Μετά από 55 χρόνια και 12 κυβερνήσεις των ΗΠΑ ο αποκλεισμός κατά της Κούβας εξακολουθεί

Στις 3 Φλεβάρη του 1962, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, υπέγραψε την Εκτελεστική Εντολή 3447 που διέτασσε το ολοκληρωτικό εμπάργκο στο εμπόριο με την Κούβα. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση αυτής της χώρας επισημοποίησε τον αποκλεισμό ενάντια στο κράτος και το λαό της Κούβας.

Η Εκτελεστική Εντολή 3447 διαρθρώθηκε σύμφωνα με όσα επέβαλλε ο Νόμος Εξωτερικής Βοήθειας του Σεπτέμβρη του 1961 και ο Νόμος Εμπορίου με τον Εχθρό του έτους 1917. Στόχος της ήταν να εμποδίσει και να παρακωλύσει κάθε οικονομική και εμπορική δραστηριότητα της Κούβας, η οποία είχε ήδη νικήσει προηγούμενα κάθε είδους επιθέσεις από το έδαφος των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης και της ένοπλης εισβολής στον Κόλπο των Χοίρων.

O Κένεντι στη διακήρυξή του εξουσιοδότησε τον υπουργό Οικονομικών να δημοσιεύσει όλα τα μέτρα και τις ρυθμίσεις για να πραγματοποιηθεί η απαγόρευση εισαγωγής στις ΗΠΑ οποιουδήποτε προϊόντος κουβανικής προέλευσης. Επιπλέον, ανέθεσε στον υπουργό Εμπορίου να συνεχίσει και να διευρύνει τα μέτρα για να περιορίσει όλες τις εξαγωγές των ΗΠΑ προς την Κούβα, συμπεριλαμβανομένων και των τροφίμων και φαρμάκων.

Ωστόσο, αυτή η απόφαση δεν ήταν το πρώτο επιθετικό οικονομικό μέτρο των ΗΠΑ ενάντια στην Κουβανική Επανάσταση. Μετά την εφαρμογή της Αγροτικής Μεταρρύθμισης το Μάη του 1959, οι ΗΠΑ απείλησαν να μειώσουν την ποσόστωση ζάχαρης, να εμποδίσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις των ΗΠΑ και να εξαλείψουν κάθε οικονομική βοήθεια. Το 1960, η κυβέρνηση αυτή μποϊκοτάρισε ένα δάνειο στην Κούβα 100 εκατομμυρίων δολαρίων από ευρωπαϊκές τράπεζες, ακύρωσε την ποσόστωση ζάχαρης και σ’ αυτό το πλαίσιο, ο ίδιος ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ έθεσε το ζήτημα ότι η χώρα του θα έπαιρνε και άλλα οικονομικά, διπλωματικά και στρατηγικά μέτρα.

Λίγες μέρες πριν από την υπογραφή της Εκτελεστικής Εντολής, πραγματοποιήθηκε στη λουτρόπολη Πούντα δελ ‘Εστε, στην Ουρουγουάη, η 8η Συμβουλευτική Συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, όπου κάτω από πίεση της κυβέρνησης των ΗΠΑ υιοθετήθηκε μια απόφαση που απέκλεισε τη συμμετοχή της Κούβας από το διαμερικανικό σύστημα και απαγόρευσε την πώληση όπλων στη χώρα μας.

Οι ΗΠΑ προσπαθούσαν με τη στρατηγική τους να απομονώσουν την Κούβα σε διεθνές πεδίο.

Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, η άκρα δεξιά των ΗΠΑ προώθησε την ψήφιση νόμων που όχι μόνο έκαναν πιο σκληρή την οικονομική παρενόχληση ενάντια στην Κούβα, αλλά και άλλαξαν σε νόμο όλες τις ρυθμίσεις του αποκλεισμού. Το 1992, υπογράφεται ο Νόμος για την Κουβανική Δημοκρατία (Τοριτσέλι), που πέρα από άλλες ρυθμίσεις, απαγόρεψε σε θυγατρικές εταιρίες των ΗΠΑ σε τρίτες χώρες να εμπορεύονται με την Κούβα και καθιέρωσε τα ξένα εμπορικά πλοία, αφού αγκυροβολήσουν σε κουβανικό λιμάνι, να πρέπει να περιμένουν έξι μήνες για να μπορέσουν να μπουν στο έδαφος των ΗΠΑ.

Στις 12 Μάρτη του 1966, με στόχο την ακόμα μεγαλύτερη περικύκλωση και ασφυξία της οικονομίας της χώρας, ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον εξέδωσε το Νόμο της Κουβανικής Ελευθερίας και Δημοκρατικής Αλληλεγγύης (γνωστός σαν Χελμς-Μπάρτον), που στόχο είχε να επιβάλει όρους σε ενδεχόμενη εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στην Κούβα και τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της άρσης του αποκλεισμού, να προωθήσει την ανατροπή και τα προγράμματα αλλαγής του καθεστώτος και να αποτρέψει το εμπόριο και τις ξένες επενδύσεις τρίτων χωρών στη δική μας. Πέρα από άλλες απαγορεύσεις, ο νόμος Χελμς-Μπάρτον μετέβαλε σε νόμο ολόκληρο το ρυθμιστικό σκελετό του αποκλεισμού κατά της Κούβας.

