Coluche: Ο κωμικός με τη σαλοπέτα.

Ήταν 19 Ιουνίου του 1986 όταν η μοτοσυκλέτα του 41 ετών κωμικού, Honda 1100 VFC συγκρούστηκε με φορτηγό σε περιοχή της Νοτιανατολικής Γαλλίας. Ο αγαπημένος κωμικός των Γάλλων δεν επέζησε της σύγκρουσης, προκαλώντας σοκ και εθνικό πένθος στο λαό που τόσο πολύ τον έκανε να γελάσει με τα … χάλια του.

Οι θεωρίες συνομωσίας περί δολοφονίας γρήγορα άρχισαν να διασπείρονται από άκρη σε άκρη της Γαλλίας. Λίγα χρόνια πριν ο μάνατζερ του René Gorlin είχε δολοφονηθεί με δύο σφαίρες. Μια στην πλάτη και μια στον αυχένα. Αιτία; Η υποψηφιότητα που είχε θέσει ο κωμικός Coluche για πρόεδρος της Γαλλίας, όπως άφησε να εννοηθεί αρχικά η αστυνομία.

Ποιος ήταν όμως ο Coluche που μπόρεσε να αναστατώσει όλη την Γαλλία και να χάσει τον ύπνο του ο François Mitterrand;

Τα δύσκολα παιδικά χρόνια

“Φαίνεται πως η κρίση κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους. Δε βλέπω πώς αυτό είναι  κρίση.. Από τότε που είμαι μικρός αυτό συμβαίνει”

Γιός ανθοπώλισσας και Ιταλού ελαιοχρωματιστή ο μικρός Michel Gérard Joseph Colucci, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, είδε το πρώτο φως της ζωής λίγες βδομάδες μετά την απελευθέρωση του Παρισιού από τους Γερμανούς το 1944.

Το 1947 ο πατέρας του στα 31 του χρόνια πεθαίνει από πολιομυελίτιδα και αφήνει την οικογένεια του με πενιχρά εισοδήματα. Αυτός και η αδερφή του συχνά πεινούν, ενώ ο μικρός Michel αναγκάζεται να φορά τα κοριτσίστικα ρούχα της αδερφή τους με μικρές τροποποιήσεις επειδή δεν υπήρχαν χρήματα για αγορά δικών του.

Η μητέρα του με δυσκολία καταφέρνει να τα μεγαλώσει, ενώ ο ίδιος στα 14 του σταματά το σχολείο και κάνει διάφορες δουλειές του ποδαριού ώστε να τα φέρουν βόλτα. Συχνά απολύεται ενώ τα προβλήματα με τους αστυνομικούς φαίνεται να τον έλκουν από παιδί ακόμα και όταν δεν το θέλει.

Η αγορά μιας κιθάρας από την μητέρα του τον οδηγεί στην σύλληψη, αφού τολμά να παίξει δημόσια στους δρόμους του Παρισιού.

Ένα αστέρι γεννιέται

Την δεκαετία του 1960 αποφασίζει να παρατήσει και την δουλειά στο ανθοπωλείο της μητέρας του και να γυρίζει στα μαγαζιά του Παρισιού αναζητώντας δουλειά ως τραγουδιστής. Έπαιζε σε πολλά καμπαρέ του Παρισιού αλλά όπως όλοι οι καλλιτέχνες, τα οικονομικά προβλήματα συνέχιζαν. Ο George Moustakis ήταν εκείνος που τον βοήθησε οικονομικά μέχρι να γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό στην συνέχεια γνωρίζεται με τον Romain Bouteille, τραγουδιστή και ηθοποιό και αρχίζουν μαζί τα πρώτα τους κωμικά σκετσάκια.

Το Café de la Gare : C’est moche, c’est sale, c’est dans le vent. Είναι άσχημο, είναι βρώμικο και συμβαίνει τώρα.

Το 1969 μαζί με τον Romain Bouteille και άλλους καλλιτέχνες καταφέρνουν να ανοίξουν ένα μικρό καφέ –θεατράκι, χωρίς ποτέ να σερβιριστεί καφές. Σε μικρά παγκάκια, χωρητικότητας 180 ατόμων καθόντουσαν οι θεατές με ένα ποτό και ένα μαξιλάρι το οποίο μπορούσαν να το πετάξουν στην σκηνή στον ηθοποιό σε περίπτωση δυσαρέσκειας και εκείνος να τους το πετάξει πίσω.

