Hazel Scott: Από την κορυφή του Χόλιγουντ στο στόχαστρο της επιτροπής αντι-αμερικανικών δραστηριοτήτων

Γεννήθηκε στο Λιμάνι της Ισπανίας, όπως λέγεται η πρωτεύουσα του νησιού Τρινιντάντ-Τομπάγκο, στις 11 Ιουνίου του 1920. Ο πατέρας της, Thomas Scott, ήταν Άγγλος δάσκαλος και η μητέρα της Alma Long Scott καθηγήτρια πιάνου. Η ίδια κάθισε μπροστά στα πλήκτρα σε ηλικία 2 ετών. Στα 3 έτη της και προς έκπληξη όλων, η Hazel έπαιζε ήδη τις πρώτες μελωδίες χρησιμοποιώντας μόνο το αυτί της.

‘’Κανένας δεν καταλάβαινε πόσο ευαίσθητο αυτί είχα. Συχνά εκνευριζόμουν με τους μαθητές της μητέρας μου όταν πατούσαν λάθος νότα. Τσίριζα. Όλοι το έβρισκαν απλά χαριτωμένο για ένα μικρό παιδάκι. Μέχρι που έπαιξα στα τρία εξ ακοής το νανούρισμα–θρησκευτικό ύμνο που μου έλεγε η γιαγιά μου, πριν κοιμηθώ. Το ‘’Gentle Jesus’’. Έμειναν άφωνοι.’’

Η μητέρα της γρήγορα έθαψε τα προσωπικά της όνειρα για καριέρα ως πιανίστρια και αφοσιώθηκε στην καλλιέργεια του ταλέντου της κόρης της.

‘’Πάντα ήξερα πως ήμουν χαρισματική. Δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα να το γνωρίζεις αυτό, γιατί δεν είσαι υπεύθυνος για το χάρισμά σου μόνο στο τι θα κάνεις με αυτό’’ είχε πει η ίδια πολύ αργότερα.

Η μητέρα της ασκεί όλο και μεγαλύτερη επιρροή στην διαμόρφωση του χαρακτήρα της και στην αξιοποίηση του ταλέντου της. Ο πατέρας της εγκαταλείπει την οικογενειακή στέγη, κι έτσι μητέρα, γιαγιά και εγγονή μετακομίζουν στην Νέα Υόρκη. Η Hazel σε ηλικία 4 ετών βρίσκεται στην Αμερική και προσπαθεί με σκληρή μελέτη και αφοσίωση να καλλιεργήσει το ταλέντο της. Η μητέρα της για να επιβιώσει η οικογένεια γίνεται από δασκάλα πιάνου οικιακή βοηθός.

Ένα αστέρι γεννιέται

Μένοντας στο Χάρλεμ ήταν δύσκολο για την μητέρα της να ξεχάσει εντελώς τα δικά της όνειρα για την μουσική. Εγκατέλειψε την εργασία της ως οικιακή βοηθός και αυτοδίδακτη στο σαξόφωνο άρχισε να παίζει μόνη της ή με τζαζ μπάντες όπως με την ορχήστρα της Lil Hardin Armstrong, γνωστής πιανίστριας, συνθέτριας και τραγουδίστριας που διατηρούσε συγκρότημα. Στο ίδιο συγκρότημα θα παίξει και η Hazel στην εφηβική της ηλικία.

Το σπίτι των τριών γυναικών γέμιζε με μουσική ενώ μεγάλα ονόματα της τζαζ σκηνής μπαινόβγαιναν και έδιναν συχνά πυκνά μαθήματα μουσικής στην μικρή Hazel. Οι τρεις σωματοφύλακες της, μέλη της ιδιότυπης οικογένειας τζαζ που είχε δημιουργήσει γύρω της η μητέρας της, ήταν ο Art Tatum, ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες της τζαζ μουσικής, ο Lester Young ή γνωστός ως ‘’ Pres’’ ή ‘’Prez’’, σαξοφωνίστας ο οποίος άλλαξε τον τρόπο παιξίματος του μουσικού οργάνου, και ο Fats Waller πιανίστας, τραγουδιστής και κωμικός. Όλοι τους υπήρξαν φίλοι και δάσκαλοί της.

