Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Αγγίζοντας αυτή τη νεότητα» του Νίκου Καρούζου

Ο Νίκος Καρούζος είναι ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές μας. Συγκαταλέγεται στους πιο αξιόλογους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.

Γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 17 του Ιούλη 1926 και έφυγε από τη ζωή στις 28 του Σεπτέμβρη 1990, στην Αθήνα.

Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων εντάσσεται στην ΕΠΟΝ Ναυπλίου, στο τμήμα διαφώτισης.

Σπούδαζε στη Νομική Σχολή και στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αργότερα εγκατέλειψε τις σπουδές, καθώς και την προοπτική να γίνει δικηγόρος.

Για τη δράση του και τις ιδέες του εξορίστηκε στην Ικαρία και μετέπειτα στην Μακρόνησο.

Το 1967 συλλαμβάνεται ξανά, από τη χούντα των συνταγματαρχών.

Το διάστημα 1983-1984 και το 1986, εργάζεται στο Γ’ Πρόγραμμα της ΕΡΑ (ελληνική ραδιοφωνία) κάνοντας εκπομπές για τη λογοτεχνία.

Το 1972 βραβεύεται, από κοινού με τους Τάκη Βαρβιτσιώτη και Μίλτο Σαχτούρη, με το Α’ Εθνικό Βραβείο Ποίησης και το 1988 με το Α’ Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Ποίησης για το έργο του “Νεολιθική νυχτωδία στην Κροστάνδη”. Προηγούμενα, το 1963 είχε βραβευτεί με το Β’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1962 με το πρώτο βραβείο ποίησης της Ομάδας των Δώδεκα.

Ο ποιητής Νίκος Καρούζος ζούσε με τα εντελώς απαραίτητα, του ήταν άχρηστα τα καταναλωτικά αγαθά και ήταν πολέμιος της ιδιοκτησίας.

Όταν η πολιτεία τον έκρινε σαν ποιητή δεύτερης κατηγορίας, δίνοντάς του σύνταξη λιγότερη από αυτήν της πρώτης, με λίγη σχετικά διαφορά του χρηματικού ποσού, δεν τη δέχτηκε, παρά τα οικονομικά προβλήματα που είχε. Και πώς να αντιδράσει διαφορετικά, αφού στο ποίημά του “Αγγίζοντας” αναφέρει, “Επάγγελμα: η ψυχή μου”.  Ήταν, σε ολόκληρη τη ζωή του, συνεπής με τον εαυτό του!

Έργα του Νίκου Καρούζου – Ποιητικές συλλογές: Η επιστροφή του Χριστού (1953), Νέες δοκιμές (1954), Σημείο (1955), Διάλογοι (1956), Ποιήματα (1961), Η έλαφος των άστρων (1962), Ο υπνόσακος (1964), Πενθήματα (1969), Λευκοπλάστης για μικρές και μεγάλες αντινομίες (1971), Χορταριασμένα χάσματα (1974), Απόγονος της νύχτας (1978), Φερέτριον (1981), Αναμνηστική λήθη (1982), Συντήρηση ανελκυστήρων (1986), Νεολιθική νυχτωδία στην Κροστάνδη (1987), Ερυθρογράφος (1988), Λογική μεγάλου σχήματος (1989), Τα ποιήματα Α’ τόμος (1961 – 1978) και Β’ τόμος (1979 – 1991) έκδοση 1993  κ.ά.

Μετέφρασε Χόρχε Λουί Μπόρχες και έγραψε πεζά – δοκίμια.

Το ποίημα  “Αγγίζοντας αυτή τη νεότητα”, του Νίκου Καρούζου, εμπεριέχεται στη συλλογή  “Ποιήματα” που εκδόθηκε το 1961.

Αγγίζοντας αυτή τη νεότητα

Περίμενα όλο το βράδυ με τα μύρα
είχε πεθάνει μια γυναίκα
τα χαράματα
οι άνεργοι με τα φτυάρια περιμένοντας
στην πρωινή πλατεία του ταχυδρομείου
λίγο σκοτάδι έμενε ακόμη
και βασίλευεν η θαλπωρή που δίνει
η μια καρδιά δυστυχισμένη με την άλλη
της χαραυγής μικρά εστιατόρια
φως αχνισμένο πάνω στους υαλοπίνακες.
Η Αττική την νέαν ημέρα ύφαινε στα μάτια
πονούσαν μέσ’ στους άδειους δρόμους τα βήματα
ο βαθύς αυτός όρθρος.
Άλλοτε η χαρά ήτανε πιο βαθύ ποτάμι
με κρύσταλλα μοναχικά στην επιφάνεια
μ’ ένα θεό κρυμμένο καθαρά
και δέντρα μόλις καθρεφτισμένα.
Βαθύ ποτάμι της ιαχής τώρα βαδίζω
στην οδό κι οι άνθρωποι δεν έχουν λόγια
να μιλήσουν τι να πουν…
Κοντές ελληνίδες άτονες μητέρες καθαρίστριες
πηγαίνουν στα σιωπηλά οικήματα
με λίγη άμυνα ρουχισμού στο κρύο τόση λίγη
δεν έχουν στα φτηνά φουστάνια τους άνθη.
Και άλλες γυναίκες μάταια προσμένουν
έρωτα θάνατο χαρτονόμισμα
είναι αργά η νύχτα στάθηκε σκληρή…
Δίνω το χαρτονόμισμα και χάνομαι
φεύγω μακριά μη μου φωνάζεις
η ερημιά μου είναι άσπρη βρομερή.
Κι άλλες γυναίκες πλένουν
τις θύρες όπου θάμπει ο διάβολος
λίαν πρωί στη δούλεψή του σκύβουν.
Η κόλαση λοιπόν είν’ η πατρίδα μας
αμάρτημα υψώνεται
ο μαύρος καπνός των εργοστασίων
ψηλά στο ξημέρωμα.
Κι όμως άλλοτε η χαρά ήτανε το ποτάμι.
Όχι εδώ στη ρημαγμένη γη
μα στους ουράνιους κόσμους
εκεί με τη μονάχη μου ψυχή.

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.