Τα σκάνδαλα της χούντας

Συνεχίζοντας το άρθρο για τα οικονομικά της χούντας  παρουσιάζουμε σήμερα ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ, μερικά από τα …

ΤΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ

Τα σκάνδαλα αυτών που υποτίθεται ότι «είχαν καθαρά χέρια», «δεν έφαγαν», «έδωσαν ψωμάκι στο λαό» και άλλα τέτοια ανέκδοτα.

1. ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ.
Ο οικονομικός εγκέφαλος της χούντας Ν. Μακαρέζος το 1969, υπέγραψε σύμβαση για την κατασκευή της Εγνατίας Οδού (ΦΕΚ 1969/Α/15). Αυτής που η κατασκευή της άρχισε το 1994. Μπορεί τότε να μην έγινε τίποτα, ούτε καν μελέτη, όμως ο Αμερικανός “ενδιάμεσος” Ρόμπερτ Μακντόναλντ τσέπωσε 4,5 εκατ. δολάρια και 33 εκατ. δραχμές σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου έναντι της αμοιβής του.

2. LITTON INDUSTRIES
Η Litton Industries, στις 15/5/1967, ανέλαβε την… “οργάνωσιν και διεκπεραίωσιν της οικονομικής αναπτύξεως” στην Κρήτη και την Δυτική Πελοπόννησο (ΦΕΚ 1972/Α/88). Η Litton θα εισέπραττε όλα τα έξοδα που θα έκανε «βοηθώντας» το δημόσιο, συν κέρδος 11% και προμήθεια 2% επί των κεφαλαίων (ή των δανείων) που θα έφερνε, θεωρητικού ύψους 800.000.000 δολαρίων. Ως «προκαταβολή», το δημόσιο της κατέβαλε 1.200.000 δολάρια. Στην πράξη, η εταιρεία αρκέστηκε να ξεκοκκαλίζει τα “ποσοστά επί των εξόδων” της: «Το κέρδος μας είναι φυσικά δυσανάλογα μεγάλο», έλεγε (στις ΗΠΑ) ο υπεύθυνος του προγράμματος «επειδή δεν έχουμε κάνει καμιά βασική επένδυση. Η επένδυση είναι το καλό μας όνομα».
Δυόμισι χρόνια μετά, η χούντα σταμάτησε το “έργο” αφού βέβαια εκπλήρωσε όλες τις συμβατικές υποχρεώσεις του Δημοσίου.

3. ESSO PAPPAS – TOM PAPPAS
Η χούντα ουσιαστικά έκανε δωράκι κάμποσα φορτηγά λεφτά στον Ελληνοαμερικανό επιχειρηματία Τομ Πάππας, αφού τον απάλλαξε από τις αντισταθμιστικές υποχρεώσεις, για έξι αγροτοβιομηχανικές μονάδες σε διάφορες περιοχές της χώρας (ΦΕΚ 1972/Α/72) και χαριστικές ρυθμίσεις για το διυλιστήριο της ESSO στη Θεσσαλονίκη και το εργοστάσιο εμφιάλωσης της Coca Cola που είχε πάρει (ΦΕΚ 1968/Α/201), ανταγωνιστικά προς τα ντόπια αναψυκτικά.

Θερμός υποστηρικτής της χούντας, ο Πάππας μεσολάβησε για την οικονομική ενίσχυση της ΚΥΠ από την CIA. Στη συνέχεια, ο διοικητής της ΚΥΠ Ρουφογάλης κανόνισε τμήμα αυτών των κονδυλίων να “επιστραφεί” στις ΗΠΑ, ως “ελληνική” συνεισφορά στην προεκλογική εκστρατεία του Νίξον (με 549.000 δολάρια) που δεν ήταν βέβαια δυνατόν να χρηματοδοτηθεί απευθείας από τη CIA! Αν τώρα κάποια “ποσά” ξέμειναν και σε τίποτα τσέπες…είναι μάλλον φυσιολογικό. Το αφύσικο θα ήταν να μην είχαν μείνει. Ένας προσωπάρχης του Πάππας, με σκανδαλώδες παρελθόν, ο Παύλος Τοτόμης, διορίστηκε το 1967 υπουργός Δημόσιας Τάξης και κατόπιν πρόεδρος της ΕΤΒΑ.

