Όταν η εργοδοσία «αφουγκράζεται» κλυδωνισμούς…

Μπορεί η κυβέρνηση, τα αστικά επιτελεία και οι αναλυτές τους να παρουσιάζουν κάθε τόσο στοιχεία για τη «θωράκιση της οικονομίας», την «ανάπτυξη» και την «ανταγωνιστικότητα», την κερδοφορία των ομίλων και τις «επενδυτικές βαθμίδες», όμως την ίδια στιγμή δύσκολα κρύβουν τις ανησυχίες τους για πιθανούς επερχόμενους κλυδωνισμούς στην παγκόσμια και ευρωπαϊκή οικονομία, που προφανώς θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο και στο εσωτερικό της χώρας. Ηδη άλλωστε – με τα σύννεφα των ιμπεριαλιστικών πολέμων να πυκνώνουν διαρκώς – ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες (π.χ. Γερμανία) δείχνουν να αγκομαχούν. Κι αυτό παρά τις μεγάλες «ενέσεις» με «ζεστό» κρατικό χρήμα, όπως από το Ταμείο Ανάκαμψης, που φορτώνονται στις πλάτες των εργαζομένων.

Τέτοια στοιχεία δείχνουν να αφουγκράζονται μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, με πανίσχυρη θέση στην παραγωγή και μάλιστα σε νευραλγικούς κλάδους της μεταποίησης, που παίρνουν από τώρα μέτρα για να ισχυροποιήσουν τη θέση τους μπροστά σε μια πιθανή ύφεση. Και πώς ισχυροποιείται ένας μονοπωλιακός όμιλος; Πώς παίρνει μέτρα για να βγει όσο γίνεται αλώβητος από πιθανούς κλυδωνισμούς; Με τη γνωστή «συνταγή»: Φορτώνοντας περισσότερα βάρη στους εργαζόμενους, εντείνοντας την εκμετάλλευση, απολύοντας και τσακίζοντας μισθούς και δικαιώματα.

Αντιμέτωποι με μια τέτοια πραγματικότητα έρχονται οι εργαζόμενοι σε μια σειρά από μεγάλους χώρους δουλειάς, που πετιούνται ομαδικά στον δρόμο, την ίδια στιγμή που οι επιχειρήσεις τους κυριαρχούν ή έχουν μεγάλο μερίδιο στην αγορά. Για την εργοδοσία, όλα τα παραπάνω είναι το «φυσικό» αποτέλεσμα συγχωνεύσεων, αναδιαρθρώσεων στην παραγωγή, μεταφοράς μέρους των δραστηριοτήτων της σε άλλες χώρες κ.λπ. Για τους εργαζόμενους, που πρώτοι «πληρώνουν το μάρμαρο», είναι ένας ακόμα γύρος επίθεσης, και μάλιστα πιο άγριος, αφού αξιοποιεί όλο το νομοθετικό οπλοστάσιο που «κληρονόμησαν» οι επιχειρηματικοί όμιλοι από τα μνημόνια για τη διευκόλυνση των απολύσεων, παράλληλα με την ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης, ώστε η εργοδοσία να έχει όσο γίνεται λυμένα τα χέρια της.

Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα που καταγράφονται μόνο τον τελευταίο μήνα σε μεγάλους ομίλους, με συνδικάτα και εργαζόμενους να είναι «στο πόδι» για να αποτρέψουν τα πογκρόμ των απολύσεων.

Ανάμεσά τους φιγουράρει ένας από τους ισχυρότερους ομίλους επεξεργασίας μετάλλου, η ΒΙΟΧΑΛΚΟ, όπου πριν από μόλις 6 μήνες παρουσιαζόταν στον οικονομικό Τύπο ως η «επιχείρηση των 5 δισ. ευρώ», με παρουσία στις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου. Πρόκειται για όμιλο που καταγράφει κύκλους εργασιών δισεκατομμυρίων και εκατομμύρια κέρδη κάθε χρόνο. Επιδοτείται με κρατικό χρήμα από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, την ίδια στιγμή που οι μισθοί των εργαζομένων παραμένουν καθηλωμένοι.

Σε μία από τις εταιρείες του ομίλου, λοιπόν, τη ΧΑΛΚΟΡ, στα Οινόφυτα, οι εργαζόμενοι είναι αντιμέτωποι με απολύσεις και υποχρεωτικές άδειες, συνοδεία εργοδοτικών απειλών για να μην αντιδράσουν. Οι απολύσεις αυτές προστίθενται σε άλλες 50 σε εργοστάσιο του ίδιου ομίλου στον Βόλο (SOVEL). Μάλιστα, δύο βδομάδες πριν ανοίξει η συζήτηση για την επιχειρησιακή Σύμβαση του 2024, η εργοδοσία είχε ανακοινώσει άλλες 18 απολύσεις στο εργοστάσιο της ΣΙΔΕΝΟΡ, του ίδιου ομίλου, στην Κεντρική Μακεδονία.

