Μνημείο στο χωριό Βιτιάζεβο για την πεντάρα που έριξαν Πόντιοι κι άλλοι Σοβιετικοί παίκτες στους ναζί το 1943

Όταν οι Πόντιοι (και Σοβιετικοί) έριξαν 5 γκολάκια στους ναζί με κίνδυνο της ζωής τους

Πρόσφατα στο χωριό Βιτιάζεβο (Витязево), περιοχή Ανάπα, επαρχία Κρασνοντάρ της Ρωσίας, τοποθετήθηκε ένα μνημείο με αναφορά στους ποδοσφαιρικούς αγώνες του 1943 μεταξύ των ντόπιων και των Ναζί Γερμανών και Ρουμάνων κατακτητών. Στο μνημείο, ανάμεσα στα 11 ονόματα των ποδοσφαιριστών, μπορεί κανείς να διακρίνει και κάμποσα ελληνικής/ποντιακής προέλευσης. Το Βιτιάζεβο ουσιαστικά ιδρύθηκε από πόντιους που μετανάστευσαν εκεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1862.

Φωτογραφία του μνημείου

Η ιστορία
Το 1943 το χωριό Βιτιάζεβο βρίσκεται ακόμα υπό ναζιστική κατοχή. Εκεί στρατοπεδεύουν γερμανικά και ρουμάνικα στρατεύματα. Οι Γερμανοί έχουν την ιδέα διεξαγωγής μικρού ποδοσφαιρικού τουρνουά με μία γερμανική, μία ρουμάνικη και μία ντόπια ομάδα που οι Γερμανοί θα ονομάσουν “Βόρειο Καύκασο”. Σε αυτήν παίρνουν μέρος νέοι του χωριού 16 έως 20 ετών που είτε δεν μπόρεσαν/πρόλαβαν να εγκαταλείψουν το χωριό όταν αυτό κατακτήθηκε από τους ναζί, είτε ήταν πολύ νέοι για να καταταγούν στον Κόκκινο Στρατό, είτε το απέφυγαν.

Οι Γερμανοί που ήδη είχαν αρχίσει να χάνουν στα πεδία των μαχών παίρνουν αυτή την πρωτοβουλία για να αποδείξουν στους κατοίκους την ανωτερότητά τους. Οι παίχτες του χωριού πριν τον αγώνα αναγκάζονται να καθαρίσουν τον χώρο του γηπέδου με τα χέρια τους έχοντας από πάνω τους, τους Ρουμάνους να τους μαστιγώνουν που και που.

Ο πρώτος αγώνας είναι μεταξύ των κατοίκων του Βιτιάζεβο και των Ρουμάνων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα μισητοί στους ντόπιους καθώς καθημερινά τους δέρνουν, κλέβουν τα υπάρχοντά τους και ζουν εις βάρος τους. Οι Ρουμάνοι θα ανοίξουν το σκορ αλλά ο “Βόρειος Καύκασος” στη συνέχεια θα τους σαρώσει με το μας να λήγει με το επιβλητικό 6:2 προς μεγάλη ικανοποίηση των θεατών-κατοίκων του χωριού. Εκείνη την ημέρα δε δόθηκε άλλος αγώνας. Όμως οι παίχτες του Βιτιάζεβο θα αναγκαστούν να κάνουν διάφορες αγγαρείες ως τιμωρία.

Την επομένη οι Γερμανοί θα αναμετρηθούν με τους Ρουμάνους και το ματς θα λήξει 3:0 υπέρ των Γερμανών. Ακολουθεί ο μεγάλος τελικός για τον οποίο οι Γερμανοί παίρνουν τα μέτρα τους.

Πρώτα, προειδοποιούν τους παίχτες του χωριού ότι αν τολμήσουν να τους κερδίσουν θα έχουν σοβαρό πρόβλημα. Δεύτερο, αναγκάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια του χωριού να ξεχυθούν στους αγρούς και να μαζέψουν λουλούδια για την επιβράβευση των μελλοντικών πρωταθλητών Γερμανών.
Στο στάδιο συρρέουν τουλάχιστον 500 κάτοικοι του χωριού και οι Γερμανοί και Ρουμάνοι επικεφαλείς των τοπικών στρατιωτικών δυνάμεων.

