Κινηματογράφος: είμαστε μαζί σου Μαρίνα!

Κάντε το εξής πείραμα: αν δεν την ξέρετε την ταινία αυτή (A Fantastic Woman 2017, του Σεμπάστιαν Λέιλο)  κατεβάστε την και δείτε την πριν διαβάσετε το άρθρο ή οτιδήποτε σχετικό μ’ αυτή. Μια καλή άσκηση για το τι μυαλά κουβαλάτε. Αν δεν είδατε την ταινία μη διαβάζετε πιο κάτω απ’ τα αστεράκια.

*****

Κι εγώ την είδα χωρίς να έχω διαβάσει τίποτα, ούτε καν την περίληψη απ’ το ρότεν τομέιτος, μια συνήθεια που μου κόλλησε το Λαϊκό Στρώμα. Εξεπλάγην λοιπόν τα μάλα όταν διαπίστωσα κάπου 15-20 λεπτά μετά τους τίτλους έναρξης ότι η ελκυστική ηρωίδα με το θλιμμένο βλέμμα Daniela Vega, Μαρίνα στην ταινία, είναι τρανς.

Με αφορμή λοιπόν τον Ιούνιο που μας πέρασε – μήνα περηφάνειας (LGBT pride month) η ταινία προσφέρεται για προβληματισμό. Αν είσαι οκ και στηρίζεις την ελτζιμπιντί κοινότητα (παρά τις αντιφάσεις τους) δεν μπορείς παρά να εκπλαγείς, ευχαριστοδυσάρεστα (!), ευχάριστα διότι η πρωταγωνίστρια αποδίδει εξαιρετικά το ρόλο της μη όντας ηθοποιός αλλά τραγουδίστρια της όπερας, ευχάριστα επειδή η ταινία σπάει ορισμένα ταμπού και γίνεται μια τολμηρή κοινωνική ταινία, δυσάρεστα όμως για τις απαλεψιές, τα προβλήματα, τις προσβολές, τις ανήκουστες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά. Αν είσαι λίγο ευαίσθητος άνθρωπος θα τα πάρεις στο κρανίο για τον κοινωνικό ρατσισμό, την υποκρισία, το ψευτο-”αντριλίκι” των νταήδων που κατά πάσα πιθανότητα δέρνουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους, τους απαράδεκτους εξευτελισμούς που υφίστανται οι τρανς όταν αντιμετωπίζουν νομικά κωλύματα όσον αφορά τον αυτοπροσδιορισμό τους.

Συνεχίζεται η τάση λοιπόν που υπάρχει στον κινηματογράφο για την “απενοχοποίηση” των ατόμων αυτών – που σαν λέξη είναι λάθος επιλογή, ποτέ δεν ήταν ένοχοι οι άνθρωποι για τίποτα, ούτε για το πώς αισθάνονται ούτε και το πώς θέλουν να ζουν.

Ο αυτοπροσδιορισμός φύλου είναι πολύπλοκο θέμα, έχει απς εντ ντάουνς και δεν υπάρχουν λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν παντού το ίδιο, ας όψεται η ανισόμετρη ανάπτυξη του καπιταλισμού. Στις δυτικές αναπτυγμένες κοινωνίες προκαλεί διαφωνίες ακόμα και μέσα στις γραμμές μας, ένα πράμα ωστόσο πρέπει να ‘χουμε στο νου μας: με την επέλαση της ακροδεξιάς σε όλο το δυτικό κόσμο με αφορμή το προσφυγικό, οι αιτίες είναι πολύ πιο πολύπλοκες, μπροστά στο δηλητήριο της ξενο-ομο-φοβίας, τουλάχιστον ας υπάρχει μια δυναμική απάντηση της κοινότητας. Προτιμώ να μου την πέφτουν τρανς (σιγά τον ομορφονιό, όρεξη με είχανε!) παρά φασιστόμουτρα τριγύρω μου.

Ζώντας στην κεντρική Ευρώπη, στο πρώην ανατολικό μπλοκ, παρόλο που υπάρχει κάπως μεγαλύτερη ανεκτικότητα σ’ αυτά τα θέματα, ο υφέρπων ρατσισμός υπάρχει σε αηδιαστικό βαθμό, τέτοιο που η “αποδοχή” καταντάει ανοχή υπό προθεσμία, σε φάση “χάρη σας κάνουμε που σας αφήνουμε να κυκλοφορείτε”.

