Τέρμινους: Ένα καλό graphic novel με μια κακή ανάλυση
13-01-2019
Με καλό σκίτσο και πλοκή γύρω από τη μεγάλη ομώνυμη επιχείρηση του κυβερνητικού στρατού στον εμφύλιο, το “Τέρμινους” πάσχει στην προσέγγισή του, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την εμφάνιση του Χαρίλαου Φλωράκη σχεδόν να λέει ως άλλος Τάκης Λαζαρίδης πως καλώς ηττήθηκε ο ΔΣΕ.
Τέρμινους: Ένα καλό graphic novel με μια κακή ανάλυση
Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μας το graphic novel “Τέρμινους”, του Λευτέρη Παπαθανάση, από τις εκδόσεις ΚΨΜ. Το όνομα του graphic novel αντλείται από το όνομα τις εκκαθαριστικής επιχείρησης των κυβερνητικών δυνάμεων, το έτος 1947 και είχε μηδαμινά αποτελέσματα.
Το graphic novel ξεκινά από την Εθνική Αντίσταση του νομού Άρτας και ακολουθεί τις ιστορίες της Ουρανίας Παπαδημητρίου, του μικρού της παιδιού, του δασκάλου του χωριού Βουργαρέλι της Άρτας και του Κώστα, του στελέχους της Λαϊκής Πολιτοφυλακής του ΕΑΜ Μήτσου. Το αφήγημα ακολουθεί τους πρωταγωνιστές στον αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, στα Δεκεμβριανά και το όργιο της Λευκής Τρομοκρατίας που ακολούθησε τη Συμφωνία της Βάρκιζας και τέλος στη δημιουργία του ΔΣΕ στην Ήπειρο, τις μάχες, τις εξορίες και τα εκτελεστικά αποσπάσματα.
Το graphic novel “Τέρμινους” χαρακτηρίζεται από ωραίο σκίτσο και ενδιαφέρουσα πλοκή, παρουσιάζει τα τοπικά γεγονότα του νομού Άρτας και ειδικότερα του χωριού Βουργαρέλι, αφήνοντας ωστόσο κενά για τα γεγονότα του Εμφυλίου και ειδικά του ΔΣΕ Ηπείρου. Εκτός των παραπάνω κενών, τα οποία θα τεκμηριώσουμε ιστορικά παρακάτω, το graphic novel “Τέρμινους” τελειώνει με μια μεταφυσική, αλλά δοσμένη με μαεστρία πολιτική και ηθικολογική ανάλυση της Εθνικής Αντίστασης και του αγώνα του ΔΣΕ. Σε κάποιο σημείο εκτός του χώρου και του χρόνου, ο νεκρός Μήτσος Παπαδημητρίου, συναντά ξανά τους στρατοδίκες και ο μακρινός του ανιψιός τον βοηθά να δει πως ο αγώνας του, ένας αγώνας για την δικαίωση της ελληνικής εργατικής τάξης και τη φτωχολογιά, δεν υπήρξε μάταιος, αλλά ενέπνευσε μετέπειτα αγώνες και κινήματα.
Ο συγγραφέας, Λευτέρης Παπαθανάσης γράφει στον πρόλογό του: “Οι κεντρικοί ήρωες δεν είναι τυχαίοι, είναι πρόσωπα της μιας μόνο πλευράς. Άνθρωποι που στρατεύτηκαν στον εαμικό αγώνα, στον ΕΛΑΣ, στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας. Είναι η πλευρά που θεωρώ δική μου. Ελπίζω ότι στάθηκα απέναντι στα πρόσωπα αυτά με ακεραιότητα, χωρίς να προβάλλω πάνω τους τις δικές μου ερμηνείες και κριτικές για τον αγώνα τους, αλλά και χωρίς να επιχειρώ μια βεβιασμένη δικαίωσή τους.”
Σε αυτό ακριβώς το σημείο θεωρούμε πως το “Τέρμινους” και ο ίδιος ο συγγραφέας του δεν στέκεται απολύτως δίκαια απέναντι στους πρωταγωνιστές της ιστορίας του και ασφαλώς προβάλλει και με μεγάλη δεξιοτεχνία τη δική του κριτική και τις δικές του απόψεις.
Ας ξεκινήσουμε όμως από την ιστορική τεκμηρίωση, μέρος της οποίας δίδεται και από το graphic novel.