4. ΤΟ ΤΑΜΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Με το περίφημο «Τάμα του Έθνους», σχεδίαζαν να αποκτήσει η Αθήνα την μνημειώδη “Αθηναϊκή Αγιά Σοφία”, υλοποιώντας το “τάμα του Έθνους” που είχε αναλάβει η Δ’ Εθνοσυνέλευση του Άργους το…1829. Σχεδίαζαν να τον κατασκευάσουν στα Τουρκοβούνια, σαν “το τρίτο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα των Αθηνών, μετά τον κλασικό Παρθενώνα και τον Βυζαντινό Λυκαβηττό”. Από εισφορές κρατικών και ιδιωτικών φορέων, επιχορηγήσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά και δάνεια, μαζεύτηκαν 453,3 εκατ. δραχμές. Τον Ιανουάριο του 1974, στο ταμείο υπήρχαν 47,3 εκατ. Κάπου…παράπεσαν 406 εκατομυριάκια. Αλλά για το ναό δεν υπήρξε ούτε σχέδιο. Για θεμέλια λίθο…ούτε λόγος. Κανείς δεν λογοδότησε. Κανείς δεν τιμωρήθηκε.

5. ΔΕΗ – SIEMENS
O στρατηγός Καρδαμάκης, τέως αρχηγός ΓΕΣ, επί δικτατορίας είχε αναλάβει τη διοίκηση της ΔΕΗ. Αποφάσισε να αγοράσει η επιχείρηση “απευθείας από τη Siemens και την AEG (χωρίς δημοπρασία και διαγωνισμό), μηχανήματα για να μπορέσει να ανταποκριθεί η ΔΕΗ στο πρόγραμμά της”. Ο αποδέκτης της εισήγησης Γεώργιος Παπαδόπουλος αποδέχτηκε την αγορά χωρίς διαγωνισμό και επέλεξε ο ίδιος προσωπικά την…Siemens (ποιον άλλον).

6. ΜΟΡΝΟΣ
Η σύμβαση για την υδροδότηση του Μόρνου που υπήρχε έτοιμη από ντόπιους τεχνικούς πριν τη χούντα, τελικά με απόφαση της χούντας πήγε στη γερμανική εταιρεία Lahmeyer για το φράγμα και τη γαλλική Gersar για το υδραγωγείο. Η τιμή που είχε αρχικά προϋπολογιστεί αυξήθηκε μόλις κατά 212% με ανατίμηση προς τα πάνω.

7. ΠΕΣΙΝΕ
Η χούντα έκανε γενναίο σκόντο στην εταιρεία Πεσινέ, που πλήρωνε το ρεύμα που κατανάλωνε μόλις στο 43,2% του κόστους του και το πετρέλαιο το έπαιρνε χίλιες δραχμές φτηνότερο ανά τόνο, απ’ όσο κόστιζε στο Δημόσιο.

