REVOLTERPIECES – Ελληνικά πογκρόμ στον 21ο αιώνα: Τα ποδοσφαιρικά πογκρόμ του 2004

Σαν αποτέλεσμα ενός ρατσισμού που έχει ποτίσει βαθιά την ελληνική κοινωνία, συνηθίζουμε, όταν μιλάμε για τη φασιστική βία στη κοινωνία μας, να θυμόμαστε κατα κύριο λόγο τις επιθεσεις των νεοναζί ενάντια σε Έλληνες, με αποκορύφωμα την δολοφονία Φύσσα και δευτερευόντως την επίθεση σε κομμουνιστές στο Πέραμα. Επίσης, έχοντας τη τάση να μην ασχολούμαστε με την ιστορία της κοινωνίας μας σε βάθος, εντοπίζουμε τη προσοχή μας στο πιο πρόσφατο παρελθόν, απο τότε που “το κακό είχε γίνει” (aka οι ναζί μπήκαν στη Βουλή).

Αλλά η φασιστική- εθνικιστική βία και οι ιδέες της δεν ξεκίνησαν το 2012 και δεν είναι πάντα υπόθεση μερικών λίγων βλαμμένων χάπατων που πιστεύουν στις αφηγήσεις του μεσοπολεμικού φυλετισμού. Καμμιά φορά, τον τελευταίο αιώνα, αυτός ο καρκίνος έβρισκε μεγαλύτερη λαϊκή απήχηση και έπαιρνε διαστάσεις κανονικού πογκρόμ, με νεκρούς ανά περίπτωση. Ακόμα και πριν τη κρίση, η οποία (υποτίθεται για κάποιους) έβγαλε απο τους Έλληνες το ρατσιστικό τους εαυτό. Ακόμα και τις μέρες των “παχιών αγελάδων” των αρχών του 2000.

Αν θέλουμε να καταλάβουμε την ιστορία της ελληνικής κοινωνίας πρέπει να κοιτάξουμε με θάρρος στις πιο μελανές της σελίδες και να δούμε πού ξεκινάνε κάποιες αντιφάσεις και ιστορίες που μέχρι σήμερα δεν έχουν επιλυθεί. Μια τέτοια ήταν τα ποδοσφαιρικά πογκρόμ του 2004. Σε δεύτερο χρόνο θα δούμε και τα πογκρόμ του κέντρου της Αθήνας του 2011. Δεν περιλαμβάνονται άλλα, πιο “περιφεριακά” πογκρόμ, όπως τα συνεχόμενα μέσα στα χρόνια της Μανωλάδας ή η επίθεση των κατηστηματαρχών σε πλανόδιους εμπόρους με μικρή δυναμική.

Το πρώτο ποδοσφαιρικό πογκρόμ του 2004 έγινε κατα τη διάρκεια των πανυγηρισμών της κατάκτησης του Euro 2004, απο μέλη της ΧΑ (Γαλάζια Στρατιά) που επιτεθήκαν σε αλλοδαπούς που προσπάθησαν να πανυγηρίσουν μαζί με τους Έλληνες. Δεν υπάρχουν καταγραφές για κάτι πολύ σοβαρό εκείνη τη μέρα, αλλά αυτό όπως φάνηκε ήταν μόνο η προθέρμανση.

Το δεύτερο πογκρόμ έγινε δύο μήνες μετά, με αφορμή τον ποδοσφαιρικό αγώνα Αλβανίας-Ελλάδας στον οποίο η Ελλάδα, έχοντας μόλις βγει πρωταθλήτρια Ευρώπης, έχασε από τους πουθενάδες της Αλβανίας. Αυτό που επακολούθησε ήταν να βγουν οι Αλβανοί κάτοικοι Ελλάδας να πανυγηρίσουν, “προκαλώντας” έτσι το πατριωτικό …φιλότιμο (θα το δούμε μετά) διαφόρων ελληναράδων που απάντησαν με μαζική επίθεση εναντίον κάθε ενός που τους έμοιαζε εχθρός. Απολογισμός: Δεκάδες σοβαρά τραυματισμένοι, και ένας νεκρός.

Ας δούμε πρώτα το ντοκουμέντο.