Πρόσωπα του “Tέρμινους”
Μήτσος Παπαδημητρίου: Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, συγγενής του συγγραφέα υπήρξε αξιωματικός της Χωροφυλακής κατά το Μεσοπόλεμο. Στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στους κόλπους του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και έλαβε θέση στελέχους στη Λαϊκή Πολιτοφυλακή του χωριού Βουργαρέλι. Υπήρξε επίσης πρόεδρος της Λαϊκής Επιτροπής Βουργαρελίου που είχε συστήσει το ΕΑΜ. Μετά τη Συνθήκη της Βάρκιζας πέρασε σε ομάδα καταδιωκόμενων αγωνιστών και εντάχθηκε στο ΔΣΕ Ηπείρου. Αιχμαλωτίστηκε κατόπιν μάχης στην Ήπειρο και εκτελέστηκε κατόπιν απόφασης εκτάκτου στρατοδικείου.
 |
| Μήτσος Παπαδημητρίου, Αρχείο οικογένειας Παπαδημητρίου. |
Κώστας Παπαδημητρίου: Ο Κώστας Παπαδημητρίου υπήρξε δάσκαλος του χωριού Βουργαρέλι Άρτας προπολεμικά και εντάχθηκε στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ κατά την περίοδο της Κατοχής. Πιθανώς υπήρξε και μέλος του ΚΚΕ, καθώς έλαβε θέση πολιτικού καθοδηγητή στο 3/40 Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Μετά τη Συνθήκη της Βάρκιζας πέρασε σε ομάδα καταδιωκόμενων αγωνιστών και εντάχθηκε στο ΔΣΕ Ηπείρου, με τον οποίο σκοτώθηκε την άνοιξη του 1947.
 |
| Κώστας Παπαδημητρίου, Αρχείο οικογένειας Παπαδημητρίου. |
Τα κομμένα κεφάλια της Άρτας
Σε μια από τις σελίδες του graphic novel “Τέρμινους”, η Ουρανία Παπαδημητρίου, ευρισκόμενη με το μικρό της παιδί σε κάποια εγκατάσταση του κυβερνητικού στρατού και προφανώς ούσα εκτοπισμένη από τις μετακινήσεις πληθυσμών που επέβαλλαν οι τότε κυβερνήσεις, οδηγείται στο προαύλιο του στρατοπέδου μαζί με άλλους πολίτες για να αντιμετωπίσει ένα φρικτό θέαμα.
Πρόκειται για κομμένα κεφάλια ανταρτών του ΔΣΕ που ανήκαν προφανώς στο Αρχηγείο Τζουμέρκων:
Στο graphic novel “Τέρμινους” δεν διευκρινίζεται ωστόσο εάν πρόκειται για τη γνωστή περίπτωση έκθεσης κεφαλών στην Άρτα. Το περιστατικό έλαβε χώρα μετά τη γνωστή σφαγή στο Μοναστήρι των Μελατών, από άνδρες του κυβερνητικού στρατού και ΜΑΥ-ΜΑΔ, οι οποίοι κατέσφαξαν με βασανιστήρια άνδρες και γυναίκες αιχμαλώτους. Ωστόσο, από όσο γνωρίζουμε, η έκθεση κεφαλών έλαβε χώρα στην πλατεία μονοπωλίου στην Άρτα και ανάμεσά τους βρισκόταν και η κάρα του Θεόδωρου Ζαλοκώστα (Παλιούρα), υποστράτηγου του ΔΣΕ Ηπείρου.
Το φρικώδες αυτό περιστατικό αποτυπώθηκε στη μνήμη του λαού της Άρτας. Η αυτόπτης μάρτυρας, Πηνελόπη Σαρλή, μαθήτρια τότε του Δημοτικού Σχολείου περιγράφει το περιστατικό ως εξής:
«Ξεκινήσαμε όπως κάθε πρωί να πάμε στο σχολείο. Υπήρχε μια κίνηση στους δρόμους που άλλες μέρες δεν βλέπαμε. Μία αναστάτωση από ανθρώπους και οχήματα. Ποδήλατα και κάρα μας προσπερνούσαν. Τα βλέπαμε να κουβαλάνε σακιά γεμάτα.