Στο σανίδι αυτού του ιδιότυπου καφέ χωρίς καφέ, οι ηθοποιοί παρουσίαζαν κωμικούς μονολόγους ή διαλόγους και φαρσοκωμωδίες.. Σαν καλλιτέχνες;  Άψογοι! Σαν επιχειρηματίες ; Καθόλου! Στις αρχές, δεν ήξεραν καν πόσο έπρεπε να χρεώνουν το εισιτήριο του θεάτρου.

Παρά τις όποιες αρχικές οικονομικές αστοχίες, η παρέα των καλλιτεχνών στην συνέχεια διέπρεψε και συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να ΄ναι μεγάλα καλλιτεχνικά ονόματα.

Σήμερα ”το καφέ ”παραμένει ανοιχτό, ωστόσο δεν είναι πια εκείνο το μικρό θέατρο που πρωτοξεκίνησε ο Coluche.

Coluche: Μόνος πάνω στην σκηνή.

Ενώ συνέχιζε να εμφανίζεται στο θέατρο προσπάθησε αρκετές φορές την σόλο καριέρα. Η πρώτη απόπειρα στέφθηκε με πλήρη αποτυχία το 1970 στην γαλλική τηλεόραση. Η συμμετοχή του σε ένα τηλεοπτικό σόου διήρκησε μόνο 5 μέρες.

Παίζει πολλούς μικρούς ρόλους στους τηλεοπτικούς δέκτες σε σειρές, ενώ ιδρύει και ένα ακόμα θίασο Le vrai chic parisien με τον οποίο ανεβάζει θεατρικές παραστάσεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 αποφασίζει να ακολουθήσει σόλο καριέρα και τότε υιοθετεί το στυλ της σαλοπέτας. Το χιούμορ του σατιρίζει τα κακώς κείμενα της γαλλικής κοινωνίας απροκάλυπτα.

“Στη Γαλλία υπάρχουν περισσότεροι ρατσιστές από ξένους”

Δε διστάζει να κριτικάρει την γραφειοκρατία, τους πολιτικούς, τον ίδιο τον Θεό. Το χιούμορ του ενοχλεί πολλούς, αλλά αρέσει στους περισσότερους. Η δεκαετία του ’70 του ανήκει και η επόμενη δεκαετία τον βρίσκει να έχει καθιερωθεί σαν μεγάλος κωμικός στην συνείδηση του γαλλικού λαού.

‘’Κατεβαίνω για πρόεδρος’’

Στο απόγειο της δόξας του αποφάσιζει να θέσει υποψηφιότητα για Πρόεδρος της Γαλλίας στις επικείμενες εκλογές του 1981. Στην αρχή η υποψηφιότητα του χαιρετίστηκε ως φάρσα από όλους. Ο Coluche όμως το εννοούσε.

Την ίδια χρονιά είχε καταφερθεί ανοιχτά εναντίον του Valéry Giscard d‘Estaing, υποψήφιου για το χρίσμα του Προέδρου τον προσεχή Μάιο του 1981 της γαλλικής δεξιάς.

Την υποψηφιότητα του, την δηλώνει επίσημα τον Οκτώβρη του 1980, ντυμένος με σαλοπέτα, σακάκι φράκο και μια κορδέλα περασμένη πάνω του στα χρώματα της Γαλλίας. Δίπλα του  ο καλός του φίλος και σκηνοθέτη Romain Goupil, γνωστός τροτσκιστής..Πολλοί διαννοούμενοι της άκρας αριστεράς χαιρετίζουν την υποψηφιότητα του και πολλοί Γάλλοι πολίτες αρχίζουν να αναρωτιούνται το λέει αλήθεια ;

Με κύριο σύνθημα “Ψηφίστε για να τους πηδήξουμε με τον Coluche” και με σλόγκαν “Μέχρι σήμερα η Γαλλία ήταν χωρισμένη στα 2, με εμένα θα πέσει στα τέσσερα”, αναφερόμενος στην διαμάχη μεταξύ αριστεράς και δεξιάς που κρατούσε χρόνια στην Γαλλία και εκφραζόταν με τα δύο μεγάλα κόμματα της εποχής, το σοσιαλιστικό και το ρεπουμπλικανικό, ο κωμικός παίρνει σβάρνα τα ΜΜΕ της εποχής και ταράζει τον ύπνο των υποψηφίων.

