Γιάννης Θεωνάς – Ο κατήφορος αντάμειβε υπέροχα

Ο Γιάννης Θεωνάς είναι μία από εκείνες τις περιπτώσεις ανθρώπων που κράτησαν μεν το Κόμμα την πιο δύσκολη στιγμή, με την παγκόσμια κρίση του κομμουνιστικού κινήματος το 1991, για να αλλάξουν αναδρομικά απόφαση και στρατόπεδο, περνώντας στην αντίπερα όχθη.

Συνήθως αναφερόταν μαζί με το Μήτσο Κωστόπουλο και ως ένα είδος υπαρχηγού του. Συνεργάστηκαν και συνδέθηκαν στο συνδικαλιστικό κίνημα και το Εργατικό Τμήμα της ΚΕ του ΚΚΕ, αποχώρησαν ουσιαστικά μαζί από το ΚΚΕ και ίδρυσαν την ΚΕΔΑ, για να προσεγγίσουν το ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Ο Κωστόπουλος όμως ιδιώτευσε κι έμεινε μακριά από το πολιτικό προσκήνιο, αφήνοντας ερωτηματικά για τους λόγους των πολιτικών του επιλογών, σε αντίθεση με το Θεωνά που παραμένει έως σήμερα στέλεχος και βουλευτής της κυβερνώσας “Αριστεράς”.

Γεννήθηκε στη Νάξο στις 29 Οκτώβρη 1940 και αποφοίτησε από την ΑΣΟΕΕ και την Ανωτέρα Τηλεπικοινωνιακή Σχολή. Εργάσηκε στον ΟΤΕ για τριάντα χρόνια, ως το 1994 και δραστηριοποιήθηκε συνδικαλιστικά ως μέλος του ΔΣ του ΟΜΕ – ΟΤε, ενώ υπήρξε και γ.γ της ΓΣΣΕ την περίοδο 1992-1994. Από το 1987 ως το 1996 υπήρξε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και το διάστημα 1990-1994 διετέλεσε μέλος του ΠΓ. Εκλέχθηκε ευρωβουλευτής το 1994 και παρέμεινε στο αξίωμα ως το 2000.

Συγκρούστηκε με το ΚΚΕ μετά τη διαγραφή Κωστόπουλου και παραιτήθηκε από την Ευρωβουλή, ενώ πριν το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ αποχώρησε από το κόμμα ιδρύοντας με τον Κωστόπουλο και άλλα πρώην στελέχη του ΚΚΕ την ΚΕΔΑ, που συμμάχησε με το Σύριζα.

Η αποχώρησή του από το ΚΚΕ συμπίπτει με τον προσυνεδριακό διάλογο του 160υ Συνεδρίου του Κόμματος, το 2000 κι εύλογα συμπεραίνει κανείς πως συνδέεται με την απόφαση για τη συγκρότηση του ΠΑΜΕ, που αφορούσε άμεσα το κομμάτι της κομματικής δουλειάς του, και τη γενικότερη τακτική-γραμμή στο εργατικό κίνημα.

Παρόλα αυτά και τα δύο κομματικά σημειώματα που αφορούν το ζήτημά του και δημοσιεύτηκαν στο Ριζοσπάστη δεν αναφέρονται στις θέσεις και τις διαφωνίες του, αλλά στην επιμονή του να τις εκθέτει δημόσια, παρά τις συστάσεις που του έγιναν, που αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού.

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ κάλεσε τον σ. Γιάννη Θεωνά να πάρει μέρος στη συνεδρίαση της 31^ηςΟκτώβρη 2000, προκειμένου να συζητήσει μαζί του θέματα, που ο ίδιος είχε θέσει και αφορούν τη συμπεριφορά και στάση απέναντί του από την πλευρά της ΚΕ μετά το 15^ο Συνέδριο, επίσης στην προσυνεδριακή περίοδο. Στη συνεδρίαση αυτή, δεν έγινε συζήτηση για την ουσία των απόψεων και προβληματισμών του σ. Θεωνά,, δεδομένου ότι αυτές καθαυτές οι απόψεις είναι γνωστές, έχουν επανειλημμένα συζητηθεί στα όργανα και στα σώματα που ο ίδιος ο σύντροφος έχει πάρει μέρος, έχουν επανειλημμένα συζητηθεί και προσωπικά μαζί του. Αλλωστε, τέτοιες ή άλλες απόψεις μπορούν να ενταχθούν, και, ήδη, γίνεται, στις προσυνεδριακές διαδικασίες.

