Μάικλ Τζόρνταν: ασταμάτητος σαν το αύριο

23 σημεία για τον αέρινο Μάικλ που σήμερα γίνεται 56 χρονών.

1. Όπως και σε πολλούς άλλους θρύλους, το δικό του κουβάρι της επιτυχίας άρχισε να ξετυλίγεται από μια απόρριψη και τον αποκλεισμό του, λόγω ύψους, από τη γυμνασιακή ομάδα, που τον πείσμωσε και του έδωσε κίνητρο να γίνει καλύτερος.

2. Έπαιξε μπάσκετ στο κολέγιο της Β. Καρολίνας και έφτασε στην κορυφή την πρώτη κιόλας χρονιά, με δικό του νικητήριο καλάθι, που έμεινε στην ιστορία ως “το σουτ” (the shot), όπως όταν λέμε “το κόμμα” και καταλαβαίνουν όλοι σε ποιο αναφερόμαστε. Στη συνέχεια όμως ακολούθησαν άλλες δύο εκδοχές του “the shot”, σε μια σειρά play-offs με το Κλίβελαντ, και στον έκτο τελικό του ΝΒΑ με τους Γιούτα Τζαζ, το 98′, που έμοιαζε να είναι και ο τέλειος επίλογος στην καριέρα του. Αλλά δεν ήταν…

3. O Τζόρνταν δεν επιλέχθηκε στο Νο 1 του Ντραφτ, κι αυτό ήταν εν μέρει λογικό, αφού δέσποζε η παρουσία του Χακίμ Ολάζουγιον -ίσως ο αντίπαλος που σεβόταν περισσότερο απ’ όλους ο Air. Το μεγαλύτερο ‘έγκλημα’ όμως ήταν η επιλογή των Μπλέιζερς να τον προσπεράσουν -γιατί είχαν ήδη τον Ντρέξλερ στη θέση “2”- και να επιλέξουν τον Σαμ Μπούι στο νο 2, αφήνοντας πεσκέσι τον Τζόρνταν για τους Μπουλς, όπου θα άλλαζε η ιστορία του μπάσκετ.

4. Από την πρώτη κιόλας σεζόν του -όπου κέρδισε με άνεση το βραβείο για το ρούκι της χρονιάς- έδειξε πως ήταν μια ασταμάτητη καλαθομηχανή, που κατάφερνε να σκοράρει ακόμα και με κλειστά μάτια.

Ξεπέρασε συνολικά τους 30 χιλιάδες πόντους στην καριέρα του, και μολονότι δεν είναι ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του ΝΒΑ -πίσω από Τζαμπάρ, Καρλ Μαλόουν και Κόμπε, ενώ λογικά θα τον ξεπεράσει και ο Λεμπρόν- έχει τους υψηλότερους μέσους όρους σε κανονική περίοδο και play-offs, κερδίζοντας δέκα σεζόν τον τίτλο του πρώτου σκόρερ.

5. Κέρδισε το προσωνύμιο του “αέρινου” για το τρομερό άλμα του και τα εκατοντάδες εντυπωσιακά του καρφώματα, ενώ ιστορικές έχουν μείνει οι μονομαχίες του με τον Ντομινίκ Ουίλκινς στους διαγωνισμούς καρφωμάτων σε All Star Game.

6. Συν τοις άλλοις ήταν πολύ καλός αμυντικός, με καθοριστική παρουσία και στις δύο πλευρές του παρκέ. Βγήκε καλύτερος αμυντικός της χρονιάς το 88′ και επιλέχθηκε εννιά φορές στην καλύτερη αμυντική ομάδα της χρονιάς, δείχνοντας πως είναι ολοκληρωμένος παίκτης.

7. Έγινε διάσημος με το νο 23 -κι αυτός είναι ο λόγος που επιλέξαμε 23 σημεία, για να τον παρουσιάσουμε. Αλλά αναγκάστηκε κάποιες φορές να το αποχωριστεί και να εμφανιστεί με το 12 και το 45, το πρώτο επειδή σε ένα ματς η φανέλα του είχε κάνει φτερά από τα αποδυτήρια, και τη δεύτερη από επιλογή του, μετά την πρώτη επιστροφή του στα γήπεδα.