Οι υποψήφιοι των κομμάτων δεν τον ελάμβαναν σοβαρά υπόψη τους μέχρι και τις δημοσκοπήσεις του Δεκεμβρίου. Η υποψηφιότητα του συγκέντρωσε το 16% και πολλοί πίστευαν πως θα κατακτούσε την τέταρτη θέση σε περίπτωση πραγματικής υποψηφιότητας για το αξίωμα. Εκείνος φυσικά για μια ακόμη φορά δήλωσε πως ναι θα ήταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του Μάιου του 1981.

Κάπου εκεί τα αστεία τελειώνουν και άρχισε ο πόλεμος απο όλα τα πολιτικά κόμματα.

Η απόσυρση της υποψηφιότητας του.

”Αν όλοι οι μαλάκες πετούσαν..Θα σκοτείνιαζε..”

Ο François Mitterand προσπάθησε να τον πείσει μάταια να αποσύρει την υποψηφιότητά του, φοβούμενος πως θα του στερούσε πολλές ψήφους της αριστεράς, αλλά εκείνος αρνήθηκε κατηγορηματικά. Νέα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας το 2005 λένε πως στην αρχή το Σοσιαλιστικό κόμμα είχε μεθοδεύσει την υποψηφιότητα του Coluche με σκοπό να χτυπήσει τον Valéry Giscard d‘Estaing υποψήφιο της Δεξιάς. Γρήγορα όμως διαπίστωσε πως η προσωπική απήχηση του Coluche στους ψηφοφόρους μπορεί να τους στερούσε την πολυπόθητη νίκη.

Ο Coluche έτρεφε αντιπάθεια για τον υποψήφιο της Δεξιάς, ο οποίος υπήρξε την δεκαετία του ’70 Υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας. Το 1979 αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο με τα διαμάντια στο οποίο ήταν εμπλεκόμενος και πως πιθανόν χρηματιζόταν και από πολλά αφρικανικά δικτατορικά καθεστώτα κατά την διάρκεια της θητείας του. Παρά τις αποκαλύψεις, τίποτα δεν αποδείχτηκε ποτέ ωστόσο οι δύο άνδρες αλληλοκατηγορούσαν ο ένας τον άλλον δημόσια για την ακεραιότητα του χαρακτήρας τους.

Ο Christian Bonnet Υπουργός Εσωτερικών και φίλος του Valéry Giscard d‘Estaing έδωσε εντολή να παρακολουθούν τον Coluche σε ό,τι κάνει και έψαξε οτιδήποτε είχε πράξει παράνομο από την νεανική του ηλικία ως τότε. Βρήκαν πρόστιμα και μια υπόθεση κλοπής όταν ήταν 19 ετών.

Το αξιοσημείωτο σε όλα αυτά; Εκείνος δεν είχε δικαίωμα στο δημόσιο διάλογο για το βίο του, καθότι τα περισσότερα μίντια τον είχαν αποκλείσει από τις εκπομπές τους…

Τα απειλητικά γράμματα και τηλεφωνήματα έπεφταν βροχή ενώ και η ακροδεξιά τρομοκρατική οργάνωση με το όνομα ‘’Η τιμή της Αστυνομίας’’ τον είχε βάλει στο στόχαστρο της, απειλώντας τον πως θα δολοφονηθεί όπως ο Pierre Goldman, διανοούμενος της άκρας αριστεράς το 1979.

Τέλη Νοεμβρίου του 1980, ο μάνατζερ του René Gorlin βρέθηκε δολοφονημένος με δύο σφαίρες. Η αστυνομία διέρρευσε πως υπεύθυνη ήταν η υποψηφιότητα του Coluche για την προεδρία ωστόσο αργότερα αποκαλύφθηκε πως η δολοφόνος ήταν η ίδια γυναίκα του μάνατζερ  η οποία είχε ανακαλύψει την εξωσυζυγική του σχέση.

Ένα μήνα πριν τις εκλογές αποσύρει, χωρίς πολλές εξηγήσεις, την υποψηφιότητα του για την Προεδρία και κατεβαίνει σε απεργία πείνας ώστε να σπάσει το εμπάργκο των ΜΜΕ που  δεν τον καλούσαν στις εκπομπές.

