Μαρία Βασίλιεβνα Οκτιάμπρσκαγια -“Μαχόμενη αγαπημένη”

Κάτι που δεν πρέπει κανείς να ξεχνάει είναι ότι στον πόλεμο κατά του φασισμού και του ναζισμού, στις διάφορες χώρες, πολλές ήταν οι γυναίκες που συμπαρατάχτηκαν μαζί με τους άντρες στον αντιστασιακό αγώνα ενάντια σε αυτά τα καθεστώτα και στους εκπροσώπους τους, ιδιαιτέρως στις κατακτημένες από αυτούς χώρες. Η διαφορά, όμως, στην αντιμετώπιση αυτών των γυναικών από τις κυβερνήσεις των διαφόρων χωρών υπήρξε σε πολλές περιπτώσεις τεράστια μέχρι και εκ διαμέτρου αντίθετη. Στην Ελλάδα, οι γυναίκες που αγωνίστηκαν στις πόλεις και στα βουνά αντιμετωπίστηκαν από τις αστικές κυβερνήσεις και τις δικτατορίες τής άρχουσας τάξης με βασανιστήρια, φυλακίσεις, εξορίες και εκτελέσεις,  την ώρα που αλλού, όπως στη Σοβιετική Ένωση, τιμήθηκαν για τον ηρωικό τους αγώνα με ανώτατες τιμητικές διακρίσεις. Για τους αγώνες και τα μαρτύρια των Ελληνίδων γυναικών που πολέμησαν για μια ελεύθερη Ελλάδα υπάρχουν χιλιάδες καταγραμμένες μαρτυρίες και τεκμήρια. Ας μην τα αναζητήσει κανείς στα αστικά έντυπα που προτιμούν να αποσιωπούν τη συμμετοχή των γυναικών στην αντίσταση και γενικότερα να διαστρεβλώνουν την Ιστορία. Οι αστοί αρέσκονται συνήθως να προβάλλουν από τις σελίδες τους μόνο κάποιες επώνυμες και φιλάνθρωπες κυρίες της τάξης τους, κάποιες ηρωίδες της ροζ λογοτεχνίας και αρκετά συχνά διάφορα απογυμνωμένα μοντέλα.

Η Μαρία Βασίλιεβνα Οκτιάμπρσκαγια (Maрия Bacильϵбнa Октябрьская), 16 Αυγούστου 1905 – 15 Μαρτίου 1944, ήταν μια από τις 95 γυναίκες της Σοβιετικής Ένωσης που τιμήθηκαν με το ανώτατο σοβιετικό μετάλλιο του χρυσού άστρου (ρωσ. Золотая Звезда), αυτό που δινόταν στους ήρωες και στις ηρωίδες τής Σοβιετικής Ένωσης για τα ηρωικά τους κατορθώματα και τους αγώνες τους για την υπεράσπιση της σοβιετικής τους πατρίδας. Όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και οι Ναζί άρχισαν να προχωρούν βαθύτερα προς το Ανατολικό Μέτωπο το 1941, η Μαρία ήταν μία από τις χιλιάδες ανθρώπους που μεταφέρθηκαν στην κεντρική Σιβηρία και κατέληξαν στο Τομσκ. Ο σύζυγός της, ωστόσο, ήταν υποχρεωμένος να παραμείνει πίσω πολεμώντας. Σκοτώθηκε στη μάχη του Κιέβου τον Αύγουστο του 1941. Όταν την ενημέρωσαν για το θάνατό του, ήταν μάλλον και η κρίσιμη στιγμή που πήρε την ηρωική της απόφαση: πούλησε όλα τα  περιουσιακά της αγαθά και μαζί με τις αποταμιεύσεις της συγκέντρωσε 50.000 ρούβλια με σκοπό να πληρώσει για την κατασκευή ενός τανκς T-34 και να το δωρίσει στον Κόκκινο Στρατό. Μαζί με το τανκς, ήθελε να προσφέρει και τον εαυτό της, οδηγώντας το η ίδια στη μάχη, όπως έγραψε στην επιστολή της προς την ανώτατη διοίκηση του Κόκκινου Στρατού:

