Ούτε δούλα, ούτε κυρά… κυρίες μου, χρόνια μας πολλά!

Αφορμή για να γιορτάζεται η 8^η του Μάρτη σαν Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, στάθηκε η ηρωική θυσία των απεργών εργατριών που έγινε στις 8 Μάρτη 1857 στη Νέα Υόρκη. Τότε που μια μεγάλη διαδήλωση εργατριών στην κλωστοϋφαντουργία και στα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης διεκδικούσε «δεκάωρη δουλειά, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, μεροκάματα ίσα με των κλωστοϋφαντουργών και των ραφτών», χτυπήθηκε από την αστυνομία και βάφτηκε στο αίμα των εργατριών. Οι γυναίκες εκείνη την εποχή δούλευαν στα εργοστάσια 16 ώρες τη μέρα, ενώ οι μισθοί τους ήταν σημαντικά μικρότεροι από τους μισθούς των ανδρών.

Η απεργία της 8ης του Μάρτη 1857 ήταν από τις πιο σημαντικές στιγμές του παγκόσμιου εργατικού κινήματος, γιατί έβαζε στην πρώτη γραμμή το ζήτημα της πάλης κατά των φυλετικών διακρίσεων, κατά της ανισοτιμίας ανδρών και γυναικών, και μάλιστα σε συνδυασμό με τον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση. Η θέση της γυναίκας σε κάθε κοινωνία, αλλά και η σχέση της με την κοινωνικοπολιτική πάλη έγινε αντικείμενο μελέτης των Μαρξ – Ενγκελς – Λένιν. Το ενδιαφέρον τους πήγαζε από την επιδίωξή τους να μελετούν κάθε κοινωνικό ζήτημα, αναπτύσσοντας την κοσμοθεωρία και καθοδηγώντας την επαναστατική δράση της εργατικής τάξης και των λαϊκών μαζών. Ανέδειξαν την ταξική φύση του, την αντανάκλασή του στο εποικοδόμημα – νομικό, πολιτικό, ιδεολογικό, πολιτιστικό – κάθε εκμεταλλευτικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού και τις προϋποθέσεις για τη λύση του.

Η ιδέα για τον εορτασμό της προέκυψε κατά το πέρασμα στον 20ό αιώνα, το οποίο σηματοδοτήθηκε από την εκβιομηχάνιση, την πληθυσμιακή έκρηξη και τις ριζοσπαστικές ιδεολογίες. Το έναυσμα, όμως, είχε δοθεί αιώνες πριν, με τη Λυσιστράτη να πρωτοστατεί σε μια ιδιόμορφη «φεμινιστική» απεργία, προκειμένου να τελειώσει ο πόλεμος των ανδρών.

Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης οι γυναίκες του Παρισιού ζητούσαν «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα» στις Βερσαλίες. Η γιορτή ουσιαστικά αφορά στους αγώνες συνηθισμένων γυναικών, που με το θάρρος και την αποφασιστικότητα τους έγραψαν ιστορία.

Το 1908 παρέλασαν 15.000 γυναίκες στους δρόμους της Νέας Υόρκης ζητώντας λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερους μισθούς και δικαίωμα ψήφου. Υιοθέτησαν το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα», με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα την καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε για πρώτη φορά από το Σοσιαλιστικό Κόμμα των ΗΠΑ στις 28 Φεβρουαρίου 1909. Ο εορτασμός της καθιερώθηκε το 1910 με πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Clara Zetkin, μια από τις μεγαλύτερες γυναικείες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου εργατικού επαναστατικού κινήματος, πρότεινε και υιοθετήθηκε στη Β’ Διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών να εορτάζεται κάθε χρόνο αυτή η μέρα ως επέτειος για την ηρωική θυσία των απεργών εργατριών γυναικών που έγινε στις 8 Μάρτη 1857 στη Νέα Υόρκη.

Με την επικράτηση της Οχτωβριανής Επανάστασης, η Alexandra Kollontai διορίστηκε από τον Λένιν Λαϊκή Επίτροπος Κοινωνικής Πρόνοιας και έγινε η πρώτη γυναίκα υπουργός στην παγκόσμια ιστορία και έπεισε τον Λένιν να επισημοποιήσει τη γιορτή στη Σοβιετική Ένωση.

Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος το 1960 αναζωογόνησε το ενδιαφέρον για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Η 8η Μαρτίου ορίστηκε το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας και τη Διεθνή Ειρήνη.

