“Ταξιδεύοντας με τον Μίκη” του Αστέρη Κούτουλα: Στους κινηματογράφους από την New Star στις 25 Οκτώβρη
Το «Ταξιδεύοντας με τον Μίκη» στην πραγματικότητα παρουσιάζει την γέννηση μιας ταινίας από το πνεύμα της μουσικής. Ως παιδί προσφύγων του ελληνικού εμφυλίου, μεγάλωσα με την μουσική του Θεοδωράκη και τους στίχους του Ρίτσου και του Ελύτη. Για μένα ως Έλληνας της διασποράς, η «Ελλάδα της Τέχνης» υπήρξε ανέκαθεν το «σπίτι» μου, η «πατρίδα» μου…
Από το γεμάτο εναλλαγή ιστορικό και ακατέργαστο οπτικό υλικό των περίπου 600 ωρών που γύρισε σε διάστημα 30 ετών, ο Αστέρης Κούτουλας συμπυκνώνει μέσα σε μιάμιση ώρα στιγμές που παρουσιάζουν την αυθεντική εικόνα του «πνευματικού αναρχικού» Μίκη Θεοδωράκη. Ο δημιουργός παντρεύει στην ταινία του πολλές προσωπικές στιγμές του καλλιτέχνη με ιστορικό υλικό, πλάνα τεκμηρίωσης με μυθοπλασία και τη μουσική του Θεοδωράκη με τον αντίκτυπό της σε νέους καλλιτέχνες της κλασικής μουσικής, της τζαζ, της electro ή της rap. Μια ταινία-δοκίμιο, που δεν ακολουθεί μια χρονολογική σειρά, αλλά παρουσιάζεται σε μια ιδιόμορφη χρονική μίξη επιτρέποντας στον θεατή να ζήσει συναρπαστικές, εύθυμες, μυστηριώδεις, αλλά και πολύ χαρακτηριστικές στιγμές από την «on the road» ζωή ενός μοναδικού και χαρισματικού καλλιτέχνη. Στο παράλληλο σύμπαν της ταινίας –εμπνευσμένης από τη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία του Μίκη Θεοδωράκη– οι σκέψεις γίνονται εικόνα, προβληματισμοί, πίνακες μιας αγνής θεότητας, μιας ερωτικής ιερότητας, μιας μυστηριακής αγάπης.
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΙΚΗ
Μια ταινία docufiction του Αστέρη Κούτουλα
Στους κινηματογράφους 25 Οκτωβρίου 2018
Διανομή: NEW STAR
Συντελεστές/Ηθοποιοί (επιλογή):
Μίκης Θεοδωράκης
Marina – Sandra von Ruffin
Akar – Στάθης Παπαδόπουλος
Panaretos – Carlos Rodriguez
Sofia Pintzou, Rafika Chawishe, Maria Kousouni, Kat Voltage, Katharina Hein, Inka Neumann, Rosa Merino Claros, Stella Kalafati, Constantine Isaiah, Marilyn Rose κ.ά.
Μουσικοί (επιλογή): Air Cushion Finish, Αλέξια, Anna RF, Bejarano & Microphone Mafia, Çiğdem Aslan, Deerhoof, Francesco Diaz, Γιάννης Ζώτος, Γιώργος Θεοδωράκης, Κώστας Θωμαΐδης, Eves Karydas, Johanna Krumin, Zülfü Livaneli, Melentini, Γιώργος Νταλάρας, Πέτρος Πανδής, Μαρία Παπαγεωργίου, Dulce Pontes, Άννα Ρεζάν, Henning Schmiedt, Sebastian Schwab, Μαρία Φαραντούρη κ.ά.
Σκηνοθεσία: Αστέρης Κούτουλας
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Σενάριο: Αστέρης & Ίνα Κούτουλα
Κάμερα: Μάικ Γερανιός
On the Road Kamera (1987-2017): Aστέρης Κούτουλας
Μοντάζ: Κλεοπάτρα Δημητρίου & Γιάννης Σακαρίδης
Mίξη Μουσικής & Mastering: Αλέξανδρος Καρόζας
Ήχος: Αλέξανδρος Καρόζας & Klaus Salge
Kοστούμια: Heike Hartmann & Annabell Johannes
Mακιγιάζ: Johanna Rosskamp
Διεύθυνση Παραγωγής: Μάρσια Τζιβάρα
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Aχιλλέας Γκατσόπουλος
Καλλιτεχνική Οργάνωση & Συμβουλευτική: Ινα Κούτουλα , DomQuichotte, James Chressanthis (ASC) & Klaus Salge
Συμπαραγωγοί: Schott Music, Γιάννης Σακαρίδης & EΡΤ
Παραγωγοί: Αστέρης Κούτουλας & Ίνα Κούτουλα
Διάρκεια: 88 λεπτά / Έγχρωμο, DCP / Διανομή: NEW STAR
Παγκόσμια Πρεμιέρα στο γερμανικό φεστιβάλ Internationale Hofer Filmtage 2017.
