Ιδιωτικά πανεπιστήμια | Τι φέρνει το νομοσχέδιο – έκτρωμα της κυβέρνησης
Άρθρο το άρθρο, παράγραφο την παράγραφο, το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αποδεικνύει ότι αποτελεί μια αντιδραστική τομή για την Ανώτατη Εκπαίδευση.
Άρθρο το άρθρο, παράγραφο την παράγραφο, το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αποδεικνύει ότι αποτελεί μια αντιδραστική τομή για την Ανώτατη Εκπαίδευση.Το νομοσχέδιο με τίτλο «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου – Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων» έρχεται πάνω στο τοπίο που έχει ήδη διαμορφωθεί στην Ανώτατη Εκπαίδευση από τις κυβερνήσεις όλων των προηγούμενων χρόνων, που έχουν επιβάλει την επιχειρηματική δράση και λειτουργία των πανεπιστημίων, την αξιολόγηση με τα κριτήρια της αγοράς, την αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα, την κατηγοριοποίηση πτυχίων, τμημάτων, ιδρυμάτων.
Σ’ αυτό το πλαίσιο επιδιώκει να διαμορφώσει ένα ακόμα χειρότερο, εφιαλτικό τοπίο, με τις συνέπειες που θα έχει για τις σπουδές, τους αποφοίτους και τα ιδρύματα. Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά σ’ αυτά που φέρνει το νομοσχέδιο και στις συνέπειές τους.
Για τους πολλούς, η εισαγωγή στο δημόσιο πανεπιστήμιο θα γίνεται με πολλαπλές εξετάσεις, άδικους κόφτες και στο βάθος… πανελλαδικές και στις τρεις τάξεις του λυκείου με τις ανακοινώσεις για Εθνικό Απολυτήριο.
Για τους λίγους η εισαγωγή στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα γίνεται μέσα από πολλαπλές επιλογές, με μούφα ΕΒΕ ή μέσω διεθνών και επί πληρωμή απολυτηρίων… αρκεί να ξεπερνά ο υποψήφιος-α την ελάχιστη βάση… πληρωμής (άρθρο 146).
Αποτέλεσμα: Και με τη βούλα του νόμου πλέον η εισαγωγή στα πανεπιστήμια συνδέεται με το πορτοφόλι της οικογένειας.
Ισοπεδώνει την αξία των πτυχίων
Οι 3ετείς σπουδές ιδιωτικών πανεπιστημίων και κολεγίων θα έχουν αντίστοιχη ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναγνώριση με τα πτυχία των 4ετών, 5ετών των δημόσιων ελληνικών πανεπιστημίων (άρθρο 143).
Οταν ήδη 1 στους 3 απόφοιτους είναι άνεργος και 1 στους 2 εργάζεται σε άσχετο με το αντικείμενο επάγγελμα (στοιχεία ΕΘΑΑΕ)…
Οταν ήδη το πτυχίο έχει μετατραπεί σε ένα προσόν αντί να κατοχυρώνει το δικαίωμα πρόσβασης στο επάγγελμα και οι απόφοιτοι αναγκάζονται να χρυσοπληρώνουν πιστοποιήσεις μήπως καταφέρουν να εργαστούν…
Αποτέλεσμα: Η έκρηξη της πολυ-κατηγοριοποίησης πανεπιστημίων, πτυχίων και αποφοίτων στο ίδιο αντικείμενο μεγαλώνει κι άλλο την απόσταση του πτυχίου από το επάγγελμα και θα οδηγεί να συμπιέζονται τα εργασιακά δικαιώματα όλων προς τα κάτω.
Φέρνει δίδακτρα και αύξηση του κόστους σπουδών στα δημόσια πανεπιστήμια
Είναι κοροϊδία και ψέμα ότι τα δημόσια πανεπιστήμια αναβαθμίζονται. Ολα τα άρθρα για τα δημόσια πανεπιστήμια στο νομοσχέδιο αφορούν τους όρους, το πλαίσιο και τη διοίκηση των πανεπιστημίων και κινούνται σε αντιδραστική κατεύθυνση, αφού ενισχύουν και διευκολύνουν τις πλευρές που αφορούν τις δυνατότητες να… τζιράρουν.
