Εύα Μπράουν-Απολίτικη ερωμένη ή στήριγμα του ναζιστικού καθεστώτος;

Η εικόνα της ξανθιάς Βαυαρέζας στο πλευρό του Φύρερ είναι από τις πιο αναγνωρίσιμες διεθνώς, ωστόσο στην εποχή της, λίγοι ήξεραν την ύπαρξη της Εύας Μπράουν. Η ερωμένη και μετέπειτα σύζυγος του Χίτλερ για μια μέρα πριν την κοινή τους αυτοκτονία, ήταν γνωστή μόνο στο στενό επιτελείο και τον προσωπικό κύκλο του ηγέτη των ναζί. Συχνά παρουσιάζεται ως μια αφελής, απολίτικη νεαρή που ασχολούνταν μόνο με τη μόδα και τις φωτογραφίσεις. Μια τέτοια περιγραφή ωστόσο, παρά τον πυρήνα αλήθειας που εμπεριέχει, συσκοτίζει το γεγονός της προσωπικής ευθύνης της Μπράουν για την επιλογή της να ενωθεί στη ζωή και στο θάνατο με τον αρχηγό του φρικιαστικότερου καθεστώτος που έχει καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία.  Είναι γεγονός πως στην πραγματικότητα διαθέτουμε ελάχιστες άμεσες μαρτυρίες για εκείνη, καθώς ο ίδιος ο Χίτλερ δεν αναφέρεται γραπτά πουθενά σε εκείνη, ενώ από την ίδια διασώζονται μόνο μερικές επιστολές και κάποια αποσπάσματα ημερολογίων αμφιλεγόμενης γνησιότητας. Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό αλλά και οι ερασιτεχνικές λήψεις με κάμερα της ίδιας, καθώς και μεταγενέστερες μαρτυρίες συγγενικών της προσώπων, καθώς και συνεργατών ή προσωπικού του Χίτλερ που επέζησε αποτελούν τις μόνες πηγές που διαθέτουμε για τη ζωή της.

Γεννήθηκε στις 6 Φλεβάρη 1912 σε μικροαστική οικογένεια του Μονάχου, ως μεσαία από τρεις κόρες ενός δασκάλου και μιας μοδίστρας. Ο γάμος των γονιών της ήταν ταραχώδης, ωστόσο σε γενικές γραμμές είχε αρκετά καλές σχέσεις με την οικογένεια της. Παρότι οι γονείς της μεταπολεμικά ισχυρίστηκαν ότι αγνοούσαν τη σχέση της με το Χίτλερ, κάτι τέτοιο μοιάζει αρκετά απίθανο, και σχετίζεται με το φόβο τους ότι θα κατηγορούνταν ως ωφεληθέντες του ναζιστικού καθεστώτος, δεδομένου ότι και δεύτερη κόρη τους ήταν παντρεμένη με συνεργάτη του Χίμλερ.

Μετά το σχολείο η Εύα πήγε ως μαθητευόμενη στο φωτογραφικό στούντιο του Χάινριχ Χόφμαν, μέσω του οποίου γνώρισε το 1929 “κάποιον κύριο Βολφ”, εννοώντας τον Αδόλφο Χίτλερ, που προφανώς δεν είχε αναγνωρίσει. Εκείνη την εποχή το ναζιστικό κόμμα ήταν ακόμα μικρό, ανερχόμενο ωστόσο, κι η άγνοια της 17χρονης Εύας πιστοποιεί ότι όντως επρόκειτο για άτομο αδιάφορο για τις πολιτικές εξελίξεις. Σύντομα ωστόσο οι σχέσεις της με τον κατά 23 χρόνια μεγαλύτερό της Χίτλερ άρχισαν να συσφίγγονται και λίγα χρόνια αργότερα, το 1936 η Εύα άρχισε να ζει μεταξύ ενός διαμερίσματος που της είχε αγοράσει ο Χίτλερ στο Μόναχο και μιας εξοχικής κατοικίας στις βαυαρικές Άλπεις, το λεγόμενο “Μπέργκχοφ”. Κατά τις σπάνιες επισκέψεις της στην καγκελαρία, διέθετε, όπως και στις προαναφερθείσες κατοικίες, δικό της δωμάτιο με άμεση πρόσβαση στους προσωπικούς χώρους του Χίτλερ, κάτι που εξακολουθεί να τροφοδοτεί ως σήμερα το ζωηρό ιστορικό κουτσομπολιό για την ακριβή φύση των σαρκικών σχέσεων του ζευγαριού.