Το ματς ξεκινά, στις 23 Ιούλη 1943 κάτω από αφόρητη ζέστη και με Γερμανό διαιτητή φυσικά ο οποίος επιτρέπει το σκληρό παιχνίδι στους ομοεθνείς του ενώ δεν επιτρέπει στους Ποντιοσοβιετικούς ντόπιους ούτε να τους αγγίξουν. Έτσι, το ημίχρονο λήγει με 3:1 υπέρ των Γερμανών. Στο διάλειμμα, ο αρχηγός της ομάδας του Βιτιάζεβο, Κοντσταντίν Αλεξαντρόφ, παρακινεί τους υπόλοιπους παίχτες να παίξουν όπως ξέρουν και να κερδίσουν τους Γερμανούς: “Παιδιά ακόμα κι αν μας εκτελέσουν εμείς θα παίξουμε για τη νίκη”. Όλοι συμφωνούν και το 2ο ημίχρονο αρχίζει.

Στην αρχή του οι Γερμανοί θα βάλουν άλλο ένα γκολ και το ματς θα φτάσει στο 4:1. Όμως η συνέχεια θα είναι πολύ διαφορετική. Ένας καταιγισμός σοβιετο-ποντιακών γκολ θα γυρίσει το ματς το οποίο στα τελευταία λεπτά θα διαμορφωθεί σε 5:4 υπέρ του “Βορείου Καυκάσου”! Οι σκόρερς, έτσι για την καταγραφή, ήταν οι Κονσταντίν Αλεξαντρόφ, Σπυρίδων Μουράτοφ, Ιβάν Καράνοφ και Κονσταντίν Κυδωνίδης.

Το τέλος του ματς βρίσκει τους Γερμανούς και Ρουμάνους ναζί ταπεινωμένους και τους κατοίκους του χωριού τρισευτυχισμένους. Τελικά, παρά τις απειλές οι ηρωικοί παίχτες δεν θα εκτελεστούν. Άλλωστε, λίγο καιρό μετά Γερμανοί και Ρουμάνοι θα εγκαταλείψουν το χωριό, το οποίο θα απελευθερωθεί από τον Κόκκινο Στρατό.

Σήμερα -κι αυτό έχει σημασία- τα εγγόνια κι οι συγγενείς των ηρωικών παιχτών πήραν την πρωτοβουλία να στήσουν, με ιδίους πόρους, μία στήλη-μνημείο για αυτόν τον ποδοσφαιρικό αγώνα που μας θυμίζει τη διάσημη ιστορία της ηρωικής νίκης των παιχτών της Δυναμό Κιέβου που δυστυχώς είχε καταλήξει στην εκτέλεσή τους (βλ. εδώ https://www.sport24.gr/…/h-omada-poy-kseftilise-thn-aria-fy…)
Συγκέντρωσαν, λοιπόν, χρήματα και έκαναν τα αποκαλυπτήρια την ημέρα του τελικού του φετινού μουντιάλ.

Μαζί με τους μεγάλους ήρωες της Δυναμό Κιέβου, του 1942, ας μείνουν λοιπόν στην ιστορία και τα ονόματα αυτών των αμούστακων χωρικών που είχαν το σθένος και την ποιότητα να μη δεχτούν την ταπείνωση απ’ τους ναζί ούτε στο γήπεδο του ποδοσφαίρου.

1. Александров Константин
(Αλεξαντρόφ Κονσταντίν – αρχηγός της ομάδας)
2. Тельгеров Георгий
(Τελγκέροφ Γκεόργκι – τερματοφύλακας)
3. Алеврa Дмитрий
(Αλευράς Ντμίτρι)
4. Александров Георгий
(Αλεξαντρόφ Γκεόργκι)
5. Григориади Михаил
(Γρηγοριάδης Μιχαήλ)
6. Муратов Спиридон
(Μουράτοφ Σπυρίδων)
7. Каранов Иван
(Καράνοφ Ιβάν)
8. Караманов Георгиий
(Καραμάνοφ Γκεόργκι)
9. Георгиади Михаил
(Γεωργιάδης Μιχαήλ)
10. Кукко Иван
(Κούκκος Ιβάν)
11. Кидониди Спиридон
(Κυδωνίδης Σπυρίδων)

Από Αντιφασιστική Δράση Οπαδών Άρη