Bohemian Rhapshody

Στις 24 Νοέμβρη το 1991 έφυγε απ’ τη ζωή ο τραγουδισταράς Freddie Mercury των Queen. Έπασχε από aids και η ακριβής αιτία θανάτου ήταν επιπλοκές λόγω πνευμονίας. 27 χρόνια μετά το θάνατό του λοιπόν βγαίνει η ταινία “Bohemian Rhapsody” η οποία είναι μια ωδή στην ζωή του Φρέντι από την οπτική γωνία των ίδιων των μελών της μπάντας.

Πρώτη φορά στη ζωή μου άκουσα τους Queen το 1986 ή 1987 από μια συλλογή Super Hits που βγαίναν τότε στα δισκάδικα. Το τραγούδι ήταν το “kind of magic” και, αν και δεν πήδηξα από ενθουσιασμό, το θυμάμαι για ένα και μόνο γεγονός: έμαθα να ξεχωρίζω το μπάσο απ’ τ’ άλλα όργανα, στην προκειμένη περίπτωση υπήρχε η διακριτότατη μπασογραμμή του John Deacon, μπασίστα των Queen που ήταν ο πιο μουλωχτός απ’ όλους, και σήμερα δηλαδή έχει εξαφανιστεί και ζει ήσυχα κάπου στην Αγγλία με την οικογένειά του.

Οι Queen μεσουράνησαν στο ροκ των σέβεντις και έιτις και έγραψαν ιστορία με hits που τα ξέρει κι η κουτσή Μαρία. Σαν μπάντα υπάρχουν απ’ τα early 70’s όταν ακόμα είχαν το υπερπρωτότυπο όνομα “Smile” (ήμαρτον δηλαδή) και τα ιδρυτικά μέλη ήταν ο Brian May στην κιθάρα κι ο Roger Taylor στα drums. Ο μπασίστας και τραγουδιστής που είχαν τότε, είχε φύγει επειδή βαρέθηκε τα ίδια και τα ίδια και αναζήτησε την “τύχη” του αλλού, μαύρη τύχη δηλαδή, δεν τον ήξερε και δεν τον έμαθε ποτέ ούτε η μάνα του τον κακομοίρη, ενώ οι υπόλοιποι βγάλαν λεφτά με τα τσουβάλια. Θα μου πεις τα λεφτά και η δόξα φέρνουν την ευτυχία; Όχι όπως θα δούμε παρακάτω.

Τους smile τους ακολουθούσε πιστά ένας εξωτικός πιτσιρικάς που λεγόταν Farrokh Bulsara με καταγωγή απ’ την αγγλική αποικία της Ζανζιβάρης, μια παραλιακή λωρίδα στη νοτιοανατολική Αφρική που σήμερα ανήκει στην Τανζανία. Είχε και τα καλά της η αποικιοκρατία, έβγαζε τραγουδιστές που πήγαιναν μετά στη μαμά ιμπεριαλιστική πατρίδα και κάναν σουξέ. Ο τυπάκος ο Φαρούκ ήταν ινδο-περσικής καταγωγής, η οικογένειά του ακολουθούσε το ζωροαστρισμό ως θρησκεία κι ο ίδιος μεγάλωσε και πήγε σε αποικιακά σχολεία της Ινδίας.

Στην Αγγλία ο Φαρούκ σπούδασε σχέδιο και καλές τέχνες και είχε έφεση στη μουσική από μικρός. Να μην τα πολυλογούμε, μετά από κάποιο καιρό άλλαξε νόμιμα το όνομά του σε Freddie Mercury, αυτός τελικά ήταν ο επόμενος τραγουδιστής των smile, κι εκείνη την εποχή είχαν πάρει και για μπασίστα τον John Deacon. Σε κάποια φάση γυρνάει και τους λέει “μα δεν είναι όνομα αυτό για μπάντα, δεν το αλλάζουμε να το κάνουμε ‘βασίλισσα’, της αυτού μεγαλειότητος;” Κι έτσι έγιναν οι Queen. Βασιλιάδες, αποικιοκρατίες καλά πάμε. Αλλά ένιγουέι, ο Φρέντι ήταν μια απ’ τις καλύτερες ροκ φωνάρες που πορπάτησαν τον πλανήτη, 3 και βάλε οχτάβες εύρος, πότε λυρική πότε σκληρή ροκενρολάδικη με γρέζι, είχε και το χαρακτηριστικό σφυριχτό “S” που οφειλόταν στα προτεταμένα δόντια της πάνω γνάθου. Αν τον πηγαίναν σε ορθοδοντικό οι γονείς του από μικρόν, δεν θα ‘χαμε τώρα αυτή τη χαρακτηριστική άρθρωση, σήμα-κατατεθέν.

