“Κουμπάρε Μάο”! – Όταν ο Θέμος Κορνάρος μίλησε στα κρητικά με τον Κινέζο ηγέτη

Η παρακάτω μαρτυρία προέρχεται από το βιβλίο του Λεωνίδα Κύρκου “Στιγμές από την προσωπική μου διαδρομή” και αναφέρεται στο ταξίδι της ελληνικής αντιπροσωπείας στην Κίνα, με αφορμή τα δέκα χρόνια από την Κινέζικη επανάσταση και σε ένα ανέκδοτο επεισόδιο με το Θέμο Κορνάρο, μέλος της αποστολής, και τον ηγέτη της Κίνας, Μάο Τσετούνγκ. Η αποστολή συνάντησε την πρώτη μέρα τον Τσου Εν Λάι σε μια δεξίωση προς τιμήν των ξένων αντιπροσωπειών, ενώ δύο μέρες μετά έγινε η συνάντηση με το Μάο, όπου επιλέχθηκε να πάει ο Θέμος Κορνάρος, ο κουμπάρος της εργατικής τάξης, για τον οποίο πάντως ο Κύρκος λέει: “Μπορεί να μην ήταν μεγάλος μυθιστοριογράφος, ήταν όμως έξοχος ρεπόρτερ, με διεισδυτική ματιά και γλαφυρή πένα”.

Όλοι ήμασταν γοητευμένοι. Είχαμε δει από κοντά ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της διεθνούς σκηνής (σ.σ. τον Τσου εν Λάι), από τους ηγέτες της Μεγάλης Πορείας, και τώρα πρωταγωνιστή της πολιτικής της ειρηνικής συνύπαρξης. Το ταξίδι άρχιζε καλά.

Πέσαμε στα κρεβάτια μας σαν κούτσουρα. Η κούραση και οι συγκινήσεις μάς αντάμειψαν με έναν βαθύ και χορταστικό ύπνο. Την άλλη μέρα, στο πρόγευμα, μας είπαν πως την επομένη θα μας δεξιωνόταν ο Μάο. Αυτήν τη φορά δεν καλούνταν όλοι, αλλά τρεις από κάθε αντιπροσωπεία. Και μας παρακαλούσαν να ορίσουμε έγκαιρα τους τρεις.

Τα πράγματα δυσκόλευαν. Όλοι μας θέλαμε να γνωρίσουμε από κοντά το “θείο” Μάο. Ο θρύλος γύρω από το πρόσωπό του γεννούσε αυτή την εύλογη επιθυμία. Ποιοι θα ήταν όμως οι τρεις;

Συμφωνήσαμε αμέσως ότι πρώτος θα ήταν ο αρχηγός της ομάδας, ο Γεώργιος Μαύρος. Ήταν πολλές φορές υπουργός, με βαθιές γνώσεις στα διεθνή προβλήματα, ικανός συζητητής, που προφανώς θα μετέφερε τις απόψεις της ελληνικής πλευράς. Δεύτερος προκρίθηκε ο Τάσος Δρούλιας, κυβερνητικός βουλευτής, μεγαλέμπορος σταφίδας από την Αχαΐα. Φαντάσου να μπορούσε να πείσει το Μάο να τρώνε οι Κινέζοι σταφίδα -έστω από μία το μήνα! Τώρα το πρόβλημα έμπαινε για τον τρίο. Με το Θέμο κοντεύαμε να λιποθυμήσουμε. Να ‘ρθουμε στην Κίνα και να μη δούμε το Μάο!

Οι άλλοι σκέφτηκαν λίγο μόνοι τους και μας ανακοίνωσαν την πρότασή τους: “Η τρίτη θέση είναι για τους δυο σας. Είστε οι αριστεροί της παρέας και το δικαιούστε”.

Τώρα το πρόβλημα έγινε δυσκολότερο. Δηλαδή, ποιος; Έπεσε βαθιά σιωπή. Στο τέλος μίλησα με συγκίνηση:

“Θέμο, θα πας εσύ. Είσαι ο πιο παλιός, πιο βασανισμένος. Εϊσαι και συγγραφέας, και ο Μάο είναι και ποιητής”.

“Αποκλείεται”, απάντησε ο Θέμος, κι ας φαινόταν ότι το λαχταρούσε πολύ. “Εσύ είσαι διευθυντής της Αυγής και μέλος της ΕΕ της ΕΔΑ. Θα πας εσύ”.