8. To ρεκόρ πόντων του Τζόρνταν σε ένα αγώνα είναι 69 και το πέτυχε κόντρα στους Καβαλίερς, σε έναν αγώνα όπου ο Στέισι Κινγκ είχε σημειώσει μόλις έναν και είχε μείνει στην ιστορία για τη δήλωσή του πως θα θυμάται πάντα τον αγώνα όπου σημείωσαν 70 πόντους μαζί με τον Τζόρνταν (κάπως σαν το χαιρετισμό του Χότζα στους Κινέζους συντρόφους και το 1 δισεκατομμύριο ανθρώπων που οικοδομούν σοσιαλισμό)…

9. Ο Τζόρνταν έχει το γενικό ρεκόρ πόντων σε ένα αγώνα play-off, σε έναν αγώνα με τη Βοστώνη, όπου οι Σέλτικς χρειάστηκαν δύο παρατάσεις για να λυγίσουν την αντίσταση των Μπουλς. Ο Τζόρνταν πέτυχε 63 πόντους και ο Λάρι Μπερντ που έμεινε μόλις… στους 36, είπε πως αυτό δεν ήταν ο Τζόρνταν, αλλά ο θεός που μεταμφιέστηκε σε παίκτη του μπάσκετ.

10. Παρά τα εντυπωσιακά ατομικά του επιτεύγματα, ο Τζόρνταν έμενε μακριά από τη διεκδίκηση του τίτλου, μεταξύ άλλων γιατί είχε να αντιμετωπίσει σπουδαίες ομάδες που έχτισαν τις δικές τους μικρές δυναστείες, όπως οι Σέλτικς και οι Ντιτρόιτ Πίστονς. Τα κακά παιδιά του Ντιτρόιτ είχαν μάλιστα ειδικό σχέδιο αντιμετώπισης του Τζόρνταν, με ιδιαίτερους κανόνες (Jordan rules), αν και ποτέ δεν το παραδέχτηκαν ανοιχτά.

Για να φτάσουμε από τους Jordan rules (οι “κανόνες Τζόρνταν”) στο “Jordan rules” (δηλαδή στην κυριαρχία του Τζόρνταν) χρειάστηκε οι δικοί του Μπουλς να πάρουν το μάθημά τους από αυτές τις ήττες και να επιστρέψουν πιο δυνατοί, για να χτίσουν τη δική τους δυναστεία.

11. Για να φτάσει στην κορυφή, ο Τζόρνταν δύο σημαντικές προσθήκες-ενισχύσεις. Η πρώτη ήταν ο Φιλ Τζάκσον στη θέση του προπονητή, που εφάρμοσε την τριγωνική επίθεση και οδήγησε τους Μπουλς σε έξι τίτλους. Κι η δεύτερη, ο Σκότι Πίπεν, που έγινε κάτι σαν Διόσκουρος του Τζόρνταν και βασικό στήριγμα στις δικές του κακές βραδιές.

12. Ο Τζόρνταν πήρε το πρώτο δαχτυλίδι του πρωταθλητή στα 28 του, νικώντας στους τελικούς τους Λέικερς του καλού του φίλου Μάτζικ Τζόνσον.

Μπορεί να άργησε, αλλά στη συνέχεια δε θα έφευγε ποτέ ηττημένος από σειρά πλέι-οφ (με εξαίρεση το 95′ και την εσπευσμένη του επιστροφή) και θα πετύχαινε το απόλυτο, με 6/6 σε τελικούς, νικώντας κατά σειρά τους Μπλέιζερς του Ντρέξλερ, τους Σανς του Μπάρκλεϊ, τους Σόνικς των Κεμπ-Πέιτον, και δυο φορές του Τζαν των Τζ. Στότκον και Μαλόουν, όλους με το ίδιο σκορ: 4-2.

13. Την ίδια περίοδο φτάνει στο απόγειο της δόξας του, με τη συμμετοχή του στη (μοναδική κι αυθεντική) Ντριμ Τιμ και το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, το 92′ -όπου τον είχε φιλοδωρήσει με μια τάπα ο Στόγιαν Βράνκοβιτς. Αυτό ήταν το δεύτερο ολυμπιακό χρυσό μετάλλιο του Τζόρνταν που ήταν μέλος της Εθνικής Ομάδας των ΗΠΑ και το 84′ -ως “ερασιτέχνης”, κολεγιόπαις”- στους αγώνες του Λος Άντζελες.