Το 1928 με την βοήθεια γνωστών ονομάτων στο χώρο της μουσικής, το σχολείο μουσικής Juilliard δέχτηκε να περάσει από οντισιόν ώστε να την ακούσουν, μην περιμένοντας πολλά πράγματα από ένα 8 χρονο παιδί. Έπαιξε το διάσημο έργο του Sergei Rachmaninoff ‘’Πρελούδιο σε Ντο μινόρε’’ (Prelude C# minor Op. 3 No.2 αν προτιμάτε), μέρος των 5 κομματιών για πιάνο με τίτλο ‘’Κομμάτια της φαντασίας‘’ ή ‘’Οι καμπάνες της Μόσχας’’, ονομασία που απέκτησε επειδή η εισαγωγή θυμίζει τον τρόπο που χτυπούν οι καμπάνες του Κρεμλίνου.

Η εκτέλεση του κομματιού ήταν άψογη και ο καθηγητής Oscar Wagner την αναγνώρισε ως μουσική ιδιοφυΐα. Λόγω της μικρής της ηλικίας δεν μπορούσε να φοιτήσει στο σχολείο (οι μαθητές γίνονταν δεκτοί από τα 16 έτη τους και μετά) για αυτό με ειδική άδεια του διευθυντή του σχολείου Walter Damrosch, της προσφέρθηκε η ευκαιρία να φοιτήσει ιδιωτικά στο σπίτι.

Στην εφηβική της ηλικία παίζοντας πιάνο και τρομπέτα δημιούργησε το πρώτο συγκρότημα με την μητέρα της “Alma Long Scott“. Στα 16 της χρόνια κερδίζει ένα διαγωνισμό ραδιοφώνου και γίνεται η ίδια ραδιοφωνική παραγωγός στο WOR, Mutual Broadcasting System (από το 1999 ο σταθμός δεν υπάρχει πια). Ξεχωρίζει για τις γνώσεις της στη μουσική, ενώ εμφανίζεται σε πολλά μαγαζιά και μιούζικαλ, σε διάσημα έργα όπως το ‘’Sing Out the News’’. Ακολουθούν πολλά διαφημιστικά σποτ όπου παίζει και γράφει μουσική. Όντας ακόμα μαθήτρια, ο δίσκος της από το ‘’Bach to Boogie’’ θα σπάσει το εθνικό ρεκόρ.

Το άστρο της ανατέλλει συνέχεια. Από το 1939 ως και το 1943 γίνεται η αγαπημένη του ‘’Café society’’. Μια αγάπη που θα την πληρώσει αργότερα πολύ ακριβά. Για την ακρίβεια ήταν το πρώτο πολιτικό καμπαρέ για έγχρωμους μουσικούς. Ο Barney Josephson, ιδρυτής του καμπαρέ, ήθελε να βοηθήσει τους έγχρωμους μουσικούς να αναδειχτούν στη μουσική σκηνή και ήταν ένα από τα ελάχιστα κλαμπ της εποχής, όπου οι λευκοί και έγχρωμοι πελάτες ήταν ίσοι. Ο ίδιος και ο αδερφός του δεν έκρυψαν ποτέ τις αριστερές τους ιδέες και γρήγορα μπήκαν στο στόχαστρο της Επιτροπή αντι-αμερικανικών δραστηριοτήτων ως κομμουνιστές. Κλήθηκαν να προσαχθούν μπροστά στην Επιτροπή και αρνήθηκαν και οι δύο να απαντήσουν σε οποιαδήποτε ερώτηση τους έκαναν. Αυτό είχε ως αντίκτυπο να αρχίσει μια άγρια επίθεση από φυλλάδες και δημοσιογραφίσκους της εποχής που σπίλωσαν τη φήμη των δύο αδερφών και του κλαμπ. Το 1947, η επιτροπή κατηγόρησε τον αδερφό του Barney, Leon, ως σοβιετικό κατάσκοπο ο οποίος χρηματοδότησε το άνοιγμα του κλαμπ. Ένα χρόνο αργότερα, το Café Society έκλεισε οριστικά τις πόρτες του.

Η Hazel η… ελευθερόστομη.

Η ίδια η Hazel ήταν ακτιβίστρια και υπέρ των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των αφρο-αμερικάνων. Η ίδια είχε γεννηθεί και σφυρηλατήσει χαρακτήρα από δύο έξοχες γυναίκες που της δίδαξαν πως όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι.

‘’Ποιος περπάτησε πότε πίσω από κάποιον άλλον για να αποκτήσει την ελευθερία του; Αν δεν πάμε χέρι με χέρι, δε θέλω να πάω καθόλου’’ έλεγε.

