ΓΙΟΥΛΑ – SONOCO ΕΛΛΑΣ – TUPPERWARE – RECKITT BENCKISER: Όταν οι «ανοιχτές αγορές» κλείνουν τα εργοστάσια…

— SONOCO ΕΛΛΑΣ (90 απολύσεις): Μέλος πολυεθνικού ομίλου με κύκλο εργασιών άνω του 1 δισ. την τελευταία διετία. Στην Ελλάδα η εταιρεία ήταν σταθερά κερδοφόρα με ετήσιους κύκλους εργασιών άνω των 15 εκατ. ευρώ, με νέες επενδύσεις και χρονιά – ρεκόρ παραγωγικότητας το 2021.

— ΥΑΛΟΥΡΓΙΑ ΓΙΟΥΛΑ (300 απολύσεις): Μέλος του «BA Glass B.V.» (δεύτερος υαλουργικός όμιλος στον κόσμο). Το 2022 είχε κύκλο εργασιών 1,43 δισ. και καθαρά κέρδη 176,4 εκατ. ευρώ. Το ελληνικό τμήμα είχε αυξημένους κύκλους εργασιών, από 42 εκατ. το 2021 στα 61 εκατ. το 2022.

— RECKITT BENCKISER (70 απολύσεις): 29 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών και κέρδη προ φόρων 1,8 εκατ. ευρώ είχε το εργοστάσιο που έκλεισε το 2022. Η ελληνική θυγατρική παρουσίασε αύξηση καθαρών κερδών κατά 3,6% φτάνοντας στα 2,6 εκατ. ευρώ. Ο βρετανικός πολυεθνικός κολοσσός είχε την ίδια χρονιά κύκλο εργασιών 14,5 δισ. λιρών, αυξημένο κατά 12,5% και καθαρά έσοδα αυξημένα κατά 7,6%.

— TUPPERWARE (200 απολύσεις): Μέλος πολυεθνικού ομίλου με κύκλο εργασιών 1,3 δισ. και κέρδη στα 836,4 εκατ. δολάρια για το 2022. Η θυγατρική στην Ελλάδα, το 2022, δηλαδή μια χρονιά πριν κλείσει, είχε καθαρά κέρδη 2,1 εκατ. ευρώ.

Το παράδειγμα της κλωστοϋφαντουργίας

Τελευταία θύματα αυτής της ιστορίας είναι οι εργαζόμενοι στη νηματουργία ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ στη Νάουσα, στους οποίους ανακοινώθηκε πρόσφατα το κλείσιμο της επιχείρησης, καθώς και στα βαφεία – πλεκτήρια της ΦΙΕΡΑΤΕΞ στο Κιλκίς, στους οποίους ανακοινώθηκε ότι θα βγουν σε διαθεσιμότητα για τον μήνα Ιούνη. Στον κλάδο είχε προηγηθεί το κλείσιμο της παραγωγής στην επιχείρηση ΗΛΙΟΣ, στη Θεσσαλονίκη, πριν από λίγους μήνες.

Και αυτές οι επιχειρήσεις έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους. Είναι συχνό φαινόμενο στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας τις τελευταίες δεκαετίες, μια σειρά επιχειρηματίες που έκαναν περιουσίες με τον κόπο και τη δουλειά των εργαζομένων, έβγαλαν κέρδη, συγκέντρωσαν κεφάλαια και όταν αργότερα μυρίστηκαν χώρες με πιο φθηνό εργατικό δυναμικό ή άλλους κλάδους με μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους, είτε μάζεψαν τις μηχανές και έφυγαν, είτε έκλεισαν τα εργοστάσια πετώντας χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν από τη λειτουργία αυτών των εργοστασίων κατευθύνθηκαν και στις 3 περιπτώσεις στην αγορά ακινήτων και τώρα επενδύονται στον πιο κερδοφόρο κλάδο του real estate.

Οι εργαζόμενοι της ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ, συσπειρωμένοι γύρω από το σωματείο τους και με την καθοριστική στήριξη άλλων σωματείων και του ΕΚ της περιοχής, δίνουν έναν παλικαρίσιο αγώνα ζωής και επιβίωσης, για να μη χάσουν δεδουλευμένα μηνών και αποζημιώσεις. Εχουν απέναντί τους ένα άθλιο νομοθετικό πλαίσιο που καθιστά τους εργαζόμενους κυριολεκτικά τον τελευταίο τροχό της αμάξης στη διαδικασία της πτώχευσης. Με βάση και τις τελευταίες μεταβολές του πτωχευτικού κώδικα, οι εργαζόμενοι θα πληρωθούν αν και εφόσον απομείνουν περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης μετά από την ικανοποίηση των υποχρεώσεων προς τις τράπεζες, τους προμηθευτές και άλλους πελάτες. Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι δηλαδή. Και ταυτόχρονα έχουν να αντιμετωπίσουν την πλήρη αδιαφορία από το κράτος, το υπουργείο, την Τοπική Διοίκηση στα δίκαια αιτήματά τους για μέτρα ανακούφισης για όσο καιρό θα βρίσκονται στην ανεργία, για την απαλλαγή από φόρους, για πάγωμα χρεών και τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα.