8. ΤΑ ΣΑΠΙΑ ΚΡΕΑΤΑ ΤΟΥ ΜΠΑΛΟΠΟΥΛΟΥ.
Ο στρατιωτικός Μιχάλης Μπαλόπουλος ήταν υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας αρμόδιος για θέματα εμπορίου το 1972- 1973. Το 1975 καταδικάστηκε για δωροληψία “κατά συρροήν”, για εισαγωγή ακατάλληλων για την υγεία κρεάτων από την Αργεντινή, σε συνεργασία με μεγαλέμπορους της Ροδεσίας. Ο ίδιος ο Παττακός είχε εκδώσει διαταγή απαγόρευσης διάθεσης ντόπιου κρέατος, προκειμένου να απορροφηθούν τα εισαγόμενα του Μπαλόπουλου, τα οποία είχαν αρχίσει να σαπίζουν και να βρωμάνε. Στο σκάνδαλο εμπλεκόταν ο γαμπρός του Πατακού και ο αδελφός του Γεωργίου Παπαδόπουλου, Χαράλαμπος. Ο Μπαλόπουλος έφαγε 3,5 χρόνια φυλακή επί χούντας. Επίσης, το διάστημα που ήταν πρόεδρος του ΕΟΤ, το παρατσούκλι του ήταν “κύριος 10%”. Τόση μίζα (“μπαλόσημο την λέγανε) έπαιρνε για κάθε επένδυση που ενέκρινε. Γι’ αυτό δεν δικάστηκε και δεν καταδικάστηκε ποτέ.

9. ΟΙ ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ ΚΙ Η ΧΟΥΝΤΑ
Η δήλωση του εφοπλιστή Ανδρεάδη ότι η χούντα υποσχέθηκε ρητά μέσω του Παπαδόπουλου πως θα τους έδινε ό,τι κι αν της ζητήσουν, βρήκε εφαρμογή: Απαλλαγή του μεγάλου εφοπλιστικού κεφαλαίου από κάθε φορολογία, προσφέροντας μάλιστα προκαταβολικά και φορολογική ασυλία καθώς τους εξαίρεσε από κάθε δίωξη για φοροδιαφυγή. Αποτέλεσμα ήταν οι εφοπλιστές, οι πλουσιότεροι Έλληνες να συνεισφέρουν στα δημόσια οικονομικά όσο οι οικοδόμοι της Θεσσαλονίκης! («Οικονομικός Ταχυδρόμος» 1/2/1973).
Την ίδια στιγμή το Ελληνικό Δημόσιο ανέλαβε το 80% του κόστους ναυπήγησης στην ποντοπόρα και επιβατηγό ναυτιλία, ενώ παραχώρησαν αθρόες πιστώσεις στους εφοπλιστές για την επέκταση των επιχειρήσεών τους. Η χούντα κρατικοποίησε το κόστος παραγωγής για τους εφοπλιστές και τους χάρισε… αφορολόγητα, τα κέρδη!
Μόνο ο Ανδρεάδης, πρόεδρος τότε των Ελλήνων εφοπλιστών, μέσα στη χούντα κατάφερε να αποκτήσει τον έλεγχο 5 τραπεζών, 12 ασφαλιστικών εταιρειών, ναυπηγείων, βαποριών, δεκάδων ξενοδοχειακών μονάδων και βιομηχανικών επιχειρήσεων. Από 109 εκατομμύρια το 1968 τα φορολογικά έσοδα από τις ναυτιλιακές εταιρείες μειώθηκαν σε 29 εκατομμύρια το 1972, περίοδο κατά την οποία ο ελληνικός στόλος αυξήθηκε κατά 16,7 εκατομμύρια τόνους. Ο Παπαδόπουλος ανακηρύσσεται ισόβιος πρόεδρος των εφοπλιστών. Το κουκούλωμα μέσω των διάφορων υπηρεσιών, των ναυαγίων, που πολλοί έλεγαν πως ήταν στημένα, ήταν… ακόμα και στον κινηματογράφο.

10. ΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΠΟΛΑΒΕΣ ΤΩΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΩΝ
Με τον Αναγκαστικό Νόμο 5/1967, οι «Παπαδόπουλοι» φρόντισαν να υπερδιπλασιάσουν τον μισθό του πρωθυπουργού από τις 23.600 στις 45.000 δραχμές και των υπουργών και υφυπουργών από τις 22.400 στις 35.000 δραχμές. Το πρώτο πράγμα δηλαδή (1967) που φρόντισαν να κάνουν οι ηγέτες της χούντας, ήταν να αυγατίσουν τα εισοδήματά τους, σε σχέση με τις απολαβές της ανατραπείσας κοινοβουλευτικής «φαυλοκρατίας». Θεσπίστηκαν για πρώτη φορά ημερήσια «εκτός έδρας» 1.000 και 850 δρχ αντίστοιχα.