Σε κάθε συμβόλαιο για εμφανίσεις σε μαγαζιά έθετε σαν όρο να μην υπάρχουν διαφορετικές θέσεις για τους έγχρωμους και τους λευκούς. ‘’Δεν καταλαβαίνω! Έρχονται να ακούσουν μια νέγρα αλλά δε θέλουν να καθίσουν ανάμεσα σε νέγρους, όπως είμαι και εγώ;’’

Με την τεράστια επιτυχία της, το Χόλιγουντ ζητά απεγνωσμένα να υπογράψει συμβόλαιο μαζί της. Το 1943 το κασέ της Hazel είναι 75.000 δολάρια ετησίως, αντίστοιχο με 1.019.000 δολάρια σήμερα (κάτι λιγότερο από 900.000 ευρώ).

Ήταν η πρώτη Αφρο-αμερικανίδα από την Καραϊβική που κατάφερε να εξασφαλίσει το σεβασμό ενός μέχρι τότε στη πλειοψηφία του ‘’κατάλευκου’’ Χόλιγουντ. Έπαιξε τον εαυτό της σε μια σειρά από ταινίες όπως I Dood It, The Heat‘s On, Something to Shout About όλα το 1943, Broadway Rhythm το 1944 και Rhapsody in Blue, την αμέσως επόμενη χρονιά.

Απαράβατος όρος σε κάθε συμβόλαιο της ήταν να μην εμφανιστεί ποτέ σε ρόλο που τυπικά το Χόλιγουντ προόριζε για έγχρωμους, αυτόν των υπηρετριών. Τα ρούχα της τα επέλεγε η ίδια επιθυμώντας να φορά ακριβά ρούχα που αναδείκνυαν την γυναικεία της σιλουέτα σε χρώματα και σχέδια που μέχρι τότε μόνο οι λευκές είχαν φορέσει στην μεγάλη οθόνη.

Σε μια ταινία χαρακτηριστικά είχε πει κοιτάζοντας τα ρούχα των αφροαμερικανίδων ηθοποιών: ‘’Καμία γυναίκα δε θα συναντούσε τον αγαπημένο της, που γύρισε από το πόλεμο, με ένα φθηνό και βρώμικο φόρεμα’’, απαιτώντας την αλλαγή των ενδυμάτων του καστ. Χρειάστηκε 3 μέρες για να πείσει τους παραγωγούς και ως τότε δεν δεχόταν να γυρίσει τις σκηνές της.

Adam Clayton Powell, Jr και Hazel Scott: Το ζευγάρι των αφρο-αμερικάνων που προκαλούσε φρενίτιδα.

Όμορφη και θελκτική γυναίκα δεν άργησε να τραβήξει το βλέμμα του πάστορα/πολιτικού Adam Clayton Powell, Jr, του τέταρτου έγχρωμου πολιτικού που κατάφερνε να εκλεγεί βουλευτής στη Βουλή των Αντιπροσώπων στον 20^ο αιώνα.

Ο Adam Clayton Powell, Jr, από φοιτητής ήξερε να τραβά πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, δημιουργώντας μικροσκάνδαλα σε όλη του σχεδόν την ζωή. Η γνωριμία του με την Hazel τού έδωσε τη δυνατότητα να συνδυάσει το όνομα του με ένα μεγάλο αστέρι του Χόλιγουντ και της τζαζ μουσικής της εποχής κάτι που του επέφερε τεράστια δημοτικότητα και… τη θέση του στη Βουλή…

Δώδεκα χρόνια μεγαλύτερος της, ήδη παντρεμένος και γνωστός γυναικάς, δημιούργησε αρχικά κρυφή σχέση μαζί της και όταν πλέον το σκάνδαλο θα έσκαγε στο φως της ημέρας, την παντρεύτηκε τον Αύγουστο 1945.

Ο γαμήλιος βίος κράτησε 11 χρόνια και δεν ήταν καθόλου ευτυχής. Οι συνεχείς καυγάδες, οι προσπάθειες του Powell να τιθασεύσει την προσωπικότητα της Hazel ώστε να προσαρμοστεί στο ρόλο της συζύγου πολιτικού και μητέρας, ήταν αρκετά δύσκολη υπόθεση. Ύστερα συνετέλεσαν και τα διαφορετικά ωράρια εργασίας καθώς και… οι συχνές απιστίες του πάστορα οι οποίες έφεραν την τελική ρήξη.

