Θέατρο τη Δευτέρα: “Ο Ήχος του Κώδωνος” του Γιάννη Σκαρίμπα (1976)

Το τρίπρακτο δράμα “Ο ήχος του κώδωνος” είναι το σημαντικότερο, από τα ευρισκόμενα, θεατρικό έργο του Γιάννη Σκαρίμπα (1893-1984) και ένα άγνωστο αριστούργημα της νεοελληνικής δραματουργίας. Η δικαστική του περιπέτεια, το 1943, και η απόρριψή του από τις Κρατικές σκηνές συνηγορούν σήμερα στον μύθο ενός σκηνικού φαντάσματος, ενός “αόρατου θιάσου” που έρχεται από την Χαλκίδα.

Η επίσημη παράστασή του, το 1969, από τον θίασο Γ. Εμιρζά στο Πειραματικό Θέατρο της Μ. Ριάλδη, επαινέθηκε από σημαντικά πρόσωπα των Γραμμάτων. Ωστόσο, παραμένει, ακόμη και ως τίτλος, έργο αμάρτυρο και άγνωστο.

Ως προς το τυπικό της πλοκής το έργο μπορεί να τοποθετηθεί πλάι στα ομόθεμα έργα του Ερρίκου Ίψεν, ενώ δείχνει εξαιρετική αντοχή στη σύγκρισή του με έργα του Λουίτζι Πιραντέλλο και του Σόμερσετ Μώμ. Η μεγάλη του, ωστόσο, αρετή και ο ρυθμιστής της πλοκής είναι η γλώσσα του που ακροβατεί τολμηρά, υπακούοντας σε άλλων καιρών αισθητικά μέτρα, πάνω από τα γραμματικά και συντακτικά στερεότυπα του μεταπολεμικού αστικού, πολεοδομικού σχεδιασμού.*

Χαλκίδα, δεκαετία του ’50. Μια παντρεμένη γυναίκα, στοιχηματίζει με τον άντρα της ότι μπορεί να παντρευτεί όποιον θέλει και εκείνος της υπογράφει ένα χαρτί ότι αν βρει κάποιον που να θέλει να την πάρει, θα της δώσει διαζύγιο. Εκείνη τηλεφωνεί σε κάποιον, που ήταν ερωτευμένος μαζί της πριν παντρευτεί και της έχει δείξει ότι την θέλει ακόμα…

Στην ιστοσελίδα retrodb.gr διαβάζουμε ότι η θεατρική παράσταση προβλήθηκε για πρώτη φορά στα πλαίσια της εκπομπής “Το θέατρο της Δευτέρας” το 1976 και επαναπροβλήθηκε τηλεοπτικά άλλες τρεις φορές: Στις 30 Αυγούστου 1976, στις 8 Φεβρουαρίου 1981 & στις 28 Σεπτεμβρίου 2009, ενώ κυκλοφόρησε σε DVD από το περιοδικό “Ραδιοτηλεόραση” τον Οκτώβριο του 2009 (21ο DVD της σειράς “Πολιτισμική Ταινιοθήκη ΕΡΤ”).

Παίζουν με τη σειρά που εμφανίζονται Ειρήνη Εμιρζά, Γιάννης Κώστογλου, Κώστας Αρζόγλου, Ματίνα Καρρά, Ντίνος Μακρής, Βίκυ Γραμμάτικα, Νίκος Πιλάβιος
Σκηνοθεσία Γιώργος Εμιρζάς

Η Κατιούσα αγαπάει το θέατρο και προβάλει κάθε Δευτέρα από τις σελίδες της μια σειρά από ξεχωριστά έργα που βρίσκονται «αποθηκευμένα» στο πλούσιο Αρχείο της ΕΡΤ.

Για πολλά χρόνια «Το θέατρο της Δευτέρας» που προβαλλόταν από την κρατική ΕΡΤ αποτελούσε μια όαση πολιτισμού στο άνυδρο τηλεοπτικό (και όχι μόνο) τοπίο της εποχής, που καθήλωνε κάθε βδομάδα μπροστά στους δέκτες τους χιλιάδες τηλεθεατές.

Οι μεγαλύτεροι συγγραφείς του κόσμου, αλλά και πολλοί νεότεροι, Έλληνες και ξένοι, έργα του κλασικού και νεότερου ρεπερτορίου, δοσμένα από σημαντικούς θεατράνθρωπους κι ερμηνευμένα από μερικούς από τους καλύτερους ηθοποιούς που γέννησε αυτός ο τόπος, πέρασαν από τις ασπρόμαυρες και στη συνέχεια έγχρωμες οθόνες των τηλεοράσεων κι έφεραν κοντά στο θέατρο έναν κόσμο που δεν του δινόταν άλλου τύπου κίνητρα (ούτε λόγος για την απαραίτητη παιδεία…), για να προσεγγίσει, να απολαύσει και ν’ αγαπήσει τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης.

*Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου Ο ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΚΩΔΩΝΟΣ – ΔΡΑΜΑ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ (εκδ. GUTENBERG, Αθήνα 2017, επιμέλεια: Σταμπούλου Γρ. Συμεών – Μαμάης Γιάννης)