Το Καστελλόριζο κείται μακράν (Η νύχτα των ζωντανών νεκρών)

Καστελλόριζο 2010. Ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει την είσοδο της Ελλάδας στα μνημόνια.

Αθήνα 2023. Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ο πρώτος που κάνει επίσημη δήλωση για τη νίκη του Χάρη Δούκα στον δήμο Αθηναίων.

Δεκατρία χρόνια στα οποία τα πάντα άλλαξαν, και μαζί με αυτά πολλές από τις βεβαιότητες ορισμένων από εμάς. Η οικονομική κρίση και τα σκληρά μέτρα οδήγησαν την κοινωνία και τις λαϊκές τάξεις στα όριά τους, πολλοί λύγισαν υπό το βάρος της αβάσταχτης καθημερινότητας, πολλοί έφυγαν από τη χώρα, πολλοί αποσύρθηκαν από τους αγώνες και άλλοι ξαναβρήκαν τον βηματισμό τους. Πολλά άλλαξαν αλλά όχι οι αυταπάτες της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. 

Στα δεκατρία αυτά χρόνια ακολούθησαν αλλά δυο μνημόνια, το ένα μάλιστα της “αριστεράς και της προόδου”. Και από εκεί, δια της διολισθήσεως σταματάει η (όποια) σύγκρουση του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ και ξεκινά η λογική της “προοδευτικής συμμαχίας”. Η επιλογή της ενσωμάτωσης των μνημονίων και των πολιτικών της ευρωπαϊκής ένωσης φαίνεται ότι δεν ήταν αναγκαστική αλλά η άγαρμπη αποκάλυψη του πραγματικού πολιτικού σχεδίου του χώρου αυτού. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι όλα αυτά αφορούν αριστερόμετρα τα οποία κανένας δεν κατέχει, ότι όλα δεν είναι άσπρο ή μαύρο και διάφορες θεωρίες που έχουν να κάνουν όχι με τον Karl Marx αλλά με τους συνονόματους αδελφούς: Αν δεν σας αρέσουν οι αρχές μας, έχουμε και άλλες. 

Όσο λοιπόν και αν υπάρχει και το γκρίζο, όσο και αν τα πολλά πράγματα αλλάζουν, υπάρχουν και σταθερές και όρια τα οποία για την αριστερά και το απελευθερωτικό κίνημα είναι η αντιπαράθεση με κάθε μορφή καταπίεσης και εκμετάλλευσης. Χωρίς τη σταθερά αυτή, χωρίς τις σχετικές αξίες καταλήγει η οργανωμένη πάλη να βολοδέρνει μεταξύ καιροσκοπισμού, οπαδισμού και ιδιοτελών κινήτρων. Από την άλλη, το πιο θολό τοπίο δικαιολογείται σε μια μερίδα απλού κόσμου, όχι όμως σε συντεταγμένες οργανώσεις και κόμματα τα οποία προσπαθούν να παρέμβουν υποτίθεται με ένα πιο συγκροτημένο τρόπο. 

Το βράδυ του δεύτερου γύρου των εκλογών ο ΣΥΡΙΖΑ πανηγυρίζει για τη νίκη υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ και κυρίως του Χάρη Δούκα στην Αθήνα. Οι εποχές της αντιπαράθεσης έχουν περάσει και πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ παρακαλάει και τρέχει πίσω από ένα κόμμα το οποίο ο ίδιος ανέστησε με τις πολιτικές του. Είναι η τελευταία ελπίδα για το προοδευτικό μέτωπο και ουσιαστικά για την πρόσβαση στα προνόμια της εξουσίας. Και η ελπίδα είναι τόσο ισχυρή που παραβλέπει το σύνθημα “Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ ενωμένο δυνατό”, παραβλέπει τον χλευασμό από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, παραβλέπει το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα δεν κατάφερε να έχει όχι νίκη αλλά καμία αξιοσημείωτη παρουσία σε κάποιο δήμο ή περιφέρεια. 

