Ένα συμπέρασμα παραπάνω από τα γεγονότα στο Μάτι – Δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος
Το κράτος δεν απουσιάζει, αλλά είναι εδώ μέσω της απουσίας του. Δεν υπάρχει «πρέπει να κάνει», έχει σκοπό να μην κάνει! Έχει νόημα να πεις στο λύκο να μη φάει το πρόβατο; Είναι στη φύση του λύκου, όπως είναι στη φύση του αστικού κράτους να εξυπηρετεί τους έχοντες (εγχώριους και ξένους), παίρνοντας από τους μη έχοντες.
Λάβαμε και δημοσιεύουμε από το Γιώργο Βαξεβάνη μια ενδιαφέρουσα και ντοκουμενταρισμένη ανάλυση για τις ευθύνες και το ρόλο του αστικού κράτους, σχετικά με τις καταστρεπτικές πυρκαγιές στην Αττική -αλλά και διαχρονικά.
Από το γεγονός της πυρκαγιάς στο Μάτι φαίνεται πως προκύπτουν δύο αντίθετα επιχειρήματα. Το ένα ρίχνει την ευθύνη στα άτομα, το άλλο στο κράτος. Ποιος έχει δίκιο;
Η πρώτη άποψη θεωρεί πως τα άτομα, οικοδομώντας αυθαίρετα στην περιοχή, δημιούργησαν ένα φυσικό μπλοκ, μια φυσική περίφραξη με αποτέλεσμα, κατά την διάρκεια της φυγής, να μην υπάρχει διέξοδος και έτσι να παγιδευτούν μέσα στην αυθαιρεσία τους. Έτσι έχουμε επιχειρήματα του τύπου: «…στο Μάτι και σε αυτήν την ακτογραμμή της Αττικής, όλες αυτές οι κατοικίες, η πλειοψηφία έχουν οικοδομηθεί χωρίς άδεια. Έχουν κάνει κατάληψη της ακτής χωρίς να εφαρμόζουν τους νόμους. Μετά από μια τέτοια τραγωδία ήρθε η στιγμή να καταλάβουν ότι είναι επικίνδυνο γι’ αυτούς και τις οικογένειές τους να μην ακολουθούν τους νόμους και τους κανόνες», όπως λέει ο υπουργός Π. Καμμένος ή ο Ν. Τόσκας: «Είναι μια περιοχή που πηγαίνω από μικρό παιδί και την ξέρω καλά. Έγιναν εγκλήματα και από μια παρθένα περιοχή, έχει γίνει ένα τεράστιο αυθαίρετο (…)». Αυτή η άποψη εκφράστηκε και από άλλα μέλη της κυβέρνησης (Σπίρτζης, Σκουρλέτης), αλλά έχει αρχίσει να υποστηρίζεται και από ένα μέρος του κόσμου. Φτάνει ως το σημείο να πει κυνικά: «κάηκαν από μόνοι τους». Eνοχοποιεί τα άτομα και δικαιώνει το κράτος.
Η δεύτερη άποψη θεωρεί πως το πρόβλημα ξεκινάει από το κράτος. Η ανυπαρξία αντιπυρικών δομών, εξοπλισμού και στελέχωσης των πυροσβεστικών σωμάτων άφησε τον κόσμο απροστάτευτο από την πυρκαγιά. Η θέση αυτή βρίσκει ως αιτία το κράτος, με αποτέλεσμα να ενοχοποιεί το κράτος και να δικαιώνει τα άτομα.
Η πρώτη θέση αφαιρεί το κράτος από τη μεγάλη εικόνα. Ωστόσο ας αναρωτηθούμε: ποιος είναι αυτός που άφησε αυτά τα αυθαίρετα (327 συνολικά στο Μάτι) να συσσωρεύονται εκεί ακόμα πριν το 1975 μέχρι το 2011 (στοιχεία Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος); Αν το κράτος που είναι ο «μεγάλος δικαστής» δεν έχει ευθύνη σε αυτό, τότε ποιος έχει; Όταν η κυβέρνηση το 2017 νομιμοποιούσε αυθαίρετα με εκπτώσεις προστίμων και παραβόλων δεν νομιμοποιούσε και την αυθαιρεσία ταυτόχρονα; Και αν το κράτος που είναι ο συνολικός επόπτης των συνθηκών, που βλέπει εκεί που δεν μπορεί να δει το άτομο, δεν είναι επιφορτισμένο με τον προσχεδιασμό και την πρόληψη, τότε ποιος είναι; (Αφήστε που ο κύριος Τόσκας είχε γίνει μάρτυρας αυτών των συνθηκών στο Μάτι από μικρό παιδί…)
