Παραμύθι χωρίς δράκους (εκλογές μαντινάδα)

Τα όνειρά σου μην τα λες γιατί μια μέρα κρύα, μπορεί και οι φροϊδιστές να ‘ρθούν στην εξουσία. Δέκα λογιώ οι παλικαριές οι εννιά να δραπετεύεις και οι αγάπες δυο λογιώ στη μια καλογερεύεις. Λοιπόν μεγάφωνα παντού όλο χαρτιά η Μπενάκη, μα δεν υπήρχε ούτε ψυχή και φύσηξε αεράκι κι άρχισαν όλα να γυρνούν σαν στοιχειωμένο τσίρκο ανοίγει μια καταπακτή και πέφτω πλάι στον Κύρκο. Κοιτούσε σάμπως για ταξί του λέω καλησπέρα αλλά εμείς και μόνο εμείς ξεμείναμε εδώ πέρα.

Αμέσως έγινε καπνός σαν μια δεκαετία το σκάει νομίζοντας κι αυτός πως ήμουν συμμαχία. (οι εκλογές μαντινάδα, Σαββόπουλος) 

Οι εκλογές μαντινάδα από τον δίσκο ρεζέρβα του Διονύση Σαββόπουλου. Ενός Διονύση Σαββόπουλου αρκετά διαφορετικού από τον σημερινό, σε μια επίσης άκρως διαφορετική κοινωνία. Άλλαξε όμως μόνο ο Νιόνιος; Η αλήθεια είναι πως τα χρόνια που περνούν μας αλλάζουν όλους. Οι εμπειρίες, οι ήττες, οι νίκες, οι απογοητεύσεις. Βέβαια τα πολιτικά δίπολα και οι συμπεριφορές έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται. Τη δεκαετία του ’70 και του ’80 το παραμύθι είχε έναν πολύ κακό δράκο, τη δεξιά. Και έναν λαμπερό ιππότη τον Άνδρα Παπανδρέου. Όσοι δεν μπορούσαν να το αντιληφθούν ήταν αθεράπευτα ρομαντικοί, κολλημένοι, ιδεαλιστές. Και όσοι άλλοι είχαν αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν επικίνδυνοι για το παραμύθι. 

Μπορεί κανίβαλος ποτέ ωχ αμάν αμάν να εκπροσωπήσει τάχα όλους τους φίλους τους παλιούς ωχ αμάν αμάν που έχει στη στομάχα; Κι αμέσως χέρια με τραβούν γραμμή στο κυλικείο αλλά ξυπνάω ευτυχώς στο κρίσιμο σημείο. (οι εκλογές μαντινάδα, Σαββόπουλος)

Οι άλλοι είναι μια κομβική για τον προοδευτικό χώρο ομάδα. Και όπως συνεχίζει το τραγούδι, αυτούς τους άλλους θέλουν να τους φάνε. Είναι υπεύθυνοι για το κάθε κακό, είναι ο μεγάλος κακός από τα παραμύθια, οι σταλινικοί, οι απόλυτοι, οι αρνητές. Οι άλλοι είναι βγαλμένοι από τη σειρά lost, υπάρχουν από πάντα αλλά τα χαρακτηριστικά τους μεταβιβάζονται στην κάθε νέα ομάδα που αναπτύσσει ιδιοκτησιακή αντίληψη για το νησί. Και αυτό είναι και η ουσία των δήθεν υπερασπιστών της ελευθερίας, η ιδιοκτησιακή αντίληψη, η ταυτότητα του μεγάλου ινστρούχτορα και παράγοντα πίσω από τον οποίο πρέπει να στοιχίζονται οι υπόλοιποι, σε όποιο κόμμα και αν βρεθεί. Αυτό ερμηνεύει την ευκολία που το ΠΑΣΟΚ του “ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο” λοιδορούσε όσους έφευγαν τότε απογοητευμένοι, ενώ τα στελέχη που τότε κουνάγανε το δάχτυλο βρέθηκαν αργότερα στον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και στη ΝΔ. Αυτό ερμηνεύει την ευκολία που αναθεωρητές κατήγγειλαν τον σταλινισμό και την Σοβιετική Ένωση, αλλά ποτέ τον Τσαουσέσκου και τη Ρουμανία. 

