“Μη διστάσετε να ενεργείτε σαν να βρίσκεστε σε κατεχόμενη πόλη…”

Στις 5 Δεκέμβρη, ο Τσώρτσιλ τηλεγραφούσε στο στρατηγό Σκόμπι στην Αθήνα.

Έδωσα οδηγίες στον στρατηγό Ουίλσον να βεβαιωθεί ότι έχουν μείνει υπό τις διαταγές σας όλες οι δυνάμεις και σας στέλνονται ενισχύσεις.

Είσθε υπεύθυνος για την τήρηση της τάξεως στην Αθήνα και πρέπει να εξουδετερώσετε ή να συντρίψετε όλες τις ομάδες του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ που θα πλησιάσουν προς την πόλη. Μπορείτε να εφαρμόσετε ο,τι μέτρα θέλετε για τον αυστηρό έλεγχο των δρόμων ή για τη σύλληψη οποιουδήποτε αριθμού ταραξιών. Ο ΕΛΑΣ, φυσικά, θα προσπαθήσει να βάλει γυναίκες και παιδιά σαν εμπροσθοφυλακή, εκεί όπου είναι πιθανά να ανοιχτεί πυρ. Αντιμετωπίστε το έξυπνα και μην κάνετε λάθη. Αλλά μη διστάσετε να πυροβολήσετε κατά οποιουδήποτε ενόπλου ο οποίος επιτίθεται κατά της βρετανικής εξουσίας ή της ελληνικής εξουσίας με την οποία συνεργαζόμαστε, θα ήταν καλό, βεβαίως, αν η διοίκησή σας ενισχυόταν με το κύρος κάποιας ελληνικής κυβερνήσεως και ο Λίπερ θα ζητήσει από τον Παπανδρέου να παραμείνει στη θέση του και να βοηθήσει. Μην διστάζετε, πάντως, να ενεργείτε σαν να βρίσκεστε σε κατεχόμενη πόλη όπου έχει ξεσπάσει τοπική εξέγερση.

Πρέπει να είστε, βέβαια, σε θέση να δώσετε με τα τεθωρακισμένα σας ένα μάθημα στις ομάδες του ΕΛΑΣ πού θα πλησιάσουν από τα περίχωρα. Αυτά θα κάνει για τις άλλες απίθανη την περίπτωση να προσπαθήσουν να δράσουν. Μπορείτε να βασίζεστε στην υποστήριξή μου για οποιαδήποτε λογική και συνετή ενέργεια που θ’ αναλάβετε σ’ αυτή τη βάση. Πρέπει να κρατήσουμε και να κυριαρχήσουμε στην Αθήνα, θα ήταν σημαντικό αν αυτό το πετυχαίναμε χωρίς αιματοχυσία, αν είναι δυνατόν, αλλά επίσης και με αιματοχυσία, αν είναι αναγκαίο.

Δεν είναι τώρα καιρός για τσαλαβουτήματα στην ελληνική πολιτική ή για φαντασιώσεις, ότι τάχα οι Έλληνες πολιτικοί των διαφόρων αποχρώσεων μπορούν να επηρεάσουν την κατάσταση. Δεν πρέπει να ανησυχείτε για τη σύνθεση της ελληνικής κυβερνήσεως. Αυτή τη στιγμή πρόκειται για ζήτημα ζωής η θανάτου.

Δεν έχουν περάσει ούτε εβδομήντα μέρες από τη μέρα που ο λαός της Αθήνας γιόρταζε την απελευθέρωσή του από τη ναζιστική Κατοχή. Μια απελευθέρωση που δεν πρόλαβε να χαρεί, αφού οι Άγγλοι πήραν τη θέση των Γερμανών. Ο Τσώρτσιλ το λέει καθαρά: “σα να βρίσκεστε σε κατεχόμενη πόλη…”. Η Γερμανική Κατοχή δίνει τη θέση της στην Αγγλική.

Τις επόμενες ημέρες, οι βρετανικές δυνάμεις θα φτάσουν τους 80 χιλιάδες άνδρες -δύναμη μεγαλύτερη κι από αυτή που χρησιμοποίησε η φασιστική Ιταλία για να επιτεθεί στην Ελλάδα, τον Οκτώβρη του 1940! Την ίδια στιγμή που μαίνονται οι μάχες με τη Ναζιστική Γερμανία στην Ευρώπη, ο Τσώρτσιλ αποσπά σημαντικές δυνάμεις από το Μέτωπο της Ιταλίας για να τις στείλει στην Ελλάδα, δείχνοντας ποιες ήταν οι προτεραιότητές του…

Υπόψη πως η επιστολή αυτή γράφεται ενώ ακόμα το ΕΑΜ αντιμετωπίζει τη Βρετανία ως απελευθερώτρια δύναμη και οι μαχητές του ΕΛΑΣ αποφεύγουν συστηματικά να επιτεθούν στους Βρετανούς στρατιώτες.

Κι η ελληνική κυβέρνηση; Ο Τσώρτσιλ είναι κατηγορηματικός. Οι Έλληνες πολιτικοί δεν μπορούν να επηρεάσουν την κατάσταση -αυτή κρίνεται με τα όπλα. Η διοίκηση του Σκόμπυ θα ήταν καλό να ενισχυθεί με το κύρος μιας πολιτικής κυβέρνησης -αλλά προφανώς αυτό δεν κρίνεται απαραίτητο, η σύνθεσή της δε χρειάζεται να ανησυχεί τους Βρετανούς. Ενώ σε άλλη επιστολή του προς το Λίμπερ (το Βρετανό πρεσβευτή στην Αθήνα) τον προτρέπει ακόμα και να απειλήσει τον Γ. Παπανδρέου, για να τον πείσει πάση θυσία να παραμείνει στη θέση του Πρωθυπουργού.

Τελικά ο ρόλος του Παπανδρέου θα τελειώσει μαζί με τα Δεκεμβριανά -παραιτείται πριν ακόμα κι από τη Συμφωνία της Βάρκιζας, που την υπογράφει η κυβέρνηση Πλαστήρα. Ενώ αυτός των Βρετανών θα συνεχιστεί μέχρι τον Εμφύλιο, για να παραδώσουν τη σκυτάλη στις ΗΠΑ, περίπου με τον ίδιο τρόπο που την πήραν από τους Γερμανούς…