Ωστόσο δεν αρκεί αυτή κριτική. Αν μείνουμε εδώ, η κριτική μας απέναντι στο κράτος θα καταντήσει ηθική. Το να γεμίζουμε την κριτική μας απέναντι σε ένα γεγονός με «πρέπει, πρέπει, πρέπει» εκ των υστέρων, δε λύνει το πρόβλημα, όταν διαπιστώνεις ότι αυτό επαναλαμβάνεται. Ένας άνθρωπος οφείλει να διεκδικεί από το κράτος αυτό, αλλά είναι ανάγκη να δει και πέρα από αυτό. Τότε όμως (όπως θα έλεγε και ένας μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος) είναι ανάγκη να σταματάς να βλέπεις τα «πρέπει», γιατί σου κρύβουν το Είναι. Τι Είναι το κράτος; Εδώ βρίσκεται και η ανεπάρκεια του δεύτερου επιχειρήματος (που καταντάει υποκριτική όταν γίνεται επαναλαμβανόμενα και σκόπιμα, αλλά και για να κρύψει πολιτικές ευθύνες, βλέπε ΝΔ). Γιατί και η Νέα Δημοκρατία υιοθετεί αυτό το επιχείρημα και επιτίθεται στο κράτος, εμφανιζόμενη ως προστάτης των ανθρώπων… Τώρα την έπιασε ο ανθρωπισμός της… Για αυτό τον λόγο πρέπει να εξετάσουμε και το δεύτερο επιχείρημα, αφού και αυτό καταντάει ηθικιστικό. Τι είναι λοιπόν το κράτος; Αν αλλάξει η κυβέρνηση αλλάζει και το κράτος;
Τι συμβαίνει λοιπόν με το κράτος; Πρέπει να κάνει αντιπυρικά έργα; Να αναβαθμίζει τον πυροσβεστικό εξοπλισμό; Ο ρόλος του είναι να προνοεί και να προβλέπει γενικά; Ας δούμε τι μας λέει η ιστορία:
Το 2007, κυρίως τον Αύγουστο, κάηκαν 268.834 εκτάρια γης, με αποτέλεσμα τον θάνατο 63 ανθρώπων, σε Ηλεία, Αττική και Εύβοια. Κάηκαν περισσότερα από 30.000 ζώα, 147 χωριά, 1.500 σπίτια και 6.000 άνθρωποι έμειναν χωρίς στέγη. Τότε ο Βύρων Πολύδωρας, ως υπουργός δημόσιας τάξης, έλεγε στον κόσμο ότι φταίει ο «Στρατηγός Άνεμος» για την πυρκαγιά (τότε δεν έφταιγε το κράτος). Δεν ανέφερε όμως ότι, ενώ είχαν γίνει ήδη συστάσεις από τους πυροσβέστες, το πυροσβεστικό σώμα υπολειπόταν στην πραγματικότητα περίπου 6.000 προσωπικού δυναμικού (από αποφάσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για μείωση οργανικών θέσεων και μη αναπλήρωσης κενών). Ταυτόχρονα όμως η Ελλάδα το 2006 καταλάμβανε την 1η (!) θέση στις ευρωπαϊκές εξοπλιστικές δαπάνες, αφού δαπανούσε 5,2 δις ευρώ (2,68% ως ποσοστό του ΑΕΠ της).
Εδώ να συμπληρώσουμε πως η ΝΔ περηφανεύεται για την τετραετία 2004-2008, η οποία ήταν «εντυπωσιακά καλή» οικονομικά (πού να μην ήταν κιόλας…).
Δυο χρόνια αργότερα, το 2009, μπορεί να μην υπήρξαν θύματα, όμως οι φωτιές σε Ανατολική και Δυτική Αττική, άφησαν πίσω τους σχεδόν 250.000 στρέμματα καμμένα. Ήταν η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην Αττική. Ποια ήταν η απάντηση του κράτους; Μετά το 2009 το κράτος μειώνει τις δαπάνες του για το πυροσβεστικό σώμα φτάνοντας από τα 500 εκ. στα 369 εκ. το 2016 (με βάση τον Τακτικό Προϋπολογισμό του Πυροσβεστικού Σώματος), ενώ το 2011 το ΠΑΣΟΚ μειώνει με τον νόμο 3938/11 τις οργανικές θέσεις κατά 4.000, δηλαδή κατά το 1/3. Παράλληλα έγιναν μειώσεις και για τους πενταετούς θητείας και τους εποχικούς πυροσβέστες, καθώς το κράτος προνόησε και για αυτούς μείωση δαπανών από 64,6 εκατ. το 2012 σε 53,4 εκατ. το 2016. Ταυτόχρονα όμως κατά το διάστημα 2011-2015 το κράτος προνόησε να εξασφαλίσει περί τα 30 δις ευρώ στις τράπεζες για ανακεφαλαιοποίηση, να αυξήσει τον ΦΠΑ, να επιβάλλει τον ΕΝΦΙΑ, να πετσοκόψει τις συντάξεις, να διατηρήσει τις φοροαπαλλαγές των εφοπλιστών. Προνόησε να συλλάβει παππούδες που πουλάνε «μαύρα» κάστανα στο δρόμο, αλλά δεν προνόησε τίποτα για αυτούς που έχουν μαύρα δισεκατομμύρια στο εξωτερικό και μας πουλάνε φύκια για πατριωτισμό (άλλωστε τα αντυπυρικά έργα δεν τους αποφέρουν κέρδη, ποιος προνοεί για αυτά τώρα…). Το 2017 και το 2018 ξεσπούν νέες πυρκαγιές και θρηνούμε πάλι.
