«Πού τα βρίσκεις αυτά, μωρή;»

Αρχές δεκαετίας του ’80 δουλεύω στο ελεύθερο ρεπορτάζ μεγάλης αστικής εφημερίδας. Κάθε πρωί στη σύσκεψη στις 10 εμείς… οι ελεύθεροι, προτείναμε ελεύθερα θέματα. Εσπαγα τα νεύρα του υπεύθυνου για μας, γνωστού φαφλατά καλή του ώρα, γιατί είχα πολλά, κι έτσι τα μοίραζα και σε άλλους. Μια μέρα με πιάνει και μου λέει «πού τα κατεβάζει ο νους σου αυτά, πού τα βρίσκεις μωρή;», «Διαβάζω πριν έρθω και τα ψιλά του “Ριζοσπάστη”», του απαντάω. Από τότε δεν ξαναπέρασαν οι προτάσεις μου, γιατί ερχόταν κορδωμένος και μοίραζε αφειδώς κοινωνικά, όπως τα έλεγε, θέματα, έχοντας ξεκοκαλίσει τον «Ριζοσπάστη» αντ’ εμού.

Σήμερα, που πάνω από τα μισά μεταπολιτευτικά του χρόνια, έχω χτίσει και υπηρετώ τη δημοσιογραφική μου βίγλα στον αγαπημένο μου Ρίζο, δεν γιορτάζω απλώς. Κοκορεύομαι που γράφω εδώ για τον λαό, απ’ το κάστρο του Κόμματος, με γνώμονα την πατρίδα, που δεν υπάρχει χωρίς αυτόν. Εξ ου και ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΜΟΝΙΟ. Και γράφω ελεύθερα απ’ τον τίτλο έως την τελεία και την παύλα. Κι ας χρειάστηκε να το εξηγήσω αυτό πολλές φορές αντιδικώντας σε πολύ κόσμο, που με προειδοποιούσε ή φοβόταν ότι θα με φάει ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός του επίσημου οργάνου της ΚΕ του ΚΚΕ!… Τους έλεγα ότι έχω ελεύθερα αποδεχτεί τον μοναδικό περιορισμό, σαφώς ιδεολογικό, να γράφω για την εργατική τάξη και όχι για τ’ αφεντικά της. Σιγά σιγά άρχισαν μάλλον να με ζηλεύουν εμένα, που μαζί με το κείμενό μου στέλνω και τον τίτλο που του ‘χω βάλει, όλοι εκείνοι οι συνάδελφοι που εννιά στις δέκα, εκούσια ή ακούσια, έβγαζαν και βγάζουν το ψωμί τους υπακούοντας στους κανόνες, αλλά και το στυλ της αγοράς. Θυμάμαι την έκπληξη ενός καλού δημοσιογράφου που έμεινε με το στόμα ανοιχτό και νόμιζε ότι έγινε καινούρια Οκτωβριανή Επανάσταση, όταν είδε όπως είπε «να ανέχεται! να τολμά! ο Ρίζος να τυπώνει τίτλο στη στήλη μου που εμπεριείχε και τη λέξη “που…να”».

Εγώ κράτησα το στυλ της γραφής μου εδώ, που ούτως ή άλλως εκεί έξω στην αγορά ως προσανατολισμός θεωρούνταν ήδη επικίνδυνο. Συμβουλή έχω δεχτεί, μόνο μία, απ’ τον Χαρίλαο που με σταμάτησε σ’ έναν διάδρομο στον Περισσό «άκου να δεις, εσύ ξέρεις γράμματα και γράφεις και πολύ καλά. Ομως γράφεις δύσκολα. Να θυμάσαι ότι πρέπει να σε καταλαβαίνουν και οι σχεδόν αγράμματοι». «Πρέπει να κάνω …ιστορικό συμβιβασμό με το γράψιμό μου, θα γράφω τρία για σένα, κι ένα για μένα, στον μήνα», του απάντησα. Γέλασε. Κι εγώ κέρδισα έμπρακτα τον φόβο της σύγχυσης, μεταξύ απλοποίησης και απλούστευσης. Το πρώτο έχει την ομορφιά της ποίησης, στο δεύτερο κρύβεται ο δαίμονας του λαϊκισμού.

Χρόνια μας Πολλά, λοιπόν! Είναι ωραία στην κόκκινη παρέα!