Ημερολόγια με το Μουσολίνι κατακλύζουν την ιταλική αγορά

«Είναι μέρος της δουλειάς μου», λέει χωρίς ίχνος αμηχανίας η ιδιοκτήτρια περιπτέρου απέναντι από το υπουργείο εσωτερικών της Ρώμης, σκαρφαλώνοντας για να βρει αντίτυπο του ημερολογίου του 2019 αφιερωμένο στο δικτάτορα Μουσολίνι. Στο ημερολόγιο μπορεί να δει κανείς διάφορες εικόνες του Ντούτσε, να μιλάει με γυμνό στήθος στο κοινό, να υψώνει τη γροθιά του στον αέρα μετά την υπογραφή συμφωνίας με τη Γερμανία το 1939, να παρελαύνει στη Ρώμη με στρατιωτική στολή.

Η νοσταλγία για το φασιστικό καθεστώς υποβόσκει εδώ και δεκαετίες στην ιταλική κοινωνία, φαίνεται όμως πως γίνεται εντονότερη με τα χρόνια, συμβαδίζοντας και από την άνοδο της ακροδεξιάς στη χώρα. Ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης και υπουργός εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι έχει καταφύγει πάνω από μία φορές σε ρητά του Ιταλού δικτάτορα, οπαδοί του κατά καιρούς έχουν βρεθεί σε συγκεντρώσεις του με φωτογραφίες του Μουσολίνι, ενώ νεοφασιστικές οργανώσεις όπως η Κάζαπάουντ και η Φόρτσα Νουόβα κάνουν συχνά – πυκνά αισθητή την παρουσία τους με πορείες σε διάφορα μέρη της χώρας..

Η πρώτη εταιρεία που ξεκίνησε την παραγωγή ημερολογίων με το Ντούτσε ήταν η Γκάμα 3000 με έδρα τη Ρώμη, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ενώ τώρα πλέον υπάρχουν άλλες τρεις εταιρείες που κάνουν το ίδιο, τυπώνοντας κάθε μία γύρω στις 10000 αντίτυπα ετησίως. Αυτά διανέμονται σε περίπτερα όλης της χώρας, είτε έχουν παραγγελθεί, είτε όχι. Υπάρχει ρύθμιση που επιτρέπει τη διανομή τους μαζί με τις εφημερίδες, χωρίς να υποχρεώνει ωστόσο τους ιδιοκτήτες στην πώλησή τους, εξηγεί ο ιδιοκτήτης της εταιρείας Ρενάτο Τσίρτσι. Ο ίδιος επιβεβαιώνει την αύξηση του ενδιαφέροντος για το ημερολόγιο, ιδιαίτερα ανάμεσα σε νέους ανθρώπους. Τα ημερολόγια πωλούνται χωρίς πρόβλημα και στο Άμαζον, ενώ για τον Τσίρτσι δεν είναι παρά μία ακόμα πηγή κέρδους: «Παράγουμε ημερολόγια που έχουν θέμα από γάτες μέχρι τον πάπα Φραγκίσκο, κι από τον Πατέρα Πίο μέχρι τη Μπάρμπι, γιατί αυτό θέλει η αγορά. Το ίδιο με το Μουσολίνι – είμαστε εκδοτικός οίκος που εξυπηρετεί τις ανάγκες της αγοράς».

Λίγο πιο μακριά βρίσκεται μαγαζί που πουλά κρασί με ετικέτες που φέρουν τη μορφή του Μουσολίνι, του Χίτλερ και του Στάλιν (όπως με φρίκη σημειώνει ο Γκάρντιαν στο σχετικό ρεπορτάζ, στη λογική των δύο άκρων). Οι μποτίλιες αυτές έχουν θεαθεί και σε άλλα σημεία της Ιταλίας πριν κάποιο διάστημα ξεσηκώνοντας και τότε αντιδράσεις. Σημειώνεται ότι ως τώρα οι προσπάθειες απαγόρευσης των φασιστικών αναμνηστικών έχουν βρει τοίχο. Η προηγούμενη κυβέρνηση προσπάθησε το 2017 να βάλει περιορισμούς στην διανομή τους, αποτυγχάνοντας ωστόσο να πετύχει την έγκριση του νομοσχεδίου από τα δυο σώματα της ιταλικής βουλής. Όσο για τον καταστηματάρχη, εμμέσως πλην σαφώς υπαινίσσεται πως μοιράζεται τα αισθήματα των αγοραστών του: «Ο κόσμος τ’ αγοράζει ως δώρα, ίσως για τους φασίστες φίλους του». Παραδέχεται πως «ναι, κάποιοι πελάτες προσβάλλοντα, αλλά εγώ δεν το βλέπω ως τίποτε άλλο παρά ως νοσταλγία».