Η στρουθοκάμηλος και η συμβολή της στην ανακύκλωση της φτώχειας

Μ’ αυτόν τον τρόπο διαχειρίστηκε η κυβέρνηση την πανδημία, έτσι διαχειρίζεται τώρα και την επίθεση που κάνουν οι ύαινες της φτώχειας και της ακρίβειας στον λαό.

Κρύβει το κεφάλι μέσα στην πολιτική των επιδομάτων. Επιλέγει ν’ ακολουθήσει τη λογική της ανακύκλωσης της φτώχειας.

Ευκαιριακές «γενναιοδωρίες» και μικροελεημοσύνες

Ενα ακόμη επίδομα ανακοινώθηκε με αποθεωτικές τυμπανοκρουσίες – ιδιαίτερα τηλεοπτικές – την εβδομάδα που πέρασε, λες και τα νέα ζευγάρια αυτό ακριβώς έχουν ονειρευτεί για το μέλλον τους: Μια ζωή στηριγμένη στις ευκαιριακές «γενναιοδωρίες» και τις μικροελεημοσύνες των αστικών κυβερνήσεων, για στάχτη στα μάτια.

Ομως, δεν αντιμετωπίζονται μ’ αυτόν τον τρόπο οι συνέπειες μιας χρόνιας αντιλαϊκής πολιτικής, ούτε κάτι τέτοια τρικ δημιουργούν προσδοκίες και ψευδαισθήσεις στα νέα ζευγάρια, ότι θα απολαύσουν επιτέλους τα οφέλη της πολυδιαφημισμένης «ανάπτυξης».

Ξέρουν – όπως ξέρουμε όλοι – από πρώτο χέρι (ειδικά μετά την επιστροφή από το σούπερ μάρκετ) ότι με τέτοιου τύπου τερτίπια, δεν αναχαιτίζεται το τσουνάμι της ακρίβειας – και – στα προϊόντα παιδικής φροντίδας, όταν, μάλιστα, ο ένας στους πέντε αμείβεται με πολύ λιγότερα από τον κατώτατο μισθό.

Ξέρουν πολύ καλά πως είναι απλησίαστα το βρεφικό γάλα, οι πάνες κι όλα όσα προϊόντα χρειάζεται ένα μωρό για ν’ αναπτυχθεί σωστά.

Ας μη μιλήσουμε για την εμπορευματοποίηση της μαιευτικής περίθαλψης, με τα αποτελέσματά της στα κόστη του προγεννητικού ελέγχου, του τοκετού κ.λπ., ούτε για την αδιαφορία της κυβέρνησης να εξασφαλίσει όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας της βρεφικής, νηπιακής, παιδικής και εφηβικής ηλικίας, τα οποία υπολογίζονται ως «κόστος» για το κράτος.

Δεν είναι τυχαίο που – διαχρονικά – όλες οι αστικές κυβερνήσεις φορτώνουν τα βάρη της ανατροφής των παιδιών στην ατομική και οικογενειακή ευθύνη.

Τα υποτιμητικά για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ευκαιριακά επιδόματα δεν είναι παρά ένα ελάχιστο «δίχτυ» εκτόνωσης της λαϊκής δυσαρέσκειας, μια στοχευμένη παρέμβαση μείωσης των απαιτήσεων και συμβιβασμού των λαϊκών στρωμάτων με τα ελάχιστα.

Η σύμπλευση με τη στρατηγική του κεφαλαίου, το μόνο που εγγυάται είναι μισές ζωές για τα νέα ζευγάρια. Η στόχευση είναι να μη διεκδικούν τα σύγχρονα δικαιώματά τους στην εργασία, στην Κοινωνική Ασφάλιση, στην προστασία της μητρότητας, στις δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες και υποδομές Υγείας, Πρόνοιας, Παιδείας και στήριξης της οικογένειας.

Ολα αυτά, δηλαδή, που ο καπιταλισμός, στα τετρακόσια χρόνια κυριαρχίας του, τα θεωρεί παρενέργειες και εμπόδια στην ανάπτυξή του.

Σημασία, βέβαια, έχει πως δεν πείθει η «βάπτιση» της επιδοματικής πολιτικής σε κοινωνική πολιτική. Η μόνη «αναπτυξιακή» της διάσταση είναι αυτή που γίνεται προς όφελος του κεφαλαίου.

Οσο για τα ποσά που προβλέπονται για την καταβολή του επιδόματος γέννησης, προέρχονται από τις περικοπές που έχουν υποστεί μια σειρά παροχές και δικαιώματα, από την υπέρογκη φορολογία με την οποία επιβαρύνονται οι εργαζόμενοι και τα φτωχά, λαϊκά στρώματα.

