Μίνα Γιάννου: ακόμα και τυφλή θα έχω εφόδια να πολεμήσω τη δικτατορία

Είμαι στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος της ΚΕ και ο λαός της Αθήνας μ’ αυτές τις δυο ιδιότητές μου με τίμησε με την εμπιστοσύνη να τον αντιπροσωπεύσω στο Κοινοβούλιο. Ερχομαι να καταγγείλω, για άλλη μια φορά, την κατάλυση του Συντάγματος, της δημοκρατίας και των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων. Από τις 21/4/67, που οι επίορκοι ελάχιστοι αξιωματικοί με τα ξένα όπλα κατέλαβαν την εξουσία, η ζωή, η αξιοπρέπεια, η περιουσία των πολιτών είναι στη διάθεση των εγκληματιών. Εγιναν δολοφονίες εν ψυχρώ, όπως του Ελή στον Ιππόδρομο. Χιλιάδες πολίτες, ανάμεσά τους βουλευτές, δημοτικοί άρχοντες, συνδικαλιστές, συνεταιριστές διώχθηκαν, συνελήφθησαν, κακοποιήθηκαν. Εγιναν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι πατριώτες που αντιπαλεύουν τη δικτατορία βασανίζονται μέχρι θανάτου στα άντρα της Ασφάλειας, δικάζονται σε πολύχρονες ποινές. Οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι αξιωματικοί, οι τραπεζικοί χάνουν τη δουλειά τους. Και ο δικός σας κλάδος των δικαστικών δεν εξαιρέθηκε από το διωγμό και τις απολύσεις. Κάθε πατριώτης βρήκε τον τρόπο ν’ αντιταχθεί στη δικτατορία που είναι μισητή. Οι δικτάτορες είναι εγκληματίες και για τα εγκλήματά τους αυτά πρέπει να κριθούν και να δικασθούν.(…)

Για μένα, αυτό που λέτε «νόμος» είναι μια ακόμα παρανομία.(…)

Είπατε ότι στην Ελλάδα έγιναν και άλλες τέτοιες καταστάσεις και πάντα γίνονταν νόμοι και με βάση αυτούς λειτουργούσε η πολιτεία. Σας απαντώ και η δικτατορία του Μεταξά και οι κουίσλιγκς έκαναν τέτοιους νόμους. Υπήρχε όμως αντιδικτατορική δράση και Εθνική Αντίσταση στην Κατοχή. Οι πατριώτες δε θεωρούσαν υποχρέωση να σεβαστούν τους «νόμους» της δικτατορίας ή των κουίσλιγκς και τις διαταγές των Γερμανών. Στη δικτατορία του Μεταξά, ο «Ριζοσπάστης» ήταν παράνομος, στην Κατοχή ο «Ριζοσπάστης» ήταν παράνομος και σήμερα τα έντυπα των αντιδικτατορικών οργανώσεων και κομμάτων, και πρώτα πρώτα ο «Ριζοσπάστης», κυκλοφορούν παράνομα. Κανείς πατριώτης δε σκέφτηκε πως κάνει κάτι παράνομο. Παράνομοι είναι εκείνοι που κάνουν τους νόμους της δικτατορίας και νόμιμη η πάλη εναντίον τους.

Εχω δικασθεί από γερμανικό στρατοδικείο, γιατί κυκλοφορούσα τον «Ριζοσπάστη». Σήμερα, οι πατριώτες που κυκλοφορούν τον «Ριζοσπάστη», οι κομμουνιστές, όταν πέφτουν στα χέρια της Ασφάλειας, βασανίζονται και καταδικάζονται από το στρατοδικείο. Και τότε και τώρα όμως, παράνομοι είναι εκείνοι που κάνουν τους νόμους της δικτατορίας και νόμιμη η πάλη εναντίον τους. Ηλθατε να μας κρίνετε με βάση τον παράνομο «νόμο» και ν’ αναλάβετε την ευθύνη αν θα είμαστε ακίνδυνοι για τη δικτατορία. Και ουσιαστικά ζητάτε δηλώσεις. (…)

Οι πατριώτες που αντιδρούν γίνονται ολοένα περισσότεροι και η αντιδικτατορική δράση αγκαλιάζει όλα τα στρώματα. Γι’ αυτό και η τρομοκρατία εντείνεται. Η διεθνής κοινή γνώμη, οι διεθνείς οργανώσεις στιγματίζουν το φασιστικό καθεστώς, που θ’ ανατραπεί κάτω από την πίεση του λαού.

