Όλγα Μπενάριο Γκούτμαν Πρέστες, γυναίκα σύμβολο, θύμα του βραζιλιάνικου φασισμού και των ναζί

Με την προβολή μιας ταινίας η οποία αναφέρεται σε μία από τις πιο ηρωικές γυναικείες φιγούρες του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, μία γυναίκα σύμβολο, θύμα του βραζιλιάνικου φασισμού και των ναζί, ολοκληρώνονται την προσεχή Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου στις 9.30 το βράδυ στο αίθριο του παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου, οι προβολές του Δημοτικού Κινητού Κινηματογράφου.

Τίτλος της ταινίας «ΟΛΓΑ» . Η ταινία αναδεικνύει της ζωή της Όλγας Μπενάριο Γκούτμαν Πρέστες, βραζιλιάνικη παραγωγή του 2004, σε σκηνοθεσία Χάιμε Μονχάρντιμ και πολυβραβευμένη καθώς έχει «σαρώσει» τα βραβεία στο εξωτερικό. Στη Βραζιλία υπάρχει επίσης μουσικοχορευτικό κομμάτι που φέρει το όνομά της, καθώς και ομώνυμη όπερα του συνθέτη Ζόρζε Αντούνες, που ανέβηκε το 2016 ενώ είχε γραφτεί από το 2006, καθώς για πολιτικούς λόγους καμία σκηνή δε δεχόταν να το ανεβάσει.

Η Όλγα Μπενάριο Γκούτμαν Πρέστεςγεννήθηκε στη Γερμανία από εβραϊκή οικογένεια και εντάχθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα από τα 15 της χρόνια. Όταν το 1930, ο πρώτος της σύζυγος και στέλεχος του ΚΚ Γερμανίας Όττο Μπράουν συλλαμβάνεται και φυλακίζεται από τη δημοκρατία της Βαϊμάρης η Όλγα οργανώνει μια παράτολμη ένοπλη επιχείρηση για την απόδρασή του μέσα από την αίθουσα όπου δικαζόταν. Διαφεύγουν μαζί στην Τσεχοσλοβακία κι από εκεί στη Σοβιετική Ένωση.

Η Όλγα Μπενάριο αναδεικνύεται σε κεντρική μορφή της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων. Αναλαμβάνει και εκτελεί πολλές διεθνείς αποστολές για λογαριασμό της Κομιντέρν, πράγμα που της στοίχισε μια σύλληψη στη Μεγάλη Βρετανία για κατασκοπεία.

Το 1934, κι ενώ έχει χωρίσει από τον πρώτο της σύζυγο, της ανατίθεται η αποστολή να βοηθήσει τον ηγέτη του ΚΚ Βραζιλίας Λουίς Κάρλος Πρέστες στην προσπάθειά του να εισέλθει παράνομα στη χώρα του. Υποδύονται το ζευγάρι Πορτογάλων, περνούν από μια σειρά χώρες για να μην κινήσουν υποψίες, μέχρι που φτάνουν στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Η κάλυψη έχει στο μεταξύ μετατραπεί σε πραγματικότητα και η Όλγα Μπενάριο είναι πλέον ζευγάρι με τον Πρέστες. Μαζί με άλλους ξεκινούν την προσπάθεια ανασυγκρότησης του ΚΚ Βραζιλίας.

Η κατάσταση στη Βραζιλία την εποχή εκείνη ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη, οι ταξικές συγκρούσεις είχαν φτάσει στο απόγειό τους, και από πολλές απόψεις υπήρχε ένα είδος επαναστατικής κατάστασης.

Όλγα Μπενάριο Γκούτμαν Πρέστες, γυναίκα σύμβολο, θύμα του βραζιλιάνικου φασισμού και των ναζί

Μετά την αποτυχία της Εθνικοαπελευθερωτικής Συμμαχίας (ANL) που είχε συγκροτηθεί με πρωτοβουλία του ΚΚ Βραζιλίας και την αποτυχημένη εξέγερση του Νοεμβρίου του 1935, ανοίγει ο δρόμος για τη μετατροπή του αντιδραστικού καθεστώτος του Ζετούλιο Βάργκας (που εκείνη την εποχή στηρίζεται στους φασίστες «Ολοκληρωτιστές» του Πλίνιο Σαλγκάδο και δεν κρύβει τις συμπάθειές του για τον Άξονα) σε ανοιχτή δικτατορία. Κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος, δίνονται υπερεξουσίες, εκδίδονται αντικομμουνιστικά διατάγματα και πολύ γρήγορα μπαίνουν οι βάσεις για τη δημιουργία του φασιστικού Estado Novo που εγκαθιδρύθηκε πλήρως το 1937.