«Ο σύζυγός μου σκοτώθηκε στη μάχη υπερασπίζοντας την πατρίδα. Θέλω να εκδικηθώ τα φασιστικά σκυλιά για το θάνατό του και για το θάνατο του σοβιετικού λαού που βασανίζεται από τους βάρβαρους φασίστες. Για το σκοπό αυτό έχω καταθέσει όλη μου την προσωπική αποταμίευση – 50.000 ρούβλια – στην Εθνική Τράπεζα για να κατασκευάσουν ένα τανκς. Σας παρακαλώ να ονομάσετε το τανκς “Μαχόμενη αγαπημένη”(Боевая подруга) και να με στείλετε στην πρώτη γραμμή ως οδηγό του».

Η απάντηση που της στάλθηκε έγραφε:

«Σας ευχαριστώ, Μαρία Βασίλιεβνα, για το ενδιαφέρον σας για τις τεθωρακισμένες δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού. Η επιθυμία σας θα εκπληρωθεί. Παρακαλώ δεχθείτε τις ευχαριστίες μου.

Ι. ΣΤΑΛΙΝ». [1]

Η Μαρία ήταν ένα από τα δέκα παιδιά που γεννήθηκαν σε μια φτωχή αγροτική οικογένεια της Κριμαίας. Όταν ήταν παιδί εργάστηκε στο οικογενειακό αγρόκτημα. Αργότερα, μετά τη ρωσική επανάσταση, ως νεαρή γυναίκα εργάστηκε σε διάφορες άλλες θέσεις εργασίας, όπως εργάτρια σε ένα κονσερβοποιείο και μετά ως τηλεφωνήτρια. Το 1925, η εικοσάχρονη Μαρία Βασίλιεβνα παντρεύτηκε έναν σοβιετικό αξιωματικό και ανέπτυξε μια έντονη δράση στην υποστήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος, προσφέροντας τις υπηρεσίες της στη Στρατιωτική Οργάνωση Γυναικών, όπου εκπαιδεύτηκε ως νοσοκόμα και επίσης έμαθε πώς να οδηγεί οχήματα και να χρησιμοποιεί όπλα.

Μετά την παραπάνω απάντηση του Στάλιν στην επιστολή της, ο Κόκκινος Στρατός της έδωσε την ευκαιρία να εκπαιδευτεί για πέντε μήνες στην οδήγηση τανκς και να αποκτήσει τις σχετικές μηχανικές γνώσεις. Στη συνέχεια, η ίδια μαζί με την «Μαχόμενη αγαπημένη» εντάχτηκαν στην 26^η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία, το Σεπτέμβριο του 1943.

Στις 21 Οκτωβρίου 1943 η 26^η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία έδινε μάχη με τις ναζιστικές δυνάμεις έξω από το Σμολένσκ, πιέζοντας τους Γερμανούς να οπισθοχωρήσουν, στα πλαίσια των επιχειρήσεων για την απελευθέρωση τής δυτικής Ρωσίας και της Ουκρανίας. Η Μαρία Βασίλιεβνα, στο τιμόνι τής «Μαχόμενης αγαπημένης» ήταν η πρώτη που διαπέρασε τη γερμανική γραμμή άμυνας. Η ίδια και το πλήρωμά της κατέστρεψαν αρκετές γερμανικές φωλιές πολυβόλων και αντιαρματικών όπλων, εξοντώνοντας τριάντα στρατιώτες της πρώτης γραμμής. Αργότερα, όταν οι ερπύστριες του τανκς χτυπήθηκαν από αντιαρματικά πυρά του προβολικού, η Μαρία, αδιαφορώντας για τον κίνδυνο, πήδηξε στη μέση της σφοδρής ανταλλαγής πυρών, για να επιδιορθώσει το άρμα της, με το πλήρωμά του άρματος να της παρέχει κάλυψη καθώς εκείνη εργαζόταν. Παρά την εντελώς παράτολμη συμπεριφορά της, αποκατέστησε τη βλάβη τής «Μαχόμενης αγαπημένης» και προάχθηκε σε λοχία για την ανδρεία της σ’ αυτή τη μάχη.

