Πώς η ανάγκη έγινε ιστορία – Η ίδρυση και τα πρώτα χρόνια της ΚΝΕ

Η ίδρυση της ΚΝΕ που κλείνει σήμερα μισό αιώνα ύπαρξης και δράσης και τα πρώτα δύσκολα βήματά της στο βαθύ σκοτάδι της παρανομίας, στα χρόνια της χούντας, με την ανασυγκρότηση των οργανώσεων και των καθοδηγητικών οργάνων, την παράνομη κυκλοφορία του Οδηγητή και τη βασανιστική ανάπτυξή τους, όπως περιγράφονται στο πρώτο σχετικό κεφάλαιο της μπροσούρας “Στιγμές απ’ τη ζωή και τη δράση της ΚΝΕ στην παρανομία”.

Η ΚΝΕ τρία χρόνια τώρα παρουσιάζεται στην καθημερινή δράση με ποικίλες μορφές πάλης, ατσαλώνοντας τα μέλη της στο καμίνι αυτό του αγώνα. Σιγά-σιγά, πετραδάκι-πετραδάκι χτίζει τις οργανώσεις της μέσα στο χώρο της νεολαίας, πλαταίνει τις γραμμές της και γίνεται όλο και περισσότερο η καθοδηγητική δύναμη […] του νεολαιίστικου κινήματος της χώρας μας.

Απόσπασμα από τη Διακήρυξη της ΚΝΕ στα τρία χρόνια από την ίδρυσή της

Η απόφαση για την ίδρυση της ΚΝΕ πάρθηκε τον Αύγουστο του 1968, από το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, λίγο καιρό μετά την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας. Μέσα στα μαύρα χρόνια της χούντας ξεκίνησε η προσπάθεια για τη συγκρότηση του πρώτου καθοδηγητικού της οργάνου και των πρώτων οργανώσεών της, άρχισε να προετοιμάζεται η έκδοση του περιοδικού της, του Οδηγητή. Το πρώτο φύλλο του Οδηγητή κυκλοφόρησε στις 22 Σεπτέμβρη του 1968. Τον ίδιο μήνα συγκροτήθηκε το Κεντρικό Γραφείο της ΚΝΕ. Η ΚΝΕ από τα πρώτα χρόνια της έγινε μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ).

Λίγους μήνες μετά την ίδρυση της ΚΝΕ, η 13η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ με ειδική απόφασή της χαιρέτιζε την ανασύσταση της Κομμουνιστικής Νεολαίας:

“Οι σημερινές συνθήκες στον τόπο μας και οι διεθνείς επέβαλαν την ανασύσταση της ΚΝΕ. Η Κομμουνιστική Νεολαία συγκεντρώνει στις γραμμές της τα πιο δραστήρια στοιχεία της ελληνικής νεολαίας και διαπαιδαγωγείται με βάση τη θεωρία του μαρξισμού-λενινισμού, τα ιδεώδη της δημοκρατίας και του μαρξισμού, το πνεύμα του προλεταριακού διεθνισμού. Η Κομμουνιστική Νεολαία συνεχίζει τις ηρωικές παραδόσεις της ΟΚΝΕ και της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη. Η ΚΝΕ προετοιμάζει τα μέλη της να γίνουν ικανά μέλη του ΚΚΕ. Είναι συγκροτημένη με βάση το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό. Δημιουργεί παράνομες οργανώσεις όπου ζουν, δουλεύουν ή σπουδάζουν οι νεολαίοι”.

Η δημιουργία των παράνομων οργανώσεων της ΚΝΕ δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ήταν καθήκον που για να υλοποιηθεί, έπρεπε όχι μόνο να ξεπεραστούν τα εμπόδια της παρανομίας, αλλά και να αντιμετωπιστεί η συκοφαντική και διαλυτική δουλειά της αναθεωρητικής ομάδας που είχε διαγραφεί στη 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1968.

Η συγκρότηση της ΚΝΕ άρχισε με μια χούφτα νεαρά στελέχη. Το 1969 στην Αθήνα η Οργάνωση μετρούσε μόλις 28 μέλη. Σύντομα η ΚΝΕ ενισχύθηκε με μέλη και στελέχη του Κόμματος νέας ηλικίας, που απελευθερώθηκαν από τη Λέρο όπου ήταν πολιτικοί κρατούμενοι.

Καθοριστικό ρόλο στην ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική συγκρότηση της ΚΝΕ έπαιξαν οι παράνομες οργανώσεις του Κόμματος. Όπως αναφέρεται σε σημείωμα του Γραφείου της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας το 1970: “Τα μέλη της ΚΟΑ να βοηθήσουν με περισσότερη ευθύνη και φροντίδα την οργανωτική ανάπτυξη, την πολιτική ιδεολογική διαπαιδαγώγηση της ΚΝΕ, Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες να επεκταθεί η δουλειά στους νέους εργάτες, το Πανεπιστήμιο, στις μεσαίες και τεχνικές σχολές. Να δοθεί εξαιρετική προσοχή και βοήθεια προς τα όργανα της ΚΝΕ. Να βοηθηθεί η ΚΝΕ να συγκροτήσει Αχτιδικές Επιτροπές και να φέρει έτσι σε αντιστοιχία τη συγκρότησή της με την κομματική, έτσι ώστε να συντονίζεται η δράση των παράλληλων ΚΟ και των οργανώσεων της ΚΝΕ”.

