Κώστας Κάππος: “Ποτέ δεν έφυγα από το ΚΚΕ. Είναι δυνατόν να αρνούμαστε και τις ιδέες μας τώρα;”

Ο Κώστας Κάππος συνήθιζε να λέει πως το επώνυμό του γράφεται με δύο πι: το πρώτο ανήκει στον ίδιο και το δεύτερο σε όλους τους άλλους. Αλλά τα αρχικά του ονόματός του έδιναν επίσης δύο κάπα, σαν το κομμουνιστικό κίνημα με το οποίο συνδέθηκε άρρηκτα ως το θάνατό του, σαν σήμερα, 10 Σεπτέμβρη του 2005.

Ο Κάππος γεννήθηκε στην Αργολίδα το 37’. Πέρασε δύσκολα χρόνια γεμάτα στερήσεις αλλά κατάφερε να σπουδάσει στην Ανωτάτη Βιομηχανική και στη συνέχεια εργάστηκε ως λογιστής. Οργανωμένος στην ΕΔΑ από τα 18 του, εξορίζεται από την χούντα στη Γυάρο και τη Λέρο, ενώ το 74’ συλλαμβάνεται ξανά από την ΕΑΤ-ΕΣΑ και υφίσταται φρικτά βασανιστήρια, που αφήνουν τα σημάδια τους πάνω στο σώμα του.

Κορυφαίο στέλεχος της ΚΝΕ από τα χρόνια της δικτατορίας, εκλέγεται ανελλιπώς βουλευτής του ΚΚΕ στα χρόνια της μεταπολίτευσης. Το καλοκαίρι του 89’ διαφωνεί με το σχηματισμό της κυβέρνησης Τζανετάκη, αφήνοντας με τη στάση του πολιτική παρακαταθήκη ενάντια στον αριστερό κυβερνητισμό. Συμμετέχει στη συγκρότηση και τα πρώτα βήματα του Νέου Αριστερού Ρεύματος (ΝΑΡ) αλλά επιστρέφει κριτικά κοντά στο ΚΚΕ (από το οποίο δεν έφυγε ουσιαστικά ποτέ, όπως έλεγε σε μια συνέντευξή του).

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του διατέλεσε μέλος της διοίκησης του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών (ΚΜΕ), θεωρητικά ενεργός κι ανήσυχος ως το τέλος και πάντα παρών στους λαϊκούς αγώνες. Από το αξιόλογο συγγραφικό έργο του ξεχωρίζει η κριτική του σοβιετικού σχηματισμού, οι μελέτες για την εργατική τάξη στην Ελλάδα και οι σημειώσεις του για το φάκελο του Κυπριακού, που άνοιξε τυπικά για να κλείσει όπως-όπως τη δεκαετία του 80’.

Ο Κάππος ήταν ένας εργάτης της διανόησης και διανοούμενος της εργατικής τάξης. Μια σεμνή κι ευγενική φυσιογνωμία, που δεν κρατούσε κακία ούτε στους βασανιστές του. Περιφρονούσε χαρακτηριστικά τα αξιώματα και το χρήμα, χαρίζοντας μέρος της βουλευτικής του σύνταξης στη σοσιαλιστική Κούβα. Κι ήταν έτοιμος να αμφισβητήσει, να ελέγξει, ακόμα και να αλλάξει τη γνώμη του, για τα πάντα, εκτός από ένα που έμεινε αδιαπραγμάτευτο: τη συνεπή του θέση δίπλα στο λαό και την πάλη των κομμουνιστών για να αλλάξει ο κόσμος, για την επανάσταση που έρχεται..

Ο Κώστας Κάππος μπορεί να μην ήταν οργανωμένος στο ΚΚΕ στα τέλη της ζωής του, ο ίδιος όμως ένιωθε πως δεν είχε φύγει ποτέ από αυτό, όπως φαίνεται κι από μια μίνι-συνέντευξη που είχε δώσει υπό τη μορφή σύντομων ερωτο-απαντήσεων.

ΕΡ.: Επιστροφή στο ΚΚΕ;

ΑΠ.: Γιατί; Έφυγα;

ΕΡ.: Υπάρχει ΚΚΕ;

Απ.: Και τότε γιατί υπάρχουν δεκάδες αντιΚΚΕ ομάδες, κόμματα και πρόσωπα;

Κι ενώ το 89′ είχε αφήσει ένα βαθύ ρήγμα στις σχέσεις του με το Χαρίλαο Φλωράκη -που πέθανε μόλις λίγους μήνες πριν από αυτόν- η δική του γνώμη για το ΚΚΕ δεν άλλαξε ποτέ. Ούτε θεωρούσε πως οι δικές του πράξεις το έβλαψαν ποτέ, θεωρώντας πως κράτησε στάση αρχών, που δεν ήταν ποτέ δυνατόν να τις προδώσει: Είναι δυνατόν να αρνούμαστε και τις ιδέες μας τώρα;

Διαβάζουμε σχετικά σε μια άλλη συνέντευξή του.

Ανεξάρτητα από την όποια εξέλιξη, εκτιμάτε κύριε Κάππο, ότι όλη αυτή η ιστορία έβλαψε το κόμμα σας;

-Δε νομίζω ότι βλάφτηκε το ΚΚΕ από μένα. Γιατί έδειξα ότι το ΚΚΕ αποτελείται από ανθρώπους με προσωπικότητα.

-Αυτό δεν εμπόδισε τους αντιπάλους σας, το ΠΑΣΟΚ περισσότερο, να εκμεταλλευτούν το θέμα προς όφελός τους. Η Αυριανή πχ που κάποτε σας καταλόγιζε, με το γνωστό της τρόπο, ακόμα και σχέσεις με τον Κοσκωτά εξαιτίας των καταθέσεων του ΚΚΕ στην Τράπεζα Κρήτης, μετατράπηκε σε τιμητή σας, αποδίδοντάς σας τον τίτλο του «μόνου αγνού, αγωνιστή και πατριώτη»…

-Δε διαβάζω Αυριανή. Και είμαι ο πρώτος που έχω μιλήσει ενάντια στον Αντρέα Παπανδρέου, «δεν μπορεί να λέει στο ΚΚΕ ότι κοιμόμαστε, αυτός που προσκύνησε τη χούντα» τους είπα. Από κει και πέρα, τι να εκμεταλλευτούν οι πασοκτζήδες από μένα; Ότι διαφώνησα σε μερικά ζητήματα και διαχώρισα τη θέση μου; Ας κοιτάξουν το κόμμα τους, που η ηγεσία του κατηγορείται για σκάνδαλα, για κλεψιές, για τόσα, και δε βρέθηκε να διαχωρίσει τη θέση του κανένας. Και δε δεχόντουσαν ούτε ότι υπάρχουν ευθύνες, μας λέγανε ότι είναι αθώοι, ψηφίσανε μάλιστα και υπέρ του Κουτσόγιωργα, που είναι σκαστή δωροδοκία.

Έδειχναν όμως ότι είναι ενωμένοι. Τη στιγμή που το ΚΚΕ φαινόταν να σπαράσσεται, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Νέα Δημοκρατία προχωρούσαν συσπειρωμένοι. Τα κόμματα αυτά είναι αστικά. Και συσπειρώνονται για το συμφέρον, για τα πόστα. Ενώ εμείς έχουμε ιδέες, έχουμε αρχές, όταν ξεκινήσαμε αυτό το δρόμο αποφασίσαμε να δώσουμε και τη ζωή μας ακόμα. Είναι δυνατόν να αρνούμαστε και τις ιδέες μας τώρα;