Στις 17-18 Νοεμβρίου 1943, μετά από μια νυχτερινή επιδρομή των Ναζί στο Βιτέμπσκ, το τανκς τής Οκτιάμπρσκαγια χτυπήθηκε και πάλι από αντιαρματικά πυροβολικού. Και για άλλη μια φορά, εκείνη πήδησε στη μέση του καταιγισμού των πυρών για να επισκευάσει την «Μαχόμενη αγαπημένη», με τα μέλη του πληρώματος να της παρέχουν αρκετή κάλυψη για να την κρατήσουν ασφαλή καθώς εκείνη επισκεύαζε το άρμα. Μετά την απομάκρυνση των γερμανικών δυνάμεων για δύο ημέρες, το άρμα της επανήλθε στην μονάδα του και βοήθησε τον Κόκκινο Στρατό να ανακαταλάβει την πόλη Новое Село.

Η Μαρία πολέμησε την τελευταία της μάχη στις 18 Ιανουαρίου 1944, καθώς οι σοβιετικές δυνάμεις προσπαθούσαν να ανακαταλάβουν το χωριό Σβέντι στην περιοχή του Βιτέμπσκ, στη σημερινή Λευκορωσία. Καθώς η «Μαχόμενη αγαπημένη» επέστρεφε στις πρώτες γραμμές, αφού προηγουμένως είχε καταστρέψει οχυρωματικές θέσεις του εχθρού, δέχθηκε επίθεση από αντιαρματικές οβίδες και μπαζούκας, και ακινητοποιήθηκε. Η Μαρία Βασίλιεβνα Οκτιάμπρσκαγια βγήκε για άλλη μια φορά  από το άρμα για να το επισκευάσει. Τότε τα θραύσματα από μια οβίδα που έσκασε πλάι της την τραυμάτισαν στο κεφάλι και αμέσως έχασε τις αισθήσεις της. Κάποιο από αυτά τα θραύσματα είχε διαπεράσει το κρανίο της και είχε πλήξει το ένα της εγκεφαλικό ημισφαίριο. Μεταφέρθηκε σ’ ένα στρατιωτικό νοσοκομείο κοντά στο Κίεβο και μετά από δύο μήνες σε κωματώδη κατάσταση άφησε την τελευταία της πνοή στις 15 Μαρτίου του 1944. Μετά το θάνατό της τιμήθηκε με την ύψιστη διάκριση του Κόκκινου Στρατού ως ηρωίδα της ΕΣΣΔ για την προσφορά της στον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο».

Η ιστορία της έγινε ευρέως γνωστή στη Δύση και υπήρξαν αρκετοί, κυρίως γυναίκες, που θαυμάζοντας τη Μαρία Βασίλιεβνα Οκτιάμπρσκαγια ένιωσαν την ανάγκη να γράψουν κάποιο κείμενο γι’ αυτή ή να παραγάγουν κάποιο βίντεο [βλ. 2, 3 και 4]. Κάποιος τραγουδοποιός, ο Solomon Death, συνέθεσε και ερμήνευσε ένα τραγούδι με τίτλο ««When the Nazis killed her husband, Mariya Oktyabrskaya bought a tank and killed the Nazis».[5] Ίσως το τραγούδι να μη λέει πολλά πράγματα, αλλά το γεγονός ότι κάποιος δυτικός καλλιτέχνης εμπνεύστηκε από τη ζωή της για να γράψει ένα τραγούδι, μάλλον λέει πολλά. Κι ακόμα, μια συγγραφέας και δημοσιογράφος, η  Angie Barnes, τέλειωσε το κείμενό της γράφοντας: «Τι εκπληκτική γυναίκα! Ποτέ προηγουμένως δεν είχα ακούσει γι’ αυτήν, αλλά τώρα σίγουρα θα προσπαθήσω να μάθω περισσότερα για τη ζωή της!»[6]