Το ΠΓ θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα με τον σ. Θεωνά, όχι όσον αφορά το δικαίωμά του να διατηρεί τις απόψεις του έστω και αν οι βασικότερες έχουν κριθεί και απορριφθεί κατά το προγραμματικό 15^οΣυνέδριο του Κόμματος. Το ζήτημα είναι ότι ο σύντροφος, με δική του ευθύνη και πρωτοβουλία, έχει επιλέξει το δρόμο της αντιπαράθεσης με το Κόμμα, παραβιάζοντας σε αρκετές περιπτώσεις τις αρχές και κανόνες λειτουργίας του Κόμματος. Επιπλέον, στις δηλώσεις του, χρησιμοποίησε επιχειρήματα και «στοιχεία», που είναι ανακριβή, παραποιούν την πραγματικότητα. Αναφέρθηκε σε ζητήματα που δε συζητήθηκαν κατά τη συζήτηση στο ΠΓ. Δεν περιφρούρησε το πρόσωπό του και το κομματικό αξίωμα που κατέχει, από την προσπάθεια που γίνεται να τον «προστατεύσουν» πολιτικές δυνάμεις και παράγοντες, που ανοιχτά έχουν δηλώσει ότι διαφωνούν με την πολιτική συμμαχιών του Κόμματος. Ολοι αυτοί δεν ενδιαφέρονται να διορθώσουν το ΚΚΕ, πολύ περισσότερο να το επαναφέρουν στις αρχές της επιστημονικής θεωρίας του σοσιαλισμού, αλλά να επιβάλουν – μέσω πίεσης – τη δική τους αντίληψη για τις συμμαχίες και συνεργασίες.

Το ΠΓ εκτιμά ότι ο σ. Θεωνάς δεν μπόρεσε και δε θέλησε να εκτιμήσει την εμπιστοσύνη που η ΚΕ τού έδειξε – παρά το γεγονός ότι είχε πλήρη γνώση των διαφορετικών απόψεών του – να τον συμπεριλάβει σε εκλόγιμη θέση ευρωβουλευτή το 1999, να τον υποδείξει δύο φορές υποψήφιο βουλευτή στις εθνικές εκλογές. Μια τέτοια απόφαση και στάση της ΚΕ δεν υποδήλωνε τίποτε παραπάνω, παρά την προσπάθεια να αξιοποιούνται όλα τα στελέχη και μέλη του Κόμματος, ανάλογα με τις ικανότητες και δυνατότητες που έχουν, την προσπάθεια να αναπτύσσεται μέσα στο Κόμμα η εσωκομματική δημοκρατία, όλοι ελεύθερα να λένε τις απόψεις τους, και όλοι, επίσης, να προωθούν ενιαία τις συλλογικές αποφάσεις, και σ’ αυτήν τη βάση να κρίνονται τελικά.

Και μόνο με κριτήριο την ανάδειξη του σ. σε υπεύθυνη θέση, αποδεικνύεται ότι τα περί διώξεων και διωγμών με βάση τις απόψεις δεν ισχύουν. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για επιχείρημα που στοχεύει στη συγκάλυψη του χαρακτήρα των διαφορετικών απόψεων που έχει ο σύντροφος και οι οποίες θίγουν το χαρακτήρα και τις αρχές λειτουργίας του Κόμματος.

