Μετουσιώνοντας τη φρίκη του Άουσβιτς στον καμβά-Το έργο της Ceija Stojka (Εικόνες)

Ένα τεράστιο μάτι με πράσινη ίριδα και μαυριδερή κόρη κοιτά το θεατή. Στο άσπρο του ματιού διακρίνεται μια καμινάδα μ’έναν αγκυλωτό σταυρό, συρματοπλέγματα, μια νεκροκεφαλή κι ένα κοράκι ως μεταφορική προπομποί θανάτου. Ο πίνακας είναι άτιτλος και δημιουργήθηκε από την Αυστριακή Τσιγγάνα Ceija Stojka (1933-2013), που επέζησε του ολοκαυτώματος κατά της φυλής της από τους ναζί. Στο αριστερό της μπράτσο φέρει ανεξίτηλα με δερματοστιξία τον αριθμό Ζ 6399, που της έκαναν οι ναζί στις 31 Μάρτη του 1943 στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Ποτέ της δεν επεδείκνυε τον αριθμό αυτό, ούτε όμως τον έκρυβε, καθώς είχε γίνει οργανικό τμήμα του σώματος και της προσωπικής της ιστορίας.

Η Ceija μαζί με τα πέντε αδέρφια και τη μητέρα της μεταφέρθηκαν στο λεγόμενο “Στρατόπεδο των τσιγγάνων” , όπου ο μικρότερος αδερφός της, Όσι, πέθανε ως πειραματόζωο του διαβόητου ναζί γιατρού Γιόζεφ Μένγκελε. Ο πατέρας του είχε ήδη δολοφονηθεί σε ίδρυμα ευθανασίας στο Χάρτχαϊμ της Αυστρίας το 1942. Η υπόλοιπη οικογένεια με πολλή τύχη, αλλά και χάρη στην ευστροφία της μητέρας, κατόρθωσε να μεταφερθεί σε άλλα στρατόπεδα, εκείνα του Ράβενσμπρυκ και του Μπέργκεν-Μπέλσεν, όπου απελευθερώθηκαν από Βρετανούς στρατιώτες στις 15 Απρίλη 1945. Το 1988 η Ceija συνέταξε με τη βοήθεια της συγγραφέως και σκηνοθέτιδας Κάριν Μπέργκερ την αυτοβιογραφία της “Ζούμε στα κρυφά”, υπαινισσόμενη τη σιωπή που τότε αλλά και μέχρι σήμερα ταλανίζει τους Τσιγγάνους, που μένουν στο περιθώριο της κοινωνίας, αντιμέτωπο με το ρατσισμό. Η Stojka ωστόσο επέλεξε να δημοσιοποιήσει την ιστορία της οικογένειάς της, κερδίζοντας την αναγνώριση. Η ίδια διέθετε επίσης λυρικό και εικαστικό ταλέντο, τα οποία καλλιέργησε ως αυτοδίδακτη.

Επίκεντρο του έργου της οι τραυματικές εμπειρίες στα στρατόπεδα. Μετά το θανατό της άρχισαν να οργανώνονται εκθέσεις με το έργο της, πρώτα στο Βερολίνο το 2014 και την ίδια χρονιά στο στρατόπεδο του Ράβενσμπρυκ, ενώ ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε η μονογραφία που συνόδευε την έκθεση, λαμβάνοντας το βραβείο Χανς και Λέα Γκρούντιγκ. Αυτή την περίοδο το έργο της εκτίθεται στη “Μαιζόν Ρουζ” του Παρισιού, πλαισιωμένο από πρόγραμμα διαλέξεων και προβολής ταινιών. Πάνω από 100 έργα περιλαμβάνονται στην έκθεση, οργανωμένα ανά κεφάλαια. Οι πίνακες εκτίθενται σε γυάλινες προθήκες, ώστε να είναι ορατή η διπλή όψη τους. Φιλοδοξία των διοργανωτών είναι να καταστήσουν διεθνώς γνωστό το έργο της καλλιτέχνιδας. Παράλληλα, μικρή έκθεση με έργα της Stojka εκτίθενται σε ιδιωτική γκαλερί του Βερολίνου. Δυστυχώς, τόσο το γερμανικό, όσο και το αυστριακό κράτος, στο οποίο αυτή την περίοδο κυβερνάει ένα ακροδεξιό κόμμα που νιώθει τουλάχιστον άνετα με το ναζιστικό παρελθόν της χώρας, αδιαφόρησαν για την αγορά πινάκων της Stojka για τον εμπλουτισμό των συλλογών των δημόσιων μουσείων.

Πηγή: jungewelt.de