Ίσως να είναι καλό να σε θαυμάζουν, να εμπνέονται από τον αγώνα σου και να αποτελείς υπόδειγμα ηρωίδας για όλους τους ανθρώπους στον σημερινό κόσμο… Σίγουρα, όμως, είναι καλύτερο να αγωνίζονται οι άνθρωποι για να σβήσουν κάποτε οριστικά οι αιτίες των πολέμων και να μην υπάρχει καμιά ανάγκη για ηρωίδες σαν την Μαρία Βασίλιεβνα Οκτιάμπρσκαγια και σαν τις Ελληνίδες που αντιστάθηκαν και πολέμησαν τους ναζί και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Μέχρι τότε, όμως, αυτές οι γυναίκες και οι άντρες συμπολεμιστές τους θα αποτελούν τα πρότυπα για τους λαούς που αγωνίζονται για την απελευθέρωσή τους και για έναν άλλο καλύτερο κόσμο χωρίς αστικές τάξεις και καπιταλιστικά συμφέροντα. Και, φυσικά, η άρχουσα τάξη που προσπαθεί να διαγράψει αυτούς τους ήρωες κι αυτές τις ηρωίδες από την Ιστορία κι από τη μνήμη των λαών, θα προβάλλει μέχρι τότε τα δικά της πρότυπα μέσα από άρλεκιν ιστορίες και ροζ μυθιστορήματα, στην προσπάθειά της να αλλοτριώνει τις συνειδήσεις. Παραμύθια της σταχτοπούτας και της ωραίας κοιμωμένης σε σύγχρονες ιλουστρασιόν εκδόσεις και αστοί πρίγκιπες με μαζεράτι, πολυτελείς επαύλεις και πισίνες μισό μέτρο από τη θάλασσα, όλα φτιαγμένα με τον ιδρώτα και το αίμα της εργατικής τάξης και με τον πλούτο της φύσης που οι καπιταλιστές καταπατούν και καταστρέφουν.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. «Благодарю Вас, Мария Васильевна, за Вашу заботу о бронетанковых силах Красной Армии. Ваше желание будет исполнено. Примите мой привет.

И. СТАЛИН».

Όπως παρατίθεται στη ρωσική Βικιπαίδεια, από την οποία μεταφέρουμε και τις άλλες πληροφορίες που αναφέρονται για την Μαρία Βασίλιεβνα Οκτιάμπρκαγια σ’ αυτό το κείμενο.

www.wikiwand.com/ru/Октябрьская,_Мария_Васильевна

2. T-34 Tank Ace – Mariya Oktyabrskaya “Fighting Girlfriend”

https://www.youtube.com/watch?v=eiY151pgSiI

3. World of Tanks – Fighting Girlfriend T-34

https://www.youtube.com/watch?v=1fPNwz9QAyo

4. Το trailer από μια ταινία για την Μαρία Βασίλιεβνα Οκτιάμπρσκαγια:

Fighting Girlfriend Trailer 1

https://www.youtube.com/watch?v=sXwwz8f54ec

5. Solomon Death – «When the Nazis killed her husband, Mariya Oktyabrskaya bought a tank and Killed the Nazis»

https://www.youtube.com/watch?v=xNKVx8lJoq4

6. «What an amazing woman! I’d never heard of her before, but now I’m definitely going to try to learn more about her life!»

Βλ. Angie Barnes, «Meet The Russian Widow Who Took Revenge On The Nazis With Her Very Own Tank», http://boredomtherapy.com/mariya-oktyabrskaya/