Κώστας Καραμανλής: από ανιψιός του θείου του σε Βούδα της Ραφήνας…

Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόπο να προσεγγίσει κανείς σαν προσωπικότητα τον Κ. Καραμανλή, που γεννήθηκε στις 14 Σεπτέμβρη του 1956.

Ο πρώτος είναι να μείνει στα τυπικά και σε μια ξερή, αντικειμενική παρουσίαση. Ο Καραμανλής ήταν ένας πολιτικός συγκεκριμένων δυνατοτήτων, απλώς ο ανιψιός του θείου του, από ένα μεγάλο πολιτικό τζάκι, που πιθανότατα δε θα μας είχε απασχολήσει ποτέ χωρίς αυτή τη βασική του ιδιότητα.

Ήταν ένας σχετικά ικανός ηγέτης για τα δεδομένα της εποχής του και της παράταξής του, υπηρέτησε πιστά την τάξη του και δευτερευόντως την υστεροφημία του. Εισήγαγε επικοινωνιακά την έννοια του μεσαίου χώρου, του μετριοπαθούς πολιτικού ηγέτη που έχει εναλλακτικούς καλλιτέχνες στην αυλή του, σέβεται την αριστερά και τους αγώνες της παρά τις διαφωνίες του, ενώ σε έναν Ισπανό ηγέτη είχε δηλώσει πως η ΝΔ είναι ένα κόμμα της… “Μη Δεξιάς”! Ακολούθησε ωστόσο τη μοίρα των περισσότερων πρωθυπουργών που είναι αναλώσιμοι σαν κούπες λεμονιού για το σύστημα, πριν μπουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, καταλήγοντας ουσιαστικά συνταξιούχος από τα 53 του, που υπέβαλε παραίτηση από αρχηγός της ΝΔ.

Ο δεύτερος τρόπος είναι να το πάρουμε στο χαβαλέ. Από το “δάμαλο” που του έβγαλε στις σατιρικές εκπομπές της η Μαλβίνα Κάραλη -που λέγεται πως ήταν δεξιά και τον ψηφιζε- ως τους αστικούς μύθους για το λιώσιμο με το πλέι-στέισον, τα πιτόγυρα και το φαγητό γενικότερα, τη σιωπή του Βούδα που σπάει πότε-πότε το περιβάλλον του με χρησμούς, το ατύχημα που είχε με την μπάλα, το ντιμπέιτ όπου ρωτούσε για το σκορ του Παναθηναϊκού και πανηγύρισε ένα γκολ, τις καρατιές που έδινε με τα χέρια καθώς μιλούσε και κινούσε τα χέρια του, μολονότι κάποιοι επιμένουν πως ήταν σα να έκοβε μπακλαβά. Κι άλλα πολλά, γιατί πρόσφερε αν μη τι άλλο μπόλικο υλικό για τρολάρισμα, με αυτό το βαριεστημένο βλέμμα που θυμίζει το Γαλάτη Μαζεστίξ όταν δηλώνει “πνευματικά κουρασμένος” από την έλλειψη κατανόησης που τον περιβάλλει…

Ο τρίτος τρόπος είναι κατά βάση πολιτικάντικος, δηλαδή κατ’ επίφαση πολιτικός, και έχει διαβαθμίσεις ή μάλλον δύο σκέλη.

Το πρώτο λέει πως ο Καραμανλής είναι ο… “βασιλιάς-ήλιος”, ο πιο αριστερός δεξιός πρωθυπουργός της ιστορίας -πιο πολύ και από το… σοσιαλμανή θείο του- που τον έφαγε το σύστημα γιατί τα έβαλε με τους νταβατζήδες στο βασικό μέτοχο και τους Αμερικάνους, που είχαν μάλιστα σχέδιο να τον δολοφονήσουν, και τον κάλεσαν μόνο μία φορά στο Λευκό Οίκο, γιατί είχε προσεγγίσει τον Πούτιν και τη Ρωσία για τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Τα ‘βαλε με τα συμφέροντα, τα μονοπώλια, τον ιμπεριαλισμό, ήταν σεμνός και ταπεινός, σεβόταν την Αριστερά, έφερε το EURO της Πορτογαλίας, το Ευρωμπάσκετ, τους “πετυχημένους” Ολυμπιακούς… Θεός. Και βασιλιάς-ήλιος…

