«Το σπίτι με τις ακακίες» – Ο Πάνος Κατσιμίχας μένει ακόμα εδώ

Η «επιστροφή» με νέο άλμπουμ είναι αναμφισβήτητα ένα σημαντικό γεγονός στη δισκογραφία όταν μιλάμε για τον Πάνο Κατσιμίχα, τον αγαπημένο τραγουδοποιό που μαζί με τον δίδυμο αδελφό του, Χάρη, μα και στην αυτόνομη πορεία του αφήνει βαθύ το αποτύπωμά του στο ελληνικό τραγούδι.

Δεν τα λες και λίγα τα χρόνια που πέρασαν από τον Φλεβάρη του 1985, όταν κυκλοφορούσαν τα «Ζεστά ποτά», ο πρώτος δίσκος των «Κατσιμιχαίων». Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, που σημαδεύτηκαν από την κοινή τους «τραγουδο-ποιητική» και δισκογραφική διαδρομή, και του Πάνου. Με τραγούδια-βουτιές στην εσωτερική αναζήτηση, αλλά και «κραυγές» διαμαρτυρίας. Κάποια βαμμένα με χρώματα μελαγχολικά γι’ αυτά που χάσαμε, και άλλα γεμάτα με τον παλμό της ελπίδας, και της πίστης ότι το καλό νομοτελειακά θα επικρατήσει.

Τραγούδια που μιλούν για ανεκπλήρωτους έρωτες και χαμένες αγάπες, αλλά και με σαφείς αναφορές σε διαχρονικά κοινωνικά προβλήματα, στον κοινωνικό αποκλεισμό, συνολικά στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Καθόλου τυχαίο. Ο Πάνος έχει εκφράσει ξεκάθαρα τη θέση του… και όχι μόνο με στίχους: «Δεν είμαι κανένας βλαμμένος που του αρέσει να βρίζει συνεχώς και με κάθε ευκαιρία. Αυτά τα πράγματα δεν λέγονται με κουβέντες. Λέγονται μόνο με καθημερινούς, οργανωμένους και ψύχραιμους αγώνες. Όλα τα άλλα είναι σου ‘πα – μου ‘πες και δεν μας ταιριάζουν. (…) δεν υπάρχει άλλος δρόμος παρά μόνο ο διαρκής, ψύχραιμος και οργανωμένος αγώνας. Αυτήν την ανάγκη επισημαίνω. Αυτό χρειάζεται. Βαριά λόγια, θα πει κανείς, χιλιοειπωμένα. Το ξέρω. Κουβαλάνε όμως μέσα τους το βάρος ενός χρησμού που δεν παίζεις μαζί του».

“Βουτάω μες στο χρόνο, γυρνάω στο βράδυ εκείνο
Η Ρόζα πεθαίνει στο Βερολίνο
Στα ματωμένα χείλη της διαβάζω το χρησμό
«Ήμουν, είμαι, θα ξαναγίνω»…” 

«Το σπίτι με τις ακακίες» είναι ο τίτλος του νέου άλμπουμ του Πάνου, που κυκλοφορεί αποκλειστικά ψηφιακά από την Protasis Music, αποτελώντας ουσιαστικά μια νοερή επιστροφή του ίδιου στις ρίζες του, στα παιδικά του χρόνια, στις εικόνες, τους ήχους, τις μυρωδιές που τον σημάδεψαν, όταν παράλληλα έκανε τα πρώτα του όνειρα για το μέλλον.

Ένα νέο άλμπουμ «κάτι σα μουσική αυτοβιογραφία ή ίσως, ένα “μουσικό βιβλίο”», με εννιά «τραγούδια-διηγήματα», πέντε νέα δικά του και τέσσερα διασκευασμένα, κάποια «αδέσποτα» και άλλα «σε στυλ…αδέσποτα» όπως τα χαρακτηρίζει ο ίδιος. Με τη σφραγίδα ενός καλλιτέχνη που εκφράζεται μέσα από την τραγουδοποιία, όχι αντιμετωπίζοντάς τη σαν επάγγελμα ή χόμπι, αλλά βιώνοντάς τη ως «ασκήσεις αναπνοής» και «τρόπο ζωής».

