U B A S U T E (Εκποίηση γερόντων)

Ο τίτλος είναι γιαπωνέζικη λέξη αιώνων  που στα αγγλικά η έγκυρη μετάφραση της είναι “granny dumping”, και στα ελληνικά απ’ τον αγγλικό οικονομικό όρο που αποδίδει το ubasute με τη σειρά του μεταφράζεται σε εκποίηση γερόντων. Στην πραγματικότητα, ο όρος περιγράφει την πρακτική και σχεδόν τελετουργική μεταφορά υπερηλίκων συγγενών με άνοια ή και για οποιονδήποτε λόγο ανίκανων να φροντίσουν εαυτούς, σε βουνοκορφές, κι από κει το γκρέμισμα τους για ένα αφ’ υψηλού πέρασμά τους στην αιωνιότητα.

Έχουμε να κάνουμε δηλαδή με έναν καιάδα για παππούδες, επιλογή φτωχών οικογενειών, που αδυνατούσαν να φροντίσουν τα γερόντια τους. Το ubasute είχε ξεχαστεί στην καπιταλιστική Ιαπωνία ως διαδικασία ξεφορτώματος των γέρων, αλλά όχι ως λέξη. Ίσως γι’ αυτό και η απόδοση της φρίκης γίνεται με αυστηρά οικονομικούς όρους, εφ’ όσον βασίζεται αποκλειστικά στην απελπιστική φτώχεια πληθώρας συγγενών, που συνολικά και ατομικά, αδυνατούν πραγματικά και πρακτικά, να φροντίσουν τα «ρετάλια της ζωής».

Στη σημερινή Ιαπωνία, πυλώνα του δυτικού οικονομικού πολιτισμού(!), το ubasute  χωρίς δικαιολογία των μνημονίων, έχει δυο -τρία χρόνια που επανήλθε και ως λέξη και ως ελαφρά διαφοροποιημένη πρακτική εκποίησης των γερόντων, αφού οι Ιάπωνες δεν έχουν  «περήφανα γηρατειά», αλλά αντιθέτως παραδοσιακά παραφουσκωμένη περηφάνεια, που δεν τους επιτρέπει να ζητήσουν από οπουδήποτε και οποιονδήποτε οικονομική βοήθεια, τουλάχιστον για την αντιμετώπιση των αδύναμων γερόντων.

Το πρόβλημα αναλύεται ως δημογραφική βόμβα, αφού οι ηλικιωμένοι Γιαπωνέζοι συνεχίζουν ακάθεκτοι να γερνάνε και να πατάνε τα 80, τα 90 και τα 100 τους χρόνια. Ταυτόχρονα η ιαπωνική οικονομία συρρικνώνεται την τελευταία δεκαετία και ολοένα λιγότερα εργατικά χέρια μπορούν ν’ ανταπεξέλθουν στα βάρη της δουλειάς, της πληρωμένης κοινωνικής ασφάλισης και της φροντίδας των γερόντων. Η χώρα που μαστίζεται από το karoshi, που σημαίνει θάνατος από υπερκόπωση και θηριώδης αριθμός  εξαντλημένων από την υπερεκμετάλλευση εργατών που αυτοκτονούν, πέρασε σε μοντέρνο ubasute. Παίρνουν τους γέρους τους κι αντί να τους πάνε να τους γκρεμίσουν στα βουνά , τους εγκαταλείπουν σε νοσοκομεία ή και υποτυπώδη γηροκομεία κυριολεκτικά σα σκουπίδια, με την ελπίδα είτε ότι θα πεθάνουν εκεί απρόσωπα είτε σε κάποια από τις δομές θα «υιοθετηθούν» ώσπου να πεθάνουν. Με στοιχεία του 2016 οι άνω των 65 ετών Γιαπωνέζοι ανέρχονται στο 26,7 % του πληθυσμού της χώρας, που έχει καταγραφεί περίπου στα 130 εκατομμύρια. Άλλωστε από το 2011 και μετά η πώληση πανών ακράτειας για ενήλικες ξεπέρασε αυτή των παιδικών.

Μερικές φιλανθρωπικές οργανώσεις στην Ιαπωνία εγκαινίασαν εδώ και μερικά χρόνια «ταχυδρομικές γεροντοθυρίδες», όπου εγκαταλείπει κάποιος το γέρο ή τη γριά του σα πακέτο και το διαχειρίζονται οι φιλάνθρωποι, προσπαθώντας να ομογενοποιήσουν  μάλιστα όπως λένε έναν διαχειριστικό αλγόριθμο, μια μέθοδο τέλος πάντων, εκποίησης του άχρηστου ανθρώπινου κεφαλαίου.

Έχοντας ακούσει τον πρωθυπουργό στον ΟΗΕ να λέει  πως εμείς εδώ, στη χώρα της Μόριας και των άλλων στρατοπέδων διαχειριζόμαστε την προσφυγική κρίση «σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα», λίγες μέρες μετά τις δικές του δηλώσεις, καθώς και του Τσακαλώτου, «περί φυσικής» εκποίησης – ξεφορτώματος των συνταξιούχων, δικαιούμαι βάσιμα να εικάσω ότι το ελληνικό ubasute  έχει τεθεί και μνημονιακώς και μεταμνημονιακως σε εφαρμογή… Με την απαράμιλλη πανουργία του Οδυσσέα που ήξερε να δηλώνει την κατάλληλη στιγμή πως λέγεται Κανένας. Άλλωστε αυτός ο Κανένας εμφανίζεται χρόνια τώρα ως ο καλύτερος πρωθυπουργός στην Ελλάδα στις περισσότερες δημοσκοπήσεις.