Όταν οι γυναίκες του ΔΣΕ δάμαζαν τα χιόνια στα βουνά! – Μαρτυρία για την απίστευτη πορεία 18 ανταρτισσών από το Καρπενήσι στο Βίτσι

“Τα χιόνια δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν αυτά!!!”

Λίγο μετά την κατάληψη του Καρπενησίου από το ΔΣΕ, 18 ατρόμητες ανταρτοπούλες, αντιπρόσωποι του κλιμακίου Νότιας Ελλάδας του ΔΣΕ (ανάμεσά τους και η Μαρία Μπέικου), ξεκινούν από το Καρπενήσι μία απίστευτη πορεία διάρκειας 26 ημερών -μέσα από φοβερές χιονοθύελλες και σπάζοντας τις εχθρικές ενέδρες- για να παραστούν στην 1η Συνδιάσκεψη της Πανελλαδικής Δημοκρατικής Ένωσης Γυναικών (ΠΔΕΓ) που πραγματοποιήθηκε στα λεύτερα βουνά της Βόρειας Ελλάδας (Βίτσι, 1-8 Μάρτη 1949).

Παραθέτουμε τη συγκλονιστική μαρτυρία της Θεανώς Πανάγου, βοηθού Π.Ε. Τάγματος του ΚΓΑΝΕ  (σ.σ. από το ρεπορτάζ της εφημερίδας “Προς τη Νίκη” – εφ. Ριζοσπάστης):

————————–

«Δεκαοχτώ κοπέλες φτάσαμε στο χώρο της Συνδιάσκεψης σαν αντιπρόσωποι των μαχητριών του Κλιμακίου και των γυναικών της Νότιας Ελλάδας.

Φτάσαμε ύστερα από 26 ολόκληρες μέρες πορεία, μέσα στα χιόνια και τις παγωνιές, αντιμετωπίζοντας θαρραλέα τους εχθρικούς κλοιούς και τις ενέδρες και παρακάμπτοντας τα ναρκοπέδια.

Ξεκινήσαμε από το Καρπενήσι. Απ’ την πρώτη κιόλας μέρα, στον αυχένα του Καρπενησιού, μας έπιασε χιονοθύελλα. Εμείς, όμως, είχαμε πάρει τη μεγάλη απόφαση να φτάσουμε εδώ πάνω, στη Λεύτερη Ελλάδα, στην καθορισμένη ημερομηνία και γι’ αυτό αψηφούμε κάθε κίνδυνο. Με τα όπλα μας και φορτωμένες τους γυλιούς με τις σφαίρες και τις χειροβομβίδες ανεβαίνουμε τις ανηφοριές και κατεβαίνουμε τις απότομες κατηφοριές.

Το χιονόνερο που πέφτει πάνω μας σε λίγα λεφτά φαίνεται σωστό κρύσταλλο.

Τα μάτια δεν φαίνονται από τα παγωμένα στρώματα που ‘χαν στοιβαχτεί το ένα πάνω στο άλλο, γύρω στις κόγχες. Τα μαλλιά μας είναι σκεπασμένα με κρύσταλλα. Ολόκληρες είχαμε μετατραπεί σε κινούμενα παγωμένα φαντάσματα.

Σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές αποφασίζουμε ν’ αφήσουμε πολλά πράγματά μας και να κρατήσουμε μόνο τα ρούχα που φορούσαμε και τα όπλα μας. Ο σκοπός μας είναι ένας: “Να φτάσουμε στην καθορισμένη ημερομηνία”.

Ύστερα από 5 μέρες πορεία σε μια μονάδα μας έδωσαν ένα μουλάρι. Πόσο μας ανακούφισε! Το ονομάσαμε Φρειδερίκη και φτιάξαμε στίχους προς τιμή του.

Όμως τ’ Αγραφα δεν χωρατεύουν. Ούτε οι βουνοκορφές του Κόζιακα και της Πίνδου. Τα χιονένια ανεμοσουρίσματα σε πολλές μεριές ξεπερνάν τα 3 μέτρα. Εκεί πια ήταν το πρόβλημα πώς θα περνούσαμε εμείς και πώς θα βγάζαμε και τη Φρειδερίκη μας.