Καθώς η ύπαρξη της Μπράουν δεν εναρμονιζόταν με την εικόνα του ασκητικού, “παντρεμένου με τη Γερμανία” Φύρερ, ελάχιστοι γνώριζαν για εκείνη, ενώ η μόνη κοινή δημόσια εμφάνισή τους χρονολογείται στους χειμερινούς Ολυμπιακούς του ’36, όπου απεικονίζεται η ίδια σε κάθισμα πίσω από το Χίτλερ. Παρά την άνετη ζωή που έκανε μεταξύ φωτογραφιών, φορεμάτων και αθλητικών δραστηριοτήτων, η ίδια φαίνεται πως έφερε βαρέως αυτή τη μυστικοπάθεια, αλλά και τις πολύ συχνές απουσίες του ναζί ηγέτη, όπως μαρτυρούν δυο απόπειρες αυτοκτονίας το 1932 και το 1935.

Η Εύα Μπράουν, παρότι δεν είχε δημόσιο ρόλο και δεν έχουμε μαρτυρίες για ανάμειξή της σε πολιτικά ζητήματα, σαφώς και δεν ήταν απλώς ένα φαντασμένο κορίτσι που διασκέδαζε το Φύρερ. Συνέβαλε με τις φωτογραφίες της, τις οποίες πουλούσε ακριβά στο πρώην αφεντικό της τον Χάινριχ Χόφμαν, στο να φιλοτεχνήσει το προφίλ ενός φιλικού ηγέτη, περιτριγυρισμένου από ζώα και παιδιά. Δεδομένου του ότι αυτές οι φωτογραφίες γνώριζαν εκατοντάδες χιλιάδες ανατυπώσεις, δε θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσουμε την Μπράουν μέρος, μικρό έστω, της προπαγανδιστικής μηχανής του ναζιστικού καθεστώτος. Επίσης, από τις λίγες επιστολές της που σώζονται, προς το τέλος του πολέμου, είναι φανερό πως συμμεριζόταν τη μανία καταδίωξης του Χίτλερ περί “προδοτών”, καθώς και την ανάγκη θυσίας μέχρι θανάτου για τα ναζιστικά ιδεώδη. Δεν γνωρίζουμε σε ποια έκταση γνώριζε για το Ολοκαύτωμα και τα υπόλοιπα εγκλήματα των ναζί, είναι όμως σαφές ότι γνώριζε κι ενέκρινε απόλυτα την ιδεολογία από την οποία αυτά εκπορεύονταν.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επέλεξε να πεθάνει στο πλευρό του Χίτλερ, ερχόμενη από το Μόναχο στο καταφύγιό του στο Βερολίνο το Μάρτη του 1945, χωρίς να έχει καμία υποχρέωση ή πρόσκληση γι’αυτό. Έζησε μαζί του ως την ύστατη στιγμή, σε αντίθεση με πολλούς στενούς του συνεργάτες, κι ως ανταμοιβή ο Χίτλερ τη νυμφεύθηκε με πολιτικό γάμο το βράδυ της 28ης προς 29η Απριλίου 1945, με μάρτυρες τους Μάρτιν Μπόρμαν και Γιόζεφ Γκέμπελς. Μια μέρα μετά αυτοκτόνησαν με δηλητήριο, ενώ κατ’εντολή του ίδιου του Φύρερ, τα πτώματά τους περιλούσθηκαν με βενζίνη και μετά κάηκαν.

Δύσκολες Νύχτες