Λαϊκή Συσπείρωση Ικαρίας: Σχετικά με τον σχεδιασμό για τα «Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα»

Λαμβάνοντας υπόψιν το γεγονός ότι γίνεται «διαβούλευση» χωρίς να έχει προηγηθεί ενημέρωση του τοπικού πληθυσμού, εξέλιξη που σε συνδυασμόμε τον ελάχιστο χρόνο διαβούλευσης που διατέθηκε από το Υπουργείο περιβάλλοντος για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, που αφορά σημαντικές πλευρές  όχι μόνο της οικονομικής ζωής αλλά και του περιβάλλοντος όλου του Αιγαίου. 

  Προτείνουμε σήμερα να εκφραστούν οι αρχικές ενστάσεις των παρατάξεων και το νέο  δημοτικό συμβούλιο να ασχοληθεί σε επόμενη συνεδρίαση με τα προβλήματα που θα επιφέρει με βεβαιότητα αυτός ο σχεδιασμός καθορίζοντας πιο ολοκληρωμένες  θέσεις με τις οποίες θα αγωνιζόμαστε τα επόμενα χρόνια. 

    Το θέμα που μας απασχολεί σήμερα δεν αποτελεί «Κεραυνό εν αιθρία» ούτε προέκυψε από κάποια αστοχία του ΥΠΕΝ και της κυβέρνησης, είναι συνέχεια όλων των μέχρι σήμερα κυβερνητικών σχεδιασμών και «Προσαρμογής» της νομοθεσίας στους «Περιβαλλοντικούς στόχους» της Ε.Ε που όλες οι ελληνικές έχουν στηρίξει τόσο σε επίπεδο ευρωκοινοβουλίου όσο και στην ελληνική βουλή. 

  Υπενθυμίζουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν εγκριθεί στη Βουλή μια σειρά νομοί π.χο Ν. 4414/2016 «Νέο καθεστώς στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας… και άλλες διατάξεις», ο Ν. 4685/2020 «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, και λοιπές διατάξεις», η υιοθέτηση του ελληνικού κλιματικού νόμου (Μάιος 2021), η θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (Ιούλιος 2022), νόμοι που φέρουν την σφραγίδα τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της Ν.Δ. Ενώ  πριν λίγες μέρες (23 Νοεμβρίου 2023), εγκρίθηκε νέος νόμος σχετικά με  χωροταξικές – πολεοδομικές ρυθμίσεις, αξιοποίηση πόρων Πράσινου Ταμείου, λοιπές περιβαλλοντικές διατάξεις. Όλοι με βάση τις γνωστές ευρωενωσιακές κατευθύνσεις. Νόμοι που αποτελούν τον άξονα που διατρέχει τόσο την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», όσο και την πολιτική αρκετών κομμάτων στην χώρα μας που «πίνουν νερό στο όνομα της Ε.Ε». Η προωθούμενη πολιτική της λεγόμενης «πράσινης κοινωνικής συμφωνίας», προσπαθεί να διαχειριστεί το ίδιο πρόβλημα, μ’ αυτό που επιχείρησε να αντιμετωπίσει η πρόταση “NewDeal” σχεδόν έναν αιώνα πριν, το πρόβλημα της  υπερσυσσώρευσης  κεφαλαίου.

  Αυτό το στόχο υπηρετεί σήμερα η “απόσυρση” λιγνιτικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, παραδοσιακών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αεροπλάνων και οχημάτων που κινούνται με τα παραδοσιακά καύσιμα, δηλαδή την βενζίνη και το πετρέλαιο. Φυσικά, τα μέτρα λαμβάνονται στο όνομα της αναμενόμενης κλιματικής αλλαγής. Οι υφιστάμενες υποδομές παραγωγής, οι υποδομές μεταφοράς, ενέργειας και μετακίνησης, χαρακτηρίζονται ως “μη φιλικές προς το περιβάλλον” και εμφανίζονται νέες επενδύσεις σε “πράσινες” υποδομές ως λύσεις φιλικές για το περιβάλλον, δημιουργώντας καινούργιες αγορές τρισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως.  