Εννοείται πως την ίδια ώρα, καμία συζήτηση δεν γίνεται για την ευθύνη της κυβέρνησης να εξασφαλίσει όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας της βρεφικής, νηπιακής, παιδικής και εφηβικής ηλικίας, τα οποία λογαριάζονται ως «κόστος» για το κράτος.

Γι’ αυτό διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις φορτώνουν όλα τα βάρη της ανατροφής των παιδιών στην ατομική – οικογενειακή ευθύνη. Γι’ αυτό, τελικά, καθίσταται δύσκολη έως αδύνατη η απόκτηση και η ανατροφή παιδιών.

Τι πρέπει και τι μπορεί να γίνει

Τι θα μπορούσε να γίνει;

Οι προτάσεις του ΚΚΕ είναι ξεκάθαρες:

Κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη λαϊκής κατανάλωσης.

Αυξήσεις στους μισθούς.

Αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Υγεία και μαιευτική περίθαλψη, κρατικές δομές και υπηρεσίες ολόπλευρης προστασίας του παιδιού.

Κάποιοι λένε πως αυτά δεν γίνονται, πως είναι ανέφικτα.

Εναν αιώνα πριν, πάντως, γίνονταν.

Κάποτε η σοσιαλιστική εξουσία έθεσε τις βάσεις για την κατάργηση της καταπίεσης της γυναίκας. Της εξασφάλισε ίσα δικαιώματα στον οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό τομέα.

Το σοβιετικό κράτος θεωρούσε ένα από τα βασικά του καθήκοντα την προστασία της μητέρας, του παιδιού και την εξασφάλιση των συνθηκών που θα της επέτρεπαν να συνδυάζει την παραγωγική και κοινωνική δραστηριότητα με τη μητρότητα και την ανατροφή των παιδιών της.

Ειδική νομοθεσία προέβλεπε την εξασφάλιση της εργασίας των γυναικών, ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Οι έγκυες απαλλάσσονταν από τις υπερωρίες και τη νυχτερινή εργασία και όταν συνέτρεχε λόγος, μετακινούνταν σε πιο ελαφριές δουλειές. Χορηγούσαν πληρωμένη άδεια εγκυμοσύνης και τοκετού για 112 ημέρες.

Η ζωή αλλιώς

Το 1975, σε σύγκριση με το 1940, τα έξοδα για τη φροντίδα των παιδιών σε βρεφοκομεία, παιδικούς σταθμούς, κατασκηνώσεις και σε άλλα ιδρύματα εξωσχολικής απασχόλησης, είχαν αυξηθεί περισσότερο από 13 φορές.

Στην προεπαναστατική Ρωσία υπήρχαν 7.500 κλίνες για τις έγκυες και τις λεχώνες, ενώ το 1913 μόνο το 5% των παιδιών γεννιούνταν σε νοσοκομείο. Στα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας, οργανώθηκε δίκτυο ιατρείων για την παρακολούθηση των γυναικών στα μαιευτήρια και τα γυναικολογικά τμήματα των νοσοκομείων.

Το 1914, στην τεράστια ρωσική αυτοκρατορία, υπήρχαν μόνον 150 παιδικοί σταθμοί. Το 1987 πάνω από 16 εκατομμύρια Σοβιετικά παιδιά πήγαιναν σε 140.000 παιδικούς σταθμούς. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 χρόνων δικαιούνταν δωρεάν φάρμακα.

Στην προεπαναστατική Ρωσία, υπήρχαν 9 γυναικεία και παιδικά ιατρεία. Το 1987, στην ΕΣΣΔ λειτουργούσε κρατικό σύστημα προστασίας μητέρας και παιδιού, με 28.000 γυναικεία ιατρεία και παιδικές πολυκλινικές.

Στο σοβιετικό κράτος, για πρώτη φορά στον κόσμο, καθιερώθηκε η δωρεάν γενική ιατρική παρακολούθηση των παιδιών από παιδίατρους και μόνιμες νοσοκόμες.

Κι όλα αυτά συνέβαιναν πριν από 100 και πλέον χρόνια. Απλά και ξεκάθαρα.

Σήμερα, το 2024, φιγουράρει στα πρώτα θέματα των δελτίων ειδήσεων η… μέγιστη προσφορά ενός επιδόματος – ξεροκόμματου και αποθεώνεται η αθλιότητα της πολιτικής μιας εξευτελιστικής ελεημοσύνης σ’ αυτούς που αποτελούν το μέλλον αυτής της χώρας.

Σεμίνα Διγενή

Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη τυ Σαββατοκύριακου 27-28/1/2024