Στις μέρες μας, όμως, σε πολλές χώρες η ημέρα αυτή έχει χάσει το πολιτικό της μήνυμα: Αφενός εμπορευματοποιήθηκε και αφετέρου εκλήφθηκε ως ευκαιρία για να εκφράσουν οι άνδρες την αγάπη τους στις γυναίκες, όπως κατά την Ημέρα της Μητέρας και του Αγίου Βαλεντίνου.

Ωστόσο, περιστατικά που σημειώνονται με αφορμή τον εορτασμό της Ημέρας τη Γυναίκας, αποδεικνύουν την ανάγκη προβολής και τίμησης, αν μη τι άλλο, των αγώνων των γυναικών.

Πώς μπορούμε να γιορτάσουμε με την ψυχή μας και να χαρούμε καθόλα αυτή την μέρα, όταν δεν αναδεικνύονται όσα σηματοδοτεί το νόημά της; Για τους αιματοκυλισμένους αγώνες, για να καθιερωθούν και να κατοχυρωθούν τα αυτονόητα δικαιώματα.

Πώς αντιμετωπιζόμαστε, πού δίνεται βαρύτητα, από τι βομβαρδιζόμαστε; Η σύγχρονη κοινωνία, μέσα στα πλαίσια του εκμεταλλευτικού συστήματος, προτρέπει τις γυναίκες να επιδίδονται στον καταναλωτισμό για να επικαλύψουν τα προβλήματα τους. Τα social media, η τηλεόραση, τα διαφημιστικά, με ποια “όπλα” θα απευθύνουν στις γυναίκες; Με τι πρέπει να’ ναι εφοδιασμένες; Για να’ ναι θηλυκά, σωστές ερωμένες, σωστές μανούλες και προπάντων, με ποια beauty tips, πόσες εγχύσεις botox και κολλαγόνου, θα κάνουν σε μούρη και σώμα για να παρατείνουν το γήρας, να παραμείνουν θελκτικές και αρεστές για να κρατήσουν τον άντρα, την οικογένεια, το σπίτι, τις ισορροπίες και όλα τα συναφή.

Ποια παγκόσμια ημέρα της γυναίκας στις μέρες μας, όταν το εμπόριο λευκής σαρκός ή αλλιώς trafficking, μεσουρανεί; Διακινούνται γυναίκες, το σώμα τους, για να ικανοποιήσει όλες τις ορέξεις και τις ανωμαλίες στα πιο διεστραμμένα μυαλά, που συνήθως είναι και αυτά που διαθέτουν και τις πιο “παχυλές” τσέπες. Όταν ο σεξοτουρισμος έχει τους “tour operators” του. Όταν στην Ταϊλάνδη, είναι θεσμός αυτό σε ανήλικα κορίτσια. Όταν στην Ινδία πωλούνται από την πολυμελή οικογένεια τους, 4χρονα κορίτσια και το μόνο περιβάλλον που γνωρίζουν είναι οι οίκοι ανοχής, το μέλλον τους προδιαγεγραμμένο, σαν “αυτοεκλπηρούμενη προφητεία”. Όταν σε Νιγηρία, Βιετνάμ, Καμπότζη, Λάος, ο αναλφαβητισμός στις γυναίκες θεωρείται δεδομένος. Όταν στην Σομαλία τα κορίτσια θα υποστούν κλειτοριδεκτομή και όσες εξ αυτών επιβιώσουν, γιατί στατιστικά οι περισσότερες καταλήγουν από ακατάσχετη αιμορραγία, θα συνεχίσουν τον βίο τους όπως τους επιβληθεί και απαλλαγμένο από ηδονή. Όταν στο Πακιστάν και στο Αφγανιστάν, γυναίκες θα λιθοβόληθουν με λόγο ή χωρίς ή και για παραδειγματισμο.

Λίγα παράδειγματα από τα αναρίθμητα που συμβαίνουν εν έτει 2019, για όσα χαρακτηρίζονται τριτοκοσμικές καταστάσεις στον υποανάπτυκτο κόσμο, ή στον αναπτυσσόμενο, για να φτάσουμε στον αναπτυγμένο και στα καθ’ ημάς.