  Ο κύριος στόχος, της πολιτικής αυτής δεν είναι στην πραγματικότητα, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά  η θωράκιση και ανάπτυξη της κερδοφορίας του μεγάλου κεφαλαίου.  Γι’ αυτό, και οι νόμοι και οι υπουργικές αποφάσεις διασφαλίζουν κρατική στήριξη των νέων πράσινων επενδύσεων. 

   Σε όλο τον κόσμο, οι εργαζόμενοι ανησυχούν -και ανησυχούν δίκαια- για την συνεχιζόμενη περιβαλλοντική και γενικότερη υποβάθμιση που βιώνουν. Αυτή την ανησυχία αξιοποιούν οι κυβερνήσεις και οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί, για να στοιχήσουν τους εργαζόμενους ως «ενεργούς υποστηρικτές» των σχεδίων τους.     Όμως, οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί δεν μπορούν να συσκοτίσουν πως στην πραγματικότητα η υλοποίηση της “πράσινης μετάβασης”,  έχει πολλαπλό  αρνητικό αποτύπωμα στο περιβάλλον.  Ο πραγματικός στόχος της πράσινης μετάβασης, δηλαδή το κέρδος, υπονομεύει την ισόρροπη σχέση ανάμεσα  στην  παραγωγική  δραστηριότητα και στο  περιβάλλον.

  Μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο – με το οποίο  δυστυχώς δεν διαφωνούν οι εκπρόσωποι των περισσότερων δημοτικών παρατάξεων και του δημοτικού Συμβούλιου- ανακοινώθηκε τέλος Οκτωβρίου το Σχέδιο του «Εθνικού Προγράμματος για την Υπεράκτια Αιολική Ενέργεια» καιεξαγγέλθηκεαπό την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων«διαβούλευση»επί Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων,μέχρι τις 30-11-2023. Με στόχο την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης τον Δεκέμβριο 2023 για το ΕθνικόΠρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων. 

  Ο σχεδιασμός αυτός αφορά και την Ικαρία, αφού προβλέπονται δυο Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ).  Tο «ΙΚΑΡΙΑ1» πλωτό αιολικό πάρκο έκτασης 181km2 ισχύος 905MW και το «ΙΚΑΡΙΑ2» πλωτό επίσης έκτασης 171km2 ισχύος 855MW και τα 2 σε απόσταση 1852,25χλμ από την ακτή.                    Ισχύς δηλαδή 2,7 φορές παραπάνω από τις 110 χερσαίες ανεμογεννήτριες που υπάρχουν στους σχεδιασμούς του ομίλου Μυτιληναίου. Μιλάμε για τεράστια παραγωγή ενέργειας την οποία δεν θα την καρπωθεί ο λαός μας αλλά οι επιχειρηματικοί όμιλοι με επιβάρυνση οικονομική δική μας και του περιβάλλοντος. 

  Επισημαίνουμε εκτός όλων των άλλων ότι η προβλεπόμενη διασύνδεση με βάση τον σχεδιασμό για την Υπεράκτια Αιολική Ενέργεια, θα επεκταθεί αντικειμενικά και στους σχεδιασμούς του ομίλου Μυτιληναίου για παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το βουνό της Ικαρίας.  Η διασύνδεση είναι οργανικό στοιχείο του εν λόγω σχεδιασμού αφού επιτρέπει την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και την μεταφορά της οπού διασφαλίζεται μεγαλύτερη κερδοφορία. 

  Ο σχεδιασμός αυτός -που εδράζεται στο πολιτικό πλαίσιο που διαμόρφωσαν οι παραπάνω νόμοι- προβλέπει ωμά ότι δεν αρκεί η καταστροφή κάθε δάσους, κάθε βουνού, τώρα στο σχέδιο μπαίνει και η «Αξιοποίηση» της θάλασσας. Γιγάντιες ανεμογεννήτριες, που θα μπουν δίπλα στην ξηρά και σε ρηχά νερά, εκεί που ψαρεύουν οι τοπικοί ψαράδες. Μιλάμε για ανεμογεννήτριες τέρατα, με ύψος ενός μικρού βουνού, που θα κυριαρχούν στον ορίζοντα και θα δημιουργήσουν ανυπολόγιστες περιβαλλοντικές καταστροφές. 