Ψηφοθηρία λόγοι κι εμβατήρια ποτέ δεν έφεραν την αλλαγή, Για αυτό και χάθηκες στα σφαιριστήρια και μεσ στα γήπεδα την Κυριακή, Τώρα καθώς κοιτάς τα διυλιστήρια ρωτάς ποιοι σ’ έχουν βάλει στο κλουβί. Ηλεκτρικόσ θησέας σε πηγάδι κι η αριάδνη έχει τρελαθεί. Μια πλαστική ανέμισες σημαία πίστεψες σ’ έναν άγνωστο θεό, Κρέμασες το μυαλό σε μια κεραία ειδήσεις σίριαλ και τσίχλα ροκ, Και πώς θα ξημερώσει άλλη μέρα όταν τα λάθη κλέβουν τον καιρό, Και πώς θα ξημερώσει άλλη μέρα όταν το ψέμα σέρνει τον χορό (Ηλεκτρικός Θησέας, Μαρκόπουλος)

Η αλλαγή όπως τραγουδάει ο Σιδηρόπουλος δεν ήρθε ποτέ. Οι δεκαετίες του ’90 και της νέας χιλιετίας κατέληξαν οι καλοί να κάνουν συγκυβέρνηση με τους κακούς και πλέον ο δράκος του παραμυθιού να είναι η χρεοκοπία και η έξοδος από το ευρώ. Ο νέος ιππότης που εμφανίζεται πείθει πάλι τον αφελή αγωνιζόμενο λαό πως θα νικήσει τους νέους κακούς. Και πάλι όμως αντί να τους νικήσει, συνθηκολογεί μαζί τους. Και όσοι τον πιστέψαμε και θεωρούσαμε πως είμασταν ένα βήμα πριν την ανατροπή, βρισκόμαστε σε ένα υπαρξιακό και πολιτικό κενό. Πολλοί χάνονται σε σφαιριστήρια, σε γήπεδα, στα σπίτια τους. Ο αγώνας δημιουργεί ενοχές για το παρελθόν, απελπισία, άγχος. 

Να κλείσεις θες πληγή θανατηφόρα και μες στα “νέα” ψάχνεις για δουλειά, Τα δάκρυα σου γίνονται μαστίγια και τον λαιμό σου σφίγγουν σαν θηλιά, Όσα τα κέρδισες με τα μαρτύρια τα παζαρεύουν πάλι στα χαρτιά, Τρέχεις να ψάξεις μες στα καταφύγια και βρίσκεις μιαν αιχμάλωτη γενιά (Ηλεκτρικός Θησέας, Μαρκόπουλος)

Πώς κλείνουν  όμως οι πληγές; Με νέα παραμύθια; Γιατί το μόνο που πρότεινε ο νέος ιππότης, ο αναβαπτισμένος Αλέξης Τσίπρας ήταν ένα παραμύθι με νέο δράκο τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Και από κοντά ο Γιάννης Βαρουφάκης, με το αφήγημα για τη δημιουργική συγκρουσιακή διαπραγμάτευση. Όμως το μέλλον δεν μπορεί να ορίζεται με το παρελθόν, με την επιθυμία να διορθωθεί ό,τι έχει ήδη γίνει. Δεν χρειάζεται να διορθωθεί τίποτα, γιατί ό,τι έγινε, όλα τα λάθη και οι πληγές έχουν οδηγήσει σε αυτό ακριβώς που είμαστε σήμερα, σε μια γενιά που αν και τα όνειρά της είναι ακόμα αιχμάλωτα, αρνείται να ακούσει και άλλα παραμύθια. 