Μου λέτε ότι είσθε υποχρεωμένοι σύμφωνα με το «νόμο» να εξετάσετε την κατάσταση της υγείας μου και με ρωτάτε σχετικά στοιχεία. Σας απαντώ. Η δικτατορία όταν με συνέλαβε και με έστειλε στα Γιούρα, γνωρίζοντας το βαρύ μου νόσημα, ήξερε ότι με καταδικάζει σε τύφλωση. Δεν αρνούμαι, όπως λέτε, να σας δώσω τα στοιχεία αυτά, αλλά ξέρω ότι τα έχετε. Πάσχω από γλαύκωμα και ατροφία του οπτικού νεύρου, σκλήρυνση των αγγείων και της καρδιάς. Εχω χάσει το μεγαλύτερο μέρος της όρασής μου και συνεχώς χάνω. Κάτω από τις συνθήκες στέρησης της ελευθερίας μου, ξέρω ότι θα τυφλωθώ και ότι η διαδικασία αυτή επιταχύνεται. Θέλω όμως να σας δηλώσω ότι και τυφλή θα έχω ακόμα εφόδια να πολεμήσω τη δικτατορία.

Μου μένουν τ’ αυτιά μου, η γλώσσα μου, το μυαλό μου και μ’ αυτά θα πολεμήσω τη δικτατορία. Ξέρω ότι θα ήθελε να με εξοντώσει και μένα και πολλούς άλλους αγωνιστές, όπως σκότωσε τον Ελή, τον Τσαρουχά, τον Μανδηλαρά, όπως εξοντώνει και τον Ηλιού ύστερα από τη βάναυση κακοποίησή του. Και γι’ αυτό δεν έχω αυταπάτες για το έργο της επιτροπής σας. Η δικτατορία νομίζει πως με τη δική σας παρέμβαση θα νομιμοποιήσει την παραβίαση της ατομικής ελευθερίας των πολιτών, μεταθέτοντας την ευθύνη αυτή στη Δικαστική Επιτροπή. Και κάτι περισσότερο, θέλει να καθιερώσει την εκτόπιση, προβλέποντας στο σχετικό «νόμο» ότι εφεξής οι εκτοπισμένοι θα κρίνονται μετά τρίμηνον από της εκτοπίσεώς τους. Δηλαδή η Ασφάλεια θα ετοιμάζει φακέλους, θα εκτοπίζει και θα έρχεσθε ύστερα εσείς να ζητάτε δηλώσεις υποταγής για να κρίνετε το «επικίνδυνον» ή το «ακίνδυνον».

Μου λέτε ότι σεις δεν έχετε υποχρέωση να λάβετε υπόψη σας τη δήλωσή μου ότι και τυφλή έχω εφόδια και θα πολεμήσω τη δικτατορία και επειδή είμαι άρρωστη μπορείτε να με απολύσετε. Μακάρι να το κάνετε. Στην περίπτωση αυτή, θα έχετε ενεργήσει όχι σύμφωνα με το «νόμο» της δικτατορίας, αλλά σύμφωνα με το αντιδικτατορικό σας χρέος, θα ‘χετε κάνει μια αντιδικτατορική πράξη, γιατί με την απελευθέρωσή μου θα προστεθεί μια μάχιμη δύναμη στο Πατριωτικό Μέτωπο. Μου λέτε ότι η θέση σας είναι δύσκολη, τι να κάνετε. Σας απαντώ: Ακολουθήστε το παράδειγμα των συναδέλφων σας του Συμβουλίου Επικρατείας. Καταδικάστε την παράνομη σύλληψη και κράτησή μας και ζητήστε την κατάργηση όλων των στρατοπέδων.

Η Μίνα Γιάννου γεννήθηκε το 1916 στην Αθήνα. Το 1934 εργάστηκε στο λογιστήριο της βιομηχανίας Παυλίδη και το 1936 μετά από διαγωνισμό στην Τράπεζα της Ελλάδος. Σπούδαζε παράλληλα στην ΑΣΟΕΕ απ’ όπου αποφοίτησε το 1937.