– Ανοίγει διάπλατα η πόρτα για γενίκευση των διδάκτρων. Η πρόβλεψη για φοίτηση στα ελληνόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα των δημόσιων πανεπιστημίων με δίδακτρα για τους αλλόγλωσσους – αλλογενείς βασίζεται στην κοστολόγηση των σπουδών στο αντίστοιχο τμήμα. Και είναι πλέον γνωστό ότι όταν οι ανάγκες μας κοστολογούνται… καταλήγουμε να πληρώνουμε! (άρθρο 58).
– Ανοίγονται επικίνδυνοι δρόμοι, αφού το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα να ιδρυθούν πανεπιστήμια τύπου ΣΔΙΤ, δηλαδή σε σύμπραξη δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων. Αυτό σημαίνει δίδακτρα κι από άλλη «πόρτα» (άρθρο 119).
– Προβλέπεται η διατήρηση του προβλήματος της έλλειψης διδασκόντων, αφού έως το 2030 η αναλογία αποχωρήσεων – προσλήψεων θα είναι 1:1 (άρθρο 97), τη στιγμή που το ΔΕΠ έχει μειωθεί δραματικά την τελευταία δεκαπενταετία.
– Η ενίσχυση της «οικονομικής αυτοτέλειας» των πανεπιστημίων (άρθρο 43) αποδεδειγμένα οδηγεί σε κόψιμο της κρατικής χρηματοδότησης, των δωρεάν παροχών για τους φοιτητές και σπρώξιμο στην αναζήτηση εσόδων μέσω επιχειρηματικής δράσης και ανταποδοτικής λειτουργίας. Εδώ κουμπώνουν και αυτά που φέρνει το νομοσχέδιο για: Ευελιξία των ΕΛΚΕ, ενίσχυση επιχειρηματικής δραστηριότητας στο ΔΕΠ, μείωση του μέρους της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων μέσω αντικειμενικών κριτηρίων (π.χ. αριθμός φοιτητών) κατά 10%! (άρθρα 90-93, 98, 103, 110).
– Ενισχύεται το πλαίσιο του ασφυκτικού διοικητικού ελέγχου, με αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τη Σύγκλητο, τις κοσμητείες και με συγκέντρωση εξουσιών σε μονοπρόσωπα διορισμένα όργανα (πρυτάνεις, κοσμήτορες, προέδρους) (άρθρα 44-48).
Αποτέλεσμα: Η σημερινή πραγματικότητα του επιχειρηματικού πανεπιστήμιου, που είναι μακριά και έξω από τις ανάγκες των φοιτητών, θα γιγαντωθεί! Οι φοιτητές και οι οικογένειές τους θα αναγκαστούν να χρυσοπληρώνουν τις σπουδές τους. Εφόσον τα δίδακτρα στα προπτυχιακά πλέον θα είναι γεγονός, μπαίνουν έτσι οι βάσεις για τη γενίκευσή τους.
Φέρνει ιδιωτικά πανεπιστήμια – μαγαζιά
«Μη κερδοσκοπικά» – το πιο σύντομο ανέκδοτο: Είναι κοροϊδία η πρόβλεψη ότι απαγορεύεται να μοιράζουν κέρδη οι ιδιοκτήτες (άρθρο 132). Το ίδιο το νομοσχέδιο προβλέπει ότι μπορούν τα κέρδη να επενδύονται χωρίς κανέναν όρο και καμία προϋπόθεση… (άρθρο 131). Παράδειγμα: Ο κολοσσός ιδιωτικής Υγείας που έχει πολυδιαφημιστεί ότι σκοπεύει να ιδρύσει ιδιωτικό πανεπιστήμιο, μπορεί να «επενδύει» τα κέρδη από το δήθεν μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο στα νοσοκομεία της ιδιοκτησίας του, δηλαδή στον εαυτό του… και έτσι μπορεί να μοιράζει και κέρδη.