Το ακόμα πιο παράδοξο βέβαια είναι η ένταξη σε αυτή τη χαρμόσυνη ατμόσφαιρα και κόσμου που προέρχεται από τον υπόλοιπο “προοδευτικό” χώρο (ΜΕΡΑ25, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) ο οποίος φαίνεται να μη μπορεί απεμπολήσει τις αυταπάτες του παρελθόντος και να εγκλωβίζεται στη λογική του δεξιού οπορτουνισμού, προσπαθώντας να νιώσει για λίγο νικητής και επιβεβαιωμένος. 

Σημασία βέβαια δεν έχει τόσο το να κερδίζεις αλλά κυρίως το να μάθεις να χάνεις και να διαχειρίζεσαι τις αποτυχίες σου, ώστε να μπορέσεις να κερδίσεις πραγματικά. Και εδώ θα μπορούσε να ρωτήσει πάλι κάποιος: και το ΚΚΕ κέρδισε επειδή  επικράτησε σε έξι δήμους; Και η απάντηση είναι όχι, όσο θετικό και αν ήταν η νίκη αυτή (μια νίκη καθαρή και κόντρα σε όλο το κατεστημένο), όσο θετική και αν ήταν η άνοδος σε ποσοστά και ψηφοφόρους, όσο ευρεία και αν ήταν η συσπείρωση νέων ανθρώπων γύρω από αυτό. Και γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη αξία η δήλωση του δημάρχου Πατρέων Κώστα Πελετίδη πως ο Πατρινός λαός ξέρει τα αίτια των δυστυχιών του. Δήλωση απλή και μετρημένη, όχι φανφάρες, όχι υποσχέσεις, αλλά προσήλωση στο σήμερα ώστε να μπορέσει να αλλάξει το αύριο. 

Και αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα. Να αλλάξει το αύριο, όχι τα ποσοστά μόνο. Γιατί το εύρος και η ποιότητα των αγωνιστών της Λαϊκής Συσπείρωσης και του ΚΚΕ αδικούνται από αυτά, αδικούνται και από τη μνήμη χρυσόψαρου κομματιού της κοινωνίας που ξεχνάει ποιος διοικεί και ποιος καταστρέφει τις πόλεις και τη χώρα. Αυτή είναι η απαισιοδοξία του νου. Υπάρχει όμως η αισιοδοξία της βούλησης που και άλλες πόλεις μπορούν να γίνουν σαν την Πάτρα, πως οι κοινωνίες κάποιες φορές αλλάζουν προς το καλύτερο, πως εμείς οι ίδιοι είμαστε ο φορέας της αλλαγής και όχι ένας “προοδευτικός” συνασπισμός που δια μαγείας θα αλλάξει τον κόσμο. 

Γιατί, στην ουσία η νύχτα των εκλογών του δεύτερου γύρου είχε μια εσάνς από την ταινία η νύχτα των ζωντανών νεκρών του Ρομέρο. Στην ταινία αυτή τα ζόμπι κατευθύνονται ασυναίσθητα προς τα εμπορικά κέντρα γιατί το μόνο που θυμούνται από την προηγούμενη ζωή τους είναι η κατανάλωση. Κατά αντιστοιχία πέρα από το γεγονός της νεκρανάστασης της σοσιαλδημοκρατίας και του βαθέως ΠΑΣΟΚ (Παπανδρέου, Βενιζέλος), ένα κομμάτι της αριστεράς στην Ελλάδα, το μόνο που φαίνεται να θυμάται είναι η εναπόθεση προσδοκιών σε υποτιθέμενες νίκες. Από τον Πλαστήρα έως τον Ανδρέα Παπανδρέου και από τον Αλέξη Τσίπρα στον Δούκα. Μια αέναη κατανάλωση αυταπατών χωρίς αυτοκριτική την ώρα που η ιστορία επαναλαμβάνεται και επαναδιαψεύδεται λίγο μετά. Και αυτό δείχνει πολιτικά ζόμπι τα οποία αδυνατούν να παράγουν μόνα τους πολιτική γιατί ακριβώς αδυνατούν να πιστέψουν στην ικανότητα του λαού να σωθεί μόνος του χωρίς σωτήρες. 

 

Πάνος Χριστοδούλου, Βιοπαθολόγος/Εργαστηριακός Ιατρός, Ιατρός Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας, MSc Διατροφής, Τροφίμων και Μικροβιώματος, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών, PGCert Διαχείρισης κρίσεων στη δημόσια υγεία και ανθρωπιστικής απάντησης