Μια οθόνη μου δείχνει μηδέν, εποχές που δε γίνονται θαύματα, ένα στόμα φωνάζει πως δεν θα με πείσεις με χίλια τεχνάσματα. (Σεράγεβο, magic de spell)

Το παραμύθι έμεινε λοιπόν χωρίς δράκο. Οι οθόνες στις τελευταίες εκλογές έδειξαν μηδέν. Όσοι προσπάθησαν να αποτρέψουν με τεχνάσματα την επάνοδο της δεξιάς, απλά κατάφεραν μετά από σαράντα χρόνια να την ορίσουν ως απόλυτο κυρίαρχο, και μάλιστα σε μια από τις πιο σκληρές εκδοχές της. Και τώρα; Μπορέσουμε να οριοθετήσουμε μόνοι μας το τι θέλουμε, χωρίς να ετεροπροσδιοριζόμαστε από έναν κακό μπαμπούλα; Μπορούμε να αγωνιζόμαστε πιστεύοντας όχι σε μικρές βελτιώσεις, αλλά ονειρευόμενοι κάτι μεγαλύτερο; 

Και πέρασε ο χειμώνας κι ήρθε η καλοκαιριά κι ύστερα πάλι ξανάρθανε τα κρύα, ώσπου κάποιο βραδάκι βρε τι του `ρθε ξαφνικά κι άρχισε να φωνάζει με μανία: Τα πόδια μου καήκανε σ’ αυτή την ερημιά, η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα τα νέα που σας έφερα σας χάιδεψαν τ’ αυτιά μα απέχουνε πολύ απ’ την αλήθεια (Άγγελος εξάγγελος, Σαββόπουλος) 

Εδώ έρχεται η συμβολή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Σε μια σκληρή περίοδο, ακόμα και όντας χτυπημένο εκλογικά επέλεξε  να μη βάλει μπροστά τον εγωισμό ή την αυτοαναφορικότητά του, αλλά να ανοίξει τις πόρτες του ώστε να μην πάει και άλλος κόσμος σπίτι του, να εντάξει απογοητευμένους ανθρώπους σε αγωνιστική κατεύθυνση στα σωματεία, και να μπει μπροστά στην περίοδο της πανδημίας και να αντισταθεί στην πολιτική υγείας του κεφαλαίου. Την ίδια ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ αρχίζει να μοιράζει διαβατήρια και το ΜΕΡΑ25 να θεωρεί καταστροφή αν δεν ακούγεται η φωνή δέκα ανθρώπων στα έδρανα της βουλής, την ίδια στιγμή οι ηττημένοι των εκλογών σαν έτοιμοι από καιρό, σα θαρραλέοι στην αυτοκριτική, βρήκαν ποιος φταίει: οι άλλοι, και προπαντός το ΚΚΕ.

Αυτό ερμηνεύει και την πρωτοφανή αντίδραση υποστηρικτών τους  στην ήττα τους με πολλές φορές ακραίες συμπεριφορές που φλερτάρουν με το λούμπεν (όχι το συμπαθές site). Τι είναι όσοι διαφωνούν με τις αυταπάτες και τις ακόλουθες διαψεύσεις ή δεν ακολούθησαν τον κάθε ριζοσπάστη έμπορο ψήφων στην πορεία του; Προδότες. Κωλόπαιδα, μετανοημένοι, ανανήψαντες όψιμοι κομμουνιστές και διάφορες άλλες προσωπικές επιθέσεις που αναδεικνύουν και πάλι δυο μεγάλα προβλήματα: την αποπολιτικοποίηση του αυτοαποκαλούμενου προοδευτικού χώρου και την έντονη ιδιοκτησιακή αντίληψη των στελεχών του ως προς τους υπόλοιπους. Γιατί, δυστυχώς, όταν δεν έχεις πολιτικές θέσεις που να σε διαφοροποιούν από το αστικό κατεστημένο, όταν δεν έχεις συλλογικό όραμα αλλά προσωπικές ιδιοτέλειες, το μόνο που μένει είναι η κατινιά, το κουτσομπολιό, η λάσπη. 

Από κοντά και υποστηρικτές του ΜΕΡΑ25. Ποιος φταίει που δε μπήκαν στη Βουλή; Το ΚΚΕ φυσικά. Και τι είναι όσοι έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά; Προδότες φυσικά. 