  Είναι τουλάχιστον θράσος να έρχεται αυτός ο σχεδιασμός για επέκταση των  ΑΠΕ, την ίδια ώρα που ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του Γ΄ τριμήνου 2023 διαφόρων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Ενέργειας και ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μια από τις μεγαλύτερες από αυτές παρουσίασε αύξηση των προσαρμοσμένων κερδών κατά 87,5%.  Ταυτόχρονα η κυβέρνηση διαφημίζει το «χρωματιστό Χαράτσι» … ως«δικαίωμα» στην επιλογή τιμολογίου από τα νοικοκυριά, κρύβοντας ότι όλοι οι δρόμοι οδηγούν σε ακόμα πιο ακριβό ρεύμα, και ότι επανέρχεται η περίφημη ρήτρα αναπροσαρμογής ως «Μηχανισμός Διακύμανσης»που βάζει φωτιά στα ήδη «φορτωμένα» τιμολόγια. 

  Αυτή η πολιτική, από τη μια καταστρέφει το περιβάλλον και, από την άλλη φέρνει μόνο αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος (10% από τον 10ο στον 11ο του 2023),ενεργειακή φτώχεια και ταυτόχρονα εκτόξευση των κερδών των μονοπωλίων της Ενέργειας.

  Το πόσο φιλολαϊκή είναι η «πράσινη μετάβαση» φαίνεται από τη διεύρυνση της ενεργειακής φτώχειας που βιώνει ο λαός, που καίγεται στον καύσωνα και σκέφτεται να ανάψει το κλιματιστικό, γιατί δεν μπορεί να πληρώσει τους ασύλληπτους λογαριασμούς που του έρχονται. Η πολιτική της «πράσινης μετάβασης», της απελευθερωμένης ενέργειας, της απολιγνιτοποίησης, της προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του υγροποιημένου φυσικού αερίου φορολογεί μια οικογένεια που χρησιμοποιεί ηλεκτρικές σόμπες με 30 έως 40 ευρώ τη μέρα, για να βγάζουν δισεκατομμύρια ευρώ οι επιχειρηματίες των ΑΠΕ, οι παραγωγοί ενέργειας από φυσικό αέριο, οι μεγαλοκατασκευαστές που εγκαθιστούν ΑΠΕ σε όσο πιο δύσβατα μέρη μπορούν. Η «πράσινη μετάβαση» τελικά καταδικάζει λαϊκές οικογένειες σε ενεργειακή φτώχεια. Την ίδια ώρα προωθεί περαιτέρω πανάκριβες ανανεώσιμες πηγές.  

  Το περιβαλλοντικό ζήτημα δεν είναι ούτε αταξικό ούτε υπερταξικό, είναι ένα κατ’ εξοχήν ταξικό ζήτημα. Οι αποδείξεις είναι πάρα πολλές. Ο σχεδιασμός για τα «Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα» που σήμερα μας απασχολεί προσφέρει ακόμα περισσότερες.Σε ποιους απευθύνονται αυτά τα πάρκα; Σε αυτούς που έχουν, «μεγάλα πορτοφόλια». Όλες αυτές οι ρυθμίσεις, οι «ευκολίες» και οι δυνατότητες που ανοίγονται, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν πια και οι θάλασσες εκτός από τα βουνά, αναδεικνύουν την ταξική διάσταση αυτού του ζητήματος.

  Το κριτήριο δεν είναι άλλο από την κερδοφορίατων ομίλων στις ΑΠΕ, με μια τεχνογνωσία βέβαια που έρχεται κατευθείαν από τις πολυεθνικές της βόρειας Ευρώπης και μια ανώνυμη εταιρεία (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων-ΕΔΕΥΕΠ Α.Ε),  που θα ρυθμίζει όλο το πλαίσιο των θαλάσσιων πάρκων και θα διαχειρίζεται αυτή τα κρατικά δικαιώματα ως φορέας. Παραχωρείται δωρεάν και κατά παρέκκλιση, αν χρειαστεί των κειμένων διατάξεων η χρήση ακινήτων που ανήκουν στο δημόσιο, για έρευνα και εκμετάλλευση αυτών των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Και κάπως έτσι αυτά τα υπεράκτια αιολικά πάρκα προορίζονται να γίνουν το νέο  «Ελ Ντοράντο» των πράσινων αρπακτικών ενεργειακών ομίλων, που μετά τα βουνά της χώρας εξορμούν τώρα να κατακτήσουν και τα παράλια της. Οι επιπτώσεις, όμως, στο θαλάσσιο οικοσύστημα από την κατασκευή και λειτουργία αυτών των πάρκων, θα επιβαρύνουν οπωσδήποτε την αλιεία, τη θαλάσσια πανίδα και θα είναι, βεβαίως, βαρύτατες. 