Ο αστικός φεμινισμός δεν καλύπτει τις πραγματικές μας ανάγκες. Με ταξικό προσανατολισμό και τη σωστή πολιτική κατεύθυνση, η ανάγκη για ενδυνάμωση και συσπέιρωση του γυναικείου κινήματος, καθίσταται επιτακτική και μεγάλη.

Για τον εργασιακό Μεσαίωνα που διανύουμε. Πόσες δεν έχουν νιώσει απαξίωση στον εργασιακό χώρο, άνιση συμπεριφορά και μεταχείριση εν συγκρίσει με άντρες συναδέλφους τους. Διακρίσεις είτε όσων αναφορά το μισθολογικό καθεστώς, είτε προαγωγής. Πόσες δεν έχουν γίνει δέκτες σεξιστικών συμπεριφορών. Πόσοι εργοδότες δεν έχουν εκτονώσει τα νεύρα τους ή τις σεξουαλικές τους ορέξεις σε εργαζόμενες. Ποιόν πλήττει περισσότερο η ανεργία μεσούσης της κρίσης; Πόσες φορές δεν έχουν καλυφθεί θέσης εργασίας απο γυναίκες, επειδή είναι μαμάδες με υποχρεώσεις και εντελώς «τιμωρητικά», θα λέγαμε για αυτή τους την επιλογή, τις παρακάμπτουν και απευθύνονται σε άλλα ηλικιακά γκρούπ, απαλλαγμένα απο υποχρεώσεις, για να μπορούν ανενόχλητα να τους πίνουν το αίμα.

Για την έμφυλη βια, για την ενδοοικογενειακή βία, για βιασμούς απο το συγγενικό περιβάλλον ή και ανεξαρτήτως αυτού, απλά, επειδή κυκλοφορούσαν μόνες, «απροστάτευτες» και «προκλητικά» ντυμένες. Που ελάχιστες θα αποτολμήσουν να καταγγείλουν περιστατικά.

Για τον αποτροπιασμό που νιώθουμε, όταν όλα αυτά φτάνουν στο φως της δημοσιότητας και παίρνουν έκταση, “κατόπιν εορτής” όμως, όταν έχει ήδη διαπραχθεί το έγκλημα. Η γνώριμη υποκρισία. Συμπεριφορές ως επαναλαμβανόμενα μοτίβα, γεγονότα και περιστατικά βίας, που αποσιωπήθηκαν, στις μικρές τοπικές κοινωνίες, ή στις συνοικίες των μεγάλων πόλεων.

Για την προσφυγοπούλα, που μέσα απο εμπόλεμη κατάσταση, πήρε τα παιδιά της και στοιβάχθηκε με άλλους πόσους σε ενα σαπιοκάραβο, σε μια αυτοσχέδια λέμβο, για να διασχίσει την “θαλασσοπνίχτρα” Μεσόγειο, απόβλέποντας σε ενα καλύτερο μέλλον (οπουδήποτε αλλού εκτός απο βομβαρδισμούς) για την ίδια και τα παιδιά της.

Για να μην έρθει ούτε μια άλλη αποφράδα μέρα που κάποια μάνα, είτε της ημεδαπής, είτε της αλλοδαπής, να κλάψει το παιδί της, ή το «αλλιώτικο παιδάκι» της, που δολοφονήθηκε από το όπλο ή το μαχαίρι ή τον ξυλοδαρμό του φασίστα. Που σαν να μην φτάνει αυτό, πρέπει να υπομείνει στωικά το τι θα αποφανθεί το δικαστήριο και τις ψυχοφθόρες διαδικασίες από όλα τα παρελκόμενα.

Για να μην υπάρξει άλλη εργάτρια του μόχθου (καθαρίστριες) που θα αναγκαστεί να «παρανομήσει», προκειμένου να εξακολουθήσει να έχει δουλειά, για να αναθρέψει τις οικογένεια της.

Τις ανισότητες τις γεννά το ίδιο το σύστημα για να αποπροσανατολίζει κοινούς αγώνες κατά της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, κατά της ανεργίας, της φτώχειας, του πολέμου, της αναξιοπρέπειας, που πρέπει να δοθούν και από τα δυο φύλα.

Αυτά και άλλα πολλά αιτήματα, όπου ακόμα παραμένουν σε εκκρεμότητα. Χρέος ατομικό και συλλογικό η επίτευξη κοινών επιδιώξεων και στόχων.

Ελένη Παπαγεωργίου

Πηγές: Ριζοσπάστης, TVXS