Νίκανδρος Κεπέσης: Μια ζωή αφιερωμένη στην υπόθεση του κομμουνισμού

Χτες συμπληρώθηκαν εννιά χρόνια από το θάνατο του Νίκανδρου Κεπέση, τον ηρωικό Καπετάνιο του ΕΛΑΣ, που διακρίθηκε στη μάχη της Ηλεκτρικής στον Πειραιά και στα Δεκεμβριανά, ενώ μεταπολεμικά έγινε στέλεχος του ΚΚΕ, ο πρώτος εκδότης του νόμιμου Ριζοσπάστη στη Μεταπολίτευση, κι έμεινε πιστός στις αρχές του μαρξισμού-λενινισμού, μέχρι το τέλος της ζωής του.

Γεννήθηκε στο Λισίβι της Μικράς Ασίας και ήρθε προσφυγόπουλο στον Πειραιά, με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Εντάχθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα από τα 16 του χρόνια, ως νεολαίος, ενώ στα 22 του έγινε μέλος του ηρωικού ΚΚΕ, τη χρονιά που επιβλήθηκε στη χώρα η δικτατορία του Μεταξά. Ενδιάμεσα δούλεψε στην Εταιρία Λιπασμάτων, ενώ γράφτηκε και στη Νομική.

Πολέμησε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, με το βαθμό του έφεδρου ανθυπολοχαγού, ενώ στα χρόνια της Κατοχής, συνέχισε την πάλη ενάντια στους φασίστες κατακτητές μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ, ως Καπετάνιος του 6ου Ανεξάρτητου Συντάγματος του Πειραιά, που έδωσε την ηρωική μάχη για να σωθούν οι εγκαταστάσεις της Ηλεκτρικής και να μη βυθιστεί η πρωτεύουσα στο σκοτάδι.

Η δράση του τον έβαλε στο στόχαστρο των δωσίλογων και των αστικών αρχών, που τον συνέλαβαν μετά την απελευθέρωση και τον καταδίκασαν σε ισόβια δεσμά. Έμεινε 17 χρόνια στις φυλακές και τις εξορίες, για να μείνει προσωρινά ελεύθερος με τα μέτρα επιείκειας στα τέλη του 1963′ και να συλληφθεί εκ νέου από τη χούντα, μένοντας σχεδόν πέντε χρόνια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων.

Από το 1950 και την Γ’ Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ, εκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και συνέχισε να εκλέγεται σε αυτήν μέχρι το 1987 και το 12ο Συνέδριο. Στο ενδιάμεσο διετέλεσε βουλευτής του ΚΚΕ στον Πειραιά για μια τριετία (1978-1981), ενώ ήταν επίτιμος πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, καθώς υπήρξε πολυγραφότατος. Ήταν παράλληλα κι ο πρώτος εκδότης του Ριζοσπάστη, στα χρόνια της Μεταπολίτευσης.

Έγραψε πολλά ιστορικά βιβλία, μελέτες για την Αντίσταση κτλ, με πιο γνωστό ίσως το ιστόρημά του για τον ηρωικό Δεκέμβρη του 1944.

Έφυγε πλήρης ημερών, στα 95 του χρόνια, πιστός στις αρχές του μαρισμού-λενινισμού και μέλος του ΚΚΕ ως το θάνατό του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ασκούσε δημόσια κριτική σε θέσεις και πρόσωπα που θεωρούσε ο ίδιος “ρεβιζιονιστικά”, ενώ υιοθετούσε πχ την εκδοχή της δολοφονίας του Ζαχαριάδη από τη σοβιετική ηγεσία του Μπρέζνιεφ. Αυτό εξηγεί και την παρακάτω αποστροφή του Θ. Τζιαντζή, που μίλησε εκ μέρους του Κόμματος, στο στερνό αντίο στον αγωνιστή σύντροφο.

«Γνωρίζουμε καλά την αγωνία, την αναζήτηση κάθε κομμουνιστή για τις βαθύτερες αιτίες των ανατροπών στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Γνωρίζουμε πως το τελευταίο διάστημα της ζωής σου η κατάσταση της υγείας σου δε σου επέτρεψε να είσαι κοντά μας, όπως θα θέλαμε. Οταν το Κόμμα με σκληρή δουλειά χρόνων έκανε ένα βήμα μπροστά στην πολιτική ιδεολογική ωρίμανσή του, με τα ντοκουμέντα του 18ου Συνεδρίου για το σοσιαλισμό, βαθαίνοντας στους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης. Σήμερα εδώ εμείς σε αποχαιρετάμε με τη διαβεβαίωση ότι είμαστε πιο ώριμοι να συνεχίσουμε την 90χρονη ιστορική πορεία του Κόμματός μας. Αντλούμε δύναμη από τις ηρωικές παραδόσεις μας. Μέσα στην πράξη και στη δράση γενικεύουμε την πείρα μας. Γινόμαστε πιο ικανοί για να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες απαιτήσεις της ταξικής πάλης, για να νικήσουμε, όπως βαθιά πίστευες. Καλό σου ταξίδι».