Η Ελλάδα του Πικάσο

Ο Πάμπλο Πικάσο (1881-1973) ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, πεθαίνει μια μέρα σαν σήμερα. Αν και δεν επισκέφθηκε ποτέ την Ελλάδα, σε πολλά από τα έργα του φαίνεται η επίδραση που είχε στον καλλιτέχνη ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός.

Ο αυλός του Πάνα (1923). Λάδι σε καμβά, 205 x 174,5 εκ.

Ο Πικάσο ήρθε σε επαφή με την αρχαία ελληνική τέχνη πολύ νωρίς, στις σχολές της Λα Κορούνια και της Βαρκελώνης, ζωγραφίζοντας και μελετώντας εκμαγεία αρχαίων γλυπτών.  Μελέτησε περαιτέρω την αρχαία ελληνική τέχνη τόσο στις αίθουσες του Λούβρου όσο και κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Ιταλία.

Ελληνίδα γυναίκα (1924). Λάδι σε καμβά, 185 x 75 εκ.

Το Φεβρουάριο του 1917, ο Πικάσο έκανε το πρώτο του ταξίδι στην Ιταλία. Παρατηρεί τα περίφημα γλυπτά στο Βατικανό και στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολης, τα έργα ζωγραφικής και ψηφιδωτά στην Πομπηία αλλά και στο Ερκολάνο (Ηράκλεια: Ελληνική αποικία, αφιερωμένη στον Ηρακλή το Ερκολάνο). Πολλά από τα έργα που μελετά αποτυπώνονται αργότερα σε διάφορα σχέδιά του.

Μητέρα και παιδί (1922). Μολύβι σε χαρτί, 42 x 30,5 εκ.

Τα έργα που  δημιουργεί τα επόμενα χρόνια εντάσσονται στη “Νεοκλασική περίοδο” του ζωγράφου. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι: οι «Τρεις λουόμενες», «Τρεις γυναίκες στην κρήνη», «Μεγάλη λουόμενη», «Η πηγή», «Τρεις μουσικοί» κ. ά.

Τρεις γυναίκες στην κρήνη (1921). Λάδι σε καμβά, 204 x 174 εκ. Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη

Μετά το 1924, επηρεασμένος από την επαφή του με το σουρεαλισμό, φαινομενικά άρχισε να απομακρύνεται από τον νεοκλασικισμό. Ωστόσο, ο διάλογός του με την ελληνική αρχαιότητα συνεχίζεται μέσα από έργα που έχουν ως θέμα κυρίως το Μινώταυρο.

Τυφλός Μινώταυρος, οδηγείται από κορίτσι τη νύχτα (1934). Εθνική Πινακοθήκη της Βικτώρια, Μελβούρνη

Τραυματισμένος Μινώταυρος (1937). Λάδι σε καμβά, 46 x 55 εκ.

Στη δεκαετία του ’30, δημιουργεί και γλυπτά εμπνευσμένα από αρχαϊκές φόρμες και τεχνικές. Τα χρόνια μετά το 1947 η σχέση του με την αρχαιοελληνική τέχνη εκφράζεται μέσα από τη συστηματική παραγωγή κεραμικών έργων στο εργαστήρι του στο Βαλορί της Κυανής Ακτής.

Ο άντρας με το πρόβατο (1943-44), από την Έκθεση: «Ο Picasso και η Ελλάδα»

Στρατευμένος στο κομμουνιστικό κίνημα και βραβευμένος δύο φορές με το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη, ο Πάμπλο Πικάσο δεν αποτύπωσε σε έργα του μορφές μόνο απ’ την αρχαιοελληνική  ιστορία, αλλά και τη ζωντανή και αγωνιζόμενη ιστορία της Ελλάδας του καιρού του, απαθανατίζοντας σε σκίτσο τον «Άνθρωπο με το γαρύφαλλο», τον Νίκο Μπελογιάννη.