Πρώτη η ομαδάρχισσά μας, η Βασίλω Μπακόλα μπαίνει μέσα στα χιόνια ως τους ώμους και τα τσαλαπατάει με τα πόδια.

– Τα χιόνια, κορίτσια, δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν αυτά, έλεγε η Βάγια.

 Η φράση αυτή είχε γίνει για μας σύνθημα.

– Οι βροχές δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν αυτές.
-Οι παγωνιές δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν αυτές.
– Οι αυχένες δεν μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν αυτοί.

Μ’ αυτό το σύνθημα περνάμε τα υψώματα, τα ποτάμια με τα παγωμένα νερά που ‘φταναν ως τη μέση των κοριτσιών, τις κακοτοπιές. Προχωράμε γρήγορα, πολλές φορές κάνουμε πορεία 30 ώρες συνέχεια για να φτάσουμε την καθορισμένη ημερομηνία στο χώρο της Συνδιάσκεψης.

Σε 2 χιλιόμετρα υψόμετρο χάσαμε 2 ζώα που μόλις μας είχαν δώσει. Είχαν βουτηχτεί και κόλλησαν ολόκληρα μέσα στα χιόνια. Ετσι, οι γυλιοί μας ξαναφορτώνονται μες στο σκοτάδι στην πλάτη μας και συνεχίζουμε το δρόμο με ένα σκοπό. “Να φτάσουμε οπωσδήποτε στον προορισμό μας”.

Ένα μέρος από την αντιπροσωπεία μας που ‘ρχεται από την Ανατολική Θεσσαλία περικυκλώθηκε από μοναρχοφασιστική δύναμη στο χωριό Ανθρακιά των Χασίων. Και μέσα στη νύχτα σπάει τον κλοιό και την άλλη μέρα συναντιέται μαζί μας.

Όλες μαζί συνεχίζουμε τώρα την πορεία μας. 

Στο δρόμο, στις στάσεις βρεμένες, παγωμένες, ετοιμαζόμασταν κιόλας για τη Συνδιάσκεψη ( …)»

«Να μάθει όλος ο ντουνιάς για τη μεγάλη νίκη…»

Στη διάρκεια αυτής της επιτυχούς ηρωικής πορείας οι ατρόμητες ανταρτοπούλες συνέθεσαν και ένα τραγούδι τσάμικο (στο ρυθμό του “αντάριασε ο Παρνασσός”) που αναφέρεται με ενθουσιασμό στην απελευθέρωση του Καρπενησίου από το ΔΣΕ, το οποίο και “δώρισαν” στη Συνδιάσκεψη της ΠΔΕΓ όταν έφτασαν στον προορισμό τους!

Το ιστορικό τραγούδι ανακάλυψε και μας έστειλε ο φίλος συμπατριώτης Ν.Σ. και σας το παρουσιάζουμε σήμερα:

«Ανέβηκα στ’ Αγραφα, ψηλά στο Καρπενήσι
στη Βίνιανη, στο Μαραθιά, στο Στένωμα στη βρύση
στης Μαυρομάτας το χωριό, στ’ Αϊ Γιάννη τη ραχούλα
κι ακούω τουφέκια να λαλούν, κανόνια να βροντάνε
Για τραβηχτείτε σύγνεψα από τα κορφοβούνια
κι ανοίξτε τα τηλέφωνα και τα ταχυδρομεία
Να μάθει όλος ο ντουνιάς για τη μεγάλη νίκη
Το Καρπενήσι έπεσε και ο λαός γιορτάζει.
Ο Γιώτης και ο Διαμαντής μ’ όλα τα παλικάρια
σαρώσανε το φασισμό και πιάσαν τους προδότες.
Το Καρπενήσι λεύτερο και ο λαός γιορτάζει.»

Πηγή: Ευρυτάνας Ιχνηλάτης