Παρά τη φαινομενική “ανωτερότητά” τους οι ξανθοί Ευρωπαίοι στην καθημερινότητά τους αποδεικνύουν πόσο ανάλγητοι είναι σε θέματα τσιγγάνων, μαύρων, μουσουλμάνων και φυσικά ελτζιμπιτί. Ώρες-ώρες εύχομαι να πλημμυρίσει η Ευρώπη μαύρους, δραβίδες, μουσουλμάνους σουνίτες, σιίτες, ινδουιστές, βουδιστές, τζαϊνιστές, γκέι, τρανς, ντραγκ κουίνς, να ανακατευτούν όλες οι ράτσες και να χαθεί η ηλίθια, άσχημη, μονότονη άρια φυλή. Θα μου πεις αυτό είναι το πρόβλημά σου; Μήπως και όλοι αυτοί που αναφέραμε δεν κουβαλάν ηλιθιότητα, αυταπάτες, δεισιδαιμονίες;

Καταπώς τα βλέπω, μόνο άμα ξεπεραστούν σε κάποιο βαθμό όλες οι σεξουαλικές-βιολογικές-θρησκευτικές  ιδιαιτερότητες των ανθρώπων θα αναδειχτεί η μία και βασική διαφορά μας: η ταξική μας θέση. Υπ’ αυτήν την έννοια, οι μεγαλοεπιχειρήσεις, μια μερίδα της αστικής τάξης δηλαδή που υιοθετεί το diversity, το ότι προσλαμβάνουν κόσμο δηλαδή χωρίς να κάνουν διακρίσεις σε χρώμα, φύλο, θρησκεία, σεξουαλική κατεύθυνση είναι κατ’ αρχήν θετικό. Δεν μπορούν να κάνουν και διαφορετικά καθώς με την έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που υπάρχει στις εταιρείες τεχνολογίας πρέπει να επεκτείνουν την “δεξαμενή” ταλέντου που έχουν στη διάθεσή τους. Οι συγκεκριμένοι καπιταλιστές έχουν καλύτερη αντίληψη των ταξικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν και ξέρουν καλά ότι χωρίς φτηνό ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό απ’ όπου κι αν προέρχεται και χωρίς τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν ταλέντα και εξειδικευμένους υπαλλήλους απ’ όλο τον ντουνιά, δεν τη βγάζουν καθαρή. Είτε με παντελόνια είτε με φουστάνια, το κεφάλαιο πάλι υπεραξία θέλει να αρμέξει από σένα.

Για δείτε και την Αυστρία μ’ αυτό το σίχαμα τον Κουρτζ, που εμ θέλουν να κλείσουν τα σύνορα εμ να επιβάλλουν 12ωρο. Τι μας λέει αυτό; Μερίδες του κεφαλαίου που εκφράζονται απ’ τις ακροδεξιές κυβερνήσεις, θέλουν απ’ τη μια να βγάλουν κι άλλο ξύγκι απ’ τη μύγα, τους εργαζόμενους, απ’ την άλλη να διατηρήσουν το φασιστικό μομέντουμ των μικροαστών που τους βολεύει μια χαρά, διαιρεί την εργατική τάξη στη βάση φυλετικών – σεξουαλικών διαφορών κι έτσι προς στιγμήν αποφεύγεται η ενότητα του κόσμου της εργασίας. Να μου το θυμηθείτε, αυτές οι αντιφάσεις δεν θα τους βγουν σε καλό.

Επομένως, βλέποντας την εν λόγω ταινία, νιώθουμε οκ για το ότι θίγεται ένα κοινωνικό ζήτημα, δεν χάνουμε όμως και τον προσανατολισμό μας. Ζω για να δω την ημέρα που η τρανς εργάτρια θα εναντιωθεί στην τρανς αφεντικίνα της κι εγώ τότε θα είμαι στους δρόμους με την τρανς εργάτρια κράζοντας την τρανς αφεντικίνα χωρίς να χαρακτηρίζομαι “τρανσφοβικός”. Ή καλύτερα, οι εργάτες με όλες τις “αποχρώσεις” τους θα ξανα-εναντιωθούν στα αφεντικά όλων των αποχρώσεων. Για την ιστορία, η ταινία κέρδισε και το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας για το 2017.

Παρακολουθώντας την ταινία λοιπόν σου σφίγγεται η καρδιά για ό,τι περνάει η πρωταγωνίστρια, βλέπεις ακόμα και τα στερεότυπα που επηρεάζουν δήθεν προοδευτικούς ανθρώπους, όπως ο άντρας-σύζυγος του φιλικού ζευγαριού που προσφέρεται να φιλοξενήσει την πρωταγωνίστρια. Ντάξει, δεν περιμέναμε η ταινία να περνάει κάποιο ευρύτερο μήνυμα, ότι της γης οι-@ κολασμένες-οι-@ συνειδητοποιούν την ταξική τους θέση… Εστιάζοντας περισσότερο στα ψυχολογικά βάρη τέτοιας δύσκολης ζωής, χάνουμε τη βασική αντίθεση, καταραμένη βασική αντίθεση! Δεν πειράζει, υγεία. Για την ώρα Μαρίνα είμαστε μαζί σου.