“Θέμο”, του λέω, “μη γίνεσαι παιδί. ΤΟ ξέρω πως το θέλεις πολύ, όπως κι εγώ. Όμως δε γίνεται να πάμε και οι δύο. Σκέψου σε τι δύσκολη θέση θα με φέρεις όταν οι “κάτω” θα μου λένε, και με το δίκιο τους: ‘Μα καλά δεν ντράπηκες ν’ αφήσεις το Θέμο έξω; Έχουμε πολλούς σαν κι αυτόν;”.

Ο Θέμος τριγύρναγε σα θηρίο στο κλουβί. Αλλά πάλι, να φάει γλυκό από το στόμα ενός παιδιού; Και μ’ αγαπούσε.

Στο τέλος είπε: “Ας μη βασανίζουμε τους άλλους. Ας γίνει το δικό σου”.

Την άλλη μέρα μας ειδοποίησαν να ετοιμαστεί η τριάδα για το ραντεβού με το Μάο. Ετοιμάστηκαν, στολίστηκαν και έφυγαν αφήνοντάς μας σ’ ένα κλίμα απογοήτευσης. Γύρισαν σε δύο ώρες καταχαρούμενοι. Μας τα αφηγήθηκε ο Γ. Μαύρος. Τους πήγαν σε μια παγόδα, όπου στην κεντρική αίθουσα περίμεναν όλοι. Σε μια στιγμή η πόρτα του γραφείου του Μάο άνοιξε και ο ο αρχηγός της Κίνας έκανε την επιβλητική του εμφάνιση, περιστοιχιζόμενος από τους στενούς συνεργάτες του και μια ομάδα φρουρών. Προχώρησε προς το κέντρο της αίθουσας και ετοιμαζόταν να πει δυο λόγια χαιρετιστήρια, οπότε, ξαφνικά, πετάχτηκε ένα μαυροτσούκαλο αιλουροειδές, έσπασε τον κύκλο των φρουρών και χύμηξε στο Μάο. Τον αγκάλιασε σφιχτά απ’ το λαιμό, τον φιλούσε και κραύγαζε σε μιαν ακατάληπτη γλώσσα, δύσκολα κατανοητή ακόμα και απ’ τους Έλληνες: “Κουμπάρε Μάο!”

Ήταν ο Θέμος! Όλοι φοβήθηκαν τη συνέχεια. Οι φρουροί, κατάπληκτοι, δεν πρόλαβαν να επέμβουν. Ο Μάο περίμενε ατάραχος, μόνο προσπαθούσε να καταλάβει τι έγινε και να ξεκλειδώσει χωρίς βίαιες κινήσεις το αγκάλιασμα του Θέμου από το λαιμό του. Πού όμως! Ο Θέμος, σε κατάσταση αλλοφροσύνης, μιλούσε ακατάπαυστα με τη βαριά κρητική προφορά του, που τώρα δεν την καταλάβαινε κανείς απολύτως. Του ‘λεγε για την αγάπη που έτρεφε ο λαός μας γι’ αυτόν και για τα έργα του, και δώστου ματς-μουτς. Επιτέλους, κάποτε, ο Θέμος ηρέμησε, ο Μαύρος κάλεσε έναν αξιωματούχο και εξήγησε πως το αιλουροειδές ήταν Έλληνας αντιπρόσωπος, ο συγγραφέας Θέμος Κορνάρος, και πως ήθελε απλώς να δείξει την αγάπη του. Ο Μάο άκουσε τις εξηγήσεις, αγκάλιασε το Θέμο, άρχισε να του μιλάει στα κινέζικα, ενώ ο Θέμος απαντούσε στα κρητικά. Σε λίγο δόθηκαν από το μικρόφωνο οι απαραίτητες εξηγήσεις και η κατάσταση ηρέμησε, ώσπου έφυγαν οι προσκαλεσμένοι.

Στο ξενοδοχείο εμείς και όλοι οι άλλοι υποδεχτήκαμε το Θέμο με ζητωκραυγές και χειροκροτήματα.

“Καλά, τι του ‘λεγες και τι σου έλεγε;” ήταν η εύλογη απορία όλων.

“Δύο ποιητές μπορούν και καταλαβαίνονται και μόνο από τα μάτια. Δε χρειάζεται άλλη γλώσσα”.

Το γεγονός προκάλεσε κατάπληξη. Την άλλη μέρα το περιέγραφαν οι κινέζικες εφημερίδες με τίτλο “Κουμπάρε Μάο!” δίνοντας πληροφορίες για την ικανοποίηση του Μάο και την αγωνία της φρουράς ασφαλείας.