Παραξενευτήκαμε. Τι να είχαν μέσα αυτά τα σακιά που με τόση φροντίδα μετέφεραν; Γιατί βιάζονταν γιατί κτυπούσαν κουδούνια και κλάξον για να τους δώσουμε προτεραιότητα; Ή μήπως με αυτό τον τρόπο μας καλούσαν να τους ακολουθήσουμε, για να μας δείξουν κάτι; Ήταν και η ατμόσφαιρα πάνω από τη πόλη βαριά. Κι όλη η κίνηση των τροχοφόρων και των ανθρώπων κατέληγε στην πλατεία Κιλκίς.
Ναι, εδώ όλοι εκείνοι οι περίεργοι έμποροι είχαν εκθέσει την πραμάτεια τους. Το μυστικό που είχανε κρυμμένο μέσα στις λινάτσες.
Εδώ τα είδαμε. Τα είχανε βάλει σε δύο κύκλους σαν να χορεύανε διπλοκάγκελο. Στη μέση της πλατείας. Κι έτσι καταλάβαμε πως όλοι αυτοί που τόση ώρα περνούσαν από μπροστά μας, ήταν κυνηγοί κεφαλών.
Κόσμος πολύς είχε μαζευτεί. Οι υπάλληλοι που πήγαιναν στα γραφεία τους, αυτοί που είχαν καταστήματα εκεί τριγύρω, όλοι οι μαθητές του σχολείου ακόμα και των μικρών τάξεων. Κάποιοι τα κοίταζαν με φρίκη και κάποιοι με περιφρόνηση. Άλλοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν, να εξηγήσουν, να συνειδητοποιήσουν. Μερικοί δεν δίστασαν να τα πλησιάσουν και να τα κλωτσήσουν. Να τα στραπατσάρουν περισσότερο. Να τους σπάσουν δόντια, ή να δουν το μυαλό τους να χύνεται από το ήδη ανοιγμένο τους κρανίο. Αλήθεια τι κρότο κάνει ένα κεφάλι που κατρακυλά στο πλακόστρωτο και τι σχήμα παίρνουν τα χείλια;
Οι πιο ψύχραιμοι βάλθηκαν να κάνουν αναγνώριση. «Να ο τάδε» φώναζαν. Ενώ κάποιοι άλλοι που τα αναγνώριζαν επίσης δεν τολμούσαν να πουν τίποτα, μήτε να κλάψουν. Δεν ξέρω ίσως να είδαν κάποιον πολύ γνωστό τους, συγγενή τους. Τον είχαν αποχωριστεί, τον είχαν χαιρετήσει προ πολλού, τον νόμιζαν στο βουνό και τώρα τον έβλεπαν, ασώματο κεφαλή στο πλακόστρωτο της πλατείας.
Μουδιάσανε τα άκρα μας, στέγνωσε το στόμα μας, σοκαριστικό το θέαμα κι ακόμα χειρότερα όλα αυτά που γίνονταν γύρω από αυτό. Η αλαζονεία αυτών που τα είχαν φέρει να τα επιδείξουν σαν λεία τους. Ο χλευασμός και η βαρβαρότητα από τη μεριά των άλλων κι ο σιωπηλή θλίψη των περισσότερων. Λίγο πιο μακριά ακούγονταν ο θρήνος όσων δεν μπόρεσαν να αντέξουν και ξέσπαγαν.
«Τα παιδιά να πάνε στο σχολείο» ακούστηκε κάποια στιγμή «κτύπησε το καμπανάκι». Ο χρόνος δεν μπορεί να παγώσει ούτε σε τέτοιες περιπτώσεις. Η ζωή συνεχίζει την πορεία της. Κατευθυνθήκαμε προς το γυμνάσιο. Εκεί μας περίμενε το πρωινό μας ρόφημα. Ήταν γάλα που τόσο πολύ το θέλαμε. Άλλες φορές κάναμε σα λιμασμένα, όμως εκείνη τη μέρα κανείς δεν μπορούσε να πιει το γάλα του. Στην αρχή θέλησε να το προσφέρει σε κάποιον άλλο, μα ήταν γενική η ανορεξία. Άδειαζε λοιπόν το κυπελλάκι ο καθένας στο χώμα, χωρίς τύψεις που πήγαινε στράφι αυτή η θρεπτική τροφή, αυτή η πολυτέλεια στα δύσκολα χρόνια του πολέμου.
Τα κεφάλια στη συνέχεια τα πήγαν και τα κρέμασαν στο φράκτη της χωροφυλακής. Έμειναν εκεί σε κοινή θέα και ξάφνιασμα των περαστικών μέχρι που τα μάζεψαν μύγες.»