14. Με το εθνικό συγκρότημα των ΗΠΑ, ο Τζόρνταν είχε έρθει το 1983 -πριν γίνει γνωστός στο ΝΒΑ- στην Ελλάδα, για δύο φιλικούς αγώνες με την Εθνική Ομάδα, σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Εκεί βρέθηκε αντιμέτωπος με το Νίκο Γκάλη -και έμεινε έκπληκτος γιατί δεν περίμενε να βρει έναν τόσο καλό παίκτη στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού- ενώ έχει μείνει σαν αστικός μύθος η μαρτυρία του Σακελλαρίου, που ήταν ο προσωπικός του αντίπαλος, και μετά από μια εντυπωσιακή ατομική ενέργεια του αέρινου, έλεγε στους συμπαίκτες του πως είδε από κοντά το παπούτσι του Τζόρνταν και πως φορούσε 47 νούμερο…

15. Εκείνη την περίοδο ο Τζόρνταν είναι το πιο καυτό προϊόν του ΝΒΑ. Κλείνει χρυσά συμβόλαια, διαφημίσεις, κάνει εμφανίσεις στη μεγάλη οθόνη του σινεμά, και έχει τη ΝΙΚΕ να φτιάχνει μια σειρά αθλητικών παπουτσιών ειδικά για αυτόν και με το όνομά του (τα περίφημα AIR Jordan, που είναι ακόμα στη μόδα). Τα λεφτά τον οδηγούν όμως στην αγκαλιά του “πολιτικά ορθού” (politically correct), που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το “απολιτίκ” -απολιτικά ορθό. Ο Τζόρνταν δεν παίρνει ποτέ θέση για να μη δυσαρεστήσει κανέναν και μένει στην ιστορία για μια κυνική του δήλωση: “και οι Ρεπουμπλικάνοι αγοράζουν παπούτσια εξάλλου…”

Ο Τζόρνταν κέρδισε πολλές αρνητικές κριτικές για αυτή τη στάση του -όπως του Τζαμπάρ παραπάνω- κι έσπασε τη σιωπή του μόλις τον περασμένο Σεπτέμβρη, με μια χαλαρή δήλωση εναντίον του Τραμπ.

16. Η άλλη μελανή κηλίδα στην καριέρα του Τζόρνταν ήταν το πάθος του για τον τζόγο και τα τεράστια ποσά που έχανε, ακόμα και κατά τη διάρκεια των play-off, χωρίς αυτό να επηρεάζει φανερά τουλάχιστον την απόδοσή του. Το πάθος αυτό όμως βρίσκεται πιθανότατα πίσω από τη δολοφονία του πατέρα του -που ήταν επίσης αναμεμειγμένος σε αντίστοιχες δραστηριότητες- και την πρώτη δική του αποχώρηση, είτε γιατί είχε αδειάσει-καταρρεύσει ψυχικά, είτε γιατί έπρεπε να μείνει στην άκρη, να ξεχαστεί η υπόθεση και να καθαρίσει το όνομά του -όπως λένε οι κακές γλώσσες.

17. Στο διάστημα της απουσίας του, ο Τζόρνταν πειραματίζεται με το μπέιζμπολ, αλλά έχει μέτρεις επιδόσεις και αντέχει μόλις ενάμιση χρόνο μακριά από τα γήπεδα του μπάσκετ. Επιστρέφει εν μέσω της σεζόν 1994-95, με το περίφημο “I ‘m back” και από τον επόμενο χρόνο βάζει τις βάσεις για ένα δεύτερο three-peat. Πολύτιμα γρανάζια, που έχουν μπει στη μηχανή των Μπουλς, ο Κροάτης Τόνι Κούκοτς κι ο τρελάρας Ντένις Ρόντμαν, που σήμερα είναι μάλλον ο καλύτερος διπλωμάτης των ΗΠΑ στη ΛΔ της Κορέας του Κιμ…

18. Το 1995-96 οι Μπουλς του Τζόρνταν χάνουν ελάχιστα παιχνίδια και πετυχαίνουν ένα ιστορικό ρεκόρ, με 72 νίκες και μόλις 10 ήττες μες στη σεζόν. Το ρεκόρ αυτό σπάει είκοσι χρόνια μετά από τους τρομερούς Γουόριορς του Κάρι και του Κλέι Τόμπσον που έφτασαν στο 73-9, με τη διαφορά πως έκαναν άλλες τόσες ήττες στα πλέι-οφ και έχασαν το πρωτάθλημα από τους Καβαλίερς του Λεμπρόν. Συνδετικός κρίκος των δύο επιτευγμάτων, ο Στιβ Κερ, που τότε ήταν βασικό στέλεχος των Ταύρων και σήμερα προπονητής στο Γκόλντεν Στέιτ.