 Στο νόμο που στηρίχτηκε ο σχεδιασμός αυτός  (Ν. 4964-2022 «….., θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων … και λοιπές διατάξεις») Υπάρχει μία διάταξη για τη «λειτουργική ενίσχυση των επενδυτών». Τι θέλει να πει ο ποιητής;  

Όλο αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι ενεργειακοί κολοσσοί διασφαλίζουν απόλυτα τα κέρδη τους με την εγγυημένη τιμή που τους εξασφαλίζει η κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της «Πράσινης μετάβασης» στην τιμή πώλησης της ενέργειας και μάλιστα ανεξάρτητα από την τιμή του χρηματιστηρίου ρύπων.

 Όσοι διαφωνούν με το σχέδιο της κυβέρνησης, αλλά συμφωνούν με τον στρατηγικό του στόχο πρέπει να  εξηγήσουν πώς αλλιώς θα πιαστούν οι στόχοι για «πράσινη ενέργεια» και απολιγνιτοποίηση, πώς θα πιαστούν οι στόχοι για τη διευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, πώς θα υλοποιηθεί η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει αναγορεύσει την Ελλάδα σαν περιοχή στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη των ΑΠΕ.  Η απλή αλήθεια, που δεν τολμούν να πουν, είναι πως η «πράσινη ανάπτυξη», απαιτεί ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά παντού, σε βουνά και θάλασσες. 

Αν και με τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχειά δεν μπορούμε ακόμη να αξιολογήσουμε με ακρίβεια τις περιβαλλοντικές και κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις από μεγάλης κλίμακας/βιομηχανικούς υπεράκτιους αιολικούς σταθμούς κρίνουμε σκόπιμο από σήμερα το Δημοτικό Συμβούλιο να εκφράσει την αντίρρηση του απέναντι στις προβλέψεις του «Εθνικού Προγράμματος για την Υπεράκτια Αιολική Ενέργεια», για δημιουργία δυο Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ)στο Ικάριο πέλαγος.

 Σε αυτή την κατεύθυνση και χωρίς να έχουμε αυταπάτες για την διαδικασία της διαβούλευσης, προτείνουμε να γίνουν δεκτά τα σημεία 2-13 του εισηγητικού σημειώματος ως προς την κατάθεση ενστάσεων (Το 1ο σημείο επικαλείται το Σχέδιο Καθαρής Ενεργειακής Μετάβασης που αφενός δεν έχει εγκριθεί από το Δ.Σ, αφετέρου στηρίζεται στο ίδιο θεσμικό πλαίσιο που δημιουργεί τα προβλήματα που μας απασχολούν στην σημερινή συνεδρίαση), στα οποία πρέπει να προσθέσουμε:

Τις επιπτώσεις στην προοπτική ανάπτυξης καταδυτικού τουρισμού & τις επιπτώσεις στον τουρισμό γενικότερα από την αισθητική υποβάθμιση του τοπίο.

Τον προβληματισμό εάν πρόκειται να επηρεάσουν οι εργασίες τοποθέτησης υπεράκτιων αιολικών σταθμών τις θερμοπηγές και τους υδροφόρους ορίζοντες της νότιας πλευράς του νησιού. 

Τέλος με  δεδομένο ότι θα αυξηθούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αλλά και τους πολύ ισχυρούς ανέμους και τις θαλασσοταραχές που επικρατούν στην περιοχή, πρέπει να διερευνηθούν οι αναμενόμενες επιπτώσεις στους υπεράκτιους αιολικούς σταθμούς και οι κίνδυνοι για τους παράκτιους οικισμούς. 

