Και ξαναερχόμαστε στο βασικό ερώτημα του ποιος έχει την εξουσία, γιατί αυτός ελέγχει και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της επιστήμης. Όταν ρώτησαν τον Hawking αν θα πρέπει να φοβόμαστε την τεχνητή νοημοσύνη, αυτός απάντησε ότι: «Αν η τεχνητή νοημοσύνη παράγει όλα όσα χρειαζόμαστε, τότε το ζήτημα θα είναι πώς αυτά θα μοιράζονται σε όλους τους ανθρώπους. Θα μοιραστούν δίκαια σε όλους ή αυτοί που έχουν πρόσβαση στην τεχνητή νοημοσύνη θα τα κρατούν για τον εαυτό τους; Τον καπιταλισμό λοιπόν να φοβάστε, όχι τις μηχανές».

-Η κατάκτηση του διαστήματος μήπως είναι μακριά από τη σκληρή καθημερινότητα και το πρόβλημα επιβίωσης που αντιμετωπίζει μεγάλο κομμάτι της ανθρωπότητας;

Αυτή είναι είναι μια κλασική ερώτηση: Την ώρα που ο κόσμος περνάει δύσκολα, γιατί δίνουμε χρήματα για τη βασική έρευνα; Ε, η απάντηση είναι ότι πρώτον, η ανάγκη για βαθύτερη γνώση της αντικειμενικής πραγματικότητας είναι ενδογενής στους ανθρώπους και δεύτερον, ότι μόνο με την απρόσκοπτη στήριξη της βασικής έρευνας θα μπορεί αργότερα να μετατραπεί σε εφαρμοσμένη και να οδηγήσει στη βελτίωση των συνθηκών της ζωής μας. Η μελέτη και η κατοπινή χρήση του διαστήματος θα δώσει τεράστια ανάσα στην ανθρωπότητα και πρωτόγνωρα οφέλη. Αρκεί βέβαια να γίνει παράλληλα με μια κοινωνική αλλαγή στη Γη, γιατί αλλιώς μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα και να αποτελέσει συνέχεια της εκμετάλλευσης.

-Μπορούν οι κομμουνιστές να κερδίσουν-φλογίσουν και να συσπειρώσουν τα πρωτοπόρα, ανήσυχα μυαλά σε μια σειρά επιστημονικούς κλάδους;

Τον 20ό αιώνα, αυτό που αποκάλεσες πρωτοπόρα και ανήσυχα μυαλά, συστρατεύθηκαν όντως με το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα. Τρεις δεκαετίες μετά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα του 1989-1991, που οδήγησαν μεγάλο τμήμα αυτών να έχουν αυταπάτες για τον καπιταλισμό, έχω την εντύπωση ότι επιστρέφουμε στις εποχές που οι πρωτοπόροι και ανήσυχοι επιστήμονες στρέφονται ξανά προς την αριστερά, καθώς αν δεις τα πράγματα εντελώς επιστημονικά δεν μπορείς παρά να οδηγηθείς στο συμπέρασμα ότι ο καπιταλισμός είναι κάτι παράλογο που οφείλουμε να το αλλάξουμε.

Μάνος Σαριδάκης
Υποψήφιος βουλευτής με το ΚΚΕ στο Νότιο Τομέα Αθηνών.

Ο Μάνος Σαριδάκης είναι Κύριος Ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Διδάκτωρ Θεωρητικής Φυσικής. Έχει εργαστεί ως µεταδιδακτορικός ερευνητής και επισκέπτης Καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), στη Γαλλία (Saclay, IAP), στις ΗΠΑ (Baylor U.), στη Χιλή (PUCV) και στην Κίνα (Tsing Hua, USTC). Έχει δηµοσιεύσει περισσότερες από 250 ερευνητικές εργασίες µε µεγάλη διεθνή αναγνώριση και έχει συγγράψει 5 βιβλία. Είναι µέλος του Διοικητικού Συµβουλίου των Ερευνητών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών, των Επιστηµονικών Συλλόγων Αστρονοµίας Αστροφυσικής, Βαρύτητας και Κοσµολογίας, και Φυσικής Υψηλών Ενεργειών. Είναι, επίσης, µέλος του Εθνικού Συµβουλίου της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) και πρόεδρος της Ένωσης Γονέων Μοσχάτου-Ταύρου.