Ρόναλντ Ρίγκαν: Από τα αζήτητα του Χόλιγουντ στο Λευκό Οίκο, με όχημα τον αντικομμουνισμό
Ο Ρίγκαν ενέτεινε επικίνδυνα το “ψυχροπολεμικό κλίμα” της εποχής. Χαρακτήρισε τη Σοβιετική Ένωση “Αυτοκρατορία του κακού” και τον κομμουνισμό πηγή κάθε κακού για την ανθρωπότητα. Εγκαινίασε τον “Πόλεμο των Άστρων”, επεκτείνοντας την κούρσα των εξοπλισμών στα διαστημικά προγράμματα για να εξαντλήσει οικονομικά το αντίπαλο δέος.
Όταν ρώτησαν το Ρίγκαν πώς είναι δυνατόν ένας ηθοποίος να γίνεις πρόεδρος των ΗΠΑ, αυτός απάντησε με ερώτηση: πώς είναι δυνατόν ένας πρόεδρος να μην είναι ηθοποιός; Αλλά το δικό του διαβατήριο για το Λευκό Οίκο δεν ήταν το αμφίβολο ηθοποιικό του ταλέντο, αλλά ο αντικομμουνισμός του κι η εποχή του Μακαρθισμού.
Η διαδρομή του Ρίγκαν ως ηθοποιού είναι μάλλον αδιάφορη και περιορίζεται σε κάποιους δεύτερους ρόλους. Γίνεται όμως πρόεδρος του σωματείου των ηθοποιών, συμμετέχει στη συγκρότηση του αντικομμουνιστικού “Κινηματογραφικού Συνδέσμου για τη διατήρηση των Αμερικανικών ιδεωδών” -sic- και πρωταγωνιστεί μεταπολεμικά στο μακαρθικό παροξυσμό και το αντικομμουνιστικό “πογκρόμ” στον κλάδο του.
Μπαίνει επίσημα στην πολιτική, εκλέγεται κυβερνήτης της Καλιφόρνια και η θητεία του σημαδεύεται από την άγρια και κυνική καταστολή των αντιπολεμικών διαδηλώσεων για το Βιετνάμ, στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ.
Το 1980 εκλέγεται Πρόεδρος των ΗΠΑ σε ηλικία 69 ετών -ο γηραιότερος που είχε εκλεγεί σε αυτό το αξίωμα, μέχρι την ανάδειξη του 70χρονου Τραμπ- με τους Ρεπουμπλικάνους και συμπλέοντας με την κυβέρνηση της Θάτσερ στην Αγγλία σηματοδοτεί μια “στροφή” σε ανοιχτά νεοφιλελεύθερες συνταγές για την αντιμετώπιση της κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας και της πτωτικής τάσης του μέσου ποσοστού κέρδους.
Λίγους μήνες μετά την εκλογή του, γίνεται απόπειρα δολοφονίας εναντίον του από κάποιον ψυχοπαθή (;) που απαλλάχτηκε δικαστικά από τις εναντίον του κατηγορίες. Στο διάστημα που νοσηλεύεται στο νοσκομείο, υπάρχουν έντονες παρασκηνιακές ζυμώσεις στο επιτελείο του για τη διαδοχή του, που δείχνουν την υποκρισία, τη σαπίλα και τις δολιχοδρομίες στον αστικό πολιτικό κόσμο.
Ιδεολογικά ο Ρίγκαν στηρίζεται στον αντικομμουνισμό, το ρατσισμό και τον εθνικισμό. Σε μια καμπάνια του, επιχειρεί μάλιστα να αντλήσει πολιτική υπεραξία από το τραγούδι του Bruce Springsteen “Born in the USA”, μεγάλη επιτυχία της δεκαετίας του 80′, το οποίο όμως έχει εντελώς διαφορετικούς στίχους και νόημα.
Γι’ αυτό έβαλαν ένα τουφέκι στα χέρια μου
Με έστειλαν σε μια ξένη χώρα
Για να πάω να σκοτώσω τον κίτρινο άντρα…
Παράλληλα ο Ρίγκαν προχώρησε σε μεθοδευμένη ένταση του ψυχροπολεμικού κλίματος της εποχής. Χαρακτήρισε τη Σοβιετική Ένωση “Αυτοκρατορία του κακού” και τον κομμουνισμό πηγή κάθε κακού για την ανθρωπότητα. Εγκαινίασε τον “Πόλεμο των Άστρων”, επεκτείνοντας την κούρσα των εξοπλισμών στα διαστημικά προγράμματα για να εξαντλήσει οικονομικά το αντίπαλο δέος. Ενίσχυσε την “Αλληλεγγύη” του Βαλέσα στην Πολωνία και τους “Κόντρα” στη Νικαράγουα, άφησε τη CIA να κάνει εμπόριο ναρκωτικών, έκανε εμπόριο όπλων στο Ιράν -που ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση με το Ιράκ και τυπικά ενάντια στις Ηνωμένες Πολιτείες, από την πτώση του Σάχη το 79′. Ενώ οι διμερείς συναντήσεις με τον Γκορμπατσόφ δεν εξασφάλισαν φυσικά την ύφεση, αλλά μονομερείς παραχωρήσεις από την πλευρά των Σοβιετικών, που συνεχίστηκαν με γρηγορότερα βήματα κι επί Μπους.
Διάσημα έγιναν και τα αντισοβιετικά, αντικομμουνιστικά ανέκδοτα που έλεγε σαν όρθιος κωμικός της κακιάς ώρας. Αλλά αυτό που του εξασφάλισε ένα εισιτήριο για τον “παράδεισο”, είτε αυτό ήταν τα πόστα της εξουσίας, είτε η νίκη της εξωτερικής του πολιτικής, δεν ήταν ασφαλώς το αμφιβόλου αξίας ταλέντο του στην ηθοποιία, ούτε η ιδιαίτερη ευφυία του* (είναι ο πρόεδρος με το χαμηλότερο καταγραμμένο δείκτη ευφυίας στα χρονικά), αλλά ο σταθερός και αδιαπραγμάτευτος αντικομμουνισμός του.
*Ίσως αυτό να ήταν το χαρακτηριστικό που έκανε το μέσο Αμερικανό να νιώσει πως ταυτίζεται με το Ρίγκαν. Ένα χρόνο μετά το θάνατό του (το 2004 από Αλτσχάιμερ) ανακηρύχθηκε ως ο κορυφαίος Αμερικανός όλων των εποχών, σε σχετική ψηφοφορία -που μόνο ένα κοινό με ελλιπή συλλογική μνήμη και “ιστορικό Αλτσχάιμερ” θα μπορούσε να βγάλει ως αποτέλεσμα.