Η οικειοθελής απομόνωση και το δώρο σε …φίλο

“Είμαι φτιαγμένος για το καλύτερο και το χειρότερο αλλά για το χειρότερο είμαι ο καλύτερος”

Δεκέμβρη του 1981 παίρνει διαζύγιο από την γυναίκα του και απογοητευμένος από όλα απομονώνεται στην Γουαδελούπη. Προηγούμενως έχει ποζάρει με καραμπίνα στο εξώφυλλο γνωστού σατυρικού περιοδικού. Μια καραμπίνα που λίγο πριν φύγει την χαρίζει στο φίλο του εξίσου ηθοποιό Patrick Dewaere.

Στην Γουαδελούπη ασχολείται με το χόμπυ του την κατασκευή παπουτσιών και σε εκείνο το μέρος η γυναίκα του Patrick Dewaere, Έλσα αποφασίζει να μείνει μαζί του με την μόλις ενός έτους κόρη της, εγκαταλείποντας τον σύζυγο της . Ο Patrick χρόνιος χρήστης ουσιών και αλκοόλ απογοητευμένος από την σχέση της γυναίκας του με το καλύτερο του φίλο, βάζει τέλος την ζωή του με την καραμπίνα που του είχε χαρίσει ένα χρόνο πριν.

Η επιστροφή στην Γαλλία και τα εστιατόρια της καρδιάς.

”Σήμερα δεν έχουμε δικαίωμα πια να έχουμε ούτε πείνα, ούτε κρύο”

“Θέλω να διαβεβαιώσω τους λαούς που πεθαίνουν στην πείνα πως …εδώ τρώμε και για σας”

Σιγά σιγά επανέρχεται στην καλλιτεχνική ζωή. Γυρίζει αρκετές ταινίες και σειρές, ενώ συνεχίζει τις εμφανίσεις του ως κωμικός. Το 1984 κερδίζει το βραβείο César για την ταινία Tchao Pantin. Την ίδια χρονιά εγκαθίσταται στο Παρίσι.

Ποτέ δεν έπαψε να ασχολείται με τα κοινωνικά προβλήματα, παρά την απογοήτευση του από την πολιτική. Συμμετείχε ενεργά σε αντιρατσιστικές δράσεις, στην πορεία των Beurs, δηλαδή των δεύτερης και τρίτης γενιάς μεταναστών από τις Αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής,συμμετοχές σε καμπάνιες για την καταπολέμηση της πείνας στην Αιθιοπία και σε άλλες χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Το 1985 ανακοινώνει ”μια μικρή ιδέα του”, όπως λέει, τα εστιατόρια της καρδιάς ‘”restos du coeur’”, που μέχρι σήμερα δίνουν φαγητό σε πάνω από 600.000 χιλιάδες ανθρώπους σε ολόκληρη την Γαλλία.

Εκτός από εστιατόρια η οργάνωση τρέχει για συλλογή χρημάτων και ρούχων για τους άστεγους, ενώ χρηματοδοτείται κάθε χρόνο μέσω των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων των λεγόμενων “Les Enfoirés” δηλαδή ‘’Οι Μπάσταρδοι’’, Γάλλων καλλιτεχνών που διοργανώνουν μουσικές εκδηλώσεις.

Το τέλος

Ο ξαφνικός του θάνατος προκάλεσε μεγάλο σοκ στην κοινή γνώμη. Μέχρι και σήμερα οι Γάλλοι επαναλαμβάνουν τις ατάκες του, λατρεύουν τις ταινίες του ενώ η σαλοπέτα έχει συνδυαστεί άρρηκτα με εκείνον.

Ειρωνεία ; Το 1988, δύο χρόνια μετά το θάνατο του, η γαλλική βουλή ψήφιζει  νόμο που φέρει το όνομα του ‘’ Ο Νόμος Coluche’’ μειώνει ως και 75% την φορολογία σε όσους κάνουν δωρεές σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Πολιτικοί οι οποίοι τον θεωρούσαν γελοίο πριν λίγα χρόνια για να τον έχουν Πρόεδρο τους, ψήφισαν”προς τιμή του ” νόμο που εξυπηρετούσε την αστική  τάξη. Μια τάξη που δεν ταυτιζόταν σε τίποτα με το όραμα και την ταξική προέλευση του ίδιου.

Mais, en tout cas ..C’ est la vie..