(ο φασίστας που το ανέβασε δε ξέρει καν οτι ήταν μετά το Euro2004 το σκηνικό)

Χαρακτηριστικό στα πλάνα το “χάιδεμα” απο τα ΜΑΤ των Ελλήνων που διενεργούσαν το πογκρόμ σε σχέση με το κυνήγι που ρίχναν κατα “δικαίων και αδίκων” στους Αλβανούς. Θέαμα γνωστό σε όλους που επαναλαμβάνεται μέχρι τις μέρες μας. Το θέμα όμως είναι να δούμε ποιοί έχουν στα χέρια τους το αίμα. Και αυτοί δεν ήταν μόνο οι άμεσοι θύτες, αλλά πάει αρκετά ψηλά στην κοινωνική πυραμίδα.

Καταρχάς να δούμε τη στάση των ΜΜΕ. Τα οποία, όπως μπορεί να μαντέψει κανείς εύκολα, εφαρμόσαν πολλές τακτικές για να ρίξουν λάδι στη φωτιά.

Ένα πρώτο παράδειγμα ήταν ο γνωστός και μη εξαιρετέος Ευαγγελάτος, ο οποίος μια μέρα πριν το ματς, μας διαβεβαίωνε οτι θα υπάρξει γιγαντοπανό που θα απεικονίζει την “Μεγάλη Αλβανία”. Άλλα κανάλια όπως ο Alter μας ενημέρωναν μια μέρα πριν το ματς με ρεπορτάζ όπως “Οι Αλβανοί προκαλούν αλλά μάταια”. Η γνωστή βρωμοφυλλάδα Esspreso κυκλοφορούσε 2 μέρες μετά το πογκρόμ (το οποίο έγινε Σάββατο, οι εφημερίδες καλύψαν τις ειδήσεις Δευτέρα 6/09/04) με εξώφυλλο: “Το αβυσσαλέο μίσος των Αλβανών έφερε την αιματοχυσία“. Τα ΜΜΕ δεν ξεχνάνε να επιστρατεύσουν μέχρι και τον Μάκη Βορίδη, τότε ακόμα ηγέτη του Εθνικού Μετώπου, με την ιδιότητα όμως του… δικηγόρου (ξέμειναν απο δικηγόρους προφανώς και φωνάξαν τον κατάλληλο) που έκανε τις προσδοκώμενες παρεμβάσεις.

Το διπολικό πολιτικό προσωπικό της χώρας απο την άλλη, να προσπαθεί να κρύψει τον εθνικισμό του και να μην μπορεί. Κατά το (αντιπολιτευόμενο) ΠΑΣΟΚ, τέτοια φαινόμενα δεν ταιριάζουν στην… ”ισχυρή Ελλάδα” της ΕΕ και των Ολυμπιακών, ενώ είναι ενδεικτικό ότι καθόλες τις μέρες, πριν και μετά, οι της (κυβερνώσας) ΝΔ ξεσαλώναν με δηλώσεις όπως “Ξεχνούν ποιοι τους φιλοξενούν” (από βουλευτή της), ενώ ο… νομάρχης της καρδιάς μας Παναγιώτης Ψωμιάδης χαρακτήρισε (μετά το πογκρόμ) τους Αλβανούς μετανάστες “ανοιχτή πληγή” ενώ απέδωσε τα σκηνικά στο…ελληνικό φιλότιμο (είδες που το λέγαμε;) λέγοντας πως οι Έλληνες «διαπιστώνουν για πολλοστή φορά, όχι απλά να μην ακούν ένα “ευχαριστώ” από τους μετανάστες Αλβανούς, για όσα τους παρέχει η νέα τους πατρίδα, αλλά απεναντίας να υβρίζονται, να λοιδορούνται και να εξευτελίζονται και μάλιστα εκτός Ελλάδας».

(Μετάφραση απο τα ψωμιάδικα στα μαρξιστικά: Οι αλβανοί εργάτες, στις πλάτες και στα πτώματα των οποίων είχαν μόλις τελεστεί οι περήφημοι Ολυμπιακοί Αγώνες, αυτοί που προτιμόντουσαν από τα ελληνικά αφεντικά γιατί ήταν πιο φτηνοί απο τους Έλληνες συναδέλφους τους, χρωστάγαν και χάρη που τους δώσαμε την ευκαιρία να τους εκμεταλλευτούμε την ώρα που χτίζαμε τα φοβερά και τρομερά εθνικά μας όνειρα. Και για αυτή τη χάρη, αξίζει όταν βγαίνουν να πανυγηρίσουν την νίκη τους στο ποδόσφαιρο να τους λιανίζουμε στο ξύλο μέχρι θανάτου.)