Αν μια φορά είχε χαρακτήρα η φωνή των Queen, ένα άλλο στοιχείο που είναι αναπόσπαστο στοιχείο της μουσικής τους είναι το χαρακτηριστικότατο παίξιμο και ο ήχος του Μπράιαν Μέι και της σπουδαίας “Red Special” κιθάρας του. Η red special είναι μια κιθάρα που σχεδίασε ο ίδιος ο Μπράιαν Μέι και την κατασκεύασε ο ίδιος μαζί με τον μάστορα ηλεκτρολόγο πατέρα του, κι αυτό το κάναν λέει γιατί δεν είχε τότε λεφτά για Λες Πολ και Στρατοκάστερ. Η red special λοιπόν φτιάχτηκε κάπου στα μέσα των σίξτις κι ΑΚΟΜΑ χρησιμοποιεί την ίδια με έλαχιστες παρεμβάσεις, πάνω από μισό αιώνα κιθάρα! Χτύπα ξύλο, μετα θάνατον αυτή η κιθάρα θα κοστίζει όχι μια αλλά εκατό περιουσίες. Η κατασκευή της κιθάρας, οι ενισχυτές Vox που χρησιμοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα και το παίξιμό του Μέι όχι με πένα αλλά με κέρμα που το λεν “sixpence” και αντιστοιχεί στο 1/40 της λίρας στερλίνας, όλ’ αυτά τα στοιχεία δημιουργούσαν αυτόν τον ήχο που είναι στιγμιαία αναγνωρίσιμος ως ήχος των Queen.

Στα πρώτα χρόνια οι Queen ήταν πιο ροκάδες, hard rock, heavy metal, progressive rock, διάφορα τέτοια στοιχεία θα βρεις στους δίσκους εκείνης της εποχής. Ο δίσκος όμως που έσπασε ταμεία ήταν το περιβόητο “Night at the opera” που βγήκε το Νοέμβρη του 1975, 43 ολόκληρα χρόνια πριν, κι ήταν ο δίσκος που περιείχε το σουπερ-έπος “Bohemian Rhapsody”, μια προσωπική σύνθεση του Φρέντι που έκανε χρόνια να τη γράψει.

Bohemian Rhapsody είναι κι ο τίτλος της ταινίας που βγήκε φέτος τον Οχτώβρη και λέει λίγο-πολύ την ιστορία των Queen μέχρι το 1985 που παίξαν στο θρυλικό Live Aid του Μπομπ Γκέλντοφ και περιστρέφεται γύρω από την ταραγμένη ζωή του Φρέντι. Την πρωτοβουλία και την παραγωγή την ανέλαβαν τα ενεργά μέλη των Queen, δηλ. οι Μέι και Τέιλορ με το σκεπτικό “άμα είναι να το κάνει κάνας άλλος γιατί δεν το κάνουμε εμείς;”.

Αρχικά για το ρόλο του Φρέντι είχε επιλεγεί ο Sascha Baron Cohen, γνωστός για τις ταινίες του Borat και Bruno, δημιουργός κωμωδιών με ψιλοηλίθιο χιούμορ και candid camera στιλ. Ως ηθοποιός ερμήνευσε με αναπάντεχη σοβαρότητα το ρόλο ενός επιθεωρητή στην ταινία Hugo του Σκορσέζε. Εδώ που τα λέμε, του φερνε λίγο του μακαρίτη του Φρέντι, μελαχρινός, ψηλός, άνετος με τις κινήσεις, μεγάλη ομοιότητα στη φάτσα. Διαφώνησαν λέει δημιουργικά και τελικά τον ρόλο τον πήρε ο “μίστερ Ρόμποτ” αιγυπτιο-αμερικάνος Rami Malek, ο οποίος έδωσε την ερμηνεία του αιώνα. Παίζει καταπληκτικά αν και δεν μοιάζει πολύ στον Φρέντι και είναι μάλλον κοντούλης για το ρόλο. Λεπτομέρειες, η ερμηνεία του Ράμι τα ΣΠΑΕΙ.