Το 2000, ο Νόμος για τη Μεταρρύθμιση των Εμπορικών Κυρώσεων και Αύξησης των Εξαγωγών επέτρεψε τις αγροτικές πωλήσεις στην Κούβα με κάποιους περιορισμούς. Ωστόσο, η ίδια αυτή ρύθμιση απαγόρεψε την άδεια τουριστικών ταξιδιών στην Κούβα.

Όλοι αυτοί οι νόμοι μετέβαλαν τον αποκλεισμό σε έναν νόμιμο πλατύ και περίπλοκο σκελετό, όπου το κύριο κίνητρο των κύκλων εξουσίας των ΗΠΑ φαίνεται ξεκάθαρα στα λόγια του Λέστερ Μάλορι, αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών το I960, να «προκαλέσουμε πείνα, απελπισία και ανατροπή της κυβέρνησης».

Πενήντα πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της Εκτελεστικής Εντολής του Κένεντι, ο αποκλεισμός θεωρείται απαρχαιωμένος και ανήθικος από τη διεθνή κοινότητα και ολοκληρωτικό φιάσκο διαδοχικών κυβερνήσεων των ΗΠΑ στην ουσιαστική τους πρόθεση να καταστρέψουν την Κουβανική Επανάσταση. Ωστόσο, εξακολουθεί να βλάπτει τον κουβανικό λαό και να εμποδίζει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Κούβας.

Σε 25 περιπτώσεις, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψήφισε απόφαση που καταδικάζει τον αποκλεισμό, η στήριξη της οποίας έφτασε τον αριθμό των 191 κρατών το 2016. Κανένα άλλο ζήτημα δεν προσελκύει τέτοια παγκόσμια ενότητα ενάντια σε κάποια πολιτική των ΗΠΑ. Στην ήπειρό μας, αυτό το συγκλονιστικό κάλεσμα επικυρώθηκε κατά τη διάρκεια της 5ης Διάσκεψης της Κοινότητας των Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC), που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Δομινικανή Δημοκρατία. Μια Προεδρική Οδηγία που εξέδωσε ο πρώην πρόεδρος Ομπάμα στις 14 Οκτώβρη 2016, επίσης αναγνώρισε ότι ο αποκλεισμός υπήρξε αποτυχία.

Αν και τα τελευταία δύο χρόνια εκδόθηκαν ρυθμίσεις που άλλαξαν μερικά τον αποκλεισμό, τα εμπόδια, οι περιορισμοί και τα όρια στην κουβανική οικονομία διατηρούνται ακόμα. Παρά τις αλλαγές που εφαρμόστηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση, τα εξωεδαφικά αποτελέσματα στο εμπορικό και τραπεζικό χρηματοπιστωτικό επίπεδο εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα.

Επιπλέον, τα πρόστιμα εκατομμυρίων που έχει επιβάλει το υπουργείο Οικονομικών, προκαλούν ακόμα φόβο στις τράπεζες και εταιρίες των ΗΠΑ και τρίτων χωρών για να καθιερώσουν οικονομικούς και εμπορικούς δεσμούς με την Κούβα. Μονάχα μετά τις 17 Δεκέμβρη του 2014, αυτό το υπουργείο επέβαλε πρόστιμα αξίας 2 δισεκατομμυρίων 842 δολαρίων. Αν και η άρση του αποκλεισμού είναι αποκλειστικό προνόμιο του Κογκρέσου των ΗΠΑ, ο πρόεδρος αυτής της χώρας διατηρεί πλατιές εκτελεστικές δυνατότητες για να συνεχίσει να αλλάζει την εφαρμογή του.

Στην 5η Διάσκεψη της CELAC, ο πρόεδρος Ραούλ Κάστρο είπε ότι «η Κούβα και οι ΗΠΑ μπορούν να συνεργάζονται και να συμβιώνουν πολιτισμένα, με σεβασμό στις διαφορές και προωθώντας όλα εκείνα που ευνοούν και τις δύο χώρες και τους δυο λαούς, αλλά δεν πρέπει να περιμένει κανείς ότι για να γίνει αυτό η Κούβα θα πραγματοποιήσει παραχωρήσεις που έχουν σχέση με την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της».

Το τέλος του αποκλεισμού θα ήταν μια σημαντική συμβολή για την επίτευξη μιας πολιτισμένης συμβίωσης που θα ευνοούσε χωρίς αμφιβολία το λαό της Κούβας και το λαό των ΗΠΑ, αλλά και τη διεθνή κοινότητα.

Αβάνα, 2 Φλεβάρη 2017

Κύριο άρθρο της ιστοσελίδας CubavsBloqueo.cu
Στα ελληνικά δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ελληνοκουβανικά Νέα» του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης (τ. 1-3/2017)

Ψήφισε κατά του αποκλεισμού της Κούβας πατώντας εδώ.