Ο δικτάτορας Γ. Παπαδόπουλος ξεκίνησε το 1967 με μηνιαίο εισόδημα 7.900 δραχμές κι έφτασε να εισπράττει φανερά, σύμφωνα με τα στοιχεία της δήλωσής του, 4.309.631 δραχμές. Ταυτόχρονα, είχε αποκτήσει τρεις βίλες: Μια στο Ψυχικό, μία την Πάρνηθα και μια Τρίτη το Λαγονήσι (η τελευταία ήταν προσφορά του Ωνάση). Ο διπλασιασμένος πρωθυπουργικός μισθός δεν έφτανε στον Γιώργο Παπαδόπουλο, ο οποίος εκτός από πρωθυπουργός, ήταν ταυτόχρονα και υπουργός Προεδρίας και Αντιβασιλέας, θέσεις για τις οποίες πληρωνόταν επιπλέον. Υπενθυμίζουμε, έτσι για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, πως το μεροκάματο των μισθωτών ήταν 135 δραχμές! Το Ελληνικό Δημόσιο πλήρωνε κάθε μήνα 300 χιλιάδες δραχμές για τις φωταψίες της βίλας και 300 ακόμα χιλιάδες για έξοδα ασφάλειας του δικτάτορα.
Διήγαγαν φυσικά βίο σκανδαλωδώς πολυτελή. Τα έλεγαν οι ίδιες οι γυναίκες τους. Είναι χαρακτηριστικές οι διηγήσεις της Ντέλλας Ρουφογάλη και της Δέσποινας Παπαδοπούλου για ντόλτσε βίτα στο Παρίσι, τουαλέτες, “πεσκέσια” από όσους ήθελαν μέσω των γυναικών τους να κολακέψουν τους δικτάτορες, φρέσκα ψάρια, χαβιάρι και καβούρια να καταφθάνουν ως δώρα στο σπίτι. Συνδαιτημόνες τους οι πιό λαμπροί καπιταλιστές. “Βαρδινογιάννης. Λάτσης. Ωνάσης. Κιοσέογλου. Ο Δρακόπουλος των διυλιστηρίων. Ο Ταβουλάρης των ναυπηγείων. Το ζεύγος Μποδοσάκη. Ο Αγγελος Κανελλόπουλος των τσιμέντων ‘Τιτάν’.
Ο Τομ Πάπας”, παρελαύνουν στα ημερολόγιά τους και στις βίλες τους.

11. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΟΚΡΑΤΙΑ
Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος διόρισε τον έναν αδελφό του Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο στρατιωτικό ακόλουθο, γενικό γραμματέα του υπουργείου Προεδρίας, Περιφερειακό Διοικητή Αττικής αλλά και Υπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ.
Τον άλλο αδελφό του Χαράλαμπο Παπαδόπουλο, τον αναβάθμισε από μικροπωλητή σε γενικό γραμματέα του υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα βαθμοφόρου υφισταμένου του, «μένει γνωστός σαν ‘μπον φιλέ’ γιατί, τυλιγμένος σε χειμωνιάτικο παλτό, τρέχει νύκτα μαζί με αξιωματικούς αστυνομίας πόλεων στα καμπαρέ σαν γκάγκστερς και τρώγουν φιλέτο» (Αλέξανδρος Δρεμπέλας, «Ο θρήνος του χωροφύλακα», Αθήνα 1998, σ.118).
Ο Παττακός ήταν καλός πεθερός, αφού φρόντισε να αναλάβει ο γαμπρός του Ανδρέας Μεϊντάσης τεχνικά έργα στο δήμο Αθηναίων (όπως το υπόγειο γκαράζ στην Κλαυθμώνος) και μελέτες αξιοποίησης δημοτικών ακινήτων λαμβάνοντας… “ευτελή” ποσά της τάξως του ενός εκατομμυρίου και εκατό χιλιάδων δραχμών!
Ο Νικόλαος Μακαρέζος πάλι διόρισε τον γαμπρό του μόνιμο υφυπουργό Γεωργίας και τον αδελφό της γυναίκας του τον έβαλε γενικό γραμματέα του Υπουργείου Συντονισμού.
Ο Μακαρέζος διόρισε υπουργό Γεωργίας (κι αργότερα Βορείου Ελλάδος) τον κουνιάδο του, Αλέξανδρο Ματθαίου. Ο Αλ. Ματθαίος, πρώην λυκειάρχης, δύο φορές υπουργός επί χούντας, δήλωνε ετήσια εισοδήματα το 1971 556.400 δραχμές, απέκτησε τρία διαμερίσματα, μεγάλα κτήματα και οικόπεδα.
Ο Ιωάννης Λαδάς διόρισε τον ένα ξάδερφό του διοικητή της ΑΣΔΕΝ και τον άλλο Γ.Γ. Κοινωνικών Υπηρεσιών, προφανώς γιατί και τότε γινόταν πάρτι με τα φάρμακα και τα εμβόλια και τα παραϊατρικά υλικά.

12. ΑΣΥΛΙΑ
Οι δικτάτορες θεσμοθέτησαν τέλος τη μελλοντική ασυλία τους, με ρυθμίσεις που κάνουν τα σημερινά κουκουλώματα να μοιάζουν με παιδικό παιχνίδι. Η χουντική νομοθεσία «περί ευθύνης υπουργών» (Ν.Δ. 802 της 30.12.1970) περιείχε «μεταβατική διάταξη» (§ 48) βάσει της οποίας δίωξη υπουργού ή υφυπουργού της χούντας μπορούσε να γίνει μόνο με απόφαση των…συναδέλφων τους. Επιπλέον, όλα τα «εγκλήματα δια τα οποία δεν ησκήθη ποινική δίωξις μέχρι της ημέρας συγκλήσεως» της μελλοντικής Βουλής, θεωρούνταν αυτομάτως παραγεγραμμένα!
Δηλαδή έδιναν ασυλία στα μέλη της κυβέρνησης και παρέγραφαν όποιο αδίκημα και αν είχαν τελέσει τόσο οι υπουργοί – υφυπουργοί όσο και τα ανώτερα στελέχη του δημοσίου που ήταν συγγενείς τους! Νομοθέτησαν με τρίμηνη θητεία σε υπουργική θέση να λαμβάνει ο χουντικός την ανωτάτη σύνταξη ανεξαρτήτως της συντάξεως που θα ελάμβανε ως στρατιωτικός…δηλαδή διπλή σύνταξη!

13. ΚΙ ΕΝΑ ΔΙΑΖΥΓΙΟ
Ο Παπαδόπουλος άλλαξε το νόμο διαζυγίων για λίγες ώρες προκειμένου να χωρίσει και να μπορέσει να νομιμοποιήσει τον δεσμό του με την γραμματέα της ΚΥΠ Δέσποινα Γάσπαρη. Ο νόμος του αυτόματου διαζυγίου έλεγε ότι όποιος ήταν εν διαστάσει για 7 συναπτά έτη, τότε έβγαινε το διαζύγιο του αυθημερόν! Το βράδυ πέρασε το νόμο, τα ξημερώματα έκανε την αίτηση, το πρωί βγήκε η απόφαση και την ΙΔΙΑ ώρα κατήργησαν το νόμο!

Μάνος Δούκας

Πιο αναλυτικά στο βιβλίο «ΛΑΜΟΓΙΑ ΣΤΟ ΧΑΚΙ» του Διονύση Ελευθεράτου. Εκδόσεις τόπος.