Κομβικό ρόλο στην πορεία της Οργάνωσης έπαιξε η Α’ Συνδιάσκεψή της, που συνήλθε παράνομα στην Αθήνα τον Οκτώβρη του 1969. Στη Συνδιάσκεψη εγκρίθηκε το Καταστατικό της Οργάνωσης και η Ιδρυτική Διακήρυξη προς την ελληνική νεολαία, ενώ εκλέχτηκε το Κεντρικό Συμβούλιο της ΚΝΕ και ο Γραμματέας του, Δ. Τσιάρας.

Από το χαιρετισμό που απηύθυνε η ΚΝΕ προς την ΚΕ του ΚΚΕ στην Α’ Συνδιάσκεψη, διαβάζουμε:

“Η Συνδιάσκεψη της ΚΝΕ που έγινε μέσα σε συνθήκες παρανομίας, καθημερινών συλλήψεων και αδυσώπητης τρομοκρατίας, που έχει επιβάλει η ξενοκίνητη τυραννία, αποτελεί αφετηρία για μια πιο συντονισμένη και αποφασιστική πάλη της ελληνικής νεολαίας με επικεφαλής της ΚΝΕ για την ανατροπή της χούντας. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου, η ΚΝΕ θεωρεί απαραίτητη τη δημιουργία πιο συγκροτημένων, επαναστατικά διαπαιδαγωγημένων οργανώσεων βάσης, εκεί που εργάζεται, μορφώνεται και ζει η νεολαία.

Αγαπητοί σύντροφοι, σας διαβεβαιώνουμε για άλλη μια φορά ότι θα μας βρείτε σταθερούς αγωνιστές στην περιφρούρηση και εφαρμογή των αποφάσεων του Κόμματος. Θα σταθούμε στην πρώτη γραμμή της πάλης της νεολαίας, του λαού μας, πιστεύοντας ακράδαντα στην τελική νίκη του”.

Δυο χρόνια μετά την ίδρυση της ΚΝΕ, το Κεντρικό Συμβούλιό της σε ανακοίνωσή του αποτιμούσε τη δράση του διαστήματος που προηγήθηκε:

“[…] Συμπληρώθηκαν δυο χρόνια από την ίδρυση της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας. Δυο χρόνια αντιδικτατορικού αγώνα μας έδωσαν την πείρα και μας δίνουν σήμερα τη δυνατότητα να διακηρύξουμε ότι η ΚΝΕ, το φυτώριο της νέας γενιάς έχει ριζώσει αμετάκλητα μέσα στον ελληνικό λαό και άρχισε να παίζει τον αποφασιστικό ρόλο που της τάζουν οι τωρινές ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της χώρας. Τα δυο χρόνια που πέρασαν έδωσαν τις πρώτες χειροπιαστές αποδείξεις ότι η ίδρυση της ΚΝΕ στάθηκε και χαρακτηρίζεται αποφασιστικό σημείο στην εξέλιξη του νεολαιίστικου κινήματος, όσο και ολόκληρου του αντιδικτατορικού αντιφασιστικού αγώνα του λαού μέσα στον ελληνικό χώρο. Σε αυτό το χρονικό διάστημα η ΚΝΕ είναι η κυριότερη νεολαιίστικη οργάνωση που ορθώνεται με αντιφασιστική συνέπεια ενάντια στα σχέδια της μαύρης αντίδρασης. Οι νέοι και οι νέες, μέλη της ΚΝΕ αναπτύξανε κάθε λογής δράση.

Σκόρπισαν χιλιάδες προκηρύξεις καλώντας το λαό στην αντιδικτατορική πάλη, ξεσηκώνοντας την αγανάκτησή του για την τύχη των πολιτικών κρατούμενων, μοίρασαν χιλιάδες αντίτυπα παράνομου τύπου, κυρίως του δημοσιογραφικού οργάνου του Οδηγητή, οργάνωσαν νέες δυνάμεις μέσα στην ΚΝΕ, συνέχισαν με ζήλο να ανεβάζουν την ιδεολογική τους κατάρτιση, το πολιτικό τους κριτήριο και τις οργανωτικές του ικανότητες. Έκαναν ανηλεή πόλεμο ενάντια στους αναθεωρητές”.

Τον Αύγουστο του 1971 η ΚΝΕ είχε διακόσια μέλη στην Αθήνα και 35 στη Θεσσαλονίκη, ενώ παράνομες οργανώσεις της είχαν στηθεί σε μια σειρά ακόμα πόλεις (Πειραιάς, Κοζάνη, Κρήτη κ.ά). Παράλληλα, ξεκινούσε η συγκρότηση οργανώσεων στο εξωτερικό, οι οποίες στη συνέχεια είχαν μεγάλη συμβολή στον αγώνα ενάντια στη δικτατορία.

Τα χρόνια που ακολούθησαν η ΚΝΕ στο πλευρό του Κόμματος γνώρισε σημαντική οργανωτική ανάπτυξη οικοδομώντας οργανώσεις στους φοιτητές, τους μαθητές, στους νέους εργαζόμενους σε μια σειρά πόλεις και γειτονιές.

Η ύπαρξη και δράση παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ αλλά και της ΚΝΕ σε χώρους νεολαίας επέδρασαν καταλυτικά στην ανάπτυξη του φοιτητικού και μαθητικου κινήματος, στην άνοδο και οργάνωση της αντιδικτατορικής πάλης σε αυτούς τους χώρους, με αποκορύφωμα την εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη του 1973.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του αφιερώματος της Κατιούσα στα 100 χρόνια του ΚΚΕ και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