Για άλλη μια φορά στην ιστορία, ο ρατσισμός-εθνικισμός δεν ήταν αποτέλεσμα απλά κάποιων ανώμαλων κοινωνικών ενστίκτων, αλλά καλά οργανωμένη κρατική υπόθεση. Κυβερνητικά στελέχη – ΜΜΕ – αστυνομία- ναζί σε μια συγχορδία να οργανώνουν κάτι εις βάρος των πιο υποτιμημένων της κοινωνίας. Αυτή είναι η περήφημη ελληνική κοινωνία που διάφοροι από το αστικό πολιτικό στερέωμα, απο τα αριστερά μέχρι τα δεξιά, υπόσχονται την επιστροφή σε αυτήν. Αυτές οι ιδέες με τις οποίες γαλουχήθηκαν κοινωνικά κομμάτια, αυτοί οι κοινωνικοί μηχανισμοί που υπήρχαν πολυ πριν η ΧΑ γίνει απο αστεία ομαδούλα σε τρίτη κοινοβουλευτική δύναμη. Γιατί τίποτα δεν πέφτει απο τον ουρανό στην ιστορία των κοινωνιών.

Το ΚΚΕ πάλι, δήλωνε τότε (τονισμός δικός μου): «Τα τραγικά επεισόδια μετά τον ποδοσφαιρικό αγώνα Ελλάδας – Αλβανίας, που οδήγησαν στο φόνο ενός Αλβανού, στον τραυματισμό τεσσάρων και στον ξυλοδαρμό πολλών άλλων, δεν είναι γεγονός εν αιθρία. Είναι το αποτέλεσμα ενός  γενικότερου εθνικιστικού κλίματος, που καλλιεργείται από πολλές πλευρές χρόνια τώρα, και που αναζωπυρώθηκε το τελευταίο διάστημα, όπως φάνηκε και με την κατάκτηση του ευρωπαϊκού κυπέλλου ποδοσφαίρου από την ελληνική ομάδα, καθώς και με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πολλά ερωτηματικά γεννάει η ολιγωρία της Αστυνομίας, για γεγονότα που ήσαν αναμενόμενα.

Το φαινόμενο είναι άκρως επικίνδυνο, όχι μόνο λόγω της έκτασης που εκδηλώθηκε, αλλά κυρίως επειδή προμηνύει τα πολύ χειρότερα που θα έρθουν, αν δεν υπάρξει από τον ίδιο το λαό αποφασιστική αντιμετώπιση του εθνικισμού και του ρατσισμού. Δε φτάνει η συναισθηματική καταδίκη των εκτρόπων.

Το ΚΚΕ, εκφράζοντας, για άλλη μια φορά, την καταδίκη του για τις βιαιότητες κατά των Αλβανών, καλεί τους Έλληνες και Αλβανούς εργάτες να αγωνιστούν μαζί για τα δικαιώματά τους. Μόνο αυτή η δράση μπορεί να οδηγήσει στην αδελφοσύνη και αλληλεγγύη, που θα βάλει στο περιθώριο τη διαίρεση και τον αλληλοσκοτωμό».

Και εγώ επαναλαμβάνω: Δε φτάνει η συναισθηματική καταδίκη των εκτρόπων. Θέλει γερή σκέψη και μεγάλα αποθέματα ενέργειας, επιμονής, φαντασίας και θάρρους η μάχη αυτή. Αλλά θα είναι νικηφόρα.

ΥΓ. Και στην Αλβανία υπήρξαν κάποια φαινόμενα ρατσιστικών συμπεριφορών ενάντια σε Έλληνες. Αλλά αφενός απο όσο μπορώ να βρω στο ίντερνετ, τα φαινόμενα δεν ξεπέρασαν το επίπεδο της λεκτικής πρόκλησης (με παρέμβαση μάλιστα του κράτους για να μη συνεχιστούν), αφετέρου θεωρώ ότι πρώτιστο καθήκον του καθενός είναι η κριτική του να εστιάζει στη δική του κοινωνία.

Συγχωροχάρτι προφανώς όμως σε κανένα εθνικισμό.