Ο Μουσολίνι ιδρύει τους “Πυρήνες του αγώνα”, τον πρόδρομο του φασιστικού κόμματος

Σαν σήμερα το 1919 ο μετέπειτα Ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι ίδρυσε στο Μιλάνο τους λεγόμενους “Πυρήνες του Αγώνα” (Fasci di combattimento), πολιτικό κίνημα που αποτέλεσε συνέχεια του “Πυρήνα επαναστατικής δράσης” (Fascio d’azione rivoluzionaria) που είχε ιδρύσει ο ίδιος το 1914. Δυόμιση χρόνια αργότερα, το Νοέμβρη του 1921, το κίνημα μετατράπηκε κι επισήμως στο Εθνικό Φασιστικό Κόμμα, που σύντομα καταλάμβανε την εξουσία στην Ιταλία για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Είχε σημειολογικό ενδιαφέρον ότι η ανακήρυξη του κινήματος έγινε στην πλατεία Σαν Σεπόλκρο του Μιλάνο, στο κτίριο της Βιομηχανικής Ένωσης της πόλης. Μάλιστα, τα γραφεία της πρώτης έδρας του κινήματος στο Μιλάνο νοικιάστηκαν από τον πρόεδρο της Λομβαρδικής Ένωσης Βιομηχάνων, Τσέζαρε Γκόλντμαν, εβραϊκής καταγωγής, όπως και πέντε από τα ιδρυτικά μέλη των “Πυρήνων”, καθώς το φασιστικό κίνημα της Ιταλίας δεν είχε αντισημιτικά χαρακτηριστικά, ανοιχτά τουλάχιστον, ως το 1938, όταν η χώρα κατά μίμηση της ναζιστικής Γερμανίας άρχισε να εφαρμόζει ένα νομοθετικό οπλοστάσιο κατά των Εβραίων. Σύντομα άνοιξαν γραφείο και σε άλλες περιοχές, παρότι αρχικά η προσέλευση δεν ήταν ιδιαίτερα μαζική. Γενικώς όμως την ίδια εποχή παρατηρείται αύξηση των αντιδραστικών οργανώσεων με διακηρυγμένο στόχο την καταστολή κατά του εργατικού κινήματος.

Τρεις μήνες μετά την ίδρυση των “Πυρήνων Αγώνα” δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Μουσολίνι “Il popolo d’Italia” το μανιφέστο του κινήματος, με βασικό συντάκτη του τον Αλτσέστε ντε Άμπρις. Το πρόγραμμα ευαγγελιζόταν τον “τρίτο δρόμο” μεταξύ “δεξιάς που μισεί την αλλαγή” και “καταστροφικής αριστεράς”. Το κίνημα είχε ως κοινό συνεκτικό στοιχείο των μελετών του την καταστολή της επιρροής του μπολσεβικισμού στην Ιταλία. Οι περισσότεροι προέρχονταν από το στρατόπεδο που είχε υποστηρίξει ενεργά τη συμμετοχή της Ιταλίας στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, αρκετοί προερχόμενοι, όπως και ο Μουσολίνι, από το Σοσιαλιστικό Κόμμα αλλά και από αναρχοσυνδικαλιστικές ενώσεις. Τον Απρίλη του 1919 οι “Πυρήνες του αγώνα έκαναν για πρώτη φορά αισθητή την παρουσία τους σε εθνικό επίπεδο, όταν συμμετείχαν μαζί με άλλες εθνικιστικές οργανώσεις στην επίθεση κατά του οργάνου του Σοσιαλιστικού κόμματος “Αβάντι”, μετά από μια μέρα συγκρούσεων μεταξύ διαδηλωτών και αντιδιαδηλωτών στο Μιλάνο. Το Νοέμβρη της ίδιας χρονιάς κατέβασαν στις εκλογές ψηφοδέλτιο στην έδρα του Μιλάνου, με επικεφαλής τον Μουσουλίνι, χωρίς όμως να εκλέξουν αντιπρόσωπο.

Στη διάρκεια της κατάληψης της σημερινής κροατικής πόλης του Φιούμε-την οποία τότε διεκδικούσε τόσο το νεοσύστατο βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας όσο και η Ιταλία- από στασιαστές του ιταλικού πεζικού με επικεφαλής τον εθνικιστή ποιητή Γκαμπριέλε Ντ’Ανούντσιο, όταν άρχισαν να παρουσιάζονται ελλείψεις στον ανεφοδιασμό της πόλης, οι “Πυρήνες”, υποστηριζόμενοι από γυναικείες εθνικιστικές οργανώσεις, ανέλαβαν την εκκένωση περίπου 4.000 παιδιών από την πόλη. Ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός Τζοβάνι Τζολίτι, όπως είχε κάνει και κατά τις δυο προηγούμενες κυβερνητικές του θητείες, έδωσε πρακτικά πλήρη ελευθερία στους “Πυρήνες”, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της “κοινωνικής ειρήνης” στην Iταλία (που εκείνη την εποχή διήνυε τη λεγόμενη “Κόκκινη διετία” 1919-1920, που σφραγίστηκε από μαζικές απεργίες και καταλήψεις εργοστασίων στις πόλεις και κτημάτων στην ύπαιθρο), ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την προέλαση του φασιστικού κινήματος και του Μουσολίνι προσωπικά στην εξουσία.

Πράγματι, η πρώτη εκλογική επιτυχία των φασιστών σημειώθηκε στις εκλογές του 1921, όταν 35 εκπρόσωποί τους, μεταξύ των οποίων κι ο Μουσολίνι, εξελέγησαν βουλευτές συμμετέχοντας σε μπλοκ εθνικιστικών κομμάτων, ενώ δύο ακόμα κατόρθωσαν να εκλεγούν με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο. Κατά τη διάρκεια του τρίτου συνεδρίου του κινήματος στη Ρώμη την ίδια χρονιά, αποφασίστηκε η διάλυση των “Πυρήνων του Αγώνα”, που μετρούσαν ήδη 312.000 μέλη, με την ενσωμάτωση τους στο νεοϊδρυθέν Εθνικό Φασιστικό Κόμμα. Μια νέα, σκοτεινή εποχή ξεκινούσε τόσο για την Ιταλία, όσο και την υπόλοιπη γηραιά ήπειρο.

Δύσκολες Νύχτες