Τραγούδια «χειροποίητα», θα προσθέταμε, «ζωντανά», «αιμάτινα», που «γρατζουνάνε» το νου και «συνομιλούν» με την ψυχή…

“Για ποιο ξεκίνησες ξανά ταξίδι πες μου
με ένα τσούρμο πειρατές μέσα στ’ αμπάρια.
ο Κόκκινος Βαρόνος  πάνω απ’ το πλοίο σου πετά
Ματίλντε, Ανιές, Σεζάρια…” 

Ακούγοντας τα τραγούδια του νέου άλμπουμ του Πάνου Κατσιμίχα, «Το σπίτι με τις ακακίες», δεν μπορείς να μην ανασύρεις τις περιπέτειες που πέρασαν οι δίδυμοι από το Μπραχάμι, στα γρανάζια των δισκογραφικών εταιρειών, μέχρι να κυκλοφορήσει ο πρώτος τους δίσκος. Τότε που κόντεψαν σχεδόν να τα παρατήσουν και, ίσως, να ασχοληθούν με άλλα πράγματα. Αλλά και να μην επισημάνεις τη διορατικότητα του παραγωγού εκείνου του δίσκου, του σπουδαίου ποιητή στιχουργού Μανώλη Ρασούλη, και την πίστη του στο ταλέντο και την ποιότητα του Χάρη και του Πάνου. Τον – και τους – δικαίωσαν η ιστορία και ο χρόνος…

Σήμερα, σαράντα χρόνια μετά, ο Πάνος, σα να «ανταποδίδει» σε αυτή την εμπιστοσύνη και την επιμονή του Ρασούλη, διασκευάζει το εμβληματικό – διαχρονικό «Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ» (μουσική Βάσως Αλαγάννη) και το εντάσσει στο «Σπίτι με τις ακακίες», ερμηνεύοντάς το μαζί με τον Χάρη.

Κανένας δεν θα μπορούσε να μιλήσει πιο αντιπροσωπευτικά για το νέο άλμπουμ του Πάνου Κατσιμίχα, από τον ίδιο τον τραγουδοποιό. Το κάνει στο τεύχος Νο 83 (Γενάρης-Μάρτης 2024) του περιοδικού «Μετρονόμος» (το οποίο συνοδεύεται με «Το σπίτι με τις ακακίες» σε cd), σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξή του  στον Θανάση Συλιβό.

Από τη συνέντευξη αυτή (που ολόκληρη μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ), επιλέξαμε κάποια αποσπάσματα στα οποία ο Πάνος αναφέρεται στο «Σπίτι με τις ακακίες»:

«(…) Για μένα, η τραγουδοποιία, δεν είναι ούτε επάγγελμα, ούτε χόμπι, αλλά ασκήσεις αναπνοής, δικλείδα ισορροπίας και τρόπος ζωής. Όταν κοιτάω πίσω στους δίσκους που κάναμε μαζί με το Χάρη, είναι πάντα σα να βλέπω να κλείνουν και να ξανανοίγουν οι κύκλοι της ζωής μου, συμπυκνωμένοι σε τραγούδια.

Αυτό είναι και το «Σπίτι με τις ακακίες». Ένας κύκλος που τον τραγουδάω, ίσως ετεροχρονισμένα, αλλά που σίγουρα, τώρα, ήταν η ώρα του.

Εννέα τραγούδια, έτσι όπως τα διάλεξε, ο προσωπικός μου αλγόριθμος.

Υπάρχουν φυσικά τα περισσότερα από αυτά, σκόρπια στις πλατφόρμες (σε ψηφιακή μορφή) γραμμένα σε διαφορετικές εποχές, ετεροθαλή αδέρφια, αποξενωμένα το ένα από το άλλο και αποσπασματικά δημοσιευμένα.

Τραγούδια δηλαδή, που δε «γνωρίζονταν» μεταξύ τους, μοναχικά κι αδέσποτα της εποχής του διαδικτύου.

Τέσσερα  «αδέσποτα» και τα «Παράξενα πουλιά του Σαν Φρανσίσκο» από το Beat Poetry, ανήκαν (χωρίς να το ξέρουν) στο concept  του παρόντος δίσκου.