Ανάμεσα στους πεσόντες της μάχης που οδήγησε στην αιχμαλωσία και στη δολοφονία στο μοναστήρι των Μελατών, εντοπίζονται δύο μαχητές με το όνομα Δημήτρης Παπαδημητρίου, χωρίς να πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο, αλλά για συνωνυμία, καθώς τα δύο πρόσωπα κατάγονται από διαφορετικά χωριά του νομού. Δεν έγινε κατορθωτό το να τεκμηριώσουμε, αν η έκθεση κεφαλών που αναφέρεται στο “Τέρμινους” είναι η ίδια με την πλατεία μονοπωλίου.
Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο σχετίζεται με τη φωτογράφιση των εν λόγω κεφαλών από στρατιώτες του στρατοπέδου, στο οποίο η Ουρανία βρισκόταν. Στο “Τέρμινους” παρουσιάζεται το παρακάτω σκίτσο:
Η φωτογραφία μοιάζει πολύ με την παρακάτω γνωστή φωτογραφία της περιόδου του Εμφυλίου:
Η παραπάνω φωτογραφία εικάζεται ότι έχει ληφθεί όμως στη Φλώρινα και όχι στην περιοχή της Άρτας. Και εδώ δεν καταφέραμε να διαπιστώσουμε αν ανάλογο φωτογραφικό υλικό υπάρχει και από την Άρτα, ή εάν πρόκειται για καλλιτεχνική αναλογία του συγγραφέα.
Μια κάκιστη ανάλυση
Στο σημείο της “ηθικής νικομάχειας” που ομολογουμένως δίνεται με όμορφο και παραστατικό τρόπο από το συγγραφέα, ο νεκρός πια Μήτσος Παπαδημητρίου συγκρούεται με το φάσμα των στρατοδικών του, βοηθούμενος και από τον εν ζωή ανιψιό του, που ονειρεύεται το όλο περιστατικό. Εδώ ο συγγραφέας ξεκινά τη δική του ηθικολογική και πολιτική ανάλυση, με την οποία διαφωνούμε σε σειρά σημείων:
Πρώτον: Ο Μήτσος Παπαδημητρίου συνειδητοποιεί μέσω του ανιψιού του την τεράστια παρακαταθήκη του αγώνα του ΕΛΑΣ, του ΕΑΜ και του ΔΣΕ, για τους σύγχρονους αγώνες που ακολούθησαν έως σήμερα. Η εικόνα είναι πραγματικά παραστατική:
Όμως πραγματικά, τι θέση έχουν στους αγώνες του κινήματος στην Ελλάδα, ανάμεσα στον Λαμπράκη, τον Τεμπονέρα και το Πολυτεχνείο, οι τρεις ημέρες ισοπέδωσης της Αθήνας για το θάνατο του Αλέξη Γρηγορόπουλου; Πρόκειται για τις ημέρες εκείνες που με αφορμή το θάνατο ενός παιδιού, εκατοντάδες εργαζόμενοι έχασαν αυτοκίνητα και περιουσίες, καθώς κουκουλοφόροι έσπαγαν το κέντρο της πόλης. Θυμάται ο συγγραφέας άραγε πως ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να καπηλευτεί το χάος και μάλιστα, ήταν στα δικά του μπλοκ που έβρισκαν ασφαλίτες και “χρήσιμοι ηλίθιοι” χώρο για να δράσουν; Έχει δει άραγε ο συγγραφέας ΕΛΑΣίτες ή μαχητές του ΔΣΕ με κουκούλες; Γνωρίζει το σεβασμό που επέδειξαν στη λαϊκή περιουσία και τον κόπο των εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων;
Όμως το χειρότερο πρόβλημα δεν είναι αυτό…
Σε δεύτερο σημείο, ο συγγραφέας, που επιθυμεί κατά τα άλλα να σεβαστεί τον αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ΚΚΕ και ΔΣΕ παρουσιάζει τα εξής στριπάκια:
Εδώ, ο Χαρίλαος Φλωράκης προφανώς, φεύγει από το βάθρο κάποιου συνεδρίου του ΚΚΕ, που το παρακολουθούν σκελετοί και “νουθετεί” τον Μήτσο Παπαδημητρίου λέγοντάς του ότι ο ΔΣΕ δεν είχε δίκιο και ότι αν είχε νικήσει, η Ελλάδα θα είχε καταστραφεί. Με ποιον λοιπόν τρόπο τιμά ο συγγραφέας το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ και το ΔΣΕ, βασικός αιμοδότης των οποίων υπήρξε το ΚΚΕ;
Γνωρίζει ότι ο Χαρίλαος Φλωράκης, ότι πολιτικά λάθη και αν του καταλογίσουμε, λάθη όχι σαφώς προσωπικά δικά του, αλλά ολόκληρου του κόμματος της εποχής, κράτησε στο ακέραιο και το χαρακτήρα του ΚΚΕ και την τιμή του αγώνα της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού.