19. Κορυφαίο στιγμιότυπο αυτής της τριετίας για τον Τζόρνταν ήταν η εκπληκτική του απόδοση στους τελικούς με τους Τζαζ, όπου οδήγησε την ομάδα του στη νίκη, αν και ήταν άρρωστος, προτού καταρρεύσει εξαντλημένος στην αγκαλιά των συμπαικτών του -σε έναν αγώνα που μνημονεύεται ακόμα ως flu.

20. Ο Τζόρνταν φεύγει ενώ είναι στην κορυφή, χωρίς να έχει τίποτα άλλο να αποδείξει. Αλλά το ΝΒΑ παθαίνει κάτι σαν επιλόχειο κατάθλιψη μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση, υπάρχουν πολλές φήμες και πιέσεις για να επιστρέψει, και όντως το κάνει το 2001 για τους Ουάσιγκτον Ουίζαρντς. Παίζει για δύο χρόνια, γίνεται ο μόνος 40άρης που έχει πετύχει πάνω από 40 πόντους σε εναν αγώνα, αλλά κανείς δε θα τον θυμάται για αυτές τις χρονιές του.

Ο Τζόρνταν ήταν “ασταμάτητος σαν το αύριο”, όπως είχε πει ένας εκφωνητής αγώνων στο ΝΒΑ, αλλά ο χρόνος ήταν ανίκητος, ακόμα και για αυτόν, αφήνοντας φανερά τα σημάδια του. Ο Τζόρνταν έβγαζε σε όλους τη γλώσσα του -σε μια παραδοσιακή γκριμάτσα του, χωρίς ίχνος ειρωνείας προς τους αντιπάλους- αλλά δεν μπορούσε να κοροϊδεύει για πάντα το χρόνο…

21. Ακόμα λιγότεροι θα τον θυμούνται ως ιδιοκτήτη και παράγοντα των Σάρλοτ Χόρνετς. Αλλά το βασικό είναι πως το μικρόβιο δύσκολα φεύγει κι ο Τζόρνταν παραμένει -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- στο χώρο.

22. Ο απολογισμός της καριέρας του είναι τρομακτικός, ακόμα και σε αριθμούς: έξι δαχτυλίδια πρωταθλητή, ισάριθμοι τίτλοι MVP σε τελικούς, πέντε φορές MVP της κανονικής περιόδου, δέκα φορές πρώτος σκόρερ, ισάριθμες φορές στην πρώτη πεντάδα του ΝΒΑ, εννιά φορές στην καλύτερη αμυντική πεντάδα, μία φορά καλύτερος αμυντικός της χρονιάς, τρεις φορές κορυφαίος στα κλεψίματα, δύο φορές νικητής σε διαγωνισμό καρφωμάτων, δύο χρυσά μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες, 14 συμμετοχές σε All-Star Game. Κι όλο και κάτι μπορεί να ξεχνάμε…
Η φανέλα του με το 23 αποσύρθηκε από τους Μπουλς, αλλά ακόμα και από το Μαϊάμι, στους οποίους δεν έπαιξε ποτέ -κι έτσι ο Λεμπρόν έπρεπε να αλλάξει αριθμό, όταν πήγε στους Χιτς!

23. Η πιο ωραία, αντιδιαλεκτική συζήτηση διαχρονικά είναι αυτή που ψάχνει να βρει τον καλύτερο παίκτη όλων των εποχών, συγκρίνοντας διαφορετικούς παίκτες σε διαφορετικές εποχές (ιστορικό πλαίσιο, όπως θα το λέγαμε ίσως με επιστημονικούς όρους). Χωράει μεγάλη συζήτηση για τα κριτήρια που επιλέγει κανείς: η επίδραση του καθενός στο άθλημα, οι πόντοι που έβαλε, πόσο ολοκληρωμένος είναι, πόσους τίτλους κέρδισε, πώς αντιδράει στα κρίσιμα, κοκ. Χωράει μεγάλη συζήτηση και για τους υποψήφιους παίκτες που θα μπορούσαν να κοιτάξουν στα μάτια τον αέρινο: ο Ράσελ και ο Τσάμπερλεϊν από τους παλιούς, ο Τζαμπάρ, ο Μπερντ και ο Μάτζικ που έπαιξαν αντίπαλοί του, ο Κόμπε που τον πρόλαβε στα παρκέ ή ο Λεμπρόν από τους σύγχρονους.

Αλλά στο τέλος της ημέρας, οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν σε ένα όνομα: Μάικλ Τζόρνταν. Όχι μόνο για τον κορυφαίο μπασκετμπολίστα, αλλά και για τον κορυφαίο αθλητή όλων των εποχών…