Η πείρα της ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ είναι πολύτιμη και πρέπει να αξιοποιηθεί από τους εργαζόμενους της ΦΙΕΡΑΤΕΞ. Είναι αποκαλυπτικές οι μεθοδεύσεις της εργοδοσίας. Πρόκειται για επιχείρηση που στο διάστημα 2015 – ’23 οι εργαζόμενοι παρήγαγαν σημαντικό πλούτο, με κύκλους εργασίας 9ετίας πάνω από 220 εκατ. ευρώ και κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων που ξεπερνάνε τα 6 εκατ. ευρώ. Με αυτά τα χρήματα η εργοδοσία καλύπτει τόσα χρόνια τα λειτουργικά έξοδα, αγοράζει νέα μηχανήματα, κάνει αποσβέσεις, αποπληρώνει δάνεια και άλλες υποχρεώσεις. Και ενώ οι εργαζόμενοι τόσα χρόνια διασφαλίζουν με την εργασία τους τη λειτουργία της επιχείρησης, η εργοδοσία σήμερα, σύμφωνα με πληροφορίες, επιλέγει να ακυρώνει πελάτες, να αρνείται παραγγελίες και να αφήνει εκτός λειτουργίας ολοκαίνουργια μηχανήματα που αγόρασε με τα κέρδη που παρήγαγαν οι εργαζόμενοι. Επιβεβαιώνεται ότι, από τη μία, οι εργαζόμενοι με την εργασία τους κρατάνε ανοιχτά τα εργοστάσια και, από την άλλη, το κυνήγι του κέρδους και η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων της ΕΕ τα οδηγούν στην απαξίωση και στο κλείσιμο.

Ανάπτυξη, κέρδη και επενδύσεις στην καμπούρα των εργαζομένων…

Οι εργαζόμενοι δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από τους διάφορους επίδοξους επενδυτές που θα είναι δήθεν το φάρμακο διά πάσαν νόσο. Στην ίδια μοίρα βρίσκονται και εργαζόμενοι σε χώρους όπου οι κυβερνήσεις και οι τοπικοί παράγοντες εμφάνισαν ως σωτήρες τους σούπερ επενδυτές από τις ΗΠΑ. Ετσι, για παράδειγμα, στα Ναυπηγεία Ελευσίνας, 600 εργαζόμενοι βρίσκονται σε μόνιμη ανασφάλεια, στην πολυδιαφημιζόμενη επένδυση της ONEX. Ο επενδυτής πήρε το ναυπηγείο «έναντι πινακίου φακής» και την ίδια στιγμή όσοι εξακολουθούν να δουλεύουν βρίσκονται στον …αέρα. Η κυβέρνηση και ο επενδυτής «παίζουν καθυστερήσεις», ωθούν τους εργαζόμενους σε απόλυση που τη βαφτίζουν οικειοθελή αποχώρηση, χωρίς να διασφαλίζεται η επαναπρόσληψή τους, με στόχο να «καθαρίσει» η επιχείρηση και να μη μεταβιβαστούν «βάρη» στο νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Την ίδια ώρα, είναι γνωστός σε όλη τη χώρα ο ηρωικός αγώνας των εργαζομένων στη ΛΑΡΚΟ, που κρατάνε ανοιχτό το εργοστάσιο τόσα χρόνια, κόντρα στα σχέδια της κυβέρνησης που μαζί με την ΕΕ και τα κόμματα που την υπηρετούν, έχουν βαλθεί να κλείσουν το μεγαλύτερο εργοστάσιο επεξεργασίας σιδηρονικελίου στην Ευρώπη, την ίδια ώρα που το νικέλιο καταγράφει τιμές – ρεκόρ.

Γιατί όμως ένας καπιταλιστής να κλείσει μια κερδοφόρα επιχείρηση;

Γιατί δεν είναι τόσο κερδοφόρα, όσο θα ήθελε. Οταν το περιθώριο του κέρδους δεν είναι αυτό που περιμένουν οι μέτοχοι, ακόμα και αν οι επιχειρήσεις καταγράφουν για χρόνια κερδοφορία, τότε δεν διστάζουν να κλείσουν τα εργοστάσιά τους και να μεταφέρουν κεφάλαια σε άλλες, πιο κερδοφόρες δραστηριότητες, σε άλλες χώρες και ηπείρους. Αρκεί να εκτιμήσουν ότι κάπου αλλού τα κεφάλαιά τους θα έχουν καλύτερες αποδόσεις. Μπορούν να υιοθετήσουν ακόμα και τα σκληρότερα μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι θα πετυχαίνουν όσο το δυνατόν μέγιστο και άμεσο κέρδος. Ετσι, πουλούν και αγοράζουν χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα παραγωγικών εγκαταστάσεων, ανοιγοκλείνουν επιχειρήσεις χωρίς να νοιάζονται για ολόκληρες εργατικές οικογένειες που μένουν χωρίς εισόδημα σε συνθήκες αβάσταχτης ακρίβειας.

