Αν είναι καλός γιατρός, να του πάρουμε μια πάστα

*Του Πάνου Χριστοδούλου

«Να φτάνουν είδα δολοφόνων στρατιές και ήθελα να φωνάξω σταματήστε μα ξέροντας πως κρυφοκοιτάζει ο χαφιές με άκουσα να φωνάζω ζήτω προχωρήστε»

– Μ. Μπρεχτ

Τις τελευταίες ημέρες ξανάρθε στο προσκήνιο το ζήτημα του χρηματισμού των γιατρών – το κοινώς λεγόμενο «φακελάκι».

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι: αν πιστεύετε ότι οι γιατροί καλώς τα παίρνουν, ότι το κάνουν γιατί δεν τους πληρώνει το κράτος, κλπ σταματήστε να διαβάσετε το άρθρο. Τώρα.

Αν όχι ας αναλογιστούμε μια υπόθεση εργασίας:

Case study 1: Ασθενής προσέρχεται για χειρουργείο καταρράκτη σε νοσοκομείο που εργάζεται στενό συγγενικό του πρόσωπο. Το χειρουργείο είναι προγραμματισμένο στις 7:30. Η ασθενής λαμβάνει αγωγή για το μάτι στις 8:30. Στις 12:50 την παραλαμβάνει φορείο, ενώ όταν διαμαρτύρεται δέχεται τις ειρωνείες του νοσηλευτικού προσωπικού. Στις 14:00 δεν έχει πραγματοποιηθεί το χειρουργείο. Μετά από διαμαρτυρία του συνοδού στο γραφείο νοσηλείας το χειρουργείο ξεκινάει στις 14:30, ενώ ο χειρουργός που το κάνει δεν ανήκει στο δυναμικό του νοσοκομείου. Όταν ο συνοδός διαμαρτύρεται στον διευθυντή αντιμετωπίζει αλαζονική συμπεριφορά.

Γιατί έπραξε ως έχει ο γιατρός;

1. Γιατί δεν τον πληρώνει καλά το δημόσιο
2. Γιατί είπε να κάνει 3ωρο διάλειμμα για να χαζέψει το χιόνι
3. Γιατί είναι καλός γιατρός και περίμενε υπομονετικά 3 ώρες να δεχτεί το κερασματάκι του
4. Γιατί είναι λαμόγιο

Στο προσκήνιο το θέμα έφερε ο χρηματισμός γυναικολόγου που όπως αποτυπώνεται από τα πρώτα στοιχεία ζητούσε 1000€ ταρίφα ανά κιλό για το μωρό. Απίστευτο και όμως αληθινό. Σε μια χώρα όπου η κοινωνία έχει τσακιστεί από τα μνημόνια και την οικονομική κρίση υπάρχουν γιατροί οι οποίοι εκμεταλλεύονται την αγωνία του πολίτη για την υγεία του. Ή μάλλον την αγωνία που του έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι.

Γιατί δεν τα παίρνουν (ευτυχώς) όλοι οι γιατροί. Για παράδειγμα, έχετε ακούσει να τα παίρνει μικροβιολόγος, παθολογοανατόμος, παθολόγος, αιματολόγος, κλπ; Όχι. Γιατί δεν τα παίρνουν. Και επειδή ήρθε η ώρα να μιλήσουμε ειλικρινά για τα φακελάκια, το φαινόμενο δωροδοκίας (γιατί περί αυτού πρόκειται) κυρίως ενδημεί στις ειδικότητες που εμπεριέχουν νυστέρι. Εκεί ενδεχομένως να έχουν και μία βάση τα ποσοστά που είχε πει ο Υπουργός Twitter Παύλος Πολάκης.

Και γιατί τον λέμε υπουργό Τwitter; Γιατί με αυτό μόνο ασχολείται. Με το να πουλάει μαγκιά και λαϊκισμό στο Twitter. Γιατί κατά τα άλλα δεν έχει κάνει τίποτα ουσιαστικό για να αποτρέψει το φαινόμενο.

Και τι θα μπορούσε να κάνει; Εδώ έρχεται η κλασσική sic ατάκα «έχετε αποδείξεις κύριε;». Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: αποδείξεις ψάχνει το ΣΔΟΕ. Όχι οι ασθενείς και το υπόλοιπο προσωπικό. Και ακριβώς αυτό χρειάζεται. Πόθεν έσχες και αυστηρό έλεγχο στη λίστα χειρουργείων και χειρουργών.

«Όταν οι κακουργίες πέφτουν πλέον βροχή κανένας δε φωνάζει πια σταματήστε, όταν σωρεύονται τα εγκλήματα γίνονται αόρατα, όταν οι πόνοι γίνονται αβάσταχτοι δεν ακούγονται πια οι κραυγές, και οι κραυγές πέφτουν κι αυτές σα νυχτερινή βροχή»

– Μ. Μπρεχτ

Μα μήπως ο κόσμος τα δίνει από ευχαριστήση; Έχετε ακούσει κανένας όμως να τα δίνει από ευχαρίστηση σε κυτταρολόγο; Όχι, γιατί δεν έχουν δημιουργήσει το κλίμα για να τα παίρνουν. Από ευχαρίστηση. Όπως να σου λένε σε 6 μήνες χειρουργείο, 3 αναμονή μέχρι να τα σκάσεις, κλπ. Όπως επίσης και δεν τα σκάει κανένας σε ταξιτζήδες, αγρότες, κλπ.