Η ταινία είναι χορταστική, μάλλον με σεβασμό εξερευνά τη ζωή και τις επιλογές του Φρέντι χωρίς να τον θεοποιεί.

Σε διάφορα άρθρα που κυκλοφόρησαν στο ιντερνέτ αναφέρονται πολλές ανακρίβειες του σεναρίου και των πραγμάτων όπως συνέβησαν πραγματικά, όπως π.χ. η διάγνωση ότι έπασχε από aids είχε βγει μετά το Live aid, ή ότι η “επανασύνδεση” της μπάντας δεν έγινε έτσι ακριβώς όπως τη δείχνει η ταινία, με αφορμή το Live aid. Νταξ, υγεία, κάποιες απ’ αυτές τις αλλαγές γίναν για ενισχύσουν το δράμα κινηματογραφικά, όπως άλλωστε έχουμε ξαναπεί μια κινηματογραφική ταινία δεν χρειάζεται να αναπαράγει πιστά την αλληλουχία των γεγονότων, διότι δεν είναι ντοκιμανταίρ, είναι έργο τέχνης. Ωστόσο, η περφόρμανς στο Γουέμπλεϊ για το Live Aid έχει αναπαραχθεί στην εντέλεια, μέχρι και την παραμικρή κίνηση, μέχρι και τον τελευταίο τεχνικό που είναι με τα σώβρακα.

Πολύ καλή ταινία, ξεσηκωτική, θα πας μετά καρφί να βάλεις στο γιουτιούμπ “γουί αρ δε τσάμπιονς (μάι φρέντ)”. Το στοιχείο όμως που κατά τη γνώμη μου κάνει τη μεγάλη διαφορά στην ταινία είναι και πάλι η σπουδαία ερμηνεία του Ράμι Μάλεκ.

Η πορεία των Queen τα επόμενα χαραχτηρίστηκε από γράψιμο τεράστιων επιτυχιών και περιοδείες σε όλο τον κόσμο, τα σόου τους μάζευαν εκατό χιλιάδες κόσμο για πλάκα. Κατά τη διάρκεια της καριέρας τους λοιπόν, ο Φρέντι που είχε εήδη μακροχρόνια
σχέση με την Mary Austin, είχε εν τέλει κατασταλάξει στην σεξουαλική ταυτότητα ως gay. Παρ’όλο που έπαψαν να είναι ζευγάρι, Φρέντι και Μαίρη κράτησαν μια βαθιά φιλία μέχρι το τέλος, ο Φρέντι πάντα την υποστήριζε οικονομικά και η Μαίρη ήταν στο πλευρό του όταν ήταν στα τελευταία του. Ο Φρέντι ποτέ δεν διακήρυξε ανοιχτά την ταυτότητά του, η φάση όλη ήταν ότι το ξέρει όλος ο ντουνιάς.  Η τραγική ειρωνεία είναι ωστόσο ότι είχε βγάλει επίσημη ανακοίνωση στις 22 του Νοέμβρη 1991 μέσω του μάνατζέρ του ότι πάσχει απο aids, σχεδόν μια μέρα ακριβώς πριν πεθάνει.

Η κληρονομιά που άφησε και η επιρροή του μέχρι σήμερα, 27 χρόνια απ’ το θάνατό του είναι τεράστια κι όχι άδικα. Η φωνή του μελετήθηκε από ομάδα επιστημόνων που αποφάνθηκε ότι, η γοητεία της οφείλεται στο χαραχτηριστικό βιμπράτο του, αυτό το “κούνημα”, το παιχνίδισμα της φωνής σε μια νότα. Το βιμπράτο του Φρέντι ήταν πιο γρήγορο, είχε μεγαλύτερη συχνότητα και ήταν επίσης ακανόνιστο κι ίσως αυτή η “ατέλεια” να έδινε αυτό το χαρακτηριστικό στίγμα. Ψιλά γράμματα θα μου πείτε, πάει τώρα ο άνθρωπος, τι τα θέλεις;

Οι Queen λοιπόν έγραψαν ιστορία στην παγκόσμια μουσική και σίγουρα είχαν πολλά ακόμα να δώσουν αν δεν “την έκανε” ο Φρέντι. Δεν μπορούμε λοιπόν παρά να κλείσουμε αυτό το άρθρο με τη φωνή του με το άγνωστο, jazzy “My Melancholy blues”. Ελαφρύ το χώμα.