Να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ενδεικτικά κάποια στοιχεία από την κατάσταση στο πυροσβεστικό σώμα:
Μόνο τρία από τα συνολικά 8 πυροσβεστικά αεροσκάφη Καναντέρ CL-415 είναι σήμερα ετοιμοπόλεμα. Δύο Καναντέρ CL-415 έχουν συντριβεί τα τελευταία χρόνια (ένα το 2007 στην Εύβοια και ένα στο Θερμαϊκό κόλπο). Έξι από τα συνολικά 13 αεροσκάφη Καναντέρ CL-215 θα είναι διαθέσιμα φέτος. Σαράντα χρόνια επιχειρήσεων συμπληρώνουν τα Καναντέρ CL-215, τα οποία θεωρούνται εντελώς γερασμένα με αποτέλεσμα τις συνεχείς βλάβες και τη μειωμένη επιχειρησιακή δυνατότητα. Δεκαοχτώ αεροσκάφη Pezetel βρίσκονται σήμερα σε πτητική διαθεσιμότητα από τα συνολικά 30.
Άνθρωποι σωριασμένοι, άνθρωποι πεθαμένοι, άνθρωποι ξαφνιασμένοι, άνθρωποι στενοχωρημένοι, άνθρωποι απορημένοι, άνθρωποι αλληλέγγυοι, άνθρωποι εξοργισμένοι… άνθρωποι στο ίδιο έργο;
Όλα αυτά που μας φαίνονται αρχικά σαν ελλείψεις του κράτους (όπως φαίνεται στο δεύτερο επιχείρημα) δεν είναι παρά οι ίδιοι του οι σκοποί, γιατί με αυτές τις ελλείψεις χρηματοδοτεί πλεονάσματα άλλων. Το (αστικό) κράτος δεν είναι παρά το σάπιο μέσο των κατεστημένων κομμάτων και των πλουσίων για να διατηρούν τα κέρδη τους καταπιέζοντας τις ανάγκες του κόσμου. Όταν λοιπόν η ιστορία επαναλαμβάνεται διαρκώς, τότε δεν υπάρχει πλέον ηθική, αλλά σκοπός! Το κράτος δεν απουσιάζει, αλλά είναι εδώ μέσω της απουσίας του. Δεν υπάρχει «πρέπει να κάνει», έχει σκοπό να μην κάνει! Έχει νόημα να πεις στο λύκο να μη φάει το πρόβατο; Είναι στη φύση του λύκου, όπως είναι στη φύση του αστικού κράτους να εξυπηρετεί τους έχοντες (εγχώριους και ξένους), παίρνοντας από τους μη έχοντες. Επομένως δεν μπορούμε να περιμένουμε από ένα τέτοιο κράτος να λύσει τα δικά μας προβλήματα οριστικά. Μπορεί και πρέπει να διεκδικεί κανείς από αυτό τώρα, όμως με απώτερο στόχο την ανατροπή του από ένα εργατικό κράτος, διαφορετικά η επανάληψη της ιστορίας και η απογοήτευση είναι δεδομένη, όπως είναι σήμερα.
*Υστερόγραφο: Όταν το αστικό κράτος σκοπεύει στην αυθαιρεσία και τις πελατειακές σχέσεις και όταν η γη είναι εμπορευματοποιημένη και ο καθένας μπορεί να αγοράζει και να πουλάει όπου θέλει, τότε είναι λογικό να διαμορφώνεται και αυθαίρετη δόμηση και άναρχη πολεοδομία. Είμαι ελεύθερος δεν σημαίνει κάνω ό,τι θέλω αυθαίρετα, σημαίνει το κάνω κεντρικά σχεδιασμένα, για να ικανοποιήσω την δική μου ανάγκη, αλλά και της κοινωνίας. Αλλά αυτό προϋποθέτει να γίνει η γη ιδιοκτησία της κοινωνίας και εργατικό κράτος που θα την ελέγχει.
**Μην ξεχνάμε και την υπόθεση βωξίτη («ΑΕ») που υποβόσκει στα μετ’ όπισθεν, καθώς πρακτικές εμπρησμού δεν είναι αδιανόητες σε τέτοιες περιπτώσεις… Αλλά το βάζω σαν υστερόγραφο, μη μας πουν και συνωμοσιολόγους…
Γράφτηκε στις 29/7/2018 από το Γιώργο Βαξεβάνη
Αξιοποιήθηκαν οι παρακάτω σύνδεσμοι:
https://www.reader.gr/news/stories/oi-pio-fonikes-pyrkagies-stin-ellada
http://www.thetoc.gr/magazine/sakarakes-ta-kananter—purosbestiki-me-dramatikes-elleipseis
http://www.imerodromos.gr/i-ellada-tou-seismoy-tis-vrochis-kai-tis-fotias-toy-nikoy-mpogiopoyloy/