Ανερυθρίαστα και χωρίς προφανώς να έχει επίγνωση για τον αγώνα που έδωσε ο παλιός διοικητής της 1ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, κατά την προσπάθεια του οπορτουνισμού να διαλύσει το κόμμα, ο συγγραφέας έβαλε λόγια στο στόμα του Χαρίλαου, που ποτέ εκείνος δεν είπε. Μάλιστα ενώ ο Χαρίλαος Φλωράκης είναι από καιρό νεκρός και δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Αυτή ήταν η τιμή που έκανε στο ΚΚΕ, ο κύριος Παπαθανάσης…
Και αντί να στραφεί, σε κάποιους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, που όχι μόνο προσπάθησαν να ξηλώσουν το ΚΚΕ και τον αγώνα του ΔΣΕ και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, στην ουσία τους. Σε κάποιους που μέχρι και ευρωβουλευτές έγιναν και που δήλωναν ότι και με τη Νέα Δημοκρατία θα συνεργάζονταν αν ήταν “σοβαρή”. Κάποιους του πρώην ΚΚΕ- Εσωτερικού που μεταπήδησαν στον ΣΥΝ και στον ΣΥΡΙΖΑ, ο συγγραφέας βρήκε τον Χαρίλαο Φλωράκη και το ΚΚΕ.
Πάει μάλλον πολύ…
Από: Κόκκινος Φάκελος
Notice: Only variables should be assigned by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/comments.php on line 6
Notice: Only variables should be passed by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/functions.php on line 38
Notice: Only variables should be assigned by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/functions.php on line 38
8 Σχόλια
Ε, εν τάξει….
Έκδοση ΚΨΜ δεν είναι? Τι περίμενες?
Δεν ισχύει αυτό. Το ΚΨΜ έχει εκδώσει μεταξύ άλλων Μαργαρίτη, Μπογιόπουλο, και αρκετούς άλλους συντρόφους.
Πολλές εκδόσεις του είναι αξιόλογες, ενδιαφέρουσες ή απλά με πιο σοβαρή οπτική.
Το Τέρμινους συζητήθηκε λίγο σε πρόσφατα σχόλια στο ιστολόγιο “Σφυροδρέπανο”. Κάποιοι καλοπροαίρετοι θαμώνες σκέφτηκαν ότι ίσως ο χαρακτήρας που λέει “δεν είχαμε δίκιο” να μην είναι ο Χαρίλαος, αλλά κάποιος γνωστός αποστάτης.
Δυστυχώς ο ίδιος ο δημιουργός απάντησε με χυδαίο τρόπο στην αναδημοσίευση της Κ (https://twitter.com/zero_iv/status/1084785759960383488), όπου πουθενά δεν αρνείται ότι το στριπάκι απεικονίζει τον Χαρίλαο, λέγοντας μόνο ότι αυτός δεν αναφέρεται πουθενά. Ο δημιουργός συνεχίζει λέγοντας ότι “το ευτυχώς ηττηθήκαμε” το είπανε πολλοί. Πράγματι , αποστάτες υπήρξαν πολλοί, αλλά γεννάται εύλογα το ερώτημα για ποιο λόγο θέωρησε σκόπιμο ο δημιουργός να απεικονίσει την αποστασία στο πρόσωπο του ηγέτη που πρωτοστάτησε στο να μείνει το Κόμμα όρθιο.
Η απάντηση είναι προφανής. Ο δημιουργός, που δηλώνει τροτσκιστής (υποστηρικτής δηλαδή του ρεύματος που κατήγγειλε τον αγώνα του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΔΣΕ ως εθνικιστικό και μετά ως σταλινικό πραξικόπημα, ενώ αργότερα πανηγύρισε την ήττα του), θέλει με αυτό τον τρόπο να συμβάλλει στην κωμική φιλολογία του εξωκοινοβουλίου περί “συστημικού ΚΚΕ”.