Ηδη, βρισκόμαστε στο μέσον της προσυνεδριακής περιόδου, χιλιάδες μέλη του Κόμματος έχουν ήδη εκφράσει τις απόψεις τους, τις παρατηρήσεις τους, την κριτική τους. Το γεγονός ότι οι θέσεις της ΚΕ υπερψηφίζονται δεν πρέπει να μας δημιουργεί επανάπαυση και πνεύμα αυτάρκειας. Αντίθετα, θεωρούμε ότι ακόμα πιο βαθιά πρέπει να κοιταχτεί η όλη δράση και λειτουργία του Κόμματος, να αναδειχτούν οι αδύνατες πλευρές, να βγουν συμπεράσματα από τις ελλείψεις, τις αδυναμίες, ή και τα λάθη που έγιναν. Το κτίσιμο του Μετώπου απαιτεί ένα ισχυρό ΚΚΕ, προ πάντων ένα ικανό ΚΚΕ να πείθει και να συσπειρώνει, να αντιπαλεύει και να αντιμάχεται τα εμπόδια που θα ορθώνονται μπροστά του, με στόχο να ματαιωθεί ή να μεταλλαχτεί η πολιτική συμμαχιών. Τελικά, οι θέσεις θα κριθούν στο ανώτερο όργανο του Κόμματος, που είναι το συνέδριο, όπως επίσης θα κριθούν τα όργανα, πριν απ’ όλα, η ΚΕ, τα μέλη της, γενικότερα η δράση των στελεχών.

Ενώ μετά την αποχώρηση του Θεωνά και το σχετικό θόρυβο που προκλήθηκε με εμφανίσεις του σε αστικά ΜΜΕ, ο Ριζοσπάστης επανήλθε σε σημείωμα στην ακριβή αλληλουχία των γεγονόταν, του για να τεθεί στην κρίση μελών και φίλων του κόμματος η στάση του πρώην ευρωβουλευτή:

Επιστολή έδωσε χτες στη δημοσιότητα ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Γιάννης Θεωνάς, ύστερα και από το ενημερωτικό σημείωμα του Πολιτικού Γραφείου προς τα μέλη, τους φίλους και τους οπαδούς του Κόμματος που δημοσιεύτηκε στο «Ριζοσπάστη» της Κυριακής 5-11-2000, όπως αναφέρει, για να καταλήξει στην επιστολή του κατά λέξη στα εξής:

«1) Από σήμερα 6/11/2000 διακόπτω την οργανωτική μου σύνδεση με το Κόμμα και αποχωρώ απ’ αυτό. Σας είχα ενημερώσει άλλωστε ότι δε θα δώσω σε κανέναν τη χαρά να με διαγράψει. 2) Δίνοντας περιθώριο ενός μηνός στη νέα Κεντρική Επιτροπή που θα εκλεγεί από το 16ο Συνέδριο, για να ρυθμίσει το θέμα της διαδοχής μου και τα πρακτικά προβλήματα που συνδέονται με αποσπάσεις και προσλήψεις συνεργατών, θα υποβάλω την παραίτησή μου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 22/1/2001. 3) Η παραίτηση από το ΕΚ προϋποθέτει ένα μόνο όρο. Οτι η λύση της διαδοχής μου στην Ευρωβουλή θα διασφαλίζει ότι οι όποιες απολαβές και αποζημιώσεις του ευρωβουλευτή θα περιέρχονται, όπως μέχρι τώρα, στο Κόμμα».

Η αλήθεια και η σειρά των γεγονότων

Η συνεδρίαση του ΠΓ με τη συμμετοχή του Γ. Θεωνά έγινε την Τρίτη 31-10-2000. Το ενημερωτικό σημείωμα του ΠΓ προς τα μέλη και τους φίλους του Κόμματος δόθηκε στη δημοσιότητα την Κυριακή 5-11-2000 μέσα από το «Ριζοσπάστη», μετά τις επιθετικές δηλώσεις του Γ. Θεωνά σε ραδιοσταθμούς, οι οποίες έγιναν την επόμενη κιόλας της συνεδρίασης του ΠΓ, δηλαδή την Τετάρτη 1-11-2000.

Πιο αναλυτικά η σειρά των γεγονότων έχει ως εξής:

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ κάλεσε τον Γιάννη Θεωνά για να πάρει μέρος στη συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου την Τρίτη 31 Οκτώβρη 2000 για τα ζητήματα που ο ίδιος είχε θέσει και αφορούσαν τη στάση και συμπεριφορά απέναντί του από την πλευρά της ΚΕ. Στη συνεδρίαση συζητήθηκαν τα σχετικά ζητήματα και κυρίως η στάση του απέναντι στην εκμετάλλευση της περίπτωσής του που γίνεται από τον Τύπο σε βάρος του Κόμματος.