Οργανώθηκε στο ΕΑΜ το 1943 και λίγους μήνες αργότερα έγινε μέλος του ΚΚΕ. Στις αρχές του 1944 συνελήφθη από την Γκεστάπο και καταδικάστηκε από γερμανικό στρατοδικείο σε τρία χρόνια φυλάκιση.

Πήρε μέρος στις μάχες του Δεκέμβρη το 1944. Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας συνέχισε τη δράση της στο συνδικαλιστικό κίνημα των τραπεζοϋπαλλήλων.

Το 1948 απολύθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας, γιατί αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση νομιμοφροσύνης. Το 1949 συνελήφθη από την Ασφάλεια και εκτοπίστηκε στη Χίο και στο Τρίκερι. Το Μάρτη του 1950 μεταφέρθηκε στις φυλακές Αβέρωφ στην Αθήνα όπου καταδικάστηκε από έκτακτο στρατοδικείο σε 20 χρόνια φυλακή για τη συνδικαλιστική της δράση. Αποφυλακίστηκε το φθινόπωρο του 1953 ύστερα από αθώωσή της στην αναθεώρηση της δίκης από το Eφετείο Αθηνών. Από το 1954 δραστηριοποιήθηκε στην ΕΔΑ.

Το 1961 πήρε μέρος στο 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ και εκλέχθηκε μέλος της ΚΕ.

Τον Οκτώβρη του 1961 εκλέχθηκε βουλευτής της ΕΔΑ, ενώ το 1963 ήταν μέλος του Γραφείου εσωτερικού του ΚΚΕ που λειτουργούσε παράνομα στην Ελλάδα.

Με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας του 1967 έμεινε για οκτώ μήνες στην παράνομη δράση μέχρι να συλληφθεί το Δεκέμβρη του 1967. Εκτοπίστηκε στα Γιούρα, στην Αλικαρνασσό, στον Ωρωπό Αττικής, στη Ζαχάρω Ηλείας. Απολύθηκε το 1971.

Το 1973 συμμετέχει στο 9ο Συνέδριο που έγινε στο εξωτερικό. Εκλέγεται μέλος της ΚΕ και μέλος του ΠΓ. Λίγες μέρες μετά την επιστροφή της στην Ελλάδα συλλαμβάνεται από την Ασφάλεια, κρατήθηκε πέντε μήνες σε αυστηρή απομόνωση και παραπέμφθηκε σε δίκη μαζί με άλλα μέλη του ΠΓ και στελέχη της ΚΝΕ κατηγορούμενη για την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Απελευθερώθηκε μαζί με άλλα στελέχη του Κόμματος στις 26 Ιούλη 1974 και συμμετέχει δραστήρια στην ανασυγκρότηση των κομματικών οργανώσεων του ΚΚΕ και στην de facto νόμιμη λειτουργία του πριν την επίσημη νομιμοποίησή του.

Στις εκλογές του 1974 και του 1977 εκλέχθηκε βουλευτής και ήταν υπεύθυνη για την κοινοβουλευτική δουλειά του Κόμματος μαζί με άλλες κομματικές χρεώσεις.

Στο 10ο Συνέδριο επανεκλέχθηκε μέλος της ΚΕ και μέλος του ΠΓ. Μέλος της ΚΕ εκλέχθηκε και στο 11ο Συνέδριο του Κόμματος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1958 η συντρόφισσα Μίνα Γιάννου έπασχε από ανίατη ασθένεια σχετική με την όρασή της, γεγονός που αντιμετώπισε χωρίς μείωση της κομματικής της δράσης.

Η συντρόφισσα Μίνα Γιάννου ανήκει στις γενιές των μελών και στελεχών του Κόμματος που ατσαλώθηκαν μέσα στο καμίνι της ταξικής πάλης και αποτελούν πρότυπα έμπνευσης και διδαχής για τις σημερινές και αυριανές γενιές των κομμουνιστών. Τίμησε τον τίτλο του μέλους και του στελέχους του Κόμματος μέχρι τέλους. Με την αδάμαστη θέλησή της συνέβαλε να γραφτούν οι σελίδες της πρωτοπόρας επαναστατικής δράσης του Κόμματος για το δίκιο και την προοπτική της εργατικής τάξης και του λαού μας, υπερασπιζόμενη τα επαναστατικά χαρακτηριστικά και τις αρχές του ΚΚΕ.