Στους Αφροαμερικανούς μπλουζίστες απ’ την Ορλεάνη, Στους ρεμπέτες , Βαμβακάρη και Τσιτσάνη

Στο τραγούδι που έγινε σφυρί να σπάσει η αλυσίδα Και στην επανάσταση που κρύβει αυτή η χιλιετηρίδα. Στα παιδιά που ψάχνουν λέμβο στο Αιγαίο, Κόντρα σ’ όλους τους ανέμους από Αμερική κι Ευρώπη, Και σ’ αυτούς που απλώσαν χέρι να σωθούν οι ανθρώποι, Που δεν ήτανε ρουφιάνοι κερδοσκόποι. Στη παγκόσμια συνείδηση που δε λέει ν’ αλλάξει Και το άρρωστο μυαλό της να πετάξει

Στην ελπίδα πως μια μέρα θα ‘χουν όλοι τους κινήσει, Και η πλάση μονομιάς θα κοκκινήσει. Σ’ όσους πονάνε απ’ τα εγκλήματα του αγκυλωτού σταυρού, Του ιμπεριαλιστικού πολέμου στο κηνύγι θησαυρού, Σ’ όσους έδωσαν χαμόγελο απέναντι στην κάνη, Στο Φορτίνο το Σαμάνο και το Νίκο Μπελογιάννη. (Αφιερωμένο, κοινοί θνητοί) 

Το ΚΚΕ, ένα κόμμα πολύ διαφορετικό απ’ ότι υπέβαλαν τα πολιτικά στερεότυπα που αρκετοί είχαμε στο μυαλό μας, δεν περίμενε να πιέσει πρόσωπα και καταστάσεις, να εκβιάσει για μια ψήφο μια εβδομάδα πριν τις εκλογές. Γιατί είχε πολιτικές θέσεις να εκθέσει. Όχι εκβιαστικά διλήμματα. Όχι φόβο. Όχι απελπισία. Και όσες επιθέσεις και αν δεχτήκαμε, όση λάσπη κα αν έπεσε, κανένας δεν ακολούθησε τον ολισθηρό αυτό δρόμο. Από επιλογή. Γιατί εκ των πραγμάτων μόνο το ΚΚΕ ενδιαφέρθηκε για την ενότητα της αριστεράς και των λαϊκών στρωμάτων, μόνο το ΚΚΕ δεν ήθελε να οδηγήσει αγωνιστές σπίτι τους και για αυτό μετά τις εκλογές το κάλεσμα παρέμεινε ανοιχτό. Ο στόχος δεν είναι ούτε ένα πιο ανθρώπινο σύστημα καταπίεσης, ούτε η ελπίδα ότι όλα θα αλλάξουν με ένα νόμο και ένα άρθρο σε μια τετραετία. Δυστυχώς τίποτα δεν χαρίζεται τόσο εύκολα. Χρειάζεται να φαντάζεσαι έναν άλλο κόσμο, μια διαφορετική κοινωνία και να αγωνίζεσαι για αυτή ακόμα και αν δε μπορείς να τη δεις σήμερα. Εξάλλου το αύριο είναι δύσκολο να το φανταστείς και ποτέ δεν ξέρεις τι κρύβει. Όλο αυτό πολλοί μπορεί να το αποκαλούν ρομαντισμό, ιδεαλισμό, ουτοπία. Και η απάντηση είναι απλή: και πού είναι το κακό; 

Ζήσε αυτό που μια φορά συμβαίνει! Ζήσε αυτό το χτύπο που ανεβαίνει! Τώρα και πλημμυρίζει όλο το σώμα πάντα νικάμε στο τέλος εμείς οι ευαίσθητοι της γης! (Ζήσε, Αρβανιτάκη) 

Πάνος Χριστοδούλου, Βιοπαθολόγος/Εργαστηριακός Ιατρός, Ιατρός Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, MSc Διατροφής, Τροφίμων και Μικροβιώματος, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης

Φωτογραφία: Nick Paleologos / SOOC