Ζακ Όφενμπαχ- Ο βασιλιάς της οπερέτας
Το ανάλαφρο είδος κωμικής όπερας υπήρξε ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα των μουσικών γούστων της αστικής τάξης στην Κεντρική Ευρώπη την εποχή της καθιέρωσής της.
Το όνομα “οπερέτα” όταν χρησιμοποιείται μεταφορικά παραπέμπει σε κάτι μάλλον γελοίο, όπως στη φράση “κυβέρνηση-οπερέτα”. Πιθανότατα δε θα συμφωνούσε με μια τέτοια ετυμολογική εξέλιξη ο δημιουργούς αυτού του μουσικού είδους, Ζακ Όφενμπαχ, που γεννήθηκε σαν σήμερα στην Κολωνία το 1819. Το ανάλαφρο είδος κωμικής όπερας υπήρξε πάντως ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα των μουσικών γούστων της αστικής τάξης στην Κεντρική Ευρώπη την εποχή της καθιέρωσής της.
Γιος ψάλτη στη συναγωγή της Κολωνίας, πήγε μικρός στο Παρίσι, καθώς ο πατέρας του ευελπιστούσε σε καλύτερη σταδιοδρομία στην ανεκτική προς τους Εβραίους γαλλική πρωτεύουσα. Ο Ζακ γράφτηκε στο ωδείο του Παρισιού για να μάθει τσέλο, ενώ αργότερα προσχώρησε στον καθολικισμό. Μετά από μια περίοδο που εργαζόταν ως μουσικός και διευθυντής ορχήστρας σε θέατρα, άνοιξε το 1955 το δικό του θέατρο, με τίτλο “Bouffe Parisiens”, όπου ανέβασε και την γνωστή του οπερέτα “Ο Ο Ορφέας στον κάτω κόσμο” το 1858. Συνέχισε να δημιουργεί οπερέτες στη Βιέννη και τη Γερμανία, ενώ το 1864 επέστρεψε στο παρίσι, όπου παρουσίασε επιτυχημένα έργα, με γνωστότερο την “Ωραία Ελένη” το 1864. Από το 1872 ως το 1876 άνοιξε το Θέατρο της Ευθυμίας, όπου ανέβασε μια αναθεωρημένη εκδοχή του “Ορφέα” που δεν γνώρισε οικονομική επιτυχία. Κλείνοντας το θέατρό του, περιόδευσε στις ΗΠΑ, ενώ τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα αφιέρωσε στη σύνθεση. Άφησε ημιτελή μια σειρά έργων, ανάμεσά τους τη μοναδική του όπερα τις “Ιστορίες του Χόφμαν”, το οποίο ανέβηκε τροποποιημένο στην Κωμική Όπερα του Παρισιού το 1881. Μέχρι σήμερα τα έργα του παραμένουν δημοφιλή για το ρέον, κομψό στυλ τους και το συνδυασμό σάτιρας και ψυχολογικής εμβάθυσνης στους χαρακτήρας. Ο Τζοακίνο Ροσίνι τον ονόμαζε “ο μικρός Μότσαρτ στα Ηλύσια Πεδία” και πράγματι ήταν σχεδόν εξίσου παραγωγικός με τον Αυστριακό συνθέτη, αφήνοντας πίσω του 100 έργα που εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στο διεθνές ρεπερτόριο των λυρικών σκηνών ανά τον κόσμο.
H “Barcarolle” του Όφενμπαχ εμφανίζεται και στην βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του Ρομπέρτο Μπενίνι, “Η Ζωή είναι ωραία” (1998), όπου ο πρωταγωνιστής προσπαθήσει να πείσει από απόσταση την αγαπημένη του να τον κοιτάξει μέσα στο θέατρο.