Κλείνοντας προκειμένου το δημοτικό συμβούλιο να κάνει καθαρό ποια είναι η θέση του σχετικά με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς που αφορούν τόσο το Σχέδιο του «Εθνικού Προγράμματος για την Υπεράκτια Αιολική Ενέργεια», όσο και την ενεργειακή πολιτική που υλοποιείται στην χώρα μας γενικότερα προτείνουμε το δημοτικό συμβούλιο παράλληλα με το κείμενο παρέμβασης στην διαβούλευση, να  εγκρίνει το σχέδιο απόφασης που καταθέτουμε, ως ένα βασικό πλαίσιο διεκδικήσεων που συμβάλει  στη  μέγιστη δυνατή συσπείρωση, για την αντιμετώπιση της επίθεσης επιχειρηματικών συμφερόντων στην Ικαρία και το φυσικό  της  περιβάλλον.  

28   Νοεμβρίου  2023

Σχέδιο  απόφασης  Δημοτικού  συμβουλίου για τον σχεδιασμό των  «Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων»

Όλα όσα αναφέρθηκαν στην σημερινή συνεδρίαση,σε συνδυασμό με τους επικινδύνους ενεργειακούς σχεδιασμούς που προωθεί και υλοποιεί η κυβέρνηση της Ν.Δ, πιστοποιούν ότι η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», το περιβόητο “πράσινο NewDeal”, κλπ, δεν αφορούν τίποτα άλλο, από την στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων εις βάρος των εργαζόμενων στην ενέργεια και  του λαού γενικότερα.

Όπως όλα δείχνουν οι σχεδιασμοί αυτοί αφορούν και  τα νησιά μας. Για αυτό ακριβώς το λόγο επανέρχονται στο προσκήνιο τόσο η πρόταση του ομίλου Μυτιληναίου με την επανέκδοση της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικό σταθμό όσο και οι συνολικότεροι σχεδιασμοί της Κυβέρνησης μέσω του νέου «Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων».

  Απέναντι σε όλα αυτά, το δημοτικό συμβούλιο Ικαρίας πιστεύοντας ότι πρέπει να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες μέγιστης συσπείρωσης φορέων και δημοτών , για την αντιμετώπιση της επίθεσης επιχειρηματικών συμφερόντων στην Ικαρία και  το φυσικό της περιβάλλον, σήμερα  κάνουμε  καθαρό  ότι :

Καταγγέλλουμε τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς που υλοποιώντας όσα ορίζει η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», το μόνο που εξασφαλίζουν είναι η κερδοφορία  των ποικιλώνυμων επιχειρηματικών  ομίλων.

Δηλώνουμε ότι δεν αναγνωρίζουμε την εγκυρότητα του υπό διαβούλευση σχεδίου ΕΠΑΥΑΠ και της συνακόλουθης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην επιχειρούμενη εγκατάσταση αιολικού πάρκου με την χωροθέτηση ΠΟΑΥΑΠστο Ικάριο πέλαγος. Απαιτούμε την εξαίρεση της θαλάσσιας περιοχής της Ικαρίας από κάθε μελλοντική εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών σταθμών και επιφυλασσόμαστε για τυχόν νομικές ενέργειες στην περίπτωση μιας τέτοιας εξέλιξης.

Λεμέ ΟΧΙ στην εγκατάσταση μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικό σταθμό, που σχεδιάζει να εγκαταστήσει ο όμιλος Μυτιληναίου στην Ικαρία,  σε κάθε εκδοχή του.

Δηλώνουμε ότι θα στηρίξουμε κάθε κινητοποίηση και κάθε νομική ενέργεια πουδιεκδικούν την ακύρωση αυτών των σχεδιασμών .

Διεκδικούμε ενέργεια κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα.

Οι  σύμβουλοι της Λαϊκής Συσπείρωσης Ικαρίας

Λαρδάς Νικόλαος  –  Καρούτσος Φανούριος  –  Κουντούπης Στυλιανός – Κόχιλας  Σωτήριος  –  Τέσκος Σπύρος –  Καλογερής Γεώργιος – Λαρδά- Καρίμαλη Βασιλεία