«Αριστεία» της… τσέπης. Θα έχουμε λοιπόν: 3ετή προγράμματα σπουδών, αφού τον βασικό λόγο έχει το μητρικό ΑΕΙ (άρθρο 129). Ελάχιστη βάση εισαγωγής που καθορίζεται από τον χαμηλότερο μέσο όρο των βαθμολογιών επί 0,8 – δηλαδή αν έχεις 120.000 ευρώ μπαίνεις γράφοντας λίγο πάνω από 8 στα 20 στις Ιατρικές και τις Νομικές (άρθρο 146). 30 καθηγητές το μίνιμουμ εκ των οποίων το 80% με διδακτορικό (άρθρο 151). Δηλαδή, αρκούν 24 καθηγητές με διδακτορικό για 3 σχολές = 8 ανά σχολή…
Οι δήθεν αυστηροί όροι που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση είναι η… «αυτοαξιολόγηση». Αφού όλα καθορίζονται από το μητρικό ΑΕΙ και το καταστατικό του ιδιωτικού πανεπιστημίου στη χώρα μας (αυτού που θα έχει τη μορφή Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης – ΝΠΠΕ) που συγκροτείται από το ΔΣ του. Η ΕΘΑΑΕ απλώς θα ελέγχει αν το μητρικό ΑΕΙ πιστοποιεί τα προγράμματα σπουδών και αν το ΔΣ του ΝΠΠΕ εφαρμόζει το καταστατικό που το ίδιο έφτιαξε! (άρθρα 129, 133, 134, 143, 144, 150).
Μη κρατικά – με κρατικούς πόρους; Δεν απαγορεύεται πουθενά στο νομοσχέδιο η χρηματοδότηση των ΝΠΠΕ από το κράτος. Αντίθετα, για έρευνα στο πλαίσιο συνεργασίας με δημόσια πανεπιστήμια δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση από δημόσια – ευρωπαϊκά κονδύλια (άρθρα 130, 119).
Αντιδράσεις για άρθρα που αφορούν το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
Αντιδράσεις έχουν προκαλέσει και κάποιες από τις διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ). Το νομοσχέδιο φέρνει όχι μόνο μετακινήσεις Τμημάτων από άλλα ιδρύματα αλλά και συγχωνεύσεις και καταργήσεις.
Ανάμεσά τους έντονες είναι οι αντιδράσεις για τα άρθρα 8 και 9 του νομοσχεδίου.
Με το άρθρο 9 το νομοσχέδιο προβλέπει τη συγχώνευση ουσιαστικά τριών Τμημάτων του ΔΠΘ και συγκεκριμένα του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας και του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας, σε μια μονοτμηματική σχολή «Ανθρωπιστικών Σπουδών». Στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών αυτής της σχολής θα υλοποιούνται δύο διαφορετικά προπτυχιακά προγράμματα σπουδών ως κατευθύνσεις: α) Φιλολογίας, Ιστορίας και Ανθρωπολογίας και β) Ψηφιακών Εφαρμογών στις Τέχνες και στον Πολιτισμό.
Τα παραπάνω έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση των υπαρχόντων Τμημάτων Φιλολογίας και Ιστορίας, των μελών ΔΕΠ τους και των αποφοίτων τους.
Από την άλλη, το άρθρο 8 προβλέπει τη μετονομασία της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΔΠΘ σε «Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής, Αθλητισμού και Εργοθεραπείας» και την ίδρυση σε αυτήν τη σχολή Τμήματος Εργοθεραπείας, με έδρα την Κομοτηνή. Ωστόσο μέχρι σήμερα τα υπάρχοντα πανεπιστημιακά Τμήματα Εργοθεραπείας, και με βάση την παγκόσμια πρακτική, εντάσσονταν στις σχολές Επιστημών Υγείας.
Στο θέμα έχει αντιδράσει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εργοθεραπευτών, ο οποίος ζητά την απόσυρση του άρθρου, σημειώνοντας μεταξύ άλλων για την εργοθεραπεία ότι «τα εκπαιδευτικά της αντικείμενα στηρίζονται κατά πλειοψηφία σε γνώσεις του υγειονομικού περιβάλλοντος, ενώ η δράση της εντοπίζεται στο ευρύ φάσμα πρόληψης, αξιολόγησης, αναγνώρισης, αντιμετώπισης και διαρκούς υποστήριξης ανθρώπων με μειωμένη λειτουργικότητα. Ούτε εκπαιδευτικά ούτε κλινικά – επαγγελματικά ταυτίζεται με την Επιστήμη της Φυσικής Αγωγής, με την οποία βέβαια δεν είναι δυνατόν να αποτελούν ενιαία εκπαιδευτική οντότητα». Για το θέμα επίσης ο Σύλλογος έχει ήδη ξεκινήσει και διαδικτυακή συλλογή υπογραφών σε κείμενο με τίτλο «Οχι στην ίδρυση Τμήματος Εργοθεραπείας σε σχολή Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού», όπου ήδη έχουν συγκεντρωθεί εκατοντάδες υπογραφές.
Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη 14/2/2024