Σημείωμα Σκηνοθέτη
Το «Ταξιδεύοντας με τον Μίκη» στην πραγματικότητα παρουσιάζει την γέννηση μιας ταινίας από το πνεύμα της μουσικής. Ως παιδί προσφύγων του ελληνικού εμφυλίου, μεγάλωσα με την μουσική του Θεοδωράκη και τους στίχους του Ρίτσου και του Ελύτη. Για μένα ως Έλληνας της διασποράς, η «Ελλάδα της Τέχνης» υπήρξε ανέκαθεν το «σπίτι» μου, η «πατρίδα» μου.
Το «Ταξιδεύοντας με τον Μίκη» συνοψίζει μια οπτική προσέγγιση, μια «καταδίωξη», την δημιουργία ενός πεδίου στον ορίζοντα μέσα, πέρα, προς και από τον κόσμο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη. Είναι μια υβριδική ταινία για μια υβριδική ζωή, που τρέχει υποδειγματικά μεταξύ δύο αντίθετων πόλων: της περιφέρειας και του κέντρου, της Ελλάδας και της Γερμανίας, της Ευρώπης και των άλλων ηπείρων, των ιδιωτικών στιγμών και της δημόσιας παρουσίας, του ασπρόμαυρου και του έγχρωμου, της προσωπικής γκαρνταρόμπας (backstage) και της μεγάλης σκηνής. Ως καλλιτέχνης του Βερολίνου είχα πάντα μπροστά στα μάτια μου το Τείχος και γυρισμένη την πλάτη μου στην βερολινέζικη ουδέτερη ζώνη (No Man’s Land). Το «Ταξιδεύοντας με τον Μίκη» ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αστέρης Κούτουλας
Λίγα λόγια από τον Μίκη
Η μεγάλη ποικιλία του μουσικού μου έργου ήταν ο συνεκτικός καμβάς και συγχρόνως το αίνιγμα που έπρεπε να λύσει ο σκηνοθέτης Αστέρης Κούτουλας στην καινούργια του ταινία ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΙΚΗ, ώστε από αυτή την φανταστική ποικιλία τόπων, ανθρώπων και ήχων να συνθέσει ένα ενιαίο και αυτοτελές έργο.
Κιόλας μέσα από το πρώτο έργο του Αστέρη, το ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΗΔΕΙΑ (Recycling Medea), διέκρινα την ιδιαίτερη προσωπική του ματιά, που πραγματικά ήταν μια ευτυχής έκπληξη για μένα, γιατί μου αποκάλυπτε εντελώς νέους εκφραστικούς τρόπους στη διαχείριση της ζωής και του έργου μου.
Σας διαβεβαιώ, ότι αυτή η παραδοχή δεν ήταν εύκολη για μένα λόγω του όγκου του έργου μου και της πολυτάραχης ζωής μου μέσα από τους δύσκολους δρόμους της σύγχρονης ιστορίας μας. Κι ακόμα γιατί ήταν επόμενο να έχω καταλήξει στους δικούς μου προσωπικούς κωδικούς ως προς την φιλοσοφία και την αισθητική, όπως σμιλεύτηκαν μέσα από τις εμπειρίες και τις σκέψεις μου.
Αντιθέτως όμως, θα έλεγα ότι αντί να με απωθήσουν οι νέοι ορίζοντες που άνοιγε με βάση τη ζωή και το έργο μου στον τομέα της κινηματογραφικής σκηνοθεσίας, με πλούτισαν ψυχικά, πνευματικά και διανοητικά, γιατί με βοήθησαν να δω τον εαυτό μου και το έργο μου με το ανανεωμένο και τολμηρό βλέμμα του σήμερα και του αύριο.
Θα ‘λεγα ότι αυτή η προσέγγιση με κάνει να νοιώθω νέος ανάμεσά σας, καθώς συντρίβει τα δεκάδες χρόνια με τα οποία με έχει φορτώσει η αδάμαστη ζωή μου.
Μίκης Θεοδωράκης
Λίγα λόγια από την συγγραφέα Ιωάννα Καρατζαφέρη
«Το δώρο»
… Η βραδιά στο σπίτι του Μίκη ανήκε στην προβολή της ταινίας του Αστέρη Κούτουλα, αφιερωμένη στον Μίκη Θεοδωράκη να διευθύνει ορχήστρες σε μουσικούς χώρους, στάδια, θέατρα και αλλού, με πλήρεις ορχήστρες σε διάφορες πόλεις του κόσμου, με ακροατές κάθε φορά και μιας άλλης εθνικότητας, φυλής και πολιτισμού να συνωστίζονται, να τραγουδούν, άλλοτε στη γλώσσα του συνθέτη και του ποιητή που είχε μελοποιήσει τους στίχους του, ή μεταφρασμένα στη δική τους γλώσσα, ακόμα και στα Ιμαλάια, που σε κάποια κορυφή πέντε μουσικοί παίζουν με τα δικά τους παραδοσιακά όργανα τη μουσική Θεοδωράκη.
