Αντίο, καπετάνιε

Στις 16 του Ιούνη 1945, ο Άρης Βελουχιώτης, καταδιωκόμενος από τον αστικό στρατό, βάζει τέλος στη ζωή του με το ατομικό του περίστροφο, περικυκλωμένος στο φαράγγι του Φάγκου, κοντά στο χωριό Μεσούντα της Άρτας.

Ακολουθεί μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Δημήτρη Καραθάνου, Αντίο, Καπετάνιε. Ο τελευταίος αποχαιρετισμός στον Άρη Βελουχιώτη (εκδ. Φιλίστωρ, Αθήνα 2000, 5η έκδοση).

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, μ’ όλες τις τυμπανοκρουσίες, τους αλαλαγμούς αγαλλίασης και τους κανιβαλικούς χορούς που η δοσιλογική Δεξιά, εμπνεόμενη και από τους Άγγλους προστάτες της, έστησε γύρω στο φανοστάτη της πλατείας των Τρικάλων, εκεί που, με τον πιο βάρβαρο και μεσαιωνικό τρόπο, κρέμασε τα κεφάλια του Άρη και του Τζαβέλα, σκόρπισε στο λαό και στους αγωνιστές ανάμεικτα αισθήματα. Στην αρχή δεν πίστευαν το γεγονός. Ύστερα απόρησαν. Κι όταν, τελικά, έσβησαν οι αμφιβολίες, θρήνησαν γοερά το χαμό του πρωτοκαπετάνιου, του χιλιοτραγουδισμένου τους Άρη.

Δεν ήταν μόνο οι αγωνιστές και σύντροφοί του στον μεγάλο αγώνα της αντίστασης αυτοί που θρήνησαν. Ήταν οι καταδιωγμένοι, οι κρυμμένοι στις σπηλιές και στις χαράδρες σαν τ’ αγρίμια. Ήταν οι αλυσοδεμένοι στα σκοτεινά και μουχλιασμένα μπουντρούμια και στις φυλακές του μεταβαρκιζιανού κράτους. Ήταν το ανώνυμο πλήθος, ο απλός λαός, άντρες, γυναίκες, νέοι και γέροι, και τα παιδιά ακόμη.  Ο Άρης, πεθαίνοντας, έγινε πικρό μοιρολόγι στα χείλη αμέτρητων Ελληνίδων μανάδων, έγινε ποίημα αθάνατο, τραγούδι ολοζώντανο – έγινε θρύλος.

Η αξιολόγηση της προσωπικότητας του Άρη Βελουχιώτη και η σωστή τοποθέτησή του στη θέση που του ανήκει στην ιστορία του έθνους δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται πολύπλευρη έρευνα. Κι αυτό είναι έργο της επιστήμης που θα συλλέξει, θα διασταυρώσει, θα επαληθεύσει και θα ερμηνεύσει γεγονότα, ενέργειες και συνέπειες. Αναμφίβολα, ο Άρης στάθηκε ο πρωτοπόρος, ο εμπνευστής, ο οργανωτής και ο καθοδηγητής του ΕΛΑΣ, που ήταν το ένοπλο τμήμα της πιο μαζικής αντιστασιακής οργάνωσης του ελληνικού λαού, του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, του ιστορικού ΕΑΜ. Γι’ αυτό και η προσφορά του Άρη δίκαια τον κατατάσσει στην πρώτη σειρά των πρωταγωνιστών του έπους της Εθνικής μας Αντίστασης.

Η καθημερινή ζωή και δράση μου ως απλού αντάρτη κοντά στον Άρη, στο τελευταίο και πιο συγκλονιστικό τρίμηνο της ζωής του, μου επιτρέπει να πω ότι ο Άρης Βελουχιώτης ήταν ο τύπος του επαναστάτη αρχηγού που συνέπαιρνε, που πυρπολούσε τις καρδιές των αγωνιστών και ατσάλωνε την πίστη τους στη νίκη. Κοντά στον Άρη ο αγωνιστής – αντάρτης ένιωθε να πολλαπλασιάζονται οι δυνάμεις του και η αντοχή του. Νικούσε κάθε ταλάντευση και κάθε δισταγμό κι αψηφούσε τον οποιοδήποτε κίνδυνο.

Στα μαύρα χρόνια της τριπλής φασιστικής κατοχής της πατρίδας μας, το πρόσωπο του Άρη έγινε σύμβολο, και σ’ αυτό ακουμπούσαν οι πιο φωτεινές ελπίδες του μαχόμενου λαού για εθνική λευτεριά και κοινωνική λύτρωση.

Αναμφίβολα, στον τιτάνιο αγώνα του ελληνικού λαού διακρίθηκαν κι άλλες μορφές αγωνιστών που, με την προσφορά και τη δράση τους, έχουν επάξια καταχτήσει περίοπτη θέση στο έπος της Εθνικής μας Αντίστασης. Μα ο Άρης Βελουχιώτης ήταν ο αϊτός του αγώνα. Αυτός που πρώτος έσυρε της Ελλάδας το χορό στον υπέροχο αγώνα για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά. Αντίο, καπετάνιε.