Ο Πρέστες και η Όλγα Μπενάριο περνούν στην παρανομία, γλιτώνουν την τελευταία στιγμή τη σύλληψη μετά από μια αστυνομική επιδρομή στην Ιπανίμα, αλλά τον Γενάρη του ’36 συλλαμβάνονται μετά από κατάδοση. Η ναζιστική Γερμανία ζητεί την έκδοσή της. Το Σεπτέμβρη του 1936 η Ολγα, έγκυος, παραδίδεται από τις βραζιλιάνικες αρχές. Γέννησε την κόρη της Ανίτα μέσα σε γερμανική φυλακή. Το κοριτσάκι παραδόθηκε τελικά – μετά από πολλές περιπέτειες – στη μητέρα του Λουίς Κάρλος Πρέστες. Η Ολγα Μπενάριο οδηγήθηκε αρχικά στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ράβενσμπρουκ. Θανατώθηκε στο θάλαμο αερίων του Κέντρου Ευθανασίας του Μπέρνμπουργκ το 1942.

Δείτε το trailer της ταινίας:

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ «ΟΛΓΑΣ»

Όπως αναφέρει ο συγγραφέας, «Η ιστορία της Ολγας δεν είχε καμία απολύτως αναφορά, σε κανένα βιβλίο ή εγχειρίδιο ιστορίας. Ο πρώτος που μου είχε μιλήσει για την Ολγα ήταν ο πατέρας μου, φοβερά ενοχλημένος από την σκληρότητα με την οποία της φέρθηκαν κατά την διάρκεια της αιχμαλωσίας της. Αργότερα, σαν δημοσιογράφος έκανα εξονυχιστικές έρευνες και δεν βρήκα τίποτα στα αρχεία. Λίγο έλειψε να εγκαταλείψω την έρευνά μου, μέχρι που ταξίδεψα στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας. Μέσα από τα ντοκουμέντα που βρήκα εκεί και τις συναντήσεις με πρόσωπα , ανακάλυψα μια γυναίκα καταπληκτική, αφοσιωμένη σώμα και ψυχή σε ένα σκοπό…». Αξίζει να σημειωθεί ότι η ταινία, που είναι βραζιλιάνικης παραγωγής, του 2004, έχει παιχτεί, κι αυτό για λίγο μόνο, στη Βραζιλία και τη Γερμανία».

Το 2013  εκδόθηκε στην Γερμανία από τον εκδοτικό οίκο «Βάλσταϊν» της Γοτίγγης η σωζόμενη αλληλογραφία μεταξύ της Όλγας Μπενάριο και του Λ. Κ. Πρέστες: Olga Benario/Luiz Carlos Prestes, Die Unbeugsamen, Briefwechsel aus Gefängnis und KZ, Herausgegeben von Robert Cohen, Wallstein Verlag, Göttingen 2013 [Όλγα Μπενάριο/Λουΐς Κάρλος Πρέστες, Οι αλύγιστοι, Αλληλογραφία από την φυλακή και το στρατόπεδο συγκέντρωσης, Επιμέλεια έκδοσης Ρόμπερτ Κοέν, Εκδοτικός Οίκος «Βάλσταϊν», Γοτίγγη 2013].

Βραζιλία, 2004

• Παραγωγή: Καρού Αλβες ντε Σούζα, Τάτα Αμαράλ
• Σκηνοθεσία: Χάιμε Μονχάρντιμ
• Σενάριο: Ρίτα Μπουζάρ
• Φωτογραφία: Ρικάρντο Ντέλα Ρόσα
• Μοντάζ: Πέντρο Αμορίμ, Μπιτ Μορέλ
• Μουσική: Μάρκους Βιάνα
• Πρωταγωνιστούν: Καμίλα Μοργάδο, Ρενάτα Χεσιόν, Κάκο Κιόκλερ, Οσμάρ Πράδο
• Διάρκεια: 141 λεπτά