Τα τέσσερα τραγούδια που διασκεύασα (σε στυλ…αδέσποτα κι αυτά): Dylan, J. Taylor, Σαββόπουλος, Ρασούλης, δεν είναι τυχαία επιλεγμένα. Είναι τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα τραγουδοποιίας της δεκαετίας του `70, αλλά και της τραγουδοποιίας γενικότερα, όπως την εννοώ εγώ.

(…)

Το άλμπουμ αυτό, είναι κάτι σα μουσική αυτοβιογραφία ή ίσως, ένα «μουσικό βιβλίο», με εννέα τραγούδια-διηγήματα.

Γυρίζω πίσω στον οδικό χάρτη με τα σταυροδρόμια των κρίσιμων συναντήσεων-αποφάσεων. 1964 με 1974. Αυτή είναι η δεκαετία-γέφυρα που ένωσε τα 60`s με τα 70`s.

Βαδίζοντας πάνω σε αυτή τη «γέφυρα», έγινε και η μετάβασή μου, από την εποχή των παραμυθιών, στον κόσμο των μεγάλων. Στο σπίτι με τις ακακίες, όλα κυλούσαν σιγά σιγά. Έξω όμως στους δρόμους, το καζάνι έβραζε. Πιτσιρίκια εμείς τότε, ακούγαμε για διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, ο «ανένδοτος» του τάδε, το παλάτι, απεργίες, αλλεπάλληλες αλλαγές κυβερνήσεων, αποστασίες, 114, η Ε.Κ., η Ε.Ρ.Ε., μέχρι που ένα πρωί ήρθε η χούντα. Ζήσαμε όλη την εφηβεία και τα φοιτητικά μας χρόνια μέσα στη χούντα. Μέχρι το Πολυτεχνείο και τη Μεταπολίτευση.

(…)

Το σπίτι με τις ακακίες είναι αυτό που σκέπασε με την αγάπη του, τα παιδικά χρόνια, την εφηβεία και την επώδυνη, πρώιμη ενηλικίωση. Έπειτα άρχισε ένα ταξίδι, που μας τράβηξε μακριά και για πολύ καιρό. Σε αυτό όμως το σπίτι έγιναν όλα. Τα πρώτα διαβάσματα, οι πρώτες μουσικές, οι πρώτες αποφάσεις, το πείσμα για έναν δρόμο που είχα ήδη διαλέξει από παιδί κι ας μην το ομολογούσα, ούτε καν στον εαυτό μου. Ό,τι ακολούθησε μετά, ήταν απλά θέμα χρόνου. Όλα έπρεπε να γίνουν…και γίνανε.»

«Η επιστροφή του Πάνου Κατσιμίχα»… «Ο Πάνος Κατσιμίχας επιστρέφει…»… Ίσως πρόκειται για φράσεις κλισέ όταν αναφερόμαστε σ’ έναν δικό μας άνθρωπο, κι ας είναι με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του άλμπουμ. Ο Πάνος – κι ας θέλαμε να μας έχει δωρίσει περισσότερα τραγούδια -, ήταν πάντα, είναι πάντα εδώ. Είτε μέσα από τα τραγούδια των «Κατσιμιχαίων» είτε με τις προσωπικές του υπογραφές, μας ταξίδεψε και μας ταξιδεύει με την ίδια μαεστρία στους τοίχους μιας παλιάς αυλής και στους πιο μακρινούς προορισμούς.

Δεν φεύγει από δίπλα μας. Το είχε υποσχεθεί άλλωστε και στη «Μοναξιά του σχοινοβάτη»:

«Θα μείνω εδώ και θα υπάρχω όπως μπορώ
Και για το πείσμα σας γουρούνια θα αντέχω
Θα περιμένω άλλες μέρες»…

Spotify: https://spoti.fi/4cFbu5v
iTunes/ Apple music: https://apple.co/3J35l5N
Deezer: https://bit.ly/3U3Sp5M
Youtube playlist: https://www.youtube.com/playlist?list=PLfZuyBymkXCGO2nIsJDHzM4wOurmaPUZf