Μιλάμε για τον όμιλο που τη 2ετία 2021 – 2022 είχε αύξηση κύκλου εργασιών κατά 30%. Τα κέρδη του ήταν πάνω από 520 εκατ. ευρώ, από τα οποία στις τσέπες των μετόχων μοιράστηκαν σε μερίσματα 460 εκατ. Μόνο η ΣΙΔΕΝΟΡ είχε καθαρά κέρδη 200 εκατ. Δηλαδή, οι 2.000 εργαζόμενοι της εταιρείας παρήγαγαν τόσο πλούτο που κάλυψαν τα λειτουργικά έξοδα, το κόστος παραγωγής, τις πρώτες ύλες, τις νέες επενδύσεις, και άφησαν και «κάβα» τους μισθούς και τις ασφαλιστικές εισφορές τους για τα επόμενα 5 χρόνια!

Αλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της πολυεθνικής φαρμακευτικής «Pfizer», οι επενδύσεις της οποίας είναι πολυδιαφημισμένες από τις κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα. Ο συγκεκριμένος όμιλος ανακοίνωσε στο προσωπικό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη συνολικές περικοπές 3,5 δισεκατομμυρίων σε παγκόσμιο επίπεδο. Οπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, ο …λογαριασμός πάει στους εργαζόμενους, αφού αυτές οι αναπροσαρμογές φέρνουν κλείσιμο τμήματος του ομίλου στην Αθήνα και μεταφορά του αντικειμένου σε «φθηνότερες θέσεις» στη Θεσσαλονίκη, απολύσεις στο προσωπικό της καθαριότητας και τους εργολαβικούς, «πάγωμα» προσλήψεων και μη αναπλήρωση κενών θέσεων, μείωση στα «μπόνους».

Αυτά τη στιγμή που η εταιρεία σημειώνει για το 2022 έσοδα 110 δισ., έχει αυξανόμενα κέρδη, επεκτείνεται με εξαγορές άλλων φαρμακευτικών εταιρειών, απολαμβάνει φοροαπαλλαγές 7,1 εκατ. για την επένδυσή της στη Θεσσαλονίκη, καθώς και μειώσεις σε rebate και clawback, τις διευκολύνσεις που προσφέρει η κυβέρνηση στους επιχειρηματικούς ομίλους, όπως είναι η μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών.

Σε έναν ακόμα μεγάλο χώρο δουλειάς, και μάλιστα σε έναν από τους «δυναμικούς κλάδους», που αποτελεί «καμάρι» των βιομηχάνων, στα Τρόφιμα, εκτεθειμένοι στην ανεργία βρίσκονται οι εργαζόμενοι ιχθυοκαλλιέργειας στα Κανατάδικα της πολύπαθης Βόρειας Εύβοιας. Εκεί που η εργοδοσία της PHILOSOFISH ανακοίνωσε το κλείσιμο της μονάδας στο πλαίσιο «αναδιάρθρωσης της επιχείρησης».

Μάλιστα, όπως οι ίδιοι οι εργαζόμενοι επισημαίνουν, η μονάδα που κλείνει είναι εξαιρετικά παραγωγική και με πολύ έμπειρο εργατικό, τεχνικό και επιστημονικό δυναμικό. Ομως, οι σχεδιασμοί της διοίκησης με στόχο την εξασφάλιση της κερδοφορίας του, μία «λύση» βλέπουν: Λουκέτο και πέταμα των εργαζομένων στον δρόμο. Είναι προκλητικό δε το γεγονός ότι η εργοδοσία, στο όνομα της «διάσωσης», απαιτούσε το προηγούμενο διάστημα από προσωπικό υπογραφές σε συμβάσεις που καταργούν στοιχειώδη δικαιώματα.

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν οι χιλιάδες εργαζόμενοι που αυτήν την περίοδο μένουν στον δρόμο στη «βαριά βιομηχανία» του Τουρισμού, το νέο κύμα απολύσεων με τη μορφή «εθελούσιας εξόδου» σε μία από τις συστημικές τράπεζες, την Πειραιώς κ.ο.κ. Και, βέβαια, οι απολύσεις αυτές αποτελούν την άλλη «όψη» της ισχυροποίησης των επιχειρηματικών ομίλων, που για τους εργαζόμενους μεταφράζεται σε ακρίβεια και ραγδαίες ανατιμήσεις, σμπαραλιασμένα ωράρια, δουλειές – λάστιχο, γενίκευση των εργολαβιών.

Απέναντι σε αυτήν τη συντονισμένη επίθεση δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την οργανωμένη συλλογική διεκδίκηση, μέσα από τα σωματεία, τους φορείς του εργατικού κινήματος. Η επαγρύπνηση, η άμεση κινητοποίηση κάθε φορά που η εργοδοσία τολμάει να πετάει εργάτη στον δρόμο, η έκφραση αλληλεγγύης από άλλους κλάδους και χώρους, η διεκδίκηση μόνιμης και σταθερής δουλειάς με αυξήσεις στους μισθούς είναι η καλύτερη απάντηση τόσο στους ομίλους όσο και στην κυβέρνηση και τα αστικά κόμματα που τους εξοπλίζουν με κάθε εργαλείο για να ξεδιπλώνουν την επίθεσή τους.

Δ. Π.

Από την στήλη “Αποκαλυπτικά” του σημερινού Ριζοσπάστη