Το ‘’Κόκκινο σημάδι‘’ και η δύση του άστρου της

Στο μεταξύ, το 1950, ακόμα παντρεμένη και μητέρα ενός μικρού παιδιού γίνεται η πρώτη γυναίκα αφρο-αμερικανίδα με δική της εκπομπή στην τηλεόραση. Το μουσικό σόου της, ξεκινούσε με εκείνη να παίζει πιάνο και να ερμηνεύει τραγούδια σε εφτά διαφορετικές γλώσσες και είχε διάρκεια 15 λεπτών.

Το Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου, η Hazel δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις της Επιτροπής αντι-αμερικανικών δραστηριοτήτων η οποία την είχε καλέσει σε… οικειοθελή απολογία αφού την είχε χαρακτηρίσει ως κομμουνίστρια. Οικειοθελής απολογία, μια που η ίδια δεν υπήρξε ποτέ μέλος ή ανοιχτά οπαδός του Κομμουνιστικού Κόμματος ώστε να την αναγκάσουν να μιλήσει. Παρά τις προσπάθειες του συζύγου της να μην πάει να καταθέσει στην Επιτροπή, η ίδια πίστευε πως δεν είχε τίποτα να κρύψει ή να φοβηθεί από αυτήν…

Οι εμφανίσεις της στο Café Society, η ελευθεροστομία της εναντίον του Μακαρθισμού, του φυλετικού διαχωρισμού αλλά και η υποστήριξη του κομμουνιστή βουλευτή Benjamin J. Davis Jr ήταν επαρκή στοιχεία για την Επιτροπή για να της ‘’ισοπεδώσει’’ την καριέρα.

Η ίδια προσπάθησε να υπερασπιστεί τον εαυτό της λέγοντας πως ο Davis άνηκε στους σοσιαλιστές, οι οποίοι μισούσαν τους κομμουνιστές. Αν και αλήθεια το τελευταίο, στην πραγματικότητα δεν ίσχυε για τον Davis. Άνηκε στο σκληρό πυρήνα των κομμουνιστών και ήταν οπαδός του Στάλιν.. Άγνωστο αν η Hazel τον γνώριζε τόσο καλά όσο νόμιζε ή είχε πέσει θύμα κακής πληροφόρησης.

Η Επιτροπή της έδειξε μια λίστα από 9 οργανώσεις, όλες συνδεδεμένες με το Κομμουνιστικό Κόμμα ή με μέλη και συμπαθούντες κομμουνιστών. Αναγνώρισε μόνο μία από τις 9. Τις υπόλοιπες δεν τις είχε καν ακουστά. Εξήγησε ότι ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί να γνωρίζει κάθε φορά ποιοι χρηματοδοτούν ή βρίσκονται πίσω από μια εκδήλωση που τον καλούν να παίξει και πως δεν ήταν δική της δουλειά να γνωρίζει τα πολιτικά φρονήματα των εργοδοτών της.

Λίγες εβδομάδες αργότερα το σόου της σταμάτησε ενώ οι εμφανίσεις που κατάφερνε να κλείσει ήταν ελάχιστες.

Μετά την κατάρρευση του γάμου της, το 1956, αποφασίζει να μετακομίσει στο Παρίσι. Θα επιστρέψει στην Αμερική το 1967.

Στο διάστημα που μένει στο Παρίσι, προσπαθεί να ξαναδημιουργήσει το οικείο περιβάλλον μέσα στο οποίο η ίδια μεγάλωσε και έζησε τα παιδικά της χρόνια. Απέκτησε μια ευρύτερη οικογένεια από γνωστούς μουσικούς και ερμηνευτές της τζαζ όπως Mary Lou Williams, Dizzy Gillespie και Max Roach ενώ συνεχίζει να εμφανίζεται σε νυχτερινά μαγαζιά, αφού το ‘’κόκκινο σημάδι‘’ της Αμερικής ήταν για τους Γάλλους αδιάφορο ως και εύσημο, ενώ συνεχίζει να ηχογραφεί δίσκους.

Επιστρέφοντας στην Αμερική, εργάζεται σποραδικά αφού τα μουσικά ακούσματα της Αμερικής έχουν αλλάξει. Δημοφιλής μουσική πλέον είναι το οτιδήποτε παίζεται από βρετανικές μπάντες της εποχής ενώ η τζαζ έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα.

Έφυγε από την ζωή τον Οκτώβρη του 1981.