Προσωπικά θεωρώ ότι το ύφος της απάντησης του δημιουργού, καθώς και η δημοσίευση σκίτσου σχετικά με τον ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟ της Κατιούσα, αξίζει μια αντάπαντηση από την σύνταξη.
Η απάντηση δόθηκε.
Αν άξιζε τον κόπο κι αν ήταν ιδιαίτερα παραγωγικό όλο αυτό, είνα εντελώς αμφίβολο, Γ.Κ.
Βασίλη,
Ο τροτσκισμός είναι χώρος που προσελκύει κομπλεξικά άτομα, ή καλλιεργεί τον κομπλεξισμό στα μέλη του μέσω της μυθολογίας της προδομένης επαναστάσης. Επομένως, η συνδιαλλαγή με τροτσκιστές είναι γενικά τσάμπα κόπος.
Η σημασία όμως αυτής της αντιπαράθεσης γύρω από το Τέρμινους είναι άλλη. Εδώ και μια δεκαετία και κάτι, το ΚΚΕ έχει αναδείξει τον αγώνα του ΔΣΕ, προωθώντας την εκτίμηση του ως κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα που προέκυψε νομοτελειακά ως αποτέλεσμα της δημιουργίας επαναστατικής κατάστασης κατά την απελευθέρωση. Η αποτίμηση αυτή γίνεται στα πλαίσια της συνολικής αναψηλάφησης της Κομματικής ιστορίας, ιδεολογικό και θεωρητικό εργό στο οποίο η ΚΕ έχει βάλει πολλή δουλειά και που κάποιοι θεωρητικοί της πλάκας αποκαλούν “κόλυβα”.
Η ιστοριογραφική δουλειά του Κόμματος είναι ταυτόχρονα προϊόν και τροφοδότης της διαδικασίας ανάκτησης των επαναστατικών του χαρακτηριστικών. Το αριστεροχώρι, έχοντας πια εκτεθεί τελείως ως νεροκουβαλητής του Σύριζα και όντας πια αντιμέτωπο με την γελοιότητα της φιλολογίας περί “συστημικού ΚΚΕ” έχει πια βαλθεί να καπηλευτεί την ιστορία του ΔΣΕ. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν το Τέρμινους, όπου ένας δηλωμένος οπαδός του εχθρικού προς τον ΔΣΕ τροτσκιστικού ρεύματος, προσπαθεί να παρουσιάσει τους συνεχιστές του αγώνα ως πουλημένους και να βαφτίσει την μικροαστική φαντασίωση περί ‘Δεκεμβριανών του ’08’ ως κληρονομιά του αντάρτικου.
Ε αυτά τα πράγματα δεν πρέπει να μένουν ανάπαντητα. Έλεος πια με τη φαντασιοπληξία του μικροκόσμου.
Δεν αμφισβητώ αυτό που λες. Για τη σκοπιμότητα του “διαλόγου” με το συγκεκριμένο αμφιβάλλω, εκ του αποτελέσματος και με βάση τις προθέσεις του.
Σε αυτό συμφωνώ. Να το θέσω αλλιώς, η δημόσια αντιπαράθεση δεν γίνεται για να πείσουμε αυτούς στους οποίους απαντάμε, αλλά τους άλλους που παρακολουθούν και ταλαντεύονται.
Διαφωνώ με τη τοποθέτηση περί των γεγονότων του Δεκέμβρη (2008). Η αντίδραση στο θάνατο του Αλέξη Γρηγορόπουλου δεν απαξιώνει την κοινωνικοπολιτική αφύπνιση που βίωσαν μεγάλα κομμάτια του λαού εκείνη τη περίοδο και η “συγκρατημένη” στάση του ΚΚΕ είναι απ’τις λίγες περιπτώσεις στις οποίες διαφωνώ με το κόμμα. Σίγουρα θα μπορούσε να είχε αξιοποιήσει καλύτερα την γενικευμένη “εξεγερτική” ατμόσφαιρα. Επί της ουσίας όμως η δολοφονία (ειδικά ενός παιδιού) είναι η ύψιστη περίπτωση οπού οι δυνάμεις καταστολής του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος βγάζουν τη μάσκα τους, αποκαλύπτεται η αηδιαστική και τραμπούκικη νοοτροπία με την οποία εφοδιάζονται οι υπερασπιστές του κεφαλαίου και της αστικής τάξης. Δεν θα πρεπε είναι επικριτέα η απόδοση τιμής στο πρόσωπο του Αλέξη.