Αυτήν την ανάγκη των καπιταλιστών έρχονται να διευκολύνουν όλες οι αστικές κυβερνήσεις με μπροστάρη την ΕΕ, που έχουν θεσμοθετήσει ένα νομικό πλαίσιο που δίνει το ελεύθερο σε κάθε επιχειρηματικό όμιλο να κάνει ό,τι θέλει για την κερδοφορία του. Στη βάση αυτή με τα μνημόνια (που ψήφισαν ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Βελόπουλος), αυξήθηκε το όριο απολύσεων, ενώ από το 2016 με απόφαση της ΕΕ (για τα Τσιμέντα Χαλκίδας) έγιναν νόμιμες οι μαζικές απολύσεις. Ακόμη, με το έκτρωμα Βρούτση – Αχτσιόγλου, το 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ απογείωσε την κοροϊδία, ζητώντας απλά την αιτιολογία της απόλυσης, ως όρο για να είναι νόμιμη! Τέλος, με το νομοσχέδιο Χατζηδάκη, του 2021, καταργείται η όποια υποχρέωση επαναπρόσληψης ακόμα και στην περίπτωση που κριθεί άκυρη η απόλυση δικαστικά.

Τι κοινό έχουν όλοι αυτοί οι νόμοι; Είναι πάγιες κατευθύνσεις της ΕΕ, τις οποίες όλες οι κυβερνήσεις έχουν διαδοχικά ψηφίσει και υλοποιήσει και αποτελούν το λεγόμενο «ευρωπαϊκό κεκτημένο» το οποίο οραματίζονται. Αλλωστε, μια από τις βασικές ελευθερίες της ΕΕ είναι αυτή της κίνησης κεφαλαίου. Η δυνατότητα δηλαδή ενός επιχειρηματικού ομίλου να μεταφέρει την έδρα και τα εργοστάσιά του σε άλλη χώρα εντός ΕΕ για να εξασφαλιστεί χαμηλότερο κόστος παραγωγής. Ενώ η ευρωπαϊκή νομοθεσία δίνει το ελεύθερο στους καπιταλιστές να προσλαμβάνουν νέους φθηνούς εργαζόμενους, με ρημαγμένα δικαιώματα.

Μόνο ο λαός σώζει τον λαό, με ισχυρό ΚΚΕ, στον δρόμο της ανατροπής!

Απέναντι σε αυτήν την ΕΕ υπάρχει η Ελλάδα και η Ευρώπη των εργαζομένων που σηκώνουν το ανάστημά τους και αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους. Στους αγώνες αυτούς θα κατατεθεί η εκλογική δύναμη του ΚΚΕ και οι εργαζόμενοι το γνωρίζουν πολύ καλά, όπως προκύπτει από τη σημαντική ενίσχυσή του σε αστικά κέντρα και νομούς όπου αναπτύχθηκαν σημαντικοί αγώνες.

Παρά το άνοιξε-κλείσε των εργοστασίων, ανάλογα με τα κέρδη και τις ορέξεις των διαφόρων επενδυτών, σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης σε όλους τους κλάδους όπως, για παράδειγμα, της κλωστοϋφαντουργίας. Τέτοιες είναι το έμπειρο και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό, οι πρώτες ύλες και το επίπεδο της επιστήμης, που θα μπορούσαν να καθορίσουν την παραγωγή με βάση όχι τα κέρδη των λίγων αλλά τις ανάγκες του λαού. Για να γίνει αυτό πράξη πρέπει να φύγουν από τη μέση οι καπιταλιστές και τα εργοστάσια να περάσουν στα χέρια των πραγματικών παραγωγών, της εργατικής τάξης, να γίνουν κοινωνική ιδιοκτησία. Ετσι μπορεί κριτήριο λειτουργίας να γίνουν οι πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και τα σύγχρονα δικαιώματα των εργαζομένων. Μόνο έτσι τα εργοστάσια που σήμερα ρημάζουν θα μπορούσαν να ξαναπάρουν μπρος, αυτήν τη φορά όμως για να υπηρετούν τις ανάγκες του λαού της χώρας μας και όχι τα αχόρταγα κέρδη των καπιταλιστών. Σε αυτήν την υπόθεση το ΚΚΕ αφιερώνει καθημερινά όλες του τις δυνάμεις.

Κώστας Ιωσηφίδης
Γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Βιομηχανίας Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ

Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη της Πέμπτης 13 Ιούνη 2024

Φωτογραφία: Από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων της νηματουργίας «Βαρβαρέσος»