Λεονάρντο Ντα Βίντσι-Ο άνθρωπος που ενσάρκωσε την Αναγέννηση
Ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας, εφευρέτης είναι λίγες μόνο από τις ιδιότητες που συγκέντρωνε στο πρόσωπό του μια από τις μεγαλύτερες ιδιοφυΐες στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι είναι συνώνυμο του “homo universalis”, του οικουμενικού ανθρώπου δηλαδή, που αποτέλεσε το κατεξοχήν ιδανικό της Αναγέννησης, αφού ασχολήθηκε σχεδόν με κάθε πτυχή της τέχνης και της τότε γνωστής (και μη) επιστήμης. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1452 ως εκτός γάμου παιδί μιας αγροτοπούλας κι ενός συμβολαιογράφου, ο οποίος τον μεγάλωσε στο σπίτι του και του εξασφάλισε μια ολόπλευρη μόρφωση, διακρίνοντας την έφεση του γιου του στα γράμματα και τις τέχνες. Για το λόγο αυτό ο πατέρας του τον ανέθεσε ως μαθητευόμενο στον Αντρέα ντελ Βερόκιο γνωστό συντηρητή και γλύπτη. Αργότερα ο ντα Βίντσι θα δημιουργήσει το δικό του εργαστήριο στο Μιλάνο, όπου δέχεται πολλές παραγγελίες, όπως για ένα από τα γνωστότερα πρώιμα ζωγραφικά του έργα την “Παναγία των Βράχων” για λογαριασμό του ναού των Φραγκισκανών της πόλης.
Μετά από μια περιπλάνηση σε διάφορες πόλεις, όπως στη Φλωρεντία, σημαντικό κέντρο της ιταλικής αναγέννησης, επιστρέφει αρχικά στο Μιλάνο, αλλά το 1511 αναγκάζεται να το εγκαταλείψει μετά το θάνατο του Μαικήνα του Σαρλ ντ’Αμπουάζ. Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στη ζωή του καλλιτέχνη όταν ο αδελφός του πάπα τον καλεί να εργαστεί στο Βατικανό, όπου όμως δεν κατορθώνει να εδραιώσει την παρουσία του, διότι ήδη εργάζονται εκεί δυο ακόμα ογκόλιθοι της Αναγέννησης, ο Ραφαήλ και ο Μιχαήλ Άγγελος. Τελικά έφυγε από τη Ρώμη και πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ως το 1519 στο Αμπουάζ.
Αν και γνωστότερο είναι το ζωγραφικό του έργο, με διασημότερο φυσικά το μυστηριώδη πίνακα της Τζοκόντα στο Λούβρο, ο Ντα Βίντσι είχε σημαντική προσφορά και στην επιστήμη, η οποία καταγράφεται κυρίως στα πολυάριθμα σκίτσα του. Πολύ δημοφιλές είναι εκείνο με τίτλο “Ο άνθρωπος του Βιτρούβιου” , μια μελέτη των αναλογιών του ανθρωπίνου σώματος, που καταδεικνύει τις γνώσεις του στη βιολογία και την ανατομία. Άλλοι σημαντικοί του πίνακες είναι “ο Μυστικός Δείπνος”, “Η κυρία με την Ερμίνα” και “Η προσκύνηση των Μάγων”. Αξιοπρόσεκτα στοιχεία της τεχνικής του υπήρξαν η φωτοσκίαση (chiaroscuro), αποτέλεσμα της μελέτης του στη φύση, όπου διαπίστωσε πως τα αντικείμενα είναι τρισδιάστατα και οριζόμενα από το φως και τη σκιά, καθώς και το “σβήσιμο” των λεπτομερειών και των χρωμάτων όσο τα αντικείμενα του πίνακα απομακρύνονταν από το βλέμμα του θεατή, το διάσημο sfumato, τεχνική που εφευρέθηκε στη Βενετία και τη Φλαμανδία, αλλά απογειώθηκε από το Λεονάρντο.
Ο Λεονάρντο υπήρξε επίσης σημαντικός εφευρέτης, παρότι οι συλλήψεις του εκείνη την εποχή δεν δοκιμάστηκαν στην πράξη, καθώς κανείς σύγχρονός του δεν πίστευε πως θα μπορούσαν να λειτουργήσουν. Ανάμεσα στις σημαντικότερες ήταν ο σχεδιασμός ενός είδους ατομικού ελικοπτέρου, της “αερικής βίδας”, βασισμένης στη βίδα του νερού του Αρχιμήδη, αλλά και ενός αλεξίπτωτου, το οποίο μάλιστα το 2000 υλοποιήθηκε πρακτικά, αποδεικνύοντας πως ο Ντα Βίντσι είχε συλλάβει σωστά τις βασικές αρχές λειτουργίας του συγκεκριμένου εξαρτήματος.