Την ακριβώς επομένη μέρα, Τετάρτη 1 Νοέμβρη 2000, ο Γ. Θεωνάς σπεύδει να δώσει συνέντευξη στο ραδιοσταθμό «Φλας», κάνοντας δηλώσεις, εκφράζοντας απόψεις, παραβιάζοντας για μια ακόμα φορά κάθε αρχή και λειτουργία του Κόμματος, αναφέροντας και ζητήματα που αφορούσαν τη συγκεκριμένη συνεδρίαση, χρησιμοποιώντας ανακριβή στοιχεία.

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ μετά και απ’ αυτό θεώρησε υποχρέωσή του να ενημερώσει υπεύθυνα τα κομματικά μέλη, του φίλους και οπαδούς του Κόμματος και τους αναγνώστες του «Ριζοσπάστη», αφού δικαιολογημένα πλήθαιναν τα ερωτήματα των συντρόφων για τη στάση αντιπαράθεσης του Γ. Θεωνά με το Κόμμα και τους κανόνες λειτουργίας του. Το ενημερωτικό σημείωμα του ΠΓ δημοσιεύτηκε ολόκληρο στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη» 5-11-2000.

Χτες, ο Γ. Θεωνάς έδωσε εκ νέου στη δημοσιότητα ανακοίνωση και επιστολή. Αποκρύβοντας την ουσία και την αλήθεια, μας ενημέρωσε ότι δίνει το πλήρες δικαίωμα στον εαυτό του να λέει αυθαίρετα τις απόψεις του δημόσια από εφημερίδες και ραδιοτηλεοπτικά μέσα, να λειτουργεί έξω από αρχές και κανόνες λειτουργίας, αμφισβητώντας ταυτόχρονα το δικαίωμα του ΠΓ και της ΚΕ του ΚΚΕ να ενημερώνουν υπεύθυνα τα κομματικά μέλη και τους φίλους του ΚΚΕ μέσα από την εφημερίδα του Κόμματος, να λειτουργούν δηλαδή με βάση τις συλλογικά και δημοκρατικά επεξεργασμένες αποφάσεις και καταστατικές λειτουργίες!

Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του για τη συγκεκριμένη συμπεριφορά και στάση του Γ. Θεωνά…

Η δημιουργία της ΚΕΔΑ (Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς), ακόμα κι αν αναλύσουμε απλώς το αρκτικόλεξό της, δείχνει πως κατά μία έννοια αυτό που επιδίωκαν αρχικά Θεωνάς και Κωστόπουλος ήταν μια καλύτερη επανάληψη της αποτυχημένης συνταγής του Ενιαίου Συνασπισμού της περιόδου 1988-91. Η φυσική συνέπεια αυτής της λογικής ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλαβάνου, που σύντομα θα περάσει στα χέρια του Τσίπρα, κι από εκεί στην αξιωματική αντιπολίτευση και την κυβέρνηση, με το Θεωνά να μένει γαντζωμένος στο πόστο του και να παρακολουθεί από κοντά όλες αυτές τις διακυμάνσεις-μετεξελίξεις.

Το 2015 διορίζεται διοικητής του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αλλά παραιτείται μόλις δύο μήνες μετά, λόγω των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα. Όχι για λόγους αρχής και επειδή διαφωνούσε με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, αλλά για να κατέβει υποψήφιος στις εκλογές του Σεπτέμβρη με το ΣΥΡΙΖΑ, στηρίζοντας ακόμα πιο ενεργά την πολιτική του.

Ο Γιάννης Θεωνάς είχε δηλώσει πως αποχωρεί μόνος του “για να μη δώσει σε κανέναν τη χαρά να τον διαγράψει”. Οπότε προτίμησε να διαγράψει ο ίδιος το αγωνιστικό παρελθόν του, για να συμμετάσχει στη νομή της κυβερνητικής εξουσίας της πρώτης φοράς μνημονιακής αριστεράς. Κι αυτή την κηλίδα από την πορεία του, δεν μπορεί να τη διαγράψει κανείς.