Το άλλο σκέλος επικεντρώνει στα ακριβώς αντίθετα. Σκάνδαλα, Ζαχόπουλος, Βατοπέδι και δομημένα ομόλογα, το πτυχίο της Παζαΐτη. Καταστολή και ζαρντινιέρα, η απαγωγή των Πακιστανών, το άγριο ξύλο ενάντια στις μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις για το άρθρο 16. Και φυσικά ο Δεκέμβρης του 08′ -που από την άλλη σκοπιά, εντάσεται στο αφήγημα των Αμερικανών που υποκίνησαν τις ταραχές για να ρίξουν την κυβέρνηση- με τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου. Όλα αυτά που έκαναν τους ΣΕΚίτες να βγάλουν τα απαγορευτικά σηματάκια με το πρόσωπό του, και να φωνάζουν ενάντια στη “χούντα του Καραμανλή”, χωρίς να έχουν ωστόσο το ίδιο σύνθημα και για το ΠΑΣΟΚ του ΓΑΠ, κάτι που έδειχνε από τότε τα όρια των διαφόρων αντιδεξιών (κι αργότερα αντιμνημονιακών) αφηγημάτων.

Το 00′ ο Καραμανλής αύξησε τα ποσοστά της ΝΔ αλλά έχασε οριακά από το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη, για να οργιάσουν οι φήμες για τις δεκάδες χιλιάδες ελληνοποιήσεις της τελευταίας στιγμής που έκριναν το τελικό αποτέλεσμα. Το 04′ κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό που ανέβαινε στο 45%, κάτι που θα έβλεπε για τελευταία φορά η Νέα Δημοκρατία. Το καλοκαίρι του 07′ αντέστρεψε το κλίμα από τις καταστρεπτικές φωγιές στην Ηλεία και τη Μεσσηνία με τις αποζημιώσεις για τα τριχίλιαρα και εξασφάλισε εκ νέου κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αν και με αισθητά μειωμένα ποσοστά.

Αφού αναγκάστηκε να θυσιάσει το Ρουσόπουλο -που έχει γενέθλια μια μέρα πριν από αυτόν- ως πρωτοπαλίκαρό του, πήγε ξανά σε πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο του 09′, αυτή τη φορά όμως το σχέδιο δεν έπιασε. Έδωσε μια τελευταία μάχη που έμοιαζε και ήταν χαμένη εξ αρχής, ηττήθηκε με 10% μονάδες διαφορά από το ΠΑΣΟΚ και παραιτήθηκε από πρόεδρος του Κόμματος, για να τον αντικαταστήσει ο Σαμαράς και να κλείσει την παρένθεση της λογικής του “μεσαίου χώρου” και της υπολογισμένης μετριπάθειας. Τότε θεωρούνταν πως η ΝΔ είχε φτάσει σε ένα ναδίρ με το 33%, παρόλα αυτά δεν έπιασε ποτέ ξανά ποσοστά πάνω από το 30% στην επόμενη δεκαετία.

Ο Καραμανλής “την έκανε” εγκαίρως, διαφύλαξε πολύ καλά την υστεροφημία του, κι έκανε αρκετούς να θυμούνται σχεδόν με νοσταλγία την περίοδο της διακυβέρνησής του, ή τα “μετριοπαθή” μέτρα που είχε προτείνει με “σωφροσύνη” και που αν τα είχαμε ακολουθήσει, θα είχαμε αποφύγει υποτίθεται την κρίση, τα μνημόνια και τις αρνητικές τους συνέπειες.

Δεν είναι τυχαίο πως ο ΣΥΡΙΖΑ φαινόταν να επικοινωνεί με το καραμανλικό ρεύμα εντός της ΝΔ αν όχι να το προωθεί στις εσωκομματικές εκλογές που ανέδειξαν τελικά το Μητσοτάκη. Αν και τελικά, με αστικά κριτήρια και με βάση τις διαφορές κάθε εποχής, ο Καραμανλής και η διακυβέρνησή του μπαίνουν οριακά πιο αριστερά από το σημερινό μνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, που διασφαλίζει τη συνέχεια του αστικού κράτους, ανεξάρτητα από αριστερές και δεξιές αποχρώσεις. Ή έστω μεσαίες, κεντρώες και… “μη δεξιές” -όπως θα έλεγε ο Καραμανλής…