Η ιδιοφυΐα του σκηνοθέτη Αστέρη Κούτουλα να διαμοιράσει τον χρόνο διάρκειας της ταινίας σε εξάλεπτες παρουσιάσεις του Μίκη να διευθύνει τις ορχήστρες δεν διαχωρίζεται από την καλλιτεχνική του επιδίωξη να ταυτιστεί μαζί του. Παρακολουθούσαμε την εξέλιξη της ταινίας καθηλωμένοι στις θέσεις μας, έχοντας ανάμεσά μας δυο δημιουργούς που δεν αφήνουν κανένα κενό ανάμεσα στη δημιουργία και την παρουσίασή της ενώπιον σ’ ένα κοινό, κάθε φορά διαφορετικό. Ο Θεοδωράκης, καθισμένος αναπαυτικά, παρακολουθούσε μ’ ένα πλατύ, ευτυχισμένο χαμόγελο να απλώνεται στο πρόσωπό του, απολαμβάνοντας ευτυχισμένες μουσικές αναμνήσεις από το παρελθόν, διάσπαρτες στον χρόνο και τον χώρο.
Τον έβλεπα, με τα εσωτερικά μου μάτια, να ψηλώνει καθώς από νέος συμπλήρωνε κάθε του πεντάγραμμο, να απογειώνεται, να αγκαλιάζει με τα μακριά του χέρια τον κόσμο, τον Αστέρη να τον απαθανατίζει μέσα από μια άλλη μεικτή έκφραση τέχνης και τεχνολογίας, και τα έργα των δυο δημιουργών να σμίγουν και να γίνονται ένα σώμα, στιβαρό και αδιάσπαστο σαν διαμάντι.
Η ταινία του Αστέρη Κούτουλα, όπως και η δική του Μήδεια, γεννούσαν μέσα μου, κρυφά από τους άλλους, την ελπίδα για έναν άλλο κινηματογράφο, χωρίς εγκλήματα, όπλα, πολεμικές ιαχές και καταστροφικές επιδρομές.
Το δώρο μεγάλωνε και απογειωνόταν και ο Θεοδωράκης έλεγε στην ταινία πως από μικρός ήθελε να πετάξει στο Διάστημα, όπως τα πουλιά, και δεν καταλάβαινε γιατί δεν μπορούσε.
Είχαμε μείνει όλοι, χωρίς να εξαιρείται ούτε ο Μίκης, εκστατικοί και από δέος, μην μπορώντας να αγκαλιάσουμε τον ίδιο, τον χειροκροτήσαμε όπως και τον Αστέρη.
Αυτό δεν ήταν δώρο, ήταν θεία κοινωνία.
«Το δώρο» της Ιωάννας Καρατζαφέρη – © diastixo.gr
Βιογραφικό του σκηνοθέτη
Ο Αστέρης Κούτουλας γεννήθηκε στην Οραντέα της Ρουμανίας από γονείς πολιτικούς πρόσφυγες. Το 1968 μετακόμισε οικογενειακά στην Δρέσδη της τότε Ανατολικής Γερμανίας και σπούδασε γερμανική Φιλολογία την Λειψία. Από το 1981 εργάζεται ως συγγραφέας, δημοσιογράφος και μεταφραστής. Υπήρξε εκδότης της σειράς «Bizarre Städte» (1987-1989) και του περιοδικού Sondeur (1990-1991). Aπό το 1986 εργάζεται ως μάνατζερ διοργάνωσης συναυλιών, από το 1989 ως παραγωγός event και μουσικών δρώμενων και παράλληλα ως παραγωγός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Είναι στενός συνεργάτης του Μίκη Θεοδωράκη από το 1981. Είναι εμπνευστής του Hellas Filmbox Berlin, του μεγαλύτερου φεστιβάλ ελληνικών ταινιών και ελληνικής θεματολογίας της Ευρώπης. Η ταινία «Ταξιδεύοντας με τον Μίκη» είναι μέρος της τετραλογίας «Θάνατος» (Thanatos Tetralogy). Τα άλλα μέρη είναι το «Ανακυκλώνοντας την Μήδεια» του 2014, το «Ηλέκτρα» που τα γυρίσματα μόλις ξεκινούν και το «Αντιγόνη» που θα ακολουθήσει. Ζει και εργάζεται μεταξύ Βερολίνου και Αθήνας.