Case study 2: Φοιτήτρια ιατρικής πηγαίνει στενό συγγενικό της πρόσωπο σε γυναικολόγο για βιοψία. Δίνει 1000 ευρώ φιλοδώρημα. Γιατί;

1. Από ευχαρίστηση
2. Από μεγάλη ευχαρίστηση
3. Από πολύ μεγάλη ευχαρίστηση
4. Γιατί ο γιατρός είναι λαμόγιο

Μήπως όμως οι γιατροί δεν αμείβονται καλά;

Ναι όντως δεν αμείβονται καλά. Ναι όντως θα έπρεπε να υπάρχουν κίνητρα. Αλλά για αυτό δε φταίει ο κάθε ασθενής. Όπως δε φταίει ο ασθενής για το ότι ο γιατρός επέλεξε το συγκεκριμένο πόστο με τη συγκεκριμένη αμοιβή στο δημόσιο, ενώ θα μπορούσε να ανοίξει ένα ιδιωτικό ιατρείο και να κοστολογεί όσο θέλει τις δυνατότητες του. Βέβαια εκεί θα έπρεπε να πληρώνει για τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και τον εργαστηριακό έλεγχο και να πληρώνει και φορολογία. Δε συμφέρει δηλαδή. Μήπως όμως «σώζει ζωές» (επίσης sic);

Κατ’ αρχήν δεν σώζουν οι περισσότερες ιατρικές πράξεις ζωές. Κυρίως τις βελτιώνουν. Πράγμα εξίσου σημαντικό βέβαια. Όπως και οι υπόλοιπες ιατρικές πράξεις στις οποίες δε μας ζητάνε φακελάκι. Και άλλες βέβαια πράξεις που δεν είναι ιατρικές. Οπότε αυτοί που τα παίρνουν το πλασάρουν έτσι, συνδέουν το χρηματισμό με την ανθρώπινη ζωή. Και δεν υπάρχει πιο χυδαίο (και αντιεπιστημονικό) από αυτό. Οποίος τα παίρνει λοιπόν το κάνει συνειδητά και αυτοβούλως. Και δυστυχώς ο γυναικολόγος δεν είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που το κάνει. Αλλά μπορεί να είναι μια καλή αρχή για να αρχίσουμε να μιλάμε.

Case study 3: Νεαρή γιατρός γεννάει και ο συνάδελφος της ζητάει ένα ευτελές ποσό μετά. Γιατί;

1. Γιατί όχι;
2. Γιατί άλλο να σαι γυναικολόγος και άλλο πχ παιδίατρος
3. Γιατί κουράστηκε όρθιος στο χειρουργείο
4. Γιατί είναι λαμόγιο

Να μιλάμε γιατί το σύστημα υγείας υποφέρει, ο κόσμος ταλαιπωρείται. Στις λίστες αναμονής, παρατημένος και ανήμπορος έξω από τα χειρουργεία, μέχρι να δώσει κάποιος το φακελάκι. Και αυτό άραγε είναι ο καλός γιατρός; Αυτόν δεν ακουμπάνε τα σωματεία και τα υπουργεία; Σε αυτόν θα πούμε μπράβο;

«Μα δε θα λένε ήταν σκοτεινοί καιροί, θα λένε γιατί σιωπούσαν οι ποιητές;»

– Μ. Μπρεχτ

Και αν θέλουμε και πάλι να πούμε μπράβο σε έναν που είναι καλός γιατρός πως να το κάνουμε; Ας του πάρουμε μια πάστα. Νόστιμη, ευχάριστη, γιορτινή. Φτάνει και περισσεύει. Και αν του αρέσει η πάστα να του τη ρίξουμε στη μάπα.

ΥΓ: Προφανώς τα “evidence based case studies” μας είναι υποθετικά σενάρια που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα. Βασικά το να ισχυριστεί κάποιος ότι θα μπορούσε να είναι αληθινά, έχει τόση δόση αλήθειας με το να ισχυριζόταν κάποιος ότι δε βγήκαμε από τα μνημόνια. Και προφανώς η σωστή απάντηση και στα 3 είναι το Δ.

Shylock: Most learnèd judge, a sentence! Come prepare!

Portia: Tarry a little, there is something else. This bond doth give thee here no jot of blood; The words expressly are “a pound of flesh.”

– Ο έμπορος της Βενετίας Πράξη 4, σκηνή 1

* Ο Πάνος Χριστοδούλου είναι ειδικευόμενος ιατρικής Βιοπαθολογίας, MSc Διοίκησης Μονάδων Υγείας. Ευχαριστούμε που μας έστειλε το κείμενό του, το